| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya |
๑๐. วาทตฺถิกสุตฺตํ
10. Vādatthikasuttaṃ
๑๑๑๐. ‘‘โย หิ โกจิ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ‘อิทํ ทุกฺข’นฺติ ยถาภูตํ ปชานาติ…เป.… ‘อยํ ทุกฺขนิโรธคามินี ปฎิปทา’ติ ยถาภูตํ ปชานาติ, ปุรตฺถิมาย เจปิ ทิสาย อาคเจฺฉยฺย สมโณ วา พฺราหฺมโณ วา วาทตฺถิโก วาทคเวสี – ‘วาทมสฺส อาโรเปสฺสามี’ติ, ตํ วต สหธเมฺมน สงฺกเมฺปสฺสติ วา สมฺปกเมฺปสฺสติ วา สมฺปจาเลสฺสติ วาติ – เนตํ ฐานํ วิชฺชติฯ ปจฺฉิมาย เจปิ ทิสาย…เป.… อุตฺตราย เจปิ ทิสาย…เป.… ทกฺขิณาย เจปิ ทิสาย อาคเจฺฉยฺย สมโณ วา พฺราหฺมโณ วา วาทตฺถิโก วาทคเวสี – ‘วาทมสฺส อาโรเปสฺสามี’ติ, ตํ วต สหธเมฺมน สงฺกเมฺปสฺสติ วา สมฺปกเมฺปสฺสติ วา สมฺปจาเลสฺสติ วาติ – เนตํ ฐานํ วิชฺชติฯ
1110. ‘‘Yo hi koci, bhikkhave, bhikkhu ‘idaṃ dukkha’nti yathābhūtaṃ pajānāti…pe… ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ pajānāti, puratthimāya cepi disāya āgaccheyya samaṇo vā brāhmaṇo vā vādatthiko vādagavesī – ‘vādamassa āropessāmī’ti, taṃ vata sahadhammena saṅkampessati vā sampakampessati vā sampacālessati vāti – netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Pacchimāya cepi disāya…pe… uttarāya cepi disāya…pe… dakkhiṇāya cepi disāya āgaccheyya samaṇo vā brāhmaṇo vā vādatthiko vādagavesī – ‘vādamassa āropessāmī’ti, taṃ vata sahadhammena saṅkampessati vā sampakampessati vā sampacālessati vāti – netaṃ ṭhānaṃ vijjati.
‘‘เสยฺยถาปิ, ภิกฺขเว, สิลายูโป โสฬส กุกฺกุโกฯ ตสฺสสฺสุ อฎฺฐ กุกฺกุ เหฎฺฐา เนมงฺคมา, อฎฺฐ กุกฺกุ อุปริเนมสฺสฯ ปุรตฺถิมาย เจปิ ทิสาย อาคเจฺฉยฺย ภุสา วาตวุฎฺฐิ, เนว สงฺกเมฺปยฺย น สมฺปกเมฺปยฺย น สมฺปจาเลยฺย; ปจฺฉิมาย เจปิ ทิสาย…เป.… อุตฺตราย เจปิ ทิสาย…เป.… ทกฺขิณาย เจปิ ทิสาย อาคเจฺฉยฺย ภุสา วาตวุฎฺฐิ, เนว สงฺกเมฺปยฺย น สมฺปกเมฺปยฺย น สมฺปจาเลยฺยฯ ตํ กิสฺส เหตุ? คมฺภีรตฺตา, ภิกฺขเว, เนมสฺส สุนิขาตตฺตา สิลายูปสฺสฯ เอวเมว โข, ภิกฺขเว, โย หิ โกจิ ภิกฺขุ ‘อิทํ ทุกฺข’นฺติ ยถาภูตํ ปชานาติ…เป.… ‘อยํ ทุกฺขนิโรธคามินี ปฎิปทา’ติ ยถาภูตํ ปชานาติ; ปุรตฺถิมาย เจปิ ทิสาย อาคเจฺฉยฺย สมโณ วา พฺราหฺมโณ วา วาทตฺถิโก วาทคเวสี ‘วาทมสฺส อาโรเปสฺสามี’ติ, ตํ วต สหธเมฺมน สงฺกเมฺปสฺสติ วา สมฺปกเมฺปสฺสติ วา สมฺปจาเลสฺสติ วาติ – เนตํ ฐานํ วิชฺชติฯ ปจฺฉิมาย เจปิ ทิสาย…เป.… อุตฺตราย เจปิ ทิสาย…เป.… ทกฺขิณาย เจปิ ทิสาย อาคเจฺฉยฺย สมโณ วา พฺราหฺมโณ วา วาทตฺถิโก วาทคเวสี – ‘วาทมสฺส อาโรเปสฺสามี’ติ, ตํ วต สหธเมฺมน สงฺกเมฺปสฺสติ วา สมฺปกเมฺปสฺสติ วา สมฺปจาเลสฺสติ วาติ – เนตํ ฐานํ วิชฺชติฯ ตํ กิสฺส เหตุ? สุทิฎฺฐตฺตา, ภิกฺขเว, จตุนฺนํ อริยสจฺจานํฯ กตเมสํ จตุนฺนํ? ทุกฺขสฺส อริยสจฺจสฺส…เป.… ทุกฺขนิโรธคามินิยา ปฎิปทาย อริยสจฺจสฺสฯ
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, silāyūpo soḷasa kukkuko. Tassassu aṭṭha kukku heṭṭhā nemaṅgamā, aṭṭha kukku uparinemassa. Puratthimāya cepi disāya āgaccheyya bhusā vātavuṭṭhi, neva saṅkampeyya na sampakampeyya na sampacāleyya; pacchimāya cepi disāya…pe… uttarāya cepi disāya…pe… dakkhiṇāya cepi disāya āgaccheyya bhusā vātavuṭṭhi, neva saṅkampeyya na sampakampeyya na sampacāleyya. Taṃ kissa hetu? Gambhīrattā, bhikkhave, nemassa sunikhātattā silāyūpassa. Evameva kho, bhikkhave, yo hi koci bhikkhu ‘idaṃ dukkha’nti yathābhūtaṃ pajānāti…pe… ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ pajānāti; puratthimāya cepi disāya āgaccheyya samaṇo vā brāhmaṇo vā vādatthiko vādagavesī ‘vādamassa āropessāmī’ti, taṃ vata sahadhammena saṅkampessati vā sampakampessati vā sampacālessati vāti – netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Pacchimāya cepi disāya…pe… uttarāya cepi disāya…pe… dakkhiṇāya cepi disāya āgaccheyya samaṇo vā brāhmaṇo vā vādatthiko vādagavesī – ‘vādamassa āropessāmī’ti, taṃ vata sahadhammena saṅkampessati vā sampakampessati vā sampacālessati vāti – netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Taṃ kissa hetu? Sudiṭṭhattā, bhikkhave, catunnaṃ ariyasaccānaṃ. Katamesaṃ catunnaṃ? Dukkhassa ariyasaccassa…pe… dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya ariyasaccassa.
‘‘ตสฺมาติห , ภิกฺขเว, ‘อิทํ ทุกฺข’นฺติ โยโค กรณีโย…เป.… ‘อยํ ทุกฺขนิโรธคามินี ปฎิปทา’ติ โยโค กรณีโย’’ติฯ ทสมํฯ
‘‘Tasmātiha , bhikkhave, ‘idaṃ dukkha’nti yogo karaṇīyo…pe… ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yogo karaṇīyo’’ti. Dasamaṃ.
สีสปาวนวโคฺค จตุโตฺถฯ
Sīsapāvanavaggo catuttho.
ตสฺสุทฺทานํ –
Tassuddānaṃ –
สีสปา ขทิโร ทโณฺฑ, เจลา สตฺติสเตน จ;
Sīsapā khadiro daṇḍo, celā sattisatena ca;
ปาณา สุริยูปมา เทฺวธา, อินฺทขีโล จ วาทิโนติฯ
Pāṇā suriyūpamā dvedhā, indakhīlo ca vādinoti.
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๑๐. วาทตฺถิกสุตฺตวณฺณนา • 10. Vādatthikasuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๑๐. วาทตฺถิกสุตฺตวณฺณนา • 10. Vādatthikasuttavaṇṇanā
