| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / ථෙරගාථා-අට්‌ඨකථා • Theragāthā-aṭṭhakathā |
10. වඩ්‌ඪමානත්‌ථෙරගාථාවණ්‌ණනා
10. Vaḍḍhamānattheragāthāvaṇṇanā
සත්‌තියා විය ඔමට්‌ඨොති ආයස්‌මතො වඩ්‌ඪමානත්‌ථෙරස්‌ස ගාථා. කා උප්‌පත්‌ති? අයම්‌පි කිර පුරිමබුද්‌ධෙසු කතාධිකාරො ඉතො ද්‌වෙනවුතෙ කප්‌පෙ තිස්‌සස්‌ස භගවතො කාලෙ කුලගෙහෙ නිබ්‌බත්‌තිත්‌වා විඤ්‌ඤුතං පත්‌තො තිස්‌සං භගවන්‌තං පිණ්‌ඩාය චරන්‌තං දිස්‌වා පසන්‌නමානසො සුපරිපක්‌කානි වණ්‌ටතො මුත්‌තානි අම්‌බඵලානි අදාසි. සො තෙන පුඤ්‌ඤකම්‌මෙන දෙවලොකෙ නිබ්‌බත්‌තො අපරාපරං පුඤ්‌ඤකම්‌මානි උපචිනන්‌තො ඉමස්‌මිං බුද්‌ධුප්‌පාදෙ වෙසාලියං ලිච්‌ඡවිරාජකුලෙ නිබ්‌බත්‌ති, වඩ්‌ඪමානොතිස්‌ස නාමං අහොසි. සො වයප්‌පත්‌තො සද්‌ධො පසන්‌නො දායකො දානරතො කාරකො සඞ්‌ඝුපට්‌ඨාකො හුත්‌වා තථාරූපෙ අපරාධෙ සත්‌ථාරා පත්‌තනික්‌කුජ්‌ජනකම්‌මෙ කාරාපිතෙ අග්‌ගිං අක්‌කන්‌තො විය සඞ්‌ඝං ඛමාපෙත්‌වා කම්‌මං පටිප්‌පස්‌සම්‌භෙත්‌වා සඤ්‌ජාතසංවෙගො පබ්‌බජි, පබ්‌බජිත්‌වා පන ථිනමිද්‌ධාභිභූතො විහාසි. තං සත්‌ථා සංවෙජෙන්‌තො ‘‘සත්‌තියා විය ඔමට්‌ඨො’’ති ගාථං අභාසි.
Sattiyāviya omaṭṭhoti āyasmato vaḍḍhamānattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi kira purimabuddhesu katādhikāro ito dvenavute kappe tissassa bhagavato kāle kulagehe nibbattitvā viññutaṃ patto tissaṃ bhagavantaṃ piṇḍāya carantaṃ disvā pasannamānaso suparipakkāni vaṇṭato muttāni ambaphalāni adāsi. So tena puññakammena devaloke nibbatto aparāparaṃ puññakammāni upacinanto imasmiṃ buddhuppāde vesāliyaṃ licchavirājakule nibbatti, vaḍḍhamānotissa nāmaṃ ahosi. So vayappatto saddho pasanno dāyako dānarato kārako saṅghupaṭṭhāko hutvā tathārūpe aparādhe satthārā pattanikkujjanakamme kārāpite aggiṃ akkanto viya saṅghaṃ khamāpetvā kammaṃ paṭippassambhetvā sañjātasaṃvego pabbaji, pabbajitvā pana thinamiddhābhibhūto vihāsi. Taṃ satthā saṃvejento ‘‘sattiyā viya omaṭṭho’’ti gāthaṃ abhāsi.
40. තත්‌ථ භවරාගප්‌පහානායාති භවරාගස්‌ස රූපරාගස්‌ස අරූපරාගස්‌ස ච පජහනත්‌ථාය. යදිපි අජ්‌ඣත්‌තසංයොජනානි අප්‌පහාය බහිද්‌ධසංයොජනානං පහානං නාම නත්‌ථි, නානන්‌තරිකභාවතො පන උද්‌ධම්‌භාගියසංයොජනප්‌පහානවචනෙන ඔරම්‌භාගියසංයොජනප්‌පහානම්‌පි වුත්‌තමෙව හොති. යස්‌මා වා සමුච්‌ඡින්‌නොරම්‌භාගියසංයොජනානම්‌පි කෙසඤ්‌චි අරියානං උද්‌ධම්‌භාගියසංයොජනානි දුප්‌පහෙය්‍යානි හොන්‌ති, තස්‌මා සුප්‌පහෙය්‍යතො දුප්‌පහෙය්‍යමෙව දස්‌සෙන්‌තො භගවා භවරාගප්‌පහානසීසෙන සබ්‌බස්‌සාපි උද්‌ධම්‌භාගියසංයොජනස්‌ස පහානමාහ. ථෙරස්‌ස එව වා අජ්‌ඣාසයවසෙනෙවං වුත්‌තං. සෙසං වුත්‌තනයමෙව.
40. Tattha bhavarāgappahānāyāti bhavarāgassa rūparāgassa arūparāgassa ca pajahanatthāya. Yadipi ajjhattasaṃyojanāni appahāya bahiddhasaṃyojanānaṃ pahānaṃ nāma natthi, nānantarikabhāvato pana uddhambhāgiyasaṃyojanappahānavacanena orambhāgiyasaṃyojanappahānampi vuttameva hoti. Yasmā vā samucchinnorambhāgiyasaṃyojanānampi kesañci ariyānaṃ uddhambhāgiyasaṃyojanāni duppaheyyāni honti, tasmā suppaheyyato duppaheyyameva dassento bhagavā bhavarāgappahānasīsena sabbassāpi uddhambhāgiyasaṃyojanassa pahānamāha. Therassa eva vā ajjhāsayavasenevaṃ vuttaṃ. Sesaṃ vuttanayameva.
වඩ්‌ඪමානත්‌ථෙරගාථාවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Vaḍḍhamānattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
චතුත්‌ථවග්‌ගවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Catutthavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / ඛුද්‌දකනිකාය • Khuddakanikāya / ථෙරගාථාපාළි • Theragāthāpāḷi / 10. වඩ්‌ඪමානත්‌ථෙරගාථා • 10. Vaḍḍhamānattheragāthā
