| Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / པཱཙིཏྱཱདིཡོཛནཱཔཱལི༹ • Pācityādiyojanāpāḷi |
༡༡༥. ཝཛཱདཱིསུ ཝསྶཱུཔགམནཀཐཱ
115. Vajādīsu vassūpagamanakathā
༢༠༣. ‘‘གོཔཱལཀཱནཾ ནིཝཱསཊྛཱན’’ནྟི ཨིམིནཱ གོཔཱལཀཱ གཱཝོ ཝིཡ ཝཛེ ནིཝསནྟཱིཏི དསྶེཏི།
203. ‘‘Gopālakānaṃ nivāsaṭṭhāna’’nti iminā gopālakā gāvo viya vaje nivasantīti dasseti.
ཨུཔཀཊྛསདྡོ ཨཱསནྣཔརིཡཱཡོཏི ཨཱཧ ‘‘ཨཱསནྣཱཡཱ’’ཏི། ཏཏྠཱཏི ཀུཊིཀཱཡཾ། ཨིདྷཱཏི ཨིམིསྶཾ ཀུཊིཀཱཡཾ། ཨཝིཧཱརཏྟཱ ‘‘ཨིདྷཱཏི’’སཱམཉྙཝསེན ཝུཏྟཾ། ཏིཀྑཏྟུནྟི ཨིདཾ ཨུཀྐཊྛཝསེན ཝུཏྟཾ། ཧེཊྛཱ ཧི ‘‘སཀིཾ ཝཱ དྭིཀྑཏྟུཾ ཝཱ ཏིཀྑཏྟུཾ ཝཱ’’ཏི (མཧཱཝ॰ ཨཊྛ॰ ༡༨༤) ཝུཏྟཏྟཱ སཀིམྤི ཝཊྚཏཱིཏི དཊྛབྦཾ། ཏམྤཱིཏི སཱལཱསངྑེཔེན ཋིཏསཀཊམྤི། ‘‘ཨཱལཡོ’’ཏི ཨིམིནཱ ‘‘ཨིདྷ ཝསྶཾ ཨུཔེམཱི’’ཏི ཝཙཱིབྷེདོ ན ཀཱཏབྦོཏི དསྶེཏི། ཨཱལཡོཏི ཙ སཏྠེ ‘‘ཨིདྷ ཝསྶཾ ཝསིསྶཱམཱི’’ཏི ཙིཏྟསྶ ཨལླཱིཡནཾ། མགྒཔཊིཔནྣེཡེཝ སཏྠེཏི ཨནཱདརེ བྷུམྨཝཙནཾ། ཏཏྠེཝཱཏི སཏྠེཡེཝ། སཏྠོ ཨཏིཀྐམཏཱིཏི སམྦནྡྷོ། ཏཏྠཱཏི པཏྠིཏཊྛཱནེ། ཝིཔྤཀིརཏཱིཏི ཝིསུཾ ཝིསུཾ གཙྪཏི ། སཙེ ཨགཱམཀེ ཋཱནེ ཝིཔྤཀིརཏི, པུརིམཾ གཱམཾ སནྣིཝཏྟིཏབྦཾ། ན ཨཉྙགཱམཾ གནྟབྦཾ། ཏཏོཏི གཱམཏོ།
Upakaṭṭhasaddo āsannapariyāyoti āha ‘‘āsannāyā’’ti. Tatthāti kuṭikāyaṃ. Idhāti imissaṃ kuṭikāyaṃ. Avihārattā ‘‘idhāti’’sāmaññavasena vuttaṃ. Tikkhattunti idaṃ ukkaṭṭhavasena vuttaṃ. Heṭṭhā hi ‘‘sakiṃ vā dvikkhattuṃ vā tikkhattuṃ vā’’ti (mahāva. aṭṭha. 184) vuttattā sakimpi vaṭṭatīti daṭṭhabbaṃ. Tampīti sālāsaṅkhepena ṭhitasakaṭampi. ‘‘Ālayo’’ti iminā ‘‘idha vassaṃ upemī’’ti vacībhedo na kātabboti dasseti. Ālayoti ca satthe ‘‘idha vassaṃ vasissāmī’’ti cittassa allīyanaṃ. Maggapaṭipanneyeva sattheti anādare bhummavacanaṃ. Tatthevāti sattheyeva. Sattho atikkamatīti sambandho. Tatthāti patthitaṭṭhāne. Vippakiratīti visuṃ visuṃ gacchati . Sace agāmake ṭhāne vippakirati, purimaṃ gāmaṃ sannivattitabbaṃ. Na aññagāmaṃ gantabbaṃ. Tatoti gāmato.
ཨུཔགནྟབྦནྟི ‘‘ཨིདྷ ཝསྶཾ ཨུཔེམཱི’’ཏི ཏིཀྑཏྟུཾ ཝཏྭཱ ཨུཔགནྟབྦཾ། ཏཏྠེཝཱཏི སམུདྡེཡེཝ། ཀཱུལནྟི ཏཱིརཾ། ཏཉྷི ཀུལཏི ཨུདཀཾ ཨཱཝརཏཱིཏི ཀཱུལནྟི ཝུཙྩཏི། ཨཡཉྩཱཏི ནཱཝཱཡཾ ཝསྶཱུཔགམནབྷིཀྑུ། ཨནུཏཱིརམེཝཱཏི ཨནུཀྐམེན, ཨནུསཱརེན ཝཱ ཏཱིརམེཝ། ཨཉྙཏྠཱཏི པཋམལདྡྷགཱམཏོ ཨཉྙསྨིཾ ཋཱནེ། ཏཏྠེཝཱཏི པཋམལདྡྷགཱམེཡེཝ།
Upagantabbanti ‘‘idha vassaṃ upemī’’ti tikkhattuṃ vatvā upagantabbaṃ. Tatthevāti samuddeyeva. Kūlanti tīraṃ. Tañhi kulati udakaṃ āvaratīti kūlanti vuccati. Ayañcāti nāvāyaṃ vassūpagamanabhikkhu. Anutīramevāti anukkamena, anusārena vā tīrameva. Aññatthāti paṭhamaladdhagāmato aññasmiṃ ṭhāne. Tatthevāti paṭhamaladdhagāmeyeva.
ཨིཏཱིཏིཨཱདི ནིགམནཾ། པཝཱརེཏུཉྩ ལབྷཏཱིཏི ཨེཏྠ ཙསདྡོ ཝཱཀྱསམྤིཎྜནཏྠོ། པུརིམེསུ ཙ པནཱཏི ཨེཏྠ ཙསདྡོ བྱཏིརེཀཏྠོ, པནསདྡོ ཝིསེསཏྠཛོཏཀོ། ཨནཱཔཏྟི ཧོཏཱིཏི ཨནཱཔཏྟིམཏྟམེཝ ཧོཏི།
Itītiādi nigamanaṃ. Pavāretuñca labhatīti ettha casaddo vākyasampiṇḍanattho. Purimesu ca panāti ettha casaddo byatirekattho, panasaddo visesatthajotako. Anāpatti hotīti anāpattimattameva hoti.
Related texts:
ཏིཔིཊཀ (མཱུལ) • Tipiṭaka (Mūla) / ཝིནཡཔིཊཀ • Vinayapiṭaka / མཧཱཝགྒཔཱལི༹ • Mahāvaggapāḷi / ༡༡༥. ཝཛཱདཱིསུ ཝསྶཱུཔགམནཾ • 115. Vajādīsu vassūpagamanaṃ
ཨཊྛཀཐཱ • Aṭṭhakathā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཨཊྛཀཐཱ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / མཧཱཝགྒ-ཨཊྛཀཐཱ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ཝཛཱདཱིསུཝསྶཱུཔགམནཀཐཱ • Vajādīsuvassūpagamanakathā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / སཱརཏྠདཱིཔནཱི-ཊཱིཀཱ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ཝཛཱདཱིསུ ཝསྶཱུཔགམནཀཐཱཝཎྞནཱ • Vajādīsu vassūpagamanakathāvaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ཝཛིརབུདྡྷི-ཊཱིཀཱ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ཝཛཱདཱིསུཝསྶཱུཔགམནཀཐཱཝཎྞནཱ • Vajādīsuvassūpagamanakathāvaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ཝིམཏིཝིནོདནཱི-ཊཱིཀཱ • Vimativinodanī-ṭīkā / ཝཛཱདཱིསུ ཝསྶཱུཔགམནཀཐཱཝཎྞནཱ • Vajādīsu vassūpagamanakathāvaṇṇanā
