| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya |
१०. वजिरासुत्तं
10. Vajirāsuttaṃ
१७१. सावत्थिनिदानं । अथ खो वजिरा भिक्खुनी पुब्बण्हसमयं निवासेत्वा पत्तचीवरमादाय सावत्थिं पिण्डाय पाविसि। सावत्थियं पिण्डाय चरित्वा पच्छाभत्तं पिण्डपातपटिक्कन्ता येन अन्धवनं तेनुपसङ्कमि दिवाविहाराय। अन्धवनं अज्झोगाहेत्वा अञ्ञतरस्मिं रुक्खमूले दिवाविहारं निसीदि। अथ खो मारो पापिमा वजिराय भिक्खुनिया भयं छम्भितत्तं लोमहंसं उप्पादेतुकामो समाधिम्हा चावेतुकामो येन वजिरा भिक्खुनी तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा वजिरं भिक्खुनिं गाथाय अज्झभासि –
171. Sāvatthinidānaṃ . Atha kho vajirā bhikkhunī pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pāvisi. Sāvatthiyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkantā yena andhavanaṃ tenupasaṅkami divāvihārāya. Andhavanaṃ ajjhogāhetvā aññatarasmiṃ rukkhamūle divāvihāraṃ nisīdi. Atha kho māro pāpimā vajirāya bhikkhuniyā bhayaṃ chambhitattaṃ lomahaṃsaṃ uppādetukāmo samādhimhā cāvetukāmo yena vajirā bhikkhunī tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā vajiraṃ bhikkhuniṃ gāthāya ajjhabhāsi –
‘‘केनायं पकतो सत्तो, कुवं सत्तस्स कारको।
‘‘Kenāyaṃ pakato satto, kuvaṃ sattassa kārako;
कुवं सत्तो समुप्पन्नो, कुवं सत्तो निरुज्झती’’ति॥
Kuvaṃ satto samuppanno, kuvaṃ satto nirujjhatī’’ti.
अथ खो वजिराय भिक्खुनिया एतदहोसि – ‘‘को नु ख्वायं मनुस्सो वा अमनुस्सो वा गाथं भासती’’ति? अथ खो वजिराय भिक्खुनिया एतदहोसि – ‘‘मारो खो अयं पापिमा मम भयं छम्भितत्तं लोमहंसं उप्पादेतुकामो समाधिम्हा चावेतुकामो गाथं भासती’’ति। अथ खो वजिरा भिक्खुनी ‘‘मारो अयं पापिमा’’ इति विदित्वा, मारं पापिमन्तं गाथाहि पच्चभासि –
Atha kho vajirāya bhikkhuniyā etadahosi – ‘‘ko nu khvāyaṃ manusso vā amanusso vā gāthaṃ bhāsatī’’ti? Atha kho vajirāya bhikkhuniyā etadahosi – ‘‘māro kho ayaṃ pāpimā mama bhayaṃ chambhitattaṃ lomahaṃsaṃ uppādetukāmo samādhimhā cāvetukāmo gāthaṃ bhāsatī’’ti. Atha kho vajirā bhikkhunī ‘‘māro ayaṃ pāpimā’’ iti viditvā, māraṃ pāpimantaṃ gāthāhi paccabhāsi –
‘‘किं नु सत्तोति पच्चेसि, मार दिट्ठिगतं नु ते।
‘‘Kiṃ nu sattoti paccesi, māra diṭṭhigataṃ nu te;
सुद्धसङ्खारपुञ्जोयं, नयिध सत्तुपलब्भति॥
Suddhasaṅkhārapuñjoyaṃ, nayidha sattupalabbhati.
‘‘यथा हि अङ्गसम्भारा, होति सद्दो रथो इति।
‘‘Yathā hi aṅgasambhārā, hoti saddo ratho iti;
‘‘दुक्खमेव हि सम्भोति, दुक्खं तिट्ठति वेति च।
‘‘Dukkhameva hi sambhoti, dukkhaṃ tiṭṭhati veti ca;
नाञ्ञत्र दुक्खा सम्भोति, नाञ्ञं दुक्खा निरुज्झती’’ति॥
Nāññatra dukkhā sambhoti, nāññaṃ dukkhā nirujjhatī’’ti.
अथ खो मारो पापिमा ‘‘जानाति मं वजिरा भिक्खुनी’’ति दुक्खी दुम्मनो तत्थेवन्तरधायीति।
Atha kho māro pāpimā ‘‘jānāti maṃ vajirā bhikkhunī’’ti dukkhī dummano tatthevantaradhāyīti.
भिक्खुनीसंयुत्तं समत्तं।
Bhikkhunīsaṃyuttaṃ samattaṃ.
तस्सुद्दानं –
Tassuddānaṃ –
आळविका च सोमा च, गोतमी विजया सह।
Āḷavikā ca somā ca, gotamī vijayā saha;
उप्पलवण्णा च चाला, उपचाला सीसुपचाला च।
Uppalavaṇṇā ca cālā, upacālā sīsupacālā ca;
सेला वजिराय ते दसाति॥
Selā vajirāya te dasāti.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / १०. वजिरासुत्तवण्णना • 10. Vajirāsuttavaṇṇanā
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / १०. वजिरासुत्तवण्णना • 10. Vajirāsuttavaṇṇanā
