| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā |
වජ්‌ජනීයපුග්‌ගලසන්‌දස්‌සනකථාවණ්‌ණනා
Vajjanīyapuggalasandassanakathāvaṇṇanā
183. ‘‘අන්‌තිමවත්‌ථුං අජ්‌ඣාපන්‌නස්‌ස නිසින්‌නපරිසාය කලහාදිභයෙන නාහං කරිස්‌සාමී’’ති චිත්‌තං උප්‌පාදෙත්‌වා නිසීදිතුං වට්‌ටති. අඤ්‌ඤකම්‌මෙ තස්‌ස නිසින්‌නපරිසාය ආපත්‌ති නත්‌ථීති එකෙ. ‘‘න ච, භික්‌ඛවෙ, අනුපොසථෙ උපොසථො කාතබ්‌බො අඤ්‌ඤත්‍ර සඞ්‌ඝසාමග්‌ගියා’’ති (මහාව. 183) වචනතො සාමග්‌ගීදිවසො අනුපොසථදිවසොති අත්‌ථතො වුත්‌තං විය දිස්‌සති. ‘‘ද්‌වෙමෙ, භික්‌ඛවෙ, උපොසථා’’ති වුත්‌තවචනවසෙනෙතං වුත්‌තං, අඤ්‌ඤථා පරිවාරපාළියා විරුජ්‌ඣතීති ආචරියා. චාතුද්‌දසියං, පන්‌නරසියං වා චෙ සඞ්‌ඝො සමග්‌ගො හොති, ‘‘අජ්‌ජුපොසථො සාමග්‌ගී’’ති අවත්‌වා පකතිනීහාරෙනෙව කත්‌තබ්‌බන්‌ති දස්‌සනත්‌ථං යථාදෙසනා කතාති නො තක්‌කො. අඤ්‌ඤථා යථාවුත්‌තද්‌වයෙ චෙ සාමග්‌ගී හොති, තත්‌ථ උපොසථං අකත්‌වා අනුපොසථදිවසෙ එව සාමග්‌ගීඋපොසථො කාතබ්‌බොති ආපජ්‌ජති. අඤ්‌ඤථා පුබ්‌බෙ පටිසිද්‌ධත්‌තා ඉදානි පටිසෙධනකිච්‌චං නත්‌ථි. ‘‘න, භික්‌ඛවෙ, දෙවසිකං පාතිමොක්‌ඛං උද්‌දිසිතබ්‌බ’’න්‌ති (මහාව. 136) පුබ්‌බෙ හි වුත්‌තං. අථ වා ‘‘අනුජානාමි, භික්‌ඛවෙ, උපොසථෙ පාතිමොක්‌ඛං උද්‌දිසිතු’’න්‌ති පුබ්‌බෙ වුත්‌තත්‌තා ‘‘සකිං පක්‌ඛස්‌ස චාතුද්‌දසෙ වා පන්‌නරසෙ වා’’ති ච ‘‘ද්‌වෙමෙ, භික්‌ඛවෙ, උපොසථා’’ති (මහාව. 149) ච පච්‌ඡා වුත්‌තත්‌තා තතො අඤ්‌ඤස්‌මිං දිවසෙ උපොසථො න කාතබ්‌බොති අත්‌ථතො ආපන්‌නං අනිට්‌ඨං, සති සඞ්‌ඝසාමග්‌ගියා අඤ්‌ඤො දිවසො පකතිවසෙන අනුපොසථොපි උපොසථදිවසො නාම හොතීති දස්‌සනවසෙන නිවාරෙතුම්‌පි එවංදෙසනා කතාති වෙදිතබ්‌බා.
183. ‘‘Antimavatthuṃ ajjhāpannassa nisinnaparisāya kalahādibhayena nāhaṃ karissāmī’’ti cittaṃ uppādetvā nisīdituṃ vaṭṭati. Aññakamme tassa nisinnaparisāya āpatti natthīti eke. ‘‘Na ca, bhikkhave, anuposathe uposatho kātabbo aññatra saṅghasāmaggiyā’’ti (mahāva. 183) vacanato sāmaggīdivaso anuposathadivasoti atthato vuttaṃ viya dissati. ‘‘Dveme, bhikkhave, uposathā’’ti vuttavacanavasenetaṃ vuttaṃ, aññathā parivārapāḷiyā virujjhatīti ācariyā. Cātuddasiyaṃ, pannarasiyaṃ vā ce saṅgho samaggo hoti, ‘‘ajjuposatho sāmaggī’’ti avatvā pakatinīhāreneva kattabbanti dassanatthaṃ yathādesanā katāti no takko. Aññathā yathāvuttadvaye ce sāmaggī hoti, tattha uposathaṃ akatvā anuposathadivase eva sāmaggīuposatho kātabboti āpajjati. Aññathā pubbe paṭisiddhattā idāni paṭisedhanakiccaṃ natthi. ‘‘Na, bhikkhave, devasikaṃ pātimokkhaṃ uddisitabba’’nti (mahāva. 136) pubbe hi vuttaṃ. Atha vā ‘‘anujānāmi, bhikkhave, uposathe pātimokkhaṃ uddisitu’’nti pubbe vuttattā ‘‘sakiṃ pakkhassa cātuddase vā pannarase vā’’ti ca ‘‘dveme, bhikkhave, uposathā’’ti (mahāva. 149) ca pacchā vuttattā tato aññasmiṃ divase uposatho na kātabboti atthato āpannaṃ aniṭṭhaṃ, sati saṅghasāmaggiyā añño divaso pakativasena anuposathopi uposathadivaso nāma hotīti dassanavasena nivāretumpi evaṃdesanā katāti veditabbā.
උපොසථක්‌ඛන්‌ධකවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Uposathakkhandhakavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවග්‌ගපාළි • Mahāvaggapāḷi / 105. වජ්‌ජනීයපුග්‌ගලසන්‌දස්‌සනා • 105. Vajjanīyapuggalasandassanā
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvagga-aṭṭhakathā / වජ්‌ජනීයපුග්‌ගලසන්‌දස්‌සනකථා • Vajjanīyapuggalasandassanakathā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / වජ්‌ජනීයපුග්‌ගලසන්‌දස්‌සනකථාවණ්‌ණනා • Vajjanīyapuggalasandassanakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / ලිඞ්‌ගාදිදස්‌සනකථාදිවණ්‌ණනා • Liṅgādidassanakathādivaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / 105. වජ්‌ජනීයපුග්‌ගලසන්‌දස්‌සනකථා • 105. Vajjanīyapuggalasandassanakathā
