| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā |
વਜ੍ਜਨੀਯਪੁਗ੍ਗਲਸਨ੍ਦਸ੍ਸਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
Vajjanīyapuggalasandassanakathāvaṇṇanā
੧੮੩. ‘‘ਅਨ੍ਤਿਮવਤ੍ਥੁਂ ਅਜ੍ਝਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਨਿਸਿਨ੍ਨਪਰਿਸਾਯ ਕਲਹਾਦਿਭਯੇਨ ਨਾਹਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍વਾ ਨਿਸੀਦਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਅਞ੍ਞਕਮ੍ਮੇ ਤਸ੍ਸ ਨਿਸਿਨ੍ਨਪਰਿਸਾਯ ਆਪਤ੍ਤਿ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਏਕੇ। ‘‘ਨ ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਨੁਪੋਸਥੇ ਉਪੋਸਥੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਸਙ੍ਘਸਾਮਗ੍ਗਿਯਾ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੧੮੩) વਚਨਤੋ ਸਾਮਗ੍ਗੀਦਿવਸੋ ਅਨੁਪੋਸਥਦਿવਸੋਤਿ ਅਤ੍ਥਤੋ વੁਤ੍ਤਂ વਿਯ ਦਿਸ੍ਸਤਿ। ‘‘ਦ੍વੇਮੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਉਪੋਸਥਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤવਚਨવਸੇਨੇਤਂ વੁਤ੍ਤਂ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਪਰਿવਾਰਪਾਲ਼ਿਯਾ વਿਰੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਆਚਰਿਯਾ। ਚਾਤੁਦ੍ਦਸਿਯਂ, ਪਨ੍ਨਰਸਿਯਂ વਾ ਚੇ ਸਙ੍ਘੋ ਸਮਗ੍ਗੋ ਹੋਤਿ, ‘‘ਅਜ੍ਜੁਪੋਸਥੋ ਸਾਮਗ੍ਗੀ’’ਤਿ ਅવਤ੍વਾ ਪਕਤਿਨੀਹਾਰੇਨੇવ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਯਥਾਦੇਸਨਾ ਕਤਾਤਿ ਨੋ ਤਕ੍ਕੋ। ਅਞ੍ਞਥਾ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਦ੍વਯੇ ਚੇ ਸਾਮਗ੍ਗੀ ਹੋਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਉਪੋਸਥਂ ਅਕਤ੍વਾ ਅਨੁਪੋਸਥਦਿવਸੇ ਏવ ਸਾਮਗ੍ਗੀਉਪੋਸਥੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋਤਿ ਆਪਜ੍ਜਤਿ। ਅਞ੍ਞਥਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਪਟਿਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਇਦਾਨਿ ਪਟਿਸੇਧਨਕਿਚ੍ਚਂ ਨਤ੍ਥਿ। ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਦੇવਸਿਕਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਉਦ੍ਦਿਸਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੧੩੬) ਪੁਬ੍ਬੇ ਹਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਥ વਾ ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਉਪੋਸਥੇ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਉਦ੍ਦਿਸਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਸਕਿਂ ਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚਾਤੁਦ੍ਦਸੇ વਾ ਪਨ੍ਨਰਸੇ વਾ’’ਤਿ ਚ ‘‘ਦ੍વੇਮੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਉਪੋਸਥਾ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੧੪੯) ਚ ਪਚ੍ਛਾ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਦਿવਸੇ ਉਪੋਸਥੋ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬੋਤਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਆਪਨ੍ਨਂ ਅਨਿਟ੍ਠਂ, ਸਤਿ ਸਙ੍ਘਸਾਮਗ੍ਗਿਯਾ ਅਞ੍ਞੋ ਦਿવਸੋ ਪਕਤਿવਸੇਨ ਅਨੁਪੋਸਥੋਪਿ ਉਪੋਸਥਦਿવਸੋ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨવਸੇਨ ਨਿવਾਰੇਤੁਮ੍ਪਿ ਏવਂਦੇਸਨਾ ਕਤਾਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ।
183. ‘‘Antimavatthuṃ ajjhāpannassa nisinnaparisāya kalahādibhayena nāhaṃ karissāmī’’ti cittaṃ uppādetvā nisīdituṃ vaṭṭati. Aññakamme tassa nisinnaparisāya āpatti natthīti eke. ‘‘Na ca, bhikkhave, anuposathe uposatho kātabbo aññatra saṅghasāmaggiyā’’ti (mahāva. 183) vacanato sāmaggīdivaso anuposathadivasoti atthato vuttaṃ viya dissati. ‘‘Dveme, bhikkhave, uposathā’’ti vuttavacanavasenetaṃ vuttaṃ, aññathā parivārapāḷiyā virujjhatīti ācariyā. Cātuddasiyaṃ, pannarasiyaṃ vā ce saṅgho samaggo hoti, ‘‘ajjuposatho sāmaggī’’ti avatvā pakatinīhāreneva kattabbanti dassanatthaṃ yathādesanā katāti no takko. Aññathā yathāvuttadvaye ce sāmaggī hoti, tattha uposathaṃ akatvā anuposathadivase eva sāmaggīuposatho kātabboti āpajjati. Aññathā pubbe paṭisiddhattā idāni paṭisedhanakiccaṃ natthi. ‘‘Na, bhikkhave, devasikaṃ pātimokkhaṃ uddisitabba’’nti (mahāva. 136) pubbe hi vuttaṃ. Atha vā ‘‘anujānāmi, bhikkhave, uposathe pātimokkhaṃ uddisitu’’nti pubbe vuttattā ‘‘sakiṃ pakkhassa cātuddase vā pannarase vā’’ti ca ‘‘dveme, bhikkhave, uposathā’’ti (mahāva. 149) ca pacchā vuttattā tato aññasmiṃ divase uposatho na kātabboti atthato āpannaṃ aniṭṭhaṃ, sati saṅghasāmaggiyā añño divaso pakativasena anuposathopi uposathadivaso nāma hotīti dassanavasena nivāretumpi evaṃdesanā katāti veditabbā.
ਉਪੋਸਥਕ੍ਖਨ੍ਧਕવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Uposathakkhandhakavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Mahāvaggapāḷi / ੧੦੫. વਜ੍ਜਨੀਯਪੁਗ੍ਗਲਸਨ੍ਦਸ੍ਸਨਾ • 105. Vajjanīyapuggalasandassanā
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / વਜ੍ਜਨੀਯਪੁਗ੍ਗਲਸਨ੍ਦਸ੍ਸਨਕਥਾ • Vajjanīyapuggalasandassanakathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / વਜ੍ਜਨੀਯਪੁਗ੍ਗਲਸਨ੍ਦਸ੍ਸਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Vajjanīyapuggalasandassanakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਲਿਙ੍ਗਾਦਿਦਸ੍ਸਨਕਥਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • Liṅgādidassanakathādivaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ੧੦੫. વਜ੍ਜਨੀਯਪੁਗ੍ਗਲਸਨ੍ਦਸ੍ਸਨਕਥਾ • 105. Vajjanīyapuggalasandassanakathā
