| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
४. वज्जिपुत्तसुत्तवण्णना
4. Vajjiputtasuttavaṇṇanā
८५. चतुत्थे वज्जिपुत्तकोति वज्जिराजकुलस्स पुत्तो। दियड्ढसिक्खापदसतन्ति पण्णासाधिकं सिक्खापदसतं। तस्मिं समये पञ्ञत्तानि सिक्खापदानेव सन्धायेतं वुत्तं। सो किर भिक्खु अज्जवसम्पन्नो उजुजातिको अवङ्को अकुटिलो, तस्मा ‘‘अहं एत्तकानि सिक्खापदानि रक्खितुं सक्कुणेय्यं वा न वा’’ति चिन्तेत्वा सत्थु आरोचेसि। सक्कोमहन्ति सक्कोमि अहं। सो किर ‘‘एत्तकेसु सिक्खापदेसु सिक्खन्तस्स अगरु तीसु सिक्खासु सिक्खितु’’न्ति मञ्ञमानो एवमाह। अथ भगवा यथा नाम पञ्ञास तिणकलापियो उक्खिपितुं असक्कोन्तस्स कलापियसतं बन्धित्वा सीसे ठपेय्य, एवमेव एकिस्सापि सिक्खाय सिक्खितुं असक्कोन्तस्स अपरा द्वेपि सिक्खा उपरि पक्खिपन्तो तस्मातिह त्वं भिक्खूतिआदिमाह। सुखुमालो किर उत्तरो नाम जानपदमनुस्सो लोहपासादविहारे वसति। अथ नं दहरभिक्खू आहंसु – ‘‘उत्तर, अग्गिसाला ओवस्सति, तिणं कप्पियं कत्वा देही’’ति। तं आदाय अटविं गन्त्वा तेन लायितं तिणंयेव करळे बन्धित्वा ‘‘पञ्ञास करळे गहेतुं सक्खिस्ससि उत्तरा’’ति आहंसु। सो ‘‘न सक्खिस्सामी’’ति आह। असीतिं पन सक्खिस्ससीति? न सक्खिस्सामि, भन्तेति। एकं करळसतं सक्खिस्ससीति? आम, भन्ते, गण्हिस्सामीति। दहरभिक्खू करळसतं बन्धित्वा तस्स सीसे ठपयिंसु। सो उक्खिपित्वा नित्थुनन्तो गन्त्वा अग्गिसालाय समीपे पातेसि। अथ नं भिक्खू ‘‘किलन्तरूपोसि उत्तरा’’ति आहंसु। आम, भन्ते, दहरा भिक्खू मं वञ्चेसुं, इमं एकम्पि करळसतं उक्खिपितुं असक्कोन्तं मं ‘‘पण्णास करळे उक्खिपाही’’ति वदिंसु। आम, उत्तर, वञ्चयिंसु तन्ति। एवं सम्पदमिदं वेदितब्बं। इधापि तिस्सो सिक्खा मिस्सिकाव कथिता।
85. Catutthe vajjiputtakoti vajjirājakulassa putto. Diyaḍḍhasikkhāpadasatanti paṇṇāsādhikaṃ sikkhāpadasataṃ. Tasmiṃ samaye paññattāni sikkhāpadāneva sandhāyetaṃ vuttaṃ. So kira bhikkhu ajjavasampanno ujujātiko avaṅko akuṭilo, tasmā ‘‘ahaṃ ettakāni sikkhāpadāni rakkhituṃ sakkuṇeyyaṃ vā na vā’’ti cintetvā satthu ārocesi. Sakkomahanti sakkomi ahaṃ. So kira ‘‘ettakesu sikkhāpadesu sikkhantassa agaru tīsu sikkhāsu sikkhitu’’nti maññamāno evamāha. Atha bhagavā yathā nāma paññāsa tiṇakalāpiyo ukkhipituṃ asakkontassa kalāpiyasataṃ bandhitvā sīse ṭhapeyya, evameva ekissāpi sikkhāya sikkhituṃ asakkontassa aparā dvepi sikkhā upari pakkhipanto tasmātiha tvaṃ bhikkhūtiādimāha. Sukhumālo kira uttaro nāma jānapadamanusso lohapāsādavihāre vasati. Atha naṃ daharabhikkhū āhaṃsu – ‘‘uttara, aggisālā ovassati, tiṇaṃ kappiyaṃ katvā dehī’’ti. Taṃ ādāya aṭaviṃ gantvā tena lāyitaṃ tiṇaṃyeva karaḷe bandhitvā ‘‘paññāsa karaḷe gahetuṃ sakkhissasi uttarā’’ti āhaṃsu. So ‘‘na sakkhissāmī’’ti āha. Asītiṃ pana sakkhissasīti? Na sakkhissāmi, bhanteti. Ekaṃ karaḷasataṃ sakkhissasīti? Āma, bhante, gaṇhissāmīti. Daharabhikkhū karaḷasataṃ bandhitvā tassa sīse ṭhapayiṃsu. So ukkhipitvā nitthunanto gantvā aggisālāya samīpe pātesi. Atha naṃ bhikkhū ‘‘kilantarūposi uttarā’’ti āhaṃsu. Āma, bhante, daharā bhikkhū maṃ vañcesuṃ, imaṃ ekampi karaḷasataṃ ukkhipituṃ asakkontaṃ maṃ ‘‘paṇṇāsa karaḷe ukkhipāhī’’ti vadiṃsu. Āma, uttara, vañcayiṃsu tanti. Evaṃ sampadamidaṃ veditabbaṃ. Idhāpi tisso sikkhā missikāva kathitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya / ४. वज्जिपुत्तसुत्तं • 4. Vajjiputtasuttaṃ
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / १-५. समणसुत्तादिवण्णना • 1-5. Samaṇasuttādivaṇṇanā
