| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
९. वज्जिपुत्तसुत्तवण्णना
9. Vajjiputtasuttavaṇṇanā
२२९. वज्जिरट्ठे राजपुत्तोति वज्जिरट्ठे जातसंवद्धो वज्जिराजपुत्तो। सब्बरत्तिचारोति छणसम्पत्तिया इतो चितो चरन्तेहि अनुभवितब्बनक्खत्तमहो। तेनाह ‘‘कत्तिकनक्खत्तं घोसेत्वा’’ तिआदि। एकाबद्धं होतीति यस्मा चातुमहाराजिकदेवा तस्मिं दिवसे नक्खत्तं घोसेत्वा अत्तनो पुञ्ञानुभावसिद्धाय दिब्बसम्पत्तिया महन्तं नक्खत्तकीळासुखं अनुभवन्ति, तस्मा तं तेहि एकाबद्धं विय होति। भेरिआदितूरियानन्ति भेरिमुदिङ्गसङ्खपणववीणादितूरियानं। ताळितानन्ति आरद्धलयानुरूपं पहटानं। वीणादीनन्ति वीणावेणुगोमुखीआदीनं। वादितानन्ति यथारद्धमुच्छनानुरूपं सङ्घट्टितानं। अभासीति तेन सद्देन आकड्ढियमानहदयो अयोनिसो उम्मुज्जित्वा ‘‘महती वत मे जानी’’ति अनुत्थुनन्तो अभासि। छड्डितदारुकं वियाति वने छड्डितनिरत्थककळिङ्गरं विय। लामकतरोति निहीनतरो। देवता पठमप्पितं आणिं पटाणिया नीहरन्ती विय तेन भिक्खुना वुत्तमत्थं अपनेन्ती ‘‘तस्स ते बहुका पिहयन्ती’’ति अवोचाति वुत्तन्ति दस्सेन्तो ‘‘थेरो’’तिआदिमाह। सग्गं गच्छन्तानं यथा नेरयिका पिहयन्ति, एवं सम्मापटिपन्नस्स तुय्हं बहू पिहयन्ति, तस्मा त्वं ‘‘पापियो’’ति अत्तानं मा मञ्ञित्थाति अधिप्पायो।
229.Vajjiraṭṭhe rājaputtoti vajjiraṭṭhe jātasaṃvaddho vajjirājaputto. Sabbaratticāroti chaṇasampattiyā ito cito carantehi anubhavitabbanakkhattamaho. Tenāha ‘‘kattikanakkhattaṃ ghosetvā’’ tiādi. Ekābaddhaṃ hotīti yasmā cātumahārājikadevā tasmiṃ divase nakkhattaṃ ghosetvā attano puññānubhāvasiddhāya dibbasampattiyā mahantaṃ nakkhattakīḷāsukhaṃ anubhavanti, tasmā taṃ tehi ekābaddhaṃ viya hoti. Bheriāditūriyānanti bherimudiṅgasaṅkhapaṇavavīṇāditūriyānaṃ. Tāḷitānanti āraddhalayānurūpaṃ pahaṭānaṃ. Vīṇādīnanti vīṇāveṇugomukhīādīnaṃ. Vāditānanti yathāraddhamucchanānurūpaṃ saṅghaṭṭitānaṃ. Abhāsīti tena saddena ākaḍḍhiyamānahadayo ayoniso ummujjitvā ‘‘mahatī vata me jānī’’ti anutthunanto abhāsi. Chaḍḍitadārukaṃ viyāti vane chaḍḍitaniratthakakaḷiṅgaraṃ viya. Lāmakataroti nihīnataro. Devatā paṭhamappitaṃ āṇiṃ paṭāṇiyā nīharantī viya tena bhikkhunā vuttamatthaṃ apanentī ‘‘tassa te bahukā pihayantī’’ti avocāti vuttanti dassento ‘‘thero’’tiādimāha. Saggaṃ gacchantānaṃ yathā nerayikā pihayanti, evaṃ sammāpaṭipannassa tuyhaṃ bahū pihayanti, tasmā tvaṃ ‘‘pāpiyo’’ti attānaṃ mā maññitthāti adhippāyo.
वज्जिपुत्तसुत्तवण्णना निट्ठिता।
Vajjiputtasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / ९. वज्जिपुत्तसुत्तं • 9. Vajjiputtasuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ९. वज्जिपुत्तसुत्तवण्णना • 9. Vajjiputtasuttavaṇṇanā
