| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
๔. วชฺชิปุตฺตสุตฺตวณฺณนา
4. Vajjiputtasuttavaṇṇanā
๘๕. จตุเตฺถ วชฺชิปุตฺตโกติ วชฺชิราชกุลสฺส ปุโตฺตฯ ทิยฑฺฒสิกฺขาปทสตนฺติ ปณฺณาสาธิกํ สิกฺขาปทสตํฯ ตสฺมิํ สมเย ปญฺญตฺตานิ สิกฺขาปทาเนว สนฺธาเยตํ วุตฺตํฯ โส กิร ภิกฺขุ อชฺชวสมฺปโนฺน อุชุชาติโก อวโงฺก อกุฎิโล, ตสฺมา ‘‘อหํ เอตฺตกานิ สิกฺขาปทานิ รกฺขิตุํ สกฺกุเณยฺยํ วา น วา’’ติ จิเนฺตตฺวา สตฺถุ อาโรเจสิฯ สโกฺกมหนฺติ สโกฺกมิ อหํฯ โส กิร ‘‘เอตฺตเกสุ สิกฺขาปเทสุ สิกฺขนฺตสฺส อครุ ตีสุ สิกฺขาสุ สิกฺขิตุ’’นฺติ มญฺญมาโน เอวมาหฯ อถ ภควา ยถา นาม ปญฺญาส ติณกลาปิโย อุกฺขิปิตุํ อสโกฺกนฺตสฺส กลาปิยสตํ พนฺธิตฺวา สีเส ฐเปยฺย, เอวเมว เอกิสฺสาปิ สิกฺขาย สิกฺขิตุํ อสโกฺกนฺตสฺส อปรา เทฺวปิ สิกฺขา อุปริ ปกฺขิปโนฺต ตสฺมาติห ตฺวํ ภิกฺขูติอาทิมาหฯ สุขุมาโล กิร อุตฺตโร นาม ชานปทมนุโสฺส โลหปาสาทวิหาเร วสติฯ อถ นํ ทหรภิกฺขู อาหํสุ – ‘‘อุตฺตร, อคฺคิสาลา โอวสฺสติ, ติณํ กปฺปิยํ กตฺวา เทหี’’ติฯ ตํ อาทาย อฎวิํ คนฺตฺวา เตน ลายิตํ ติณํเยว กรเฬ พนฺธิตฺวา ‘‘ปญฺญาส กรเฬ คเหตุํ สกฺขิสฺสสิ อุตฺตรา’’ติ อาหํสุฯ โส ‘‘น สกฺขิสฺสามี’’ติ อาหฯ อสีติํ ปน สกฺขิสฺสสีติ? น สกฺขิสฺสามิ, ภเนฺตติฯ เอกํ กรฬสตํ สกฺขิสฺสสีติ? อาม, ภเนฺต, คณฺหิสฺสามีติฯ ทหรภิกฺขู กรฬสตํ พนฺธิตฺวา ตสฺส สีเส ฐปยิํสุฯ โส อุกฺขิปิตฺวา นิตฺถุนโนฺต คนฺตฺวา อคฺคิสาลาย สมีเป ปาเตสิฯ อถ นํ ภิกฺขู ‘‘กิลนฺตรูโปสิ อุตฺตรา’’ติ อาหํสุฯ อาม, ภเนฺต, ทหรา ภิกฺขู มํ วเญฺจสุํ, อิมํ เอกมฺปิ กรฬสตํ อุกฺขิปิตุํ อสโกฺกนฺตํ มํ ‘‘ปณฺณาส กรเฬ อุกฺขิปาหี’’ติ วทิํสุฯ อาม, อุตฺตร, วญฺจยิํสุ ตนฺติฯ เอวํ สมฺปทมิทํ เวทิตพฺพํฯ อิธาปิ ติโสฺส สิกฺขา มิสฺสิกาว กถิตาฯ
85. Catutthe vajjiputtakoti vajjirājakulassa putto. Diyaḍḍhasikkhāpadasatanti paṇṇāsādhikaṃ sikkhāpadasataṃ. Tasmiṃ samaye paññattāni sikkhāpadāneva sandhāyetaṃ vuttaṃ. So kira bhikkhu ajjavasampanno ujujātiko avaṅko akuṭilo, tasmā ‘‘ahaṃ ettakāni sikkhāpadāni rakkhituṃ sakkuṇeyyaṃ vā na vā’’ti cintetvā satthu ārocesi. Sakkomahanti sakkomi ahaṃ. So kira ‘‘ettakesu sikkhāpadesu sikkhantassa agaru tīsu sikkhāsu sikkhitu’’nti maññamāno evamāha. Atha bhagavā yathā nāma paññāsa tiṇakalāpiyo ukkhipituṃ asakkontassa kalāpiyasataṃ bandhitvā sīse ṭhapeyya, evameva ekissāpi sikkhāya sikkhituṃ asakkontassa aparā dvepi sikkhā upari pakkhipanto tasmātiha tvaṃ bhikkhūtiādimāha. Sukhumālo kira uttaro nāma jānapadamanusso lohapāsādavihāre vasati. Atha naṃ daharabhikkhū āhaṃsu – ‘‘uttara, aggisālā ovassati, tiṇaṃ kappiyaṃ katvā dehī’’ti. Taṃ ādāya aṭaviṃ gantvā tena lāyitaṃ tiṇaṃyeva karaḷe bandhitvā ‘‘paññāsa karaḷe gahetuṃ sakkhissasi uttarā’’ti āhaṃsu. So ‘‘na sakkhissāmī’’ti āha. Asītiṃ pana sakkhissasīti? Na sakkhissāmi, bhanteti. Ekaṃ karaḷasataṃ sakkhissasīti? Āma, bhante, gaṇhissāmīti. Daharabhikkhū karaḷasataṃ bandhitvā tassa sīse ṭhapayiṃsu. So ukkhipitvā nitthunanto gantvā aggisālāya samīpe pātesi. Atha naṃ bhikkhū ‘‘kilantarūposi uttarā’’ti āhaṃsu. Āma, bhante, daharā bhikkhū maṃ vañcesuṃ, imaṃ ekampi karaḷasataṃ ukkhipituṃ asakkontaṃ maṃ ‘‘paṇṇāsa karaḷe ukkhipāhī’’ti vadiṃsu. Āma, uttara, vañcayiṃsu tanti. Evaṃ sampadamidaṃ veditabbaṃ. Idhāpi tisso sikkhā missikāva kathitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya / ๔. วชฺชิปุตฺตสุตฺตํ • 4. Vajjiputtasuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๑-๕. สมณสุตฺตาทิวณฺณนา • 1-5. Samaṇasuttādivaṇṇanā
