| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
๙. วชฺชิปุตฺตสุตฺตวณฺณนา
9. Vajjiputtasuttavaṇṇanā
๒๒๙. วชฺชิรเฎฺฐ ราชปุโตฺตติ วชฺชิรเฎฺฐ ชาตสํวโทฺธ วชฺชิราชปุโตฺตฯ สพฺพรตฺติจาโรติ ฉณสมฺปตฺติยา อิโต จิโต จรเนฺตหิ อนุภวิตพฺพนกฺขตฺตมโหฯ เตนาห ‘‘กตฺติกนกฺขตฺตํ โฆเสตฺวา’’ ติอาทิฯ เอกาพทฺธํ โหตีติ ยสฺมา จาตุมหาราชิกเทวา ตสฺมิํ ทิวเส นกฺขตฺตํ โฆเสตฺวา อตฺตโน ปุญฺญานุภาวสิทฺธาย ทิพฺพสมฺปตฺติยา มหนฺตํ นกฺขตฺตกีฬาสุขํ อนุภวนฺติ, ตสฺมา ตํ เตหิ เอกาพทฺธํ วิย โหติฯ เภริอาทิตูริยานนฺติ เภริมุทิงฺคสงฺขปณววีณาทิตูริยานํฯ ตาฬิตานนฺติ อารทฺธลยานุรูปํ ปหฎานํฯ วีณาทีนนฺติ วีณาเวณุโคมุขีอาทีนํฯ วาทิตานนฺติ ยถารทฺธมุจฺฉนานุรูปํ สงฺฆฎฺฎิตานํฯ อภาสีติ เตน สเทฺทน อากฑฺฒิยมานหทโย อโยนิโส อุมฺมุชฺชิตฺวา ‘‘มหตี วต เม ชานี’’ติ อนุตฺถุนโนฺต อภาสิฯ ฉฑฺฑิตทารุกํ วิยาติ วเน ฉฑฺฑิตนิรตฺถกกฬิงฺครํ วิยฯ ลามกตโรติ นิหีนตโรฯ เทวตา ปฐมปฺปิตํ อาณิํ ปฎาณิยา นีหรนฺตี วิย เตน ภิกฺขุนา วุตฺตมตฺถํ อปเนนฺตี ‘‘ตสฺส เต พหุกา ปิหยนฺตี’’ติ อโวจาติ วุตฺตนฺติ ทเสฺสโนฺต ‘‘เถโร’’ติอาทิมาหฯ สคฺคํ คจฺฉนฺตานํ ยถา เนรยิกา ปิหยนฺติ, เอวํ สมฺมาปฎิปนฺนสฺส ตุยฺหํ พหู ปิหยนฺติ, ตสฺมา ตฺวํ ‘‘ปาปิโย’’ติ อตฺตานํ มา มญฺญิตฺถาติ อธิปฺปาโยฯ
229.Vajjiraṭṭhe rājaputtoti vajjiraṭṭhe jātasaṃvaddho vajjirājaputto. Sabbaratticāroti chaṇasampattiyā ito cito carantehi anubhavitabbanakkhattamaho. Tenāha ‘‘kattikanakkhattaṃ ghosetvā’’ tiādi. Ekābaddhaṃ hotīti yasmā cātumahārājikadevā tasmiṃ divase nakkhattaṃ ghosetvā attano puññānubhāvasiddhāya dibbasampattiyā mahantaṃ nakkhattakīḷāsukhaṃ anubhavanti, tasmā taṃ tehi ekābaddhaṃ viya hoti. Bheriāditūriyānanti bherimudiṅgasaṅkhapaṇavavīṇāditūriyānaṃ. Tāḷitānanti āraddhalayānurūpaṃ pahaṭānaṃ. Vīṇādīnanti vīṇāveṇugomukhīādīnaṃ. Vāditānanti yathāraddhamucchanānurūpaṃ saṅghaṭṭitānaṃ. Abhāsīti tena saddena ākaḍḍhiyamānahadayo ayoniso ummujjitvā ‘‘mahatī vata me jānī’’ti anutthunanto abhāsi. Chaḍḍitadārukaṃ viyāti vane chaḍḍitaniratthakakaḷiṅgaraṃ viya. Lāmakataroti nihīnataro. Devatā paṭhamappitaṃ āṇiṃ paṭāṇiyā nīharantī viya tena bhikkhunā vuttamatthaṃ apanentī ‘‘tassa te bahukā pihayantī’’ti avocāti vuttanti dassento ‘‘thero’’tiādimāha. Saggaṃ gacchantānaṃ yathā nerayikā pihayanti, evaṃ sammāpaṭipannassa tuyhaṃ bahū pihayanti, tasmā tvaṃ ‘‘pāpiyo’’ti attānaṃ mā maññitthāti adhippāyo.
วชฺชิปุตฺตสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Vajjiputtasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๙. วชฺชิปุตฺตสุตฺตํ • 9. Vajjiputtasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๙. วชฺชิปุตฺตสุตฺตวณฺณนา • 9. Vajjiputtasuttavaṇṇanā
