Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അപദാന-അട്ഠകഥാ • Apadāna-aṭṭhakathā |
൫. വജ്ജിപുത്തത്ഥേരഅപദാനവണ്ണനാ
5. Vajjiputtattheraapadānavaṇṇanā
സഹസ്സരംസീ ഭഗവാതിആദികം ആയസ്മതോ വജ്ജിപുത്തത്ഥേരസ്സ അപദാനം. അയമ്പി പുരിമബുദ്ധേസു കതാധികാരോ തത്ഥ തത്ഥ ഭവേ വിവട്ടൂപനിസ്സയം പുഞ്ഞം ഉപചിനന്തോ ഇതോ ചതുനവുതികപ്പേ ഏകം പച്ചേകബുദ്ധം ഭിക്ഖായ ഗച്ഛന്തം ദിസ്വാ പസന്നമാനസോ കദലിഫലാനി അദാസി. സോ തേന പുഞ്ഞകമ്മേന ദേവമനുസ്സേസു സംസരന്തോ ഇമസ്മിം ബുദ്ധുപ്പാദേ വേസാലിയം ലിച്ഛവിരാജകുമാരോ ഹുത്വാ നിബ്ബത്തി, വജ്ജിരാജപുത്തത്താ വജ്ജിപുത്തോത്വേവസ്സ സമഞ്ഞാ. സോ ദഹരോ ഹുത്വാ ഹത്ഥിസിപ്പാദിസിക്ഖനകാലേപി ഹേതുസമ്പന്നതായ നിസ്സരണജ്ഝാസയോവ ഹുത്വാ വിചരന്തോ സത്ഥു ധമ്മദേസനം സുത്വാ പടിലദ്ധസദ്ധോ സത്ഥു സന്തികേ പബ്ബജിത്വാ വിപസ്സനായ കമ്മം കത്വാ നചിരസ്സേവ ഛളഭിഞ്ഞോ അഹോസി. ഛളഭിഞ്ഞോ പന ഹുത്വാ അപരഭാഗേ അചിരപരിനിബ്ബുതേ സത്ഥരി ധമ്മം സങ്ഗായിതും സങ്കേതം കത്വാ മഹാഥേരേസു തത്ഥ തത്ഥ വിഹരന്തേസു ഏകദിവസം ആയസ്മന്തം ആനന്ദം സേഖംയേവ സമാനം മഹതിയാ പരിസായ പരിവുതം ധമ്മം ദേസേന്തം ദിസ്വാ തസ്സ ഉപരിമഗ്ഗാധിഗമായ ഉസ്സാഹം ജനേന്തോ –
Sahassaraṃsībhagavātiādikaṃ āyasmato vajjiputtattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayaṃ puññaṃ upacinanto ito catunavutikappe ekaṃ paccekabuddhaṃ bhikkhāya gacchantaṃ disvā pasannamānaso kadaliphalāni adāsi. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde vesāliyaṃ licchavirājakumāro hutvā nibbatti, vajjirājaputtattā vajjiputtotvevassa samaññā. So daharo hutvā hatthisippādisikkhanakālepi hetusampannatāya nissaraṇajjhāsayova hutvā vicaranto satthu dhammadesanaṃ sutvā paṭiladdhasaddho satthu santike pabbajitvā vipassanāya kammaṃ katvā nacirasseva chaḷabhiñño ahosi. Chaḷabhiñño pana hutvā aparabhāge aciraparinibbute satthari dhammaṃ saṅgāyituṃ saṅketaṃ katvā mahātheresu tattha tattha viharantesu ekadivasaṃ āyasmantaṃ ānandaṃ sekhaṃyeva samānaṃ mahatiyā parisāya parivutaṃ dhammaṃ desentaṃ disvā tassa uparimaggādhigamāya ussāhaṃ janento –
‘‘രുക്ഖമൂലഗഹനം പസക്കിയ, നിബ്ബാനം ഹദയസ്മിം ഓപിയ;
‘‘Rukkhamūlagahanaṃ pasakkiya, nibbānaṃ hadayasmiṃ opiya;
ഝായ ഗോതമ മാ ച പമാദോ, കിം തേ ബിളിബിളികാ കരിസ്സതീ’’തി. (ഥേരഗാ॰ ൧൧൯) – ഗാഥം അഭാസി;
Jhāya gotama mā ca pamādo, kiṃ te biḷibiḷikā karissatī’’ti. (theragā. 119) – gāthaṃ abhāsi;
തത്ഥ രുക്ഖമൂലഗഹനന്തി രുക്ഖമൂലഭൂതം ഗഹനം, ഗഹനഞ്ഹി അത്ഥി, ന രുക്ഖമൂലം, രുക്ഖമൂലഞ്ച അത്ഥി, ന ഗഹനം, തേസു രുക്ഖമൂലഗ്ഗഹണേന ഠാനസ്സ ഛായായ സമ്പന്നതായ വാതാതപപരിസ്സയാഭാവം ദീപേതി, ഗഹനഗ്ഗഹണേന നിവാതഭാവേന വാതപരിസ്സയാഭാവം ജനസമ്ബാധാഭാവഞ്ച ദസ്സേതി, തദുഭയേന ച ഭാവനായോഗ്യതം. പസക്കിയാതി ഉപഗന്ത്വാ. നിബ്ബാനം ഹദയസ്മിം ഓപിയാതി ‘‘ഏവം മയാ പടിപജ്ജിത്വാ നിബ്ബാനം അധിഗന്തബ്ബ’’ന്തി നിബ്ബുതിം ഹദയേ ഠപേത്വാ ചിത്തേ കത്വാ. ഝായാതി തിലക്ഖണൂപനിജ്ഝാനേന ഝായ, വിപസ്സനാഭാവനാസഹിതം മഗ്ഗഭാവനം ഭാവേഹി. ഗോതമാതി ധമ്മഭണ്ഡാഗാരികം ഗോത്തേനാലപതി. മാ ച പമാദോതി അധികുസലേസു ധമ്മേസു മാ പമാദം ആപജ്ജി. ഇദാനി യാദിസോ ഥേരസ്സ പമാദോ, തം പടിക്ഖേപവസേന ദസ്സേന്തോ ‘‘കിം തേ ബിളിബിളികാ കരിസ്സതീ’’തി ആഹ. തത്ഥ ബിളിബിളികാതി ബിളിബിളികിരിയാ, ബിളിബിളിതിസദ്ദപവത്തി യഥാ നിരത്ഥകാ, ഏവം ബിളിബിളികാസദിസാ ജനപഞ്ഞത്തി. കിം തേ കരിസ്സതീതി കീദിസം അത്ഥം തുയ്ഹം സാധേസ്സതി, തസ്മാ ജനപഞ്ഞത്തിം പഹായ സദത്ഥപസുതോ ഹോഹീതി ഓവാദം അദാസി.
Tattha rukkhamūlagahananti rukkhamūlabhūtaṃ gahanaṃ, gahanañhi atthi, na rukkhamūlaṃ, rukkhamūlañca atthi, na gahanaṃ, tesu rukkhamūlaggahaṇena ṭhānassa chāyāya sampannatāya vātātapaparissayābhāvaṃ dīpeti, gahanaggahaṇena nivātabhāvena vātaparissayābhāvaṃ janasambādhābhāvañca dasseti, tadubhayena ca bhāvanāyogyataṃ. Pasakkiyāti upagantvā. Nibbānaṃ hadayasmiṃ opiyāti ‘‘evaṃ mayā paṭipajjitvā nibbānaṃ adhigantabba’’nti nibbutiṃ hadaye ṭhapetvā citte katvā. Jhāyāti tilakkhaṇūpanijjhānena jhāya, vipassanābhāvanāsahitaṃ maggabhāvanaṃ bhāvehi. Gotamāti dhammabhaṇḍāgārikaṃ gottenālapati. Mā ca pamādoti adhikusalesu dhammesu mā pamādaṃ āpajji. Idāni yādiso therassa pamādo, taṃ paṭikkhepavasena dassento ‘‘kiṃ te biḷibiḷikā karissatī’’ti āha. Tattha biḷibiḷikāti biḷibiḷikiriyā, biḷibiḷitisaddapavatti yathā niratthakā, evaṃ biḷibiḷikāsadisā janapaññatti. Kiṃ te karissatīti kīdisaṃ atthaṃ tuyhaṃ sādhessati, tasmā janapaññattiṃ pahāya sadatthapasuto hohīti ovādaṃ adāsi.
തം സുത്വാ അഞ്ഞേഹി വുത്തേന വിസ്സഗന്ധവായനവചനേന സംവേഗജാതോ ബഹുദേവ രത്തിം ചങ്കമേന വീതിനാമേന്തോ വിപസ്സനം ഉസ്സുക്കാപേത്വാ സേനാസനം പവിസിത്വാ മഞ്ചകേ നിസിന്നമത്തോവ ‘‘കിഞ്ചി സയാമീ’’തി സീസം ബിമ്ബോഹനമസമ്പത്തം പാദം ഭൂമിതോ ഉഗ്ഗതം സരീരസ്സ ആകാസഗതക്ഖണേയേവ അരഹത്തം പാപുണി.
Taṃ sutvā aññehi vuttena vissagandhavāyanavacanena saṃvegajāto bahudeva rattiṃ caṅkamena vītināmento vipassanaṃ ussukkāpetvā senāsanaṃ pavisitvā mañcake nisinnamattova ‘‘kiñci sayāmī’’ti sīsaṃ bimbohanamasampattaṃ pādaṃ bhūmito uggataṃ sarīrassa ākāsagatakkhaṇeyeva arahattaṃ pāpuṇi.
൪൯. വജ്ജിപുത്തത്ഥേരോ അപരഭാഗേ സോമനസ്സജാതോ അത്തനോ പുബ്ബചരിതാപദാനം പകാസേന്തോ സഹസ്സരംസീ ഭഗവാതിആദിമാഹ. തത്ഥ സഹസ്സരംസീതി ഏത്ഥ ‘‘അനേകസതസഹസ്സരംസീ’’തി വത്തബ്ബേ ഗാഥാബന്ധസുഖത്ഥം ‘‘സഹസ്സരംസീ’’തി വുത്തന്തി വേദിതബ്ബം. സേസം സുവിഞ്ഞേയ്യമേവാതി.
49. Vajjiputtatthero aparabhāge somanassajāto attano pubbacaritāpadānaṃ pakāsento sahassaraṃsī bhagavātiādimāha. Tattha sahassaraṃsīti ettha ‘‘anekasatasahassaraṃsī’’ti vattabbe gāthābandhasukhatthaṃ ‘‘sahassaraṃsī’’ti vuttanti veditabbaṃ. Sesaṃ suviññeyyamevāti.
വജ്ജിപുത്തത്ഥേരഅപദാനവണ്ണനാ സമത്താ.
Vajjiputtattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / അപദാനപാളി • Apadānapāḷi / ൫. വജ്ജീപുത്തത്ഥേരഅപദാനം • 5. Vajjīputtattheraapadānaṃ