Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தே²ரகா³தா²-அட்ட²கதா² • Theragāthā-aṭṭhakathā |
2. வஜ்ஜிபுத்தத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா
2. Vajjiputtattheragāthāvaṇṇanā
ஏககா மயங் அரஞ்ஞேதி ஆயஸ்மதோ வஜ்ஜிபுத்தத்தே²ரஸ்ஸ கா³தா². கா உப்பத்தி? அயம்பி புரிமபு³த்³தே⁴ஸு கதாதி⁴காரோ தத்த² தத்த² ப⁴வே விவட்டூபனிஸ்ஸயங் புஞ்ஞங் உபசினந்தோ இதோ ஏகனவுதே கப்பே விபஸ்ஸிஸ்ஸ ப⁴க³வதோ காலே குலகே³ஹே நிப்³ப³த்தித்வா விஞ்ஞுதங் பத்தோ ஏகதி³வஸங் விபஸ்ஸிங் ப⁴க³வந்தங் தி³ஸ்வா பஸன்னமானஸோ நாக³புப்ப²கேஸரேஹி பூஜங் அகாஸி. ஸோ தேன புஞ்ஞகம்மேன தே³வமனுஸ்ஸேஸு ஸங்ஸரந்தோ இமஸ்மிங் பு³த்³து⁴ப்பாதே³ அமச்சகுலே நிப்³ப³த்தி, வஜ்ஜிபுத்தோதிஸ்ஸ நாமங் அஹோஸி. ஸோ ப⁴க³வதோ வேஸாலிக³மனே பு³த்³தா⁴னுபா⁴வங் தி³ஸ்வா படிலத்³த⁴ஸத்³தோ⁴ பப்³ப³ஜித்வா கதபுப்³ப³கிச்சோ கம்மட்டா²னங் க³ஹெத்வா வேஸாலியா அவிதூ³ரே அஞ்ஞதரஸ்மிங் வனஸண்டே³ விஹரதி. தேன ச ஸமயேன வேஸாலியங் உஸ்ஸவோ அஹோஸி. தத்த² தத்த² நச்சகீ³தவாதி³தங் பவத்ததி, மஹாஜனோ ஹட்ட²துட்டோ² உஸ்ஸவஸம்பத்திங் பச்சனுபோ⁴தி, தங் ஸுத்வா ஸோ பி⁴க்கு² அயோனிஸோ உம்முஜ்ஜந்தோ விவேகங் வஜ்ஜமானோ கம்மட்டா²னங் விஸ்ஸஜ்ஜெத்வா அத்தனோ அனபி⁴ரதிங் பகாஸெந்தோ –
Ekakāmayaṃ araññeti āyasmato vajjiputtattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayaṃ puññaṃ upacinanto ito ekanavute kappe vipassissa bhagavato kāle kulagehe nibbattitvā viññutaṃ patto ekadivasaṃ vipassiṃ bhagavantaṃ disvā pasannamānaso nāgapupphakesarehi pūjaṃ akāsi. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde amaccakule nibbatti, vajjiputtotissa nāmaṃ ahosi. So bhagavato vesāligamane buddhānubhāvaṃ disvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā katapubbakicco kammaṭṭhānaṃ gahetvā vesāliyā avidūre aññatarasmiṃ vanasaṇḍe viharati. Tena ca samayena vesāliyaṃ ussavo ahosi. Tattha tattha naccagītavāditaṃ pavattati, mahājano haṭṭhatuṭṭho ussavasampattiṃ paccanubhoti, taṃ sutvā so bhikkhu ayoniso ummujjanto vivekaṃ vajjamāno kammaṭṭhānaṃ vissajjetvā attano anabhiratiṃ pakāsento –
‘‘ஏககா மயங் அரஞ்ஞே விஹராம, அபவித்³த⁴ங்வ வனஸ்மிங் தா³ருகங்;
‘‘Ekakā mayaṃ araññe viharāma, apaviddhaṃva vanasmiṃ dārukaṃ;
ஏதாதி³ஸிகாய ரத்தியா, கோ ஸு நாம அம்ஹேஹி பாபியோ’’தி. – கா³த²மாஹ;
Etādisikāya rattiyā, ko su nāma amhehi pāpiyo’’ti. – gāthamāha;
தங் ஸுத்வா வனஸண்டே³ அதி⁴வத்தா² தே³வதா தங் பி⁴க்கு²ங் அனுகம்பமானா ‘‘யதி³பி, த்வங் பி⁴க்கு², அரஞ்ஞவாஸங் ஹீளெந்தோ வத³ஸி, விவேககாமா பன வித்³த³ஸுனோ தங் ப³ஹு மஞ்ஞந்தியேவா’’தி இமமத்த²ங் த³ஸ்ஸெந்தீ –
Taṃ sutvā vanasaṇḍe adhivatthā devatā taṃ bhikkhuṃ anukampamānā ‘‘yadipi, tvaṃ bhikkhu, araññavāsaṃ hīḷento vadasi, vivekakāmā pana viddasuno taṃ bahu maññantiyevā’’ti imamatthaṃ dassentī –
‘‘ஏககோ த்வங் அரஞ்ஞே விஹரஸி, அபவித்³த⁴ங்வ வனஸ்மிங் தா³ருகங்;
‘‘Ekako tvaṃ araññe viharasi, apaviddhaṃva vanasmiṃ dārukaṃ;
தஸ்ஸ தே ப³ஹுகா பிஹயந்தி, நேரயிகா விய ஸக்³க³கா³மின’’ந்தி. –
Tassa te bahukā pihayanti, nerayikā viya saggagāmina’’nti. –
கா³த²ங் வத்வா, ‘‘கத²ஞ்ஹி நாம த்வங், பி⁴க்கு², நிய்யானிகே ஸம்மாஸம்பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாஸனே பப்³ப³ஜித்வா அனிய்யானிகங் விதக்கங் விதக்கெஸ்ஸஸீ’’தி ஸந்தஜ்ஜெந்தீ ஸங்வேஜேஸி . ஏவங் ஸோ பி⁴க்கு² தாய தே³வதாய ஸங்வேஜிதோ கஸாபி⁴ஹதோ விய ப⁴த்³ரோ அஸ்ஸாஜானீயோ விபஸ்ஸனாவீதி²ங் ஓதரித்வா நசிரஸ்ஸேவ விபஸ்ஸனங் உஸ்ஸுக்காபெத்வா அரஹத்தங் பாபுணி. தேன வுத்தங் அபதா³னே (அப॰ தே²ர 1.11.62-66) –
Gāthaṃ vatvā, ‘‘kathañhi nāma tvaṃ, bhikkhu, niyyānike sammāsambuddhassa sāsane pabbajitvā aniyyānikaṃ vitakkaṃ vitakkessasī’’ti santajjentī saṃvejesi . Evaṃ so bhikkhu tāya devatāya saṃvejito kasābhihato viya bhadro assājānīyo vipassanāvīthiṃ otaritvā nacirasseva vipassanaṃ ussukkāpetvā arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 1.11.62-66) –
‘‘ஸுவண்ணவண்ணங் ஸம்பு³த்³த⁴ங், ஸதரங்ஸிங்வ பா⁴ணுமங்;
‘‘Suvaṇṇavaṇṇaṃ sambuddhaṃ, sataraṃsiṃva bhāṇumaṃ;
ஓபா⁴ஸெந்தங் தி³ஸா ஸப்³பா³, உளுராஜங்வ பூரிதங்.
Obhāsentaṃ disā sabbā, uḷurājaṃva pūritaṃ.
‘‘புரக்க²தங் ஸாவகேஹி, ஸாக³ரேஹேவ மேத³னிங்;
‘‘Purakkhataṃ sāvakehi, sāgareheva medaniṃ;
நாக³ங் பக்³க³ய்ஹ ரேணூஹி, விபஸ்ஸிஸ்ஸாபி⁴ரோபயிங்.
Nāgaṃ paggayha reṇūhi, vipassissābhiropayiṃ.
‘‘ஏகனவுதிதோ கப்பே, யங் ரேணுமபி⁴ரோபயிங்;
‘‘Ekanavutito kappe, yaṃ reṇumabhiropayiṃ;
து³க்³க³திங் நாபி⁴ஜானாமி, பு³த்³த⁴பூஜாயித³ங் ப²லங்.
Duggatiṃ nābhijānāmi, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
‘‘பண்ணதாலீஸிதோ கப்பே, ரேணு நாமாஸி க²த்தியோ;
‘‘Paṇṇatālīsito kappe, reṇu nāmāsi khattiyo;
ஸத்தரதனஸம்பன்னோ, சக்கவத்தீ மஹப்³ப³லோ.
Sattaratanasampanno, cakkavattī mahabbalo.
‘‘கிலேஸா ஜா²பிதா மய்ஹங்…பே॰… கதங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாஸன’’ந்தி.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
அரஹத்தங் பன பத்வா ‘‘அயங் மே அரஹத்தப்பத்தியா அங்குஸோ ஜாதோ’’தி அத்தனோ தே³வதாய ச வுத்தனயங் ஸங்கட்³டி⁴த்வா –
Arahattaṃ pana patvā ‘‘ayaṃ me arahattappattiyā aṅkuso jāto’’ti attano devatāya ca vuttanayaṃ saṃkaḍḍhitvā –
62.
62.
‘‘ஏககா மயங் அரஞ்ஞே விஹராம, அபவித்³த⁴ங்வ வனஸ்மிங் தா³ருகங்;
‘‘Ekakā mayaṃ araññe viharāma, apaviddhaṃva vanasmiṃ dārukaṃ;
தஸ்ஸ மே ப³ஹுகா பிஹயந்தி, நேரயிகா விய ஸக்³க³கா³மின’’ந்தி. –
Tassa me bahukā pihayanti, nerayikā viya saggagāmina’’nti. –
கா³த²ங் அபா⁴ஸி.
Gāthaṃ abhāsi.
தஸ்ஸத்தோ² – அனபெக்க²பா⁴வேன வனே ச²ட்³டி³ததா³ருக்க²ண்ட³ங் விய யதி³பி மயங் ஏககா ஏகாகினோ அஸஹாயா இமஸ்மிங் அரஞ்ஞே விஹராம, ஏவங் விஹரதோ பன தஸ்ஸ மே ப³ஹுகா பிஹயந்தி மங் ப³ஹூ அத்த²காமரூபா குலபுத்தா அபி⁴பத்தெ²ந்தி, ‘‘அஹோ வதஸ்ஸ மயம்பி வஜ்ஜிபுத்தத்தே²ரோ விய க⁴ரப³ந்த⁴னங் பஹாய அரஞ்ஞே விஹரெய்யாமா’’தி. யதா² கிங்? நேரயிகா விய ஸக்³க³கா³மினங், யதா² நாம நேரயிகா அத்தனோ பாபகம்மேன நிரயே நிப்³ப³த்தஸத்தா ஸக்³க³கா³மீனங் ஸக்³கூ³பகா³மீனங் பிஹயந்தி – ‘‘அஹோ வத மயம்பி நிரயது³க்க²ங் பஹாய ஸக்³க³ஸுக²ங் பச்சனுப⁴வெய்யாமா’’தி ஏவங்ஸம்பத³மித³ந்தி அத்தோ². எத்த² ச அத்தனி க³ருப³ஹுவசனப்பயோக³ஸ்ஸ இச்சி²தப்³ப³த்தா ‘‘ஏககா மயங் விஹராமா’’தி புன தஸ்ஸ அத்த²ஸ்ஸ ஏகத்தங் ஸந்தா⁴ய ‘‘தஸ்ஸ மே’’தி ஏகவசனப்பயோகோ³ கதோ. ‘‘தஸ்ஸ மே’’, ‘‘ஸக்³க³கா³மின’’ந்தி ச உப⁴யம்பி ‘பிஹயந்தீ’தி பத³ங் அபெக்கி²த்வா உபயோக³த்தே² ஸம்பதா³னநித்³தே³ஸோ த³ட்ட²ப்³போ³. தங் அபி⁴பத்தெ²ந்தீதி ச தாதி³ஸே அரஞ்ஞவாஸாதி³கு³ணே அபி⁴பத்தெ²ந்தா நாம ஹொந்தீதி கத்வா வுத்தங். தஸ்ஸ மேதி வா தஸ்ஸ மம ஸந்திகே கு³ணேதி அதி⁴ப்பாயோ.
Tassattho – anapekkhabhāvena vane chaḍḍitadārukkhaṇḍaṃ viya yadipi mayaṃ ekakā ekākino asahāyā imasmiṃ araññe viharāma, evaṃ viharato pana tassa me bahukā pihayanti maṃ bahū atthakāmarūpā kulaputtā abhipatthenti, ‘‘aho vatassa mayampi vajjiputtatthero viya gharabandhanaṃ pahāya araññe vihareyyāmā’’ti. Yathā kiṃ? Nerayikā viya saggagāminaṃ, yathā nāma nerayikā attano pāpakammena niraye nibbattasattā saggagāmīnaṃ saggūpagāmīnaṃ pihayanti – ‘‘aho vata mayampi nirayadukkhaṃ pahāya saggasukhaṃ paccanubhaveyyāmā’’ti evaṃsampadamidanti attho. Ettha ca attani garubahuvacanappayogassa icchitabbattā ‘‘ekakā mayaṃ viharāmā’’ti puna tassa atthassa ekattaṃ sandhāya ‘‘tassa me’’ti ekavacanappayogo kato. ‘‘Tassa me’’, ‘‘saggagāmina’’nti ca ubhayampi ‘pihayantī’ti padaṃ apekkhitvā upayogatthe sampadānaniddeso daṭṭhabbo. Taṃ abhipatthentīti ca tādise araññavāsādiguṇe abhipatthentā nāma hontīti katvā vuttaṃ. Tassa meti vā tassa mama santike guṇeti adhippāyo.
வஜ்ஜிபுத்தத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
Vajjiputtattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / தே²ரகா³தா²பாளி • Theragāthāpāḷi / 2. வஜ்ஜிபுத்தத்தே²ரகா³தா² • 2. Vajjiputtattheragāthā