Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / ஜாதக-அட்ட²கதா² • Jātaka-aṭṭhakathā |
[300] 10. வகஜாதகவண்ணனா
[300] 10. Vakajātakavaṇṇanā
பரபாணரோதா⁴ ஜீவந்தோதி இத³ங் ஸத்தா² ஜேதவனே விஹரந்தோ புராணஸந்த²தங் ஆரப்³ப⁴ கதே²ஸி. வத்து² வினயே (பாரா॰ 565 ஆத³யோ) வித்தா²ரதோ ஆக³தமேவ. அயங் பனெத்த² ஸங்கே²போ – ஆயஸ்மா உபஸேனோ து³வஸ்ஸிகோ ஏகவஸ்ஸிகேன ஸத்³தி⁴விஹாரிகேன ஸத்³தி⁴ங் ஸத்தா²ரங் உபஸங்கமித்வா ஸத்தா²ரா க³ரஹிதோ வந்தி³த்வா பக்கந்தோ விபஸ்ஸனங் பட்ட²பெத்வா அரஹத்தப்பத்தோ அப்பிச்ச²தாதி³கு³ணயுத்தோ தேரஸ து⁴தங்கா³னி ஸமாதா³ய பரிஸம்பி தேரஸது⁴தங்க³த⁴ரங் கத்வா ப⁴க³வதி தேமாஸங் படிஸல்லீனே ஸபரிஸோ ஸத்தா²ரங் உபஸங்கமித்வா பரிஸங் நிஸ்ஸாய பட²மங் க³ரஹங் லபி⁴த்வா அத⁴ம்மிகாய கதிகாய அனநுவத்தனே து³தியங் ஸாது⁴காரங் லபி⁴த்வா ‘‘இதோ பட்டா²ய து⁴தங்க³த⁴ரா பி⁴க்கூ² யதா²ஸுக²ங் உபஸங்கமித்வா மங் பஸ்ஸந்தூ’’தி ஸத்தா²ரா கதானுக்³க³ஹோ நிக்க²மித்வா பி⁴க்கூ²னங் தமத்த²ங் ஆரோசேஸி. ததோ பபு⁴தி பி⁴க்கூ² து⁴தங்க³த⁴ரா ஹுத்வா ஸத்தா²ரங் த³ஸ்ஸனாய உபஸங்கமித்வா ஸத்த²ரி படிஸல்லானா வுட்டி²தே தத்த² தத்த² பங்ஸுகூலானி ச²ட்³டெ³த்வா அத்தனோ பத்தசீவரானேவ க³ண்ஹிங்ஸு. ஸத்தா² ஸம்ப³ஹுலேஹி பி⁴க்கூ²ஹி ஸத்³தி⁴ங் ஸேனாஸனசாரிகங் சரந்தோ தத்த² தத்த² பதிதானி பங்ஸுகூலானி தி³ஸ்வா புச்சி²த்வா தமத்த²ங் ஸுத்வா ‘‘பி⁴க்க²வே, இமேஸங் நாம பி⁴க்கூ²னங் து⁴தங்க³ஸமாதா³னங் ந சிரட்டி²திகங் வகஸ்ஸ உபோஸத²கம்மஸதி³ஸங் அஹோஸீ’’தி வத்வா அதீதங் ஆஹரி.
Parapāṇarodhā jīvantoti idaṃ satthā jetavane viharanto purāṇasanthataṃ ārabbha kathesi. Vatthu vinaye (pārā. 565 ādayo) vitthārato āgatameva. Ayaṃ panettha saṅkhepo – āyasmā upaseno duvassiko ekavassikena saddhivihārikena saddhiṃ satthāraṃ upasaṅkamitvā satthārā garahito vanditvā pakkanto vipassanaṃ paṭṭhapetvā arahattappatto appicchatādiguṇayutto terasa dhutaṅgāni samādāya parisampi terasadhutaṅgadharaṃ katvā bhagavati temāsaṃ paṭisallīne sapariso satthāraṃ upasaṅkamitvā parisaṃ nissāya paṭhamaṃ garahaṃ labhitvā adhammikāya katikāya ananuvattane dutiyaṃ sādhukāraṃ labhitvā ‘‘ito paṭṭhāya dhutaṅgadharā bhikkhū yathāsukhaṃ upasaṅkamitvā maṃ passantū’’ti satthārā katānuggaho nikkhamitvā bhikkhūnaṃ tamatthaṃ ārocesi. Tato pabhuti bhikkhū dhutaṅgadharā hutvā satthāraṃ dassanāya upasaṅkamitvā satthari paṭisallānā vuṭṭhite tattha tattha paṃsukūlāni chaḍḍetvā attano pattacīvarāneva gaṇhiṃsu. Satthā sambahulehi bhikkhūhi saddhiṃ senāsanacārikaṃ caranto tattha tattha patitāni paṃsukūlāni disvā pucchitvā tamatthaṃ sutvā ‘‘bhikkhave, imesaṃ nāma bhikkhūnaṃ dhutaṅgasamādānaṃ na ciraṭṭhitikaṃ vakassa uposathakammasadisaṃ ahosī’’ti vatvā atītaṃ āhari.
அதீதே பா³ராணஸியங் ப்³ரஹ்மத³த்தே ரஜ்ஜங் காரெந்தே போ³தி⁴ஸத்தோ ஸக்கோ தே³வராஜா அஹோஸி. அதே²கோ வகோ க³ங்கா³தீரே பாஸாணபிட்டே² வஸதி, அத² க³ங்கா³ய மஹோத³கங் ஆக³ந்த்வா தங் பாஸாணங் பரிக்கி²பி. வகோ அபி⁴ருஹித்வா பாஸாணபிட்டே² நிபஜ்ஜி, நேவஸ்ஸ கோ³சரோ அத்தி², ந கோ³சராய க³மனமக்³கோ³, உத³கம்பி வட்³ட⁴தேவ. ஸோ சிந்தேஸி – ‘‘மய்ஹங் நேவ கோ³சரோ அத்தி², ந கோ³சராய க³மனமக்³கோ³, நிக்கம்மஸ்ஸ பன நிபஜ்ஜனதோ உபோஸத²கம்மங் வர’’ந்தி மனஸாவ உபோஸத²ங் அதி⁴ட்டா²ய ஸீலானி ஸமாதி³யித்வா நிபஜ்ஜி. ததா³ ஸக்கோ தே³வராஜா ஆவஜ்ஜமானோ தஸ்ஸ தங் து³ப்³ப³லஸமாதா³னங் ஞத்வா ‘‘ஏதங் வகங் விஹேடெ²ஸ்ஸாமீ’’தி ஏளகரூபேன ஆக³ந்த்வா தஸ்ஸ அவிதூ³ரே ட²த்வா அத்தானங் த³ஸ்ஸேஸி. வகோ தங் தி³ஸ்வா ‘‘அஞ்ஞஸ்மிங் தி³வஸே உபோஸத²கம்மங் ஜானிஸ்ஸாமீ’’தி உட்டா²ய தங் க³ண்ஹிதுங் பக்க²ந்தி³. ஏளகோபி இதோ சிதோ ச பக்க²ந்தி³த்வா அத்தானங் க³ஹேதுங் நாதா³ஸி. வகோ தங் க³ஹேதுங் அஸக்கொந்தோ நிவத்தித்வா ஆக³ம்ம ‘‘உபோஸத²கம்மங் தாவ மே ந பி⁴ஜ்ஜதீ’’தி தத்தே²வ புன நிபஜ்ஜி. ஸக்கோ ஸக்கத்தபா⁴வேனேவ ஆகாஸே ட²த்வா ‘‘தாதி³ஸஸ்ஸ து³ப்³ப³லஜ்ஜா²ஸயஸ்ஸ கிங் உபோஸத²கம்மேன, த்வங் மம ஸக்கபா⁴வங் அஜானந்தோ ஏளகமங்ஸங் கா²தி³துகாமோ அஹோஸீ’’தி தங் விஹேடெ²த்வா க³ரஹித்வா தே³வலோகமேவ க³தோ.
Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto sakko devarājā ahosi. Atheko vako gaṅgātīre pāsāṇapiṭṭhe vasati, atha gaṅgāya mahodakaṃ āgantvā taṃ pāsāṇaṃ parikkhipi. Vako abhiruhitvā pāsāṇapiṭṭhe nipajji, nevassa gocaro atthi, na gocarāya gamanamaggo, udakampi vaḍḍhateva. So cintesi – ‘‘mayhaṃ neva gocaro atthi, na gocarāya gamanamaggo, nikkammassa pana nipajjanato uposathakammaṃ vara’’nti manasāva uposathaṃ adhiṭṭhāya sīlāni samādiyitvā nipajji. Tadā sakko devarājā āvajjamāno tassa taṃ dubbalasamādānaṃ ñatvā ‘‘etaṃ vakaṃ viheṭhessāmī’’ti eḷakarūpena āgantvā tassa avidūre ṭhatvā attānaṃ dassesi. Vako taṃ disvā ‘‘aññasmiṃ divase uposathakammaṃ jānissāmī’’ti uṭṭhāya taṃ gaṇhituṃ pakkhandi. Eḷakopi ito cito ca pakkhanditvā attānaṃ gahetuṃ nādāsi. Vako taṃ gahetuṃ asakkonto nivattitvā āgamma ‘‘uposathakammaṃ tāva me na bhijjatī’’ti tattheva puna nipajji. Sakko sakkattabhāveneva ākāse ṭhatvā ‘‘tādisassa dubbalajjhāsayassa kiṃ uposathakammena, tvaṃ mama sakkabhāvaṃ ajānanto eḷakamaṃsaṃ khāditukāmo ahosī’’ti taṃ viheṭhetvā garahitvā devalokameva gato.
148.
148.
‘‘பரபாணரோதா⁴ ஜீவந்தோ, மங்ஸலோஹிதபோ⁴ஜனோ;
‘‘Parapāṇarodhā jīvanto, maṃsalohitabhojano;
வகோ வதங் ஸமாதா³ய, உபபஜ்ஜி உபோஸத²ங்.
Vako vataṃ samādāya, upapajji uposathaṃ.
149.
149.
‘‘தஸ்ஸ ஸக்கோ வதஞ்ஞாய, அஜரூபேனுபாக³மி;
‘‘Tassa sakko vataññāya, ajarūpenupāgami;
வீததபோ அஜ்ஜ²ப்பத்தோ, ப⁴ஞ்ஜி லோஹிதபோ தபங்.
Vītatapo ajjhappatto, bhañji lohitapo tapaṃ.
150.
150.
‘‘ஏவமேவ இதே⁴கச்சே, ஸமாதா³னம்ஹி து³ப்³ப³லா;
‘‘Evameva idhekacce, samādānamhi dubbalā;
லஹுங் கரொந்தி அத்தானங், வகோவ அஜகாரணா’’தி. –
Lahuṃ karonti attānaṃ, vakova ajakāraṇā’’ti. –
திஸ்ஸோபி அபி⁴ஸம்பு³த்³த⁴கா³தா²வ.
Tissopi abhisambuddhagāthāva.
தத்த² உபபஜ்ஜி உபோஸத²ந்தி உபோஸத²வாஸங் உபக³தோ. வதஞ்ஞாயாதி தஸ்ஸ து³ப்³ப³லவதங் அஞ்ஞாய. வீததபோ அஜ்ஜ²ப்பத்தோதி விக³ததபோ ஹுத்வா உபக³தோ, தங் கா²தி³துங் பக்க²ந்தீ³தி அத்தோ². லோஹிதபோதி லோஹிதபாயீ. தபந்தி தங் அத்தனோ ஸமாதா³னதபங் பி⁴ந்தி³.
Tattha upapajji uposathanti uposathavāsaṃ upagato. Vataññāyāti tassa dubbalavataṃ aññāya. Vītatapo ajjhappattoti vigatatapo hutvā upagato, taṃ khādituṃ pakkhandīti attho. Lohitapoti lohitapāyī. Tapanti taṃ attano samādānatapaṃ bhindi.
ஸத்தா² இமங் த⁴ம்மதே³ஸனங் ஆஹரித்வா ஜாதகங் ஸமோதா⁴னேஸி – ‘‘ததா³ ஸக்கோ அஹமேவ அஹோஸி’’ந்தி.
Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā sakko ahameva ahosi’’nti.
வகஜாதகவண்ணனா த³ஸமா.
Vakajātakavaṇṇanā dasamā.
கும்ப⁴வக்³கோ³ பஞ்சமோ.
Kumbhavaggo pañcamo.
தஸ்ஸுத்³தா³னங் –
Tassuddānaṃ –
வரகும்ப⁴ ஸுபத்த ஸிரிவ்ஹயனோ, ஸுசிஸம்மத பி³ந்து³ஸரோ சுஸபோ⁴;
Varakumbha supatta sirivhayano, sucisammata bindusaro cusabho;
ஸரிதங்பதி சண்டி³ ஜராகபினா, அத² மக்கடியா வககேன த³ஸாதி.
Saritaṃpati caṇḍi jarākapinā, atha makkaṭiyā vakakena dasāti.
அத² வக்³கு³த்³தா³னங் –
Atha vagguddānaṃ –
ஸங்கப்போ பது³மோ சேவ, உத³பானேன ததியங்;
Saṅkappo padumo ceva, udapānena tatiyaṃ;
அப்³ப⁴ந்தரங் க⁴டபே⁴த³ங், திகனிபாதம்ஹிலங்கதந்தி.
Abbhantaraṃ ghaṭabhedaṃ, tikanipātamhilaṅkatanti.
திகனிபாதவண்ணனா நிட்டி²தா.
Tikanipātavaṇṇanā niṭṭhitā.
(து³தியோ பா⁴கோ³ நிட்டி²தோ.)
(Dutiyo bhāgo niṭṭhito.)
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / ஜாதகபாளி • Jātakapāḷi / 300. வகஜாதகங் • 300. Vakajātakaṃ