| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya |
၅. ဝက္ကလိသုတ္တံ
5. Vakkalisuttaṃ
၈၇. ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဝေဠုဝနေ ကလန္ဒကနိဝာပေ။ တေန ခော ပန သမယေန အာယသ္မာ ဝက္ကလိ ကုမ္ဘကာရနိဝေသနေ ဝိဟရတိ အာဗာဓိကော ဒုက္ခိတော ဗာဠ္ဟဂိလာနော။ အထ ခော အာယသ္မာ ဝက္ကလိ ဥပဋ္ဌာကေ အာမန္တေသိ – ‘‘ဧထ တုမ္ဟေ, အာဝုသော, ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမထ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ မမ ဝစနေန ဘဂဝတော ပာဒေ သိရသာ ဝန္ဒထ – ‘ဝက္ကလိ, ဘန္တေ, ဘိက္ခု အာဗာဓိကော ဒုက္ခိတော ဗာဠ္ဟဂိလာနော, သော ဘဂဝတော ပာဒေ သိရသာ ဝန္ဒတီ’တိ။ ဧဝဉ္စ ဝဒေထ – ‘သာဓု ကိရ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ယေန ဝက္ကလိ ဘိက္ခု တေနုပသင္ကမတု; အနုကမ္ပံ ဥပာဒာယာ’’’တိ။ ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ ခော တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မတော ဝက္ကလိသ္သ ပဋိသ္သုတ္ဝာ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိံသု; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ ဧကမန္တံ နိသိန္နာ ခော တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစုံ – ‘‘ဝက္ကလိ, ဘန္တေ, ဘိက္ခု အာဗာဓိကော ဒုက္ခိတော ဗာဠ္ဟဂိလာနော, သော ဘဂဝတော ပာဒေ သိရသာ ဝန္ဒတိ; ဧဝဉ္စ ပန ဝဒေတိ – ‘သာဓု ကိရ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ယေန ဝက္ကလိ ဘိက္ခု တေနုပသင္ကမတု; အနုကမ္ပံ ဥပာဒာယာ’’’တိ။ အဓိဝာသေသိ ဘဂဝာ တုဏ္ဟီဘာဝေန။
87. Ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tena kho pana samayena āyasmā vakkali kumbhakāranivesane viharati ābādhiko dukkhito bāḷhagilāno. Atha kho āyasmā vakkali upaṭṭhāke āmantesi – ‘‘etha tumhe, āvuso, yena bhagavā tenupasaṅkamatha; upasaṅkamitvā mama vacanena bhagavato pāde sirasā vandatha – ‘vakkali, bhante, bhikkhu ābādhiko dukkhito bāḷhagilāno, so bhagavato pāde sirasā vandatī’ti. Evañca vadetha – ‘sādhu kira, bhante, bhagavā yena vakkali bhikkhu tenupasaṅkamatu; anukampaṃ upādāyā’’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato vakkalissa paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘vakkali, bhante, bhikkhu ābādhiko dukkhito bāḷhagilāno, so bhagavato pāde sirasā vandati; evañca pana vadeti – ‘sādhu kira, bhante, bhagavā yena vakkali bhikkhu tenupasaṅkamatu; anukampaṃ upādāyā’’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena.
အထ ခော ဘဂဝာ နိဝာသေတ္ဝာ ပတ္တစီဝရမာဒာယ ယေနာယသ္မာ ဝက္ကလိ တေနုပသင္ကမိ။ အဒ္ဒသာ ခော အာယသ္မာ ဝက္ကလိ ဘဂဝန္တံ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တံ။ ဒိသ္ဝာန မဉ္စကေ သမဓောသိ 1။ အထ ခော ဘဂဝာ အာယသ္မန္တံ ဝက္ကလိံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အလံ, ဝက္ကလိ, မာ တ္ဝံ မဉ္စကေ သမဓောသိ။ သန္တိမာနိ အာသနာနိ ပညတ္တာနိ; တတ္ထာဟံ နိသီဒိသ္သာမီ’’တိ။ နိသီဒိ ဘဂဝာ ပညတ္တေ အာသနေ။ နိသဇ္ဇ ခော ဘဂဝာ အာယသ္မန္တံ ဝက္ကလိံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ကစ္စိ တေ, ဝက္ကလိ, ခမနီယံ, ကစ္စိ ယာပနီယံ, ကစ္စိ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ ပဋိက္ကမန္တိ, နော အဘိက္ကမန္တိ; ပဋိက္ကမောသာနံ ပညာယတိ, နော အဘိက္ကမော’’တိ? ‘‘န မေ, ဘန္တေ, ခမနီယံ, န ယာပနီယံ; ဗာဠ္ဟာ မေ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ အဘိက္ကမန္တိ, နော ပဋိက္ကမန္တိ; အဘိက္ကမောသာနံ ပညာယတိ, နော ပဋိက္ကမော’’တိ။ ‘‘ကစ္စိ တေ, ဝက္ကလိ, န ကိဉ္စိ ကုက္ကုစ္စံ, န ကောစိ ဝိပ္ပဋိသာရော’’တိ? ‘‘တဂ္ဃ မေ, ဘန္တေ, အနပ္ပကံ ကုက္ကုစ္စံ, အနပ္ပကော ဝိပ္ပဋိသာရော’’တိ။ ‘‘ကစ္စိ ပန တံ, ဝက္ကလိ, အတ္တာ သီလတော န ဥပဝဒတီ’’တိ? ‘‘န ခော မံ, ဘန္တေ, အတ္တာ သီလတော ဥပဝဒတီ’’တိ။ ‘‘နော စေ ကိရ တံ, ဝက္ကလိ, အတ္တာ သီလတော ဥပဝဒတိ; အထ ကိဉ္စ တေ ကုက္ကုစ္စံ ကော စ ဝိပ္ပဋိသာရော’’တိ? ‘‘စိရပဋိကာဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝန္တံ ဒသ္သနာယ ဥပသင္ကမိတုကာမော, နတ္ထိ စ မေ ကာယသ္မိံ တာဝတိကာ ဗလမတ္တာ, ယာဝတာဟံ 2 ဘဂဝန္တံ ဒသ္သနာယ ဥပသင္ကမေယ္ယ’’န္တိ။
Atha kho bhagavā nivāsetvā pattacīvaramādāya yenāyasmā vakkali tenupasaṅkami. Addasā kho āyasmā vakkali bhagavantaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna mañcake samadhosi 3. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ vakkaliṃ etadavoca – ‘‘alaṃ, vakkali, mā tvaṃ mañcake samadhosi. Santimāni āsanāni paññattāni; tatthāhaṃ nisīdissāmī’’ti. Nisīdi bhagavā paññatte āsane. Nisajja kho bhagavā āyasmantaṃ vakkaliṃ etadavoca – ‘‘kacci te, vakkali, khamanīyaṃ, kacci yāpanīyaṃ, kacci dukkhā vedanā paṭikkamanti, no abhikkamanti; paṭikkamosānaṃ paññāyati, no abhikkamo’’ti? ‘‘Na me, bhante, khamanīyaṃ, na yāpanīyaṃ; bāḷhā me dukkhā vedanā abhikkamanti, no paṭikkamanti; abhikkamosānaṃ paññāyati, no paṭikkamo’’ti. ‘‘Kacci te, vakkali, na kiñci kukkuccaṃ, na koci vippaṭisāro’’ti? ‘‘Taggha me, bhante, anappakaṃ kukkuccaṃ, anappako vippaṭisāro’’ti. ‘‘Kacci pana taṃ, vakkali, attā sīlato na upavadatī’’ti? ‘‘Na kho maṃ, bhante, attā sīlato upavadatī’’ti. ‘‘No ce kira taṃ, vakkali, attā sīlato upavadati; atha kiñca te kukkuccaṃ ko ca vippaṭisāro’’ti? ‘‘Cirapaṭikāhaṃ, bhante, bhagavantaṃ dassanāya upasaṅkamitukāmo, natthi ca me kāyasmiṃ tāvatikā balamattā, yāvatāhaṃ 4 bhagavantaṃ dassanāya upasaṅkameyya’’nti.
‘‘အလံ , ဝက္ကလိ, ကိံ တေ ဣမိနာ ပူတိကာယေန ဒိဋ္ဌေန? ယော ခော, ဝက္ကလိ, ဓမ္မံ ပသ္သတိ သော မံ ပသ္သတိ; ယော မံ ပသ္သတိ သော ဓမ္မံ ပသ္သတိ။ ဓမ္မဉ္ဟိ, ဝက္ကလိ, ပသ္သန္တော မံ ပသ္သတိ; မံ ပသ္သန္တော ဓမ္မံ ပသ္သတိ။
‘‘Alaṃ , vakkali, kiṃ te iminā pūtikāyena diṭṭhena? Yo kho, vakkali, dhammaṃ passati so maṃ passati; yo maṃ passati so dhammaṃ passati. Dhammañhi, vakkali, passanto maṃ passati; maṃ passanto dhammaṃ passati.
‘‘တံ ကိံ မညသိ, ဝက္ကလိ, ရူပံ နိစ္စံ ဝာ အနိစ္စံ ဝာ’’တိ? ‘‘အနိစ္စံ , ဘန္တေ’’။ ‘‘ယံ ပနာနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝာ တံ သုခံ ဝာ’’တိ? ‘‘ဒုက္ခံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘ယံ ပနာနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ, ကလ္လံ နု တံ သမနုပသ္သိတုံ – ‘ဧတံ မမ, ဧသောဟမသ္မိ, ဧသော မေ အတ္တာ’’’တိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘ဝေဒနာ။ သညာ။ သင္ခာရာ။ ဝိညာဏံ နိစ္စံ ဝာ အနိစ္စံ ဝာ’’တိ? ‘‘အနိစ္စံ, ဘန္တေ’’။ပေ.။ ဧသော မေ အတ္တာတိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘တသ္မာတိဟ။ပေ.။ ဧဝံ ပသ္သံ။ပေ.။ နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာတိ ပဇာနာတီ’’တိ။
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, vakkali, rūpaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ , bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Vedanā… saññā… saṅkhārā… viññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’…pe… eso me attāti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Tasmātiha…pe… evaṃ passaṃ…pe… nāparaṃ itthattāyāti pajānātī’’ti.
အထ ခော ဘဂဝာ အာယသ္မန္တံ ဝက္ကလိံ ဣမိနာ ဩဝာဒေန ဩဝဒိတ္ဝာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ယေန ဂိဇ္ဈကူဋော ပဗ္ဗတော တေန ပက္ကာမိ။ အထ ခော အာယသ္မာ ဝက္ကလိ အစိရပက္ကန္တသ္သ ဘဂဝတော ဥပဋ္ဌာကေ အာမန္တေသိ – ‘‘ဧထ မံ, အာဝုသော, မဉ္စကံ အာရောပေတ္ဝာ ယေန ဣသိဂိလိပသ္သံ ကာဠသိလာ တေနုပသင္ကမထ။ ကထဉ္ဟိ နာမ မာဒိသော အန္တရဃရေ ကာလံ ကတ္တဗ္ဗံ မညေယ္ယာ’’တိ? ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ ခော တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မတော ဝက္ကလိသ္သ ပဋိသ္သုတ္ဝာ အာယသ္မန္တံ ဝက္ကလိံ မဉ္စကံ အာရောပေတ္ဝာ ယေန ဣသိဂိလိပသ္သံ ကာဠသိလာ တေနုပသင္ကမိံသု။ အထ ခော ဘဂဝာ တဉ္စ ရတ္တိံ တဉ္စ ဒိဝာဝသေသံ ဂိဇ္ဈကူဋေ ပဗ္ဗတေ ဝိဟာသိ။ အထ ခော ဒ္ဝေ ဒေဝတာယော အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏာ ကေဝလကပ္ပံ ဂိဇ္ဈကူဋံ ဩဘာသေတ္ဝာ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိံသု။ပေ.။ ဧကမန္တံ အဋ္ဌံသု။ ဧကမန္တံ ဌိတာ ခော ဧကာ ဒေဝတာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဝက္ကလိ, ဘန္တေ, ဘိက္ခု ဝိမောက္ခာယ စေတေတီ’’တိ။ အပရာ ဒေဝတာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘သော ဟိ နူန, ဘန္တေ, သုဝိမုတ္တော ဝိမုစ္စိသ္သတီ’’တိ။ ဣဒမဝောစုံ တာ ဒေဝတာယော။ ဣဒံ ဝတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ပဒက္ခိဏံ ကတ္ဝာ တတ္ထေဝန္တရဓာယိံသု။
Atha kho bhagavā āyasmantaṃ vakkaliṃ iminā ovādena ovaditvā uṭṭhāyāsanā yena gijjhakūṭo pabbato tena pakkāmi. Atha kho āyasmā vakkali acirapakkantassa bhagavato upaṭṭhāke āmantesi – ‘‘etha maṃ, āvuso, mañcakaṃ āropetvā yena isigilipassaṃ kāḷasilā tenupasaṅkamatha. Kathañhi nāma mādiso antaraghare kālaṃ kattabbaṃ maññeyyā’’ti? ‘‘Evamāvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato vakkalissa paṭissutvā āyasmantaṃ vakkaliṃ mañcakaṃ āropetvā yena isigilipassaṃ kāḷasilā tenupasaṅkamiṃsu. Atha kho bhagavā tañca rattiṃ tañca divāvasesaṃ gijjhakūṭe pabbate vihāsi. Atha kho dve devatāyo abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇā kevalakappaṃ gijjhakūṭaṃ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu…pe… ekamantaṃ aṭṭhaṃsu. Ekamantaṃ ṭhitā kho ekā devatā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘vakkali, bhante, bhikkhu vimokkhāya cetetī’’ti. Aparā devatā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘so hi nūna, bhante, suvimutto vimuccissatī’’ti. Idamavocuṃ tā devatāyo. Idaṃ vatvā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā tatthevantaradhāyiṃsu.
အထ ခော ဘဂဝာ တသ္သာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဧထ တုမ္ဟေ, ဘိက္ခဝေ, ယေန ဝက္ကလိ ဘိက္ခု တေနုပသင္ကမထ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဝက္ကလိံ ဘိက္ခုံ ဧဝံ ဝဒေထ –
Atha kho bhagavā tassā rattiyā accayena bhikkhū āmantesi – ‘‘etha tumhe, bhikkhave, yena vakkali bhikkhu tenupasaṅkamatha; upasaṅkamitvā vakkaliṃ bhikkhuṃ evaṃ vadetha –
‘‘‘သုဏာဝုသော တ္ဝံ, ဝက္ကလိ, ဘဂဝတော ဝစနံ ဒ္ဝိန္နဉ္စ ဒေဝတာနံ။ ဣမံ, အာဝုသော, ရတ္တိံ ဒ္ဝေ ဒေဝတာယော အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏာ ကေဝလကပ္ပံ ဂိဇ္ဈကူဋံ ဩဘာသေတ္ဝာ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိံသု; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌံသု။ ဧကမန္တံ ဌိတာ ခော, အာဝုသော, ဧကာ ဒေဝတာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ဝက္ကလိ, ဘန္တေ, ဘိက္ခု ဝိမောက္ခာယ စေတေတီတိ။ အပရာ ဒေဝတာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – သော ဟိ နူန, ဘန္တေ, သုဝိမုတ္တော ဝိမုစ္စိသ္သတီတိ။ ဘဂဝာ စ တံ, အာဝုသော ဝက္ကလိ, ဧဝမာဟ – မာ ဘာယိ, ဝက္ကလိ; မာ ဘာယိ, ဝက္ကလိ! အပာပကံ တေ မရဏံ ဘဝိသ္သတိ, အပာပိကာ ကာလကိရိယာ’’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခော တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပဋိသ္သုတ္ဝာ ယေနာယသ္မာ ဝက္ကလိ တေနုပသင္ကမိံသု; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အာယသ္မန္တံ ဝက္ကလိံ ဧတဒဝောစုံ – ‘‘သုဏာဝုသော ဝက္ကလိ, ဘဂဝတော ဝစနံ ဒ္ဝိန္နဉ္စ ဒေဝတာန’’န္တိ။
‘‘‘Suṇāvuso tvaṃ, vakkali, bhagavato vacanaṃ dvinnañca devatānaṃ. Imaṃ, āvuso, rattiṃ dve devatāyo abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇā kevalakappaṃ gijjhakūṭaṃ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu. Ekamantaṃ ṭhitā kho, āvuso, ekā devatā bhagavantaṃ etadavoca – vakkali, bhante, bhikkhu vimokkhāya cetetīti. Aparā devatā bhagavantaṃ etadavoca – so hi nūna, bhante, suvimutto vimuccissatīti. Bhagavā ca taṃ, āvuso vakkali, evamāha – mā bhāyi, vakkali; mā bhāyi, vakkali! Apāpakaṃ te maraṇaṃ bhavissati, apāpikā kālakiriyā’’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paṭissutvā yenāyasmā vakkali tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ vakkaliṃ etadavocuṃ – ‘‘suṇāvuso vakkali, bhagavato vacanaṃ dvinnañca devatāna’’nti.
အထ ခော အာယသ္မာ ဝက္ကလိ ဥပဋ္ဌာကေ အာမန္တေသိ – ‘‘ဧထ မံ, အာဝုသော, မဉ္စကာ ဩရောပေထ။ ကထဉ္ဟိ နာမ မာဒိသော ဥစ္စေ အာသနေ နိသီဒိတ္ဝာ တသ္သ ဘဂဝတော သာသနံ သောတဗ္ဗံ မညေယ္ယာ’’တိ! ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ ခော တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မတော ဝက္ကလိသ္သ ပဋိသ္သုတ္ဝာ အာယသ္မန္တံ ဝက္ကလိံ မဉ္စကာ ဩရောပေသုံ။ ‘‘ဣမံ, အာဝုသော, ရတ္တိံ ဒ္ဝေ ဒေဝတာယော အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ။ပေ.။ ဧကမန္တံ အဋ္ဌံသု။ ဧကမန္တံ ဌိတာ ခော, အာဝုသော, ဧကာ ဒေဝတာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘ဝက္ကလိ, ဘန္တေ, ဘိက္ခု ဝိမောက္ခာယ စေတေတီ’တိ။ အပရာ ဒေဝတာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘သော ဟိ နူန, ဘန္တေ, သုဝိမုတ္တော ဝိမုစ္စိသ္သတီ’တိ။ ဘဂဝာ စ တံ, အာဝုသော ဝက္ကလိ, ဧဝမာဟ – ‘မာ ဘာယိ, ဝက္ကလိ; မာ ဘာယိ, ဝက္ကလိ! အပာပကံ တေ မရဏံ ဘဝိသ္သတိ, အပာပိကာ ကာလကိရိယာ’’’တိ။ ‘‘တေန ဟာဝုသော, မမ ဝစနေန ဘဂဝတော ပာဒေ သိရသာ ဝန္ဒထ – ‘ဝက္ကလိ, ဘန္တေ, ဘိက္ခု အာဗာဓိကော ဒုက္ခိတော ဗာဠ္ဟဂိလာနော။ သော ဘဂဝတော ပာဒေ သိရသာ ဝန္ဒတီ’တိ။ ဧဝဉ္စ ဝဒေထ – ‘ရူပံ အနိစ္စံ။ တာဟံ, ဘန္တေ, န ကင္ခာမိ။ ယဒနိစ္စံ တံ ဒုက္ခန္တိ န ဝိစိကိစ္ဆာမိ။ ယဒနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ, နတ္ထိ မေ တတ္ထ ဆန္ဒော ဝာ ရာဂော ဝာ ပေမံ ဝာတိ န ဝိစိကိစ္ဆာမိ။ ဝေဒနာ အနိစ္စာ။ တာဟံ, ဘန္တေ, န ကင္ခာမိ ။ ယဒနိစ္စံ တံ ဒုက္ခန္တိ န ဝိစိကိစ္ဆာမိ။ ယဒနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ, နတ္ထိ မေ တတ္ထ ဆန္ဒော ဝာ ရာဂော ဝာ ပေမံ ဝာတိ န ဝိစိကိစ္ဆာမိ။ သညာ။ သင္ခာရာ အနိစ္စာ။ တာဟံ, ဘန္တေ, န ကင္ခာမိ။ ယဒနိစ္စံ တံ ဒုက္ခန္တိ န ဝိစိကိစ္ဆာမိ။ ယဒနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ, နတ္ထိ မေ တတ္ထ ဆန္ဒော ဝာ ရာဂော ဝာ ပေမံ ဝာတိ န ဝိစိကိစ္ဆာမိ။ ဝိညာဏံ အနိစ္စံ။ တာဟံ, ဘန္တေ, န ကင္ခာမိ။ ယဒနိစ္စံ တံ ဒုက္ခန္တိ န ဝိစိကိစ္ဆာမိ။ ယဒနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ, နတ္ထိ မေ တတ္ထ ဆန္ဒော ဝာ ရာဂော ဝာ ပေမံ ဝာတိ န ဝိစိကိစ္ဆာမီ’’’တိ။ ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ ခော တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မတော ဝက္ကလိသ္သ ပဋိသ္သုတ္ဝာ ပက္ကမိံသု။ အထ ခော အာယသ္မာ ဝက္ကလိ အစိရပက္ကန္တေသု တေသု ဘိက္ခူသု သတ္ထံ အာဟရေသိ။
Atha kho āyasmā vakkali upaṭṭhāke āmantesi – ‘‘etha maṃ, āvuso, mañcakā oropetha. Kathañhi nāma mādiso ucce āsane nisīditvā tassa bhagavato sāsanaṃ sotabbaṃ maññeyyā’’ti! ‘‘Evamāvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato vakkalissa paṭissutvā āyasmantaṃ vakkaliṃ mañcakā oropesuṃ. ‘‘Imaṃ, āvuso, rattiṃ dve devatāyo abhikkantāya rattiyā…pe… ekamantaṃ aṭṭhaṃsu. Ekamantaṃ ṭhitā kho, āvuso, ekā devatā bhagavantaṃ etadavoca – ‘vakkali, bhante, bhikkhu vimokkhāya cetetī’ti. Aparā devatā bhagavantaṃ etadavoca – ‘so hi nūna, bhante, suvimutto vimuccissatī’ti. Bhagavā ca taṃ, āvuso vakkali, evamāha – ‘mā bhāyi, vakkali; mā bhāyi, vakkali! Apāpakaṃ te maraṇaṃ bhavissati, apāpikā kālakiriyā’’’ti. ‘‘Tena hāvuso, mama vacanena bhagavato pāde sirasā vandatha – ‘vakkali, bhante, bhikkhu ābādhiko dukkhito bāḷhagilāno. So bhagavato pāde sirasā vandatī’ti. Evañca vadetha – ‘rūpaṃ aniccaṃ. Tāhaṃ, bhante, na kaṅkhāmi. Yadaniccaṃ taṃ dukkhanti na vicikicchāmi. Yadaniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, natthi me tattha chando vā rāgo vā pemaṃ vāti na vicikicchāmi. Vedanā aniccā. Tāhaṃ, bhante, na kaṅkhāmi . Yadaniccaṃ taṃ dukkhanti na vicikicchāmi. Yadaniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, natthi me tattha chando vā rāgo vā pemaṃ vāti na vicikicchāmi. Saññā… saṅkhārā aniccā. Tāhaṃ, bhante, na kaṅkhāmi. Yadaniccaṃ taṃ dukkhanti na vicikicchāmi. Yadaniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, natthi me tattha chando vā rāgo vā pemaṃ vāti na vicikicchāmi. Viññāṇaṃ aniccaṃ. Tāhaṃ, bhante, na kaṅkhāmi. Yadaniccaṃ taṃ dukkhanti na vicikicchāmi. Yadaniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, natthi me tattha chando vā rāgo vā pemaṃ vāti na vicikicchāmī’’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato vakkalissa paṭissutvā pakkamiṃsu. Atha kho āyasmā vakkali acirapakkantesu tesu bhikkhūsu satthaṃ āharesi.
အထ ခော တေ ဘိက္ခူ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိံသု; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ ဧကမန္တံ နိသိန္နာ ခော တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစုံ – ‘‘ဝက္ကလိ, ဘန္တေ, ဘိက္ခု အာဗာဓိကော ဒုက္ခိတော ဗာဠ္ဟဂိလာနော; သော ဘဂဝတော ပာဒေ သိရသာ ဝန္ဒတိ; ဧဝဉ္စ ဝဒေတိ – ‘ရူပံ အနိစ္စံ။ တာဟံ, ဘန္တေ, န ကင္ခာမိ။ ယဒနိစ္စံ တံ ဒုက္ခန္တိ န ဝိစိကိစ္ဆာမိ။ ယဒနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ, နတ္ထိ မေ တတ္ထ ဆန္ဒော ဝာ ရာဂော ဝာ ပေမံ ဝာတိ န ဝိစိကိစ္ဆာမိ။ ဝေဒနာ။ သညာ။ သင္ခာရာ ။ ဝိညာဏံ အနိစ္စံ။ တာဟံ, ဘန္တေ, န ကင္ခာမိ။ ယဒနိစ္စံ တံ ဒုက္ခန္တိ န ဝိစိကိစ္ဆာမိ။ ယဒနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ, နတ္ထိ မေ တတ္ထ ဆန္ဒော ဝာ ရာဂော ဝာ ပေမံ ဝာတိ န ဝိစိကိစ္ဆာမီ’’’တိ။
Atha kho te bhikkhū yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘vakkali, bhante, bhikkhu ābādhiko dukkhito bāḷhagilāno; so bhagavato pāde sirasā vandati; evañca vadeti – ‘rūpaṃ aniccaṃ. Tāhaṃ, bhante, na kaṅkhāmi. Yadaniccaṃ taṃ dukkhanti na vicikicchāmi. Yadaniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, natthi me tattha chando vā rāgo vā pemaṃ vāti na vicikicchāmi. Vedanā… saññā… saṅkhārā … viññāṇaṃ aniccaṃ. Tāhaṃ, bhante, na kaṅkhāmi. Yadaniccaṃ taṃ dukkhanti na vicikicchāmi. Yadaniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, natthi me tattha chando vā rāgo vā pemaṃ vāti na vicikicchāmī’’’ti.
အထ ခော ဘဂဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အာယာမ, ဘိက္ခဝေ, ယေန ဣသိဂိလိပသ္သံ ကာဠသိလာ တေနုပသင္ကမိသ္သာမ; ယတ္ထ ဝက္ကလိနာ ကုလပုတ္တေန သတ္ထမာဟရိတ’’န္တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခော တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စသ္သောသုံ။ အထ ခော ဘဂဝာ သမ္ဗဟုလေဟိ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ ယေန ဣသိဂိလိပသ္သံ ကာဠသိလာ တေနုပသင္ကမိ။ အဒ္ဒသာ ခော ဘဂဝာ အာယသ္မန္တံ ဝက္ကလိံ ဒူရတောဝ မဉ္စကေ ဝိဝတ္တက္ခန္ဓံ သေမာနံ။
Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘āyāma, bhikkhave, yena isigilipassaṃ kāḷasilā tenupasaṅkamissāma; yattha vakkalinā kulaputtena satthamāharita’’nti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Atha kho bhagavā sambahulehi bhikkhūhi saddhiṃ yena isigilipassaṃ kāḷasilā tenupasaṅkami. Addasā kho bhagavā āyasmantaṃ vakkaliṃ dūratova mañcake vivattakkhandhaṃ semānaṃ.
တေန ခော ပန သမယေန ဓူမာယိတတ္တံ တိမိရာယိတတ္တံ ဂစ္ဆတေဝ ပုရိမံ ဒိသံ, ဂစ္ဆတိ ပစ္ဆိမံ ဒိသံ, ဂစ္ဆတိ ဥတ္တရံ ဒိသံ, ဂစ္ဆတိ ဒက္ခိဏံ ဒိသံ, ဂစ္ဆတိ ဥဒ္ဓံ ဒိသံ, ဂစ္ဆတိ အဓော ဒိသံ, ဂစ္ဆတိ အနုဒိသံ။ အထ ခော ဘဂဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ပသ္သထ နော တုမ္ဟေ, ဘိက္ခဝေ, ဧတံ ဓူမာယိတတ္တံ တိမိရာယိတတ္တံ ဂစ္ဆတေဝ ပုရိမံ ဒိသံ။ပေ.။ ဂစ္ဆတိ အနုဒိသ’’န္တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘ဧသော ခော, ဘိက္ခဝေ, မာရော ပာပိမာ ဝက္ကလိသ္သ ကုလပုတ္တသ္သ ဝိညာဏံ သမန္ဝေသတိ 5 – ‘ကတ္ထ ဝက္ကလိသ္သ ကုလပုတ္တသ္သ ဝိညာဏံ ပတိဋ္ဌိတ’န္တိ? အပ္ပတိဋ္ဌိတေန စ, ဘိက္ခဝေ, ဝိညာဏေန ဝက္ကလိ ကုလပုတ္တော ပရိနိဗ္ဗုတော’’တိ။ ပဉ္စမံ။
Tena kho pana samayena dhūmāyitattaṃ timirāyitattaṃ gacchateva purimaṃ disaṃ, gacchati pacchimaṃ disaṃ, gacchati uttaraṃ disaṃ, gacchati dakkhiṇaṃ disaṃ, gacchati uddhaṃ disaṃ, gacchati adho disaṃ, gacchati anudisaṃ. Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘passatha no tumhe, bhikkhave, etaṃ dhūmāyitattaṃ timirāyitattaṃ gacchateva purimaṃ disaṃ…pe… gacchati anudisa’’nti. ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Eso kho, bhikkhave, māro pāpimā vakkalissa kulaputtassa viññāṇaṃ samanvesati 6 – ‘kattha vakkalissa kulaputtassa viññāṇaṃ patiṭṭhita’nti? Appatiṭṭhitena ca, bhikkhave, viññāṇena vakkali kulaputto parinibbuto’’ti. Pañcamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၅. ဝက္ကလိသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 5. Vakkalisuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၅. ဝက္ကလိသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 5. Vakkalisuttavaṇṇanā
