| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
៥. វក្កលិសុត្តវណ្ណនា
5. Vakkalisuttavaṇṇanā
៨៧. បញ្ចមេ កុម្ភការនិវេសនេតិ កុម្ភការសាលាយំ។ ថេរោ កិរ វុត្ថវស្សោ បវារេត្វា ភគវន្តំ ទស្សនាយ អាគច្ឆតិ។ តស្ស នគរមជ្ឈេ មហាអាពាធោ ឧប្បជ្ជិ, បាទា ន វហន្តិ។ អថ នំ មញ្ចកសិវិកាយ កុម្ភការសាលំ អាហរិំសុ។ សា ច សាលា តេសំ កម្មសាលា, ន និវេសនសាលា។ តំ សន្ធាយ វុត្តំ ‘‘កុម្ភការនិវេសនេ វិហរតី’’តិ។ ពាឡ្ហគិលានោតិ អធិមត្តគិលានោ។ សមធោសីតិ សមន្តតោ អធោសិ, ចលនាការេន អបចិតិំ ទស្សេសិ។ វត្តំ កិរេតំ ពាឡ្ហគិលានេនបិ ពុឌ្ឍតរំ ទិស្វា ឧដ្ឋានាការេន អបចិតិ ទស្សេតព្ពា។ តេន បន ‘‘មា ចលិ មា ចលី’’តិ វត្តព្ពោ។ សន្តិមានិ អាសនានីតិ ពុទ្ធកាលស្មិញ្ហិ ឯកស្សបិ ភិក្ខុនោ វសនដ្ឋានេ ‘‘សចេ សត្ថា អាគច្ឆិស្សតិ, ឥធ និសីទិស្សតី’’តិ អាសនំ បញ្ញត្តមេវ ហោតិ អន្តមសោ ផលកមត្តម្បិ បណ្ណសន្ថារមត្តម្បិ។ ខមនីយំ យាបនីយន្តិ កច្ចិ ទុក្ខំ ខមិតុំ ឥរិយាបថំ វា យាបេតុំ សក្កាតិ បុច្ឆតិ។ បដិក្កមន្តីតិ និវត្តន្តិ។ អភិក្កមន្តីតិ អធិគច្ឆន្តិ ។ បដិក្កមោសានន្តិ បដិក្កមោ ឯតាសំ។ សីលតោ ន ឧបវទតីតិ សីលំ អារព្ភ សីលភាវេន ន ឧបវទតិ។ ចិរបដិកាហន្តិ ចិរបដិកោ អហំ, ចិរតោ បដ្ឋាយ អហន្តិ អត្ថោ។ បូតិកាយេនាតិ អត្តនោ សុវណ្ណវណ្ណម្បិ កាយំ ភគវា ធុវបគ្ឃរណដ្ឋេន ឯវមាហ។ យោ ខោ, វក្កលិ, ធម្មន្តិ ឥធ ភគវា ‘‘ធម្មកាយោ ខោ, មហារាជ, តថាគតោ’’តិ វុត្តំ ធម្មកាយតំ ទស្សេតិ។ នវវិធោ ហិ លោកុត្តរធម្មោ តថាគតស្ស កាយោ នាម។
87. Pañcame kumbhakāranivesaneti kumbhakārasālāyaṃ. Thero kira vutthavasso pavāretvā bhagavantaṃ dassanāya āgacchati. Tassa nagaramajjhe mahāābādho uppajji, pādā na vahanti. Atha naṃ mañcakasivikāya kumbhakārasālaṃ āhariṃsu. Sā ca sālā tesaṃ kammasālā, na nivesanasālā. Taṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘kumbhakāranivesane viharatī’’ti. Bāḷhagilānoti adhimattagilāno. Samadhosīti samantato adhosi, calanākārena apacitiṃ dassesi. Vattaṃ kiretaṃ bāḷhagilānenapi buḍḍhataraṃ disvā uṭṭhānākārena apaciti dassetabbā. Tena pana ‘‘mā cali mā calī’’ti vattabbo. Santimāni āsanānīti buddhakālasmiñhi ekassapi bhikkhuno vasanaṭṭhāne ‘‘sace satthā āgacchissati, idha nisīdissatī’’ti āsanaṃ paññattameva hoti antamaso phalakamattampi paṇṇasanthāramattampi. Khamanīyaṃ yāpanīyanti kacci dukkhaṃ khamituṃ iriyāpathaṃ vā yāpetuṃ sakkāti pucchati. Paṭikkamantīti nivattanti. Abhikkamantīti adhigacchanti . Paṭikkamosānanti paṭikkamo etāsaṃ. Sīlato na upavadatīti sīlaṃ ārabbha sīlabhāvena na upavadati. Cirapaṭikāhanti cirapaṭiko ahaṃ, cirato paṭṭhāya ahanti attho. Pūtikāyenāti attano suvaṇṇavaṇṇampi kāyaṃ bhagavā dhuvapaggharaṇaṭṭhena evamāha. Yo kho, vakkali, dhammanti idha bhagavā ‘‘dhammakāyo kho, mahārāja, tathāgato’’ti vuttaṃ dhammakāyataṃ dasseti. Navavidho hi lokuttaradhammo tathāgatassa kāyo nāma.
ឥទានិ ថេរស្ស តិបរិវដ្ដធម្មទេសនំ អារភន្តោ តំ កិំ មញ្ញសីតិអាទិមាហ។ កាឡសិលាតិ កាឡសិលាវិហារោ។ វិមោក្ខាយាតិ មគ្គវិមោក្ខត្ថាយ។ សុវិមុត្តោ វិមុច្ចិស្សតីតិ អរហត្តផលវិមុត្តិយា វិមុត្តោ ហុត្វា វិមុច្ចិស្សតិ។ តា កិរ ទេវតា ‘‘យេន នីហារេន ឥមិនា វិបស្សនា អារទ្ធា, អនន្តរាយេន អរហត្តំ បាបុណិស្សតី’’តិ ញត្វា ឯវមាហំសុ។ អបាបកន្តិ អលាមកំ។ សត្ថំ អាហរេសីតិ ថេរោ កិរ អធិមានិកោ អហោសិ។ សោ សមាធិវិបស្សនាហិ វិក្ខម្ភិតានំ កិលេសានំ សមុទាចារំ អបស្សន្តោ ‘‘ខីណាសវោម្ហី’’តិ សញ្ញី ហុត្វា ‘‘កិំ មេ ឥមិនា ទុក្ខេន ជីវិតេន? សត្ថំ អាហរិត្វា មរិស្សាមី’’តិ តិខិណេន សត្ថេន កណ្ឋនាឡំ ឆិន្ទិ។ អថស្ស ទុក្ខា វេទនា ឧប្បជ្ជិ។ សោ តស្មិំ ខណេ អត្តនោ បុថុជ្ជនភាវំ ញត្វា អវិស្សដ្ឋកម្មដ្ឋានត្តា សីឃំ មូលកម្មដ្ឋានំ អាទាយ សម្មសន្តោ អរហត្តំ បាបុណិត្វាវ កាលមកាសិ។ បច្ចវេក្ខណា បនស្ស ច កថំ អហោសីតិ? ខីណាសវស្ស ឯកូនវីសតិ បច្ចវេក្ខណា ន សព្ពាវ អវស្សំ លទ្ធព្ពា, តិខិណេនាបិ បន អសិនា សីសេ ឆិជ្ជន្តេ ឯកំ ទ្វេ ញាណានិ អវស្សំ ឧប្បជ្ជន្តិ។
Idāni therassa tiparivaṭṭadhammadesanaṃ ārabhanto taṃ kiṃ maññasītiādimāha. Kāḷasilāti kāḷasilāvihāro. Vimokkhāyāti maggavimokkhatthāya. Suvimutto vimuccissatīti arahattaphalavimuttiyā vimutto hutvā vimuccissati. Tā kira devatā ‘‘yena nīhārena iminā vipassanā āraddhā, anantarāyena arahattaṃ pāpuṇissatī’’ti ñatvā evamāhaṃsu. Apāpakanti alāmakaṃ. Satthaṃ āharesīti thero kira adhimāniko ahosi. So samādhivipassanāhi vikkhambhitānaṃ kilesānaṃ samudācāraṃ apassanto ‘‘khīṇāsavomhī’’ti saññī hutvā ‘‘kiṃ me iminā dukkhena jīvitena? Satthaṃ āharitvā marissāmī’’ti tikhiṇena satthena kaṇṭhanāḷaṃ chindi. Athassa dukkhā vedanā uppajji. So tasmiṃ khaṇe attano puthujjanabhāvaṃ ñatvā avissaṭṭhakammaṭṭhānattā sīghaṃ mūlakammaṭṭhānaṃ ādāya sammasanto arahattaṃ pāpuṇitvāva kālamakāsi. Paccavekkhaṇā panassa ca kathaṃ ahosīti? Khīṇāsavassa ekūnavīsati paccavekkhaṇā na sabbāva avassaṃ laddhabbā, tikhiṇenāpi pana asinā sīse chijjante ekaṃ dve ñāṇāni avassaṃ uppajjanti.
វិវត្តក្ខន្ធន្តិ បរិវត្តក្ខន្ធំ។ សេមានន្តិ សយមានំ។ ថេរោ កិរ ឧត្តានកោ និបន្នោ សត្ថំ អាហរិ។ តស្ស សរីរំ យថាឋិតមេវ អហោសិ។ សីសំ បន ទក្ខិណបស្សេន បរិវត្តិត្វា អដ្ឋាសិ។ អរិយសាវកា ហិ យេភុយ្យេន ទក្ខិណបស្សេនេវ កាលំ ករោន្តិ។ តេនស្ស សរីរំ យថាឋិតំយេវ អហោសិ។ សីសំ បន ទក្ខិណបស្សេន បរិវត្តិត្វា ឋិតំ។ តំ សន្ធាយ វិវត្តក្ខន្ធោ នាម ជាតោតិបិ វទន្តិ។ ធូមាយិតត្តន្តិ ធូមាយនភាវំ ។ តិមិរាយិតត្តន្តិ តិមិរាយនភាវំ។ ធូមវលាហកំ វិយ តិមិរវលាហកំ វិយ ចាតិ អត្ថោ។ បញ្ចមំ។
Vivattakkhandhanti parivattakkhandhaṃ. Semānanti sayamānaṃ. Thero kira uttānako nipanno satthaṃ āhari. Tassa sarīraṃ yathāṭhitameva ahosi. Sīsaṃ pana dakkhiṇapassena parivattitvā aṭṭhāsi. Ariyasāvakā hi yebhuyyena dakkhiṇapasseneva kālaṃ karonti. Tenassa sarīraṃ yathāṭhitaṃyeva ahosi. Sīsaṃ pana dakkhiṇapassena parivattitvā ṭhitaṃ. Taṃ sandhāya vivattakkhandho nāma jātotipi vadanti. Dhūmāyitattanti dhūmāyanabhāvaṃ . Timirāyitattanti timirāyanabhāvaṃ. Dhūmavalāhakaṃ viya timiravalāhakaṃ viya cāti attho. Pañcamaṃ.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៥. វក្កលិសុត្តំ • 5. Vakkalisuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៥. វក្កលិសុត្តវណ្ណនា • 5. Vakkalisuttavaṇṇanā
