| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
๑๑. วลาหกสํยุตฺตวณฺณนา
11. Valāhakasaṃyuttavaṇṇanā
๕๕๐-๖๐๖. โลกํ วาเลนฺตา สํวรนฺตา ฉาเทนฺตา อหนฺติ ปริเยสนฺตีติ วลาหา, เทวปุตฺตาฯ เตสํ สมูโห วลาหกเทวกาโยติ อาห ‘‘วลาหกกายิกา’’ติอาทิฯ สีตกรณวลาหกาติ สีตหรณวลาหกาฯ เสสปเทสูติ อุณฺหวลาหกาทิปเทสุฯ เอเสว นโยติ ‘‘อุณฺหกรณวลาหกา’’ติอาทินา อโตฺถ เวทิตโพฺพฯ จิตฺตฎฺฐปนนฺติ ‘‘สีตํ โหตู’’ติ เอวํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทนํฯ วสฺสาเนติ วสฺสกาเลฯ อุตุสมุฎฺฐานเมวาติ ปากติกสีตเมวาติ อโตฺถฯ อุเณฺหปีติ อุณฺหกาเลฯ อพฺภมณฺฑโปติ มณฺฑปสทิสอพฺภปฎลวิตานมาหฯ อพฺภํ อุปฺปชฺชตีติ ตหํ ตหํ ปฎลํ อุฎฺฐหติฯ อเพฺภเยวาติ อพฺภกาเล เอว, วสฺสาเนติ อโตฺถฯ อติอพฺภนฺติ สตปฎลสหสฺสปฎลํ หุตฺวา อพฺภุฎฺฐานํฯ จิตฺตเวสาขมาเสสูติ วสนฺตกาลํ สนฺธายาหฯ ตทา หิ วิโทฺธ วิคตวลาหโก เทโว ภวิตุํ ยุโตฺตฯ อุตฺตรทกฺขิณาทีติ อาทิ-สเทฺทน ปจฺฉิมวาตาทิํ สงฺคณฺหาติฯ ปกติวาโตติ ปกติยา สภาเวน วายนกวาโตฯ ตํ อุตุสมุฎฺฐานเมวาติ อาหารูปชีวีนํ สตฺตานํ สาธารณกมฺมูปนิสฺสยอุตุสมุฎฺฐานเมวฯ เอส นโย อุตุสมุฎฺฐานสีตุณฺหวาเตสุปิฯ ตมฺปิ หิ อาหารูปชีวีนํ สตฺตานํ สาธารณกมฺมูปนิสฺสยเมวาติฯ
550-606. Lokaṃ vālentā saṃvarantā chādentā ahanti pariyesantīti valāhā, devaputtā. Tesaṃ samūho valāhakadevakāyoti āha ‘‘valāhakakāyikā’’tiādi. Sītakaraṇavalāhakāti sītaharaṇavalāhakā. Sesapadesūti uṇhavalāhakādipadesu. Eseva nayoti ‘‘uṇhakaraṇavalāhakā’’tiādinā attho veditabbo. Cittaṭṭhapananti ‘‘sītaṃ hotū’’ti evaṃ cittassa uppādanaṃ. Vassāneti vassakāle. Utusamuṭṭhānamevāti pākatikasītamevāti attho. Uṇhepīti uṇhakāle. Abbhamaṇḍapoti maṇḍapasadisaabbhapaṭalavitānamāha. Abbhaṃ uppajjatīti tahaṃ tahaṃ paṭalaṃ uṭṭhahati. Abbheyevāti abbhakāle eva, vassāneti attho. Atiabbhanti satapaṭalasahassapaṭalaṃ hutvā abbhuṭṭhānaṃ. Cittavesākhamāsesūti vasantakālaṃ sandhāyāha. Tadā hi viddho vigatavalāhako devo bhavituṃ yutto. Uttaradakkhiṇādīti ādi-saddena pacchimavātādiṃ saṅgaṇhāti. Pakativātoti pakatiyā sabhāvena vāyanakavāto. Taṃ utusamuṭṭhānamevāti āhārūpajīvīnaṃ sattānaṃ sādhāraṇakammūpanissayautusamuṭṭhānameva. Esa nayo utusamuṭṭhānasītuṇhavātesupi. Tampi hi āhārūpajīvīnaṃ sattānaṃ sādhāraṇakammūpanissayamevāti.
คีตนฺติ เมฆคีตํฯ สจฺจกิริยายาติ ตาทิสานํ ปุริสวิเสสานํ สจฺจาธิฎฺฐาเนนฯ อิทฺธิพเลนาติ อิทฺธิมนฺตานํ อิทฺธิอานุภาเวนฯ วินาสเมเฆนาติ กปฺปวินาสกเมเฆนฯ อเญฺญนปิ กณฺหปาปิกสตฺตานํ ปาปกมฺมปจฺจยา อุปฺปนฺนวินาสเมเฆน วุเฎฺฐน โส โส เทโส วินสฺสเตวฯ
Gītanti meghagītaṃ. Saccakiriyāyāti tādisānaṃ purisavisesānaṃ saccādhiṭṭhānena. Iddhibalenāti iddhimantānaṃ iddhiānubhāvena. Vināsameghenāti kappavināsakameghena. Aññenapi kaṇhapāpikasattānaṃ pāpakammapaccayā uppannavināsameghena vuṭṭhena so so deso vinassateva.
วลาหกสํยุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Valāhakasaṃyuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya
๑. สุทฺธิกสุตฺตํ • 1. Suddhikasuttaṃ
๒. สุจริตสุตฺตํ • 2. Sucaritasuttaṃ
๓-๑๒. สีตวลาหกทานูปการสุตฺตทสกํ • 3-12. Sītavalāhakadānūpakārasuttadasakaṃ
๑๓-๕๒. อุณฺหวลาหกทานูปการสุตฺตจาลีสกํ • 13-52. Uṇhavalāhakadānūpakārasuttacālīsakaṃ
๕๓. สีตวลาหกสุตฺตํ • 53. Sītavalāhakasuttaṃ
๕๔. อุณฺหวลาหกสุตฺตํ • 54. Uṇhavalāhakasuttaṃ
๕๕. อพฺภวลาหกสุตฺตํ • 55. Abbhavalāhakasuttaṃ
๕๖. วาตวลาหกสุตฺตํ • 56. Vātavalāhakasuttaṃ
๕๗. วสฺสวลาหกสุตฺตํ • 57. Vassavalāhakasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๑๑. วลาหกสํยุตฺตวณฺณนา • 11. Valāhakasaṃyuttavaṇṇanā
