Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
൧൧. വലാഹകസംയുത്തവണ്ണനാ
11. Valāhakasaṃyuttavaṇṇanā
൫൫൦-൬൦൬. വലാഹകസംയുത്തേ വലാഹകകായികാതി വലാഹകനാമകേ ദേവകായേ ഉപ്പന്നാ ആകാസചാരികദേവാ. സീതവലാഹകാതി സീതകരണവലാഹകാ. സേസപദേസുപി ഏസേവ നയോ. ചേതോപണിധിമന്വായാതി ചിത്തട്ഠപനം ആഗമ്മ. സീതം ഹോതീതി യം വസ്സാനേ വാ ഹേമന്തേ വാ സീതം ഹോതി, തം ഉതുസമുട്ഠാനമേവ. യം പന സീതേപി അതിസീതം, ഗിമ്ഹേ ച ഉപ്പന്നം സീതം, തം ദേവതാനുഭാവേന നിബ്ബത്തം സീതം നാമ. ഉണ്ഹം ഹോതീതി യം ഗിമ്ഹാനേ ഉണ്ഹം, തം ഉതുസമുട്ഠാനികം പാകതികമേവ. യം പന ഉണ്ഹേപി അതിഉണ്ഹം, സീതകാലേ ച ഉപ്പന്നം ഉണ്ഹം, തം ദേവതാനുഭാവേന നിബ്ബത്തം ഉണ്ഹം നാമ. അബ്ഭം ഹോതീതി അബ്ഭമണ്ഡപോ ഹോതി. ഇധാപി യം വസ്സാനേ ച സിസിരേ ച അബ്ഭം ഉപ്പജ്ജതി, തം ഉതുസമുട്ഠാനികം പാകതികമേവ. യം പന അബ്ഭേയേവ അതിഅബ്ഭം, സത്തസത്താഹമ്പി ചന്ദസൂരിയേ ഛാദേത്വാ ഏകന്ധകാരം കരോതി, യഞ്ച ചിത്തവേസാഖമാസേസു അബ്ഭം, തം ദേവതാനുഭാവേന ഉപ്പന്നം അബ്ഭം നാമ. വാതോ ഹോതീതി യോ തസ്മിം തസ്മിം ഉതുമ്ഹി ഉത്തരദക്ഖിണാദിപകതിവാതോ ഹോതി, അയം ഉതുസമുട്ഠാനോവ. യോപി പന രുക്ഖക്ഖന്ധാദിപദാലനോ അതിവാതോ നാമ അത്ഥി, അയഞ്ചേവ, യോ ച അഞ്ഞോപി അകാലവാതോ, അയം ദേവതാനുഭാവനിബ്ബത്തോ നാമ. ദേവോ വസ്സതീതി യം വസ്സികേ ചത്താരോ മാസേ വസ്സം, തം ഉതുസമുട്ഠാനമേവ. യം പന വസ്സേയേവ അതിവസ്സം, യഞ്ച ചിത്തവേസാഖമാസേസു വസ്സം, തം ദേവതാനുഭാവനിബ്ബത്തം നാമ.
550-606. Valāhakasaṃyutte valāhakakāyikāti valāhakanāmake devakāye uppannā ākāsacārikadevā. Sītavalāhakāti sītakaraṇavalāhakā. Sesapadesupi eseva nayo. Cetopaṇidhimanvāyāti cittaṭṭhapanaṃ āgamma. Sītaṃ hotīti yaṃ vassāne vā hemante vā sītaṃ hoti, taṃ utusamuṭṭhānameva. Yaṃ pana sītepi atisītaṃ, gimhe ca uppannaṃ sītaṃ, taṃ devatānubhāvena nibbattaṃ sītaṃ nāma. Uṇhaṃ hotīti yaṃ gimhāne uṇhaṃ, taṃ utusamuṭṭhānikaṃ pākatikameva. Yaṃ pana uṇhepi atiuṇhaṃ, sītakāle ca uppannaṃ uṇhaṃ, taṃ devatānubhāvena nibbattaṃ uṇhaṃ nāma. Abbhaṃ hotīti abbhamaṇḍapo hoti. Idhāpi yaṃ vassāne ca sisire ca abbhaṃ uppajjati, taṃ utusamuṭṭhānikaṃ pākatikameva. Yaṃ pana abbheyeva atiabbhaṃ, sattasattāhampi candasūriye chādetvā ekandhakāraṃ karoti, yañca cittavesākhamāsesu abbhaṃ, taṃ devatānubhāvena uppannaṃ abbhaṃ nāma. Vāto hotīti yo tasmiṃ tasmiṃ utumhi uttaradakkhiṇādipakativāto hoti, ayaṃ utusamuṭṭhānova. Yopi pana rukkhakkhandhādipadālano ativāto nāma atthi, ayañceva, yo ca aññopi akālavāto, ayaṃ devatānubhāvanibbatto nāma. Devo vassatīti yaṃ vassike cattāro māse vassaṃ, taṃ utusamuṭṭhānameva. Yaṃ pana vasseyeva ativassaṃ, yañca cittavesākhamāsesu vassaṃ, taṃ devatānubhāvanibbattaṃ nāma.
തത്രിദം വത്ഥു – ഏകോ കിര വസ്സവലാഹകദേവപുത്തോ തലകൂടകവാസി ഖീണാസവത്ഥേരസ്സ സന്തികം ഗന്ത്വാ വന്ദിത്വാ അട്ഠാസി. ഥേരോ ‘‘കോസി ത്വ’’ന്തി പുച്ഛി. ‘‘അഹം, ഭന്തേ, വസ്സവലാഹകദേവപുത്തോ’’തി. ‘‘തുമ്ഹാകം കിര ചിത്തേന ദേവോ വസ്സതീ’’തി? ‘‘ആമ, ഭന്തേ’’തി. ‘‘പസ്സിതുകാമാ മയ’’ന്തി . ‘‘തേമിസ്സഥ, ഭന്തേ’’തി. ‘‘മേഘസീസം വാ ഗജ്ജിതം വാ ന പഞ്ഞായതി, കഥം തേമിസ്സാമാ’’തി? ‘‘ഭന്തേ, അമ്ഹാകംചിത്തേന ദേവോ വസ്സതി, തുമ്ഹേ പണ്ണസാലം പവിസഥാ’’തി . ‘‘സാധു ദേവപുത്താ’’തി സോ പാദേ ധോവിത്വാ പണ്ണസാലം പാവിസി. ദേവപുത്തോ തസ്മിം പവിസന്തേയേവ ഏകം ഗീതം ഗായിത്വാ ഹത്ഥം ഉക്ഖിപി. സമന്താ തിയോജനട്ഠാനം ഏകമേഘം അഹോസി. ഥേരോ അദ്ധതിന്തോ പണ്ണസാലം പവിട്ഠോതി. അപിച ദേവോ നാമേസ അട്ഠഹി കാരണേഹി വസ്സതി നാഗാനുഭാവേന സുപണ്ണാനുഭാവേന ദേവതാനുഭാവേന സച്ചകിരിയായ ഉതുസമുട്ഠാനേന മാരാവട്ടനേന ഇദ്ധിബലേന വിനാസമേഘേനാതി.
Tatridaṃ vatthu – eko kira vassavalāhakadevaputto talakūṭakavāsi khīṇāsavattherassa santikaṃ gantvā vanditvā aṭṭhāsi. Thero ‘‘kosi tva’’nti pucchi. ‘‘Ahaṃ, bhante, vassavalāhakadevaputto’’ti. ‘‘Tumhākaṃ kira cittena devo vassatī’’ti? ‘‘Āma, bhante’’ti. ‘‘Passitukāmā maya’’nti . ‘‘Temissatha, bhante’’ti. ‘‘Meghasīsaṃ vā gajjitaṃ vā na paññāyati, kathaṃ temissāmā’’ti? ‘‘Bhante, amhākaṃcittena devo vassati, tumhe paṇṇasālaṃ pavisathā’’ti . ‘‘Sādhu devaputtā’’ti so pāde dhovitvā paṇṇasālaṃ pāvisi. Devaputto tasmiṃ pavisanteyeva ekaṃ gītaṃ gāyitvā hatthaṃ ukkhipi. Samantā tiyojanaṭṭhānaṃ ekameghaṃ ahosi. Thero addhatinto paṇṇasālaṃ paviṭṭhoti. Apica devo nāmesa aṭṭhahi kāraṇehi vassati nāgānubhāvena supaṇṇānubhāvena devatānubhāvena saccakiriyāya utusamuṭṭhānena mārāvaṭṭanena iddhibalena vināsameghenāti.
വലാഹകസംയുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Valāhakasaṃyuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya
൧. സുദ്ധികസുത്തം • 1. Suddhikasuttaṃ
൨. സുചരിതസുത്തം • 2. Sucaritasuttaṃ
൩-൧൨. സീതവലാഹകദാനൂപകാരസുത്തദസകം • 3-12. Sītavalāhakadānūpakārasuttadasakaṃ
൧൩-൫൨. ഉണ്ഹവലാഹകദാനൂപകാരസുത്തചാലീസകം • 13-52. Uṇhavalāhakadānūpakārasuttacālīsakaṃ
൫൩. സീതവലാഹകസുത്തം • 53. Sītavalāhakasuttaṃ
൫൪. ഉണ്ഹവലാഹകസുത്തം • 54. Uṇhavalāhakasuttaṃ
൫൫. അബ്ഭവലാഹകസുത്തം • 55. Abbhavalāhakasuttaṃ
൫൬. വാതവലാഹകസുത്തം • 56. Vātavalāhakasuttaṃ
൫൭. വസ്സവലാഹകസുത്തം • 57. Vassavalāhakasuttaṃ
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൧൧. വലാഹകസംയുത്തവണ്ണനാ • 11. Valāhakasaṃyuttavaṇṇanā