Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
३. ततियपण्णासकं
3. Tatiyapaṇṇāsakaṃ
(११) १. वलाहकवग्गो
(11) 1. Valāhakavaggo
१-२. वलाहकसुत्तद्वयवण्णना
1-2. Valāhakasuttadvayavaṇṇanā
१०१-२. ततियपण्णासकस्स पठमे गज्जिताति थनिता। तत्थ गज्जित्वा नोवस्सनभावो नाम पापको। मनुस्सा हि यदा देवो गज्जति, तदा ‘‘सुवुट्ठिता भविस्सती’’ति बीजानि नीहरित्वा वपन्ति। अथ देवे अवस्सन्ते खेत्ते बीजानि खेत्तेयेव नस्सन्ति, गेहे बीजानि गेहेयेव नस्सन्तीति दुब्भिक्खं होति। नोगज्जित्वा वस्सनभावोपि पापको। मनुस्सा हि इमस्मिं काले ‘‘दुब्बुट्ठिका भविस्सती’’ति निन्नट्ठानेसुयेव वप्पं करोन्ति। अथ देवो वस्सित्वा सब्बबीजानि महासमुद्दं पापेति, दुब्भिक्खमेव होति। गज्जित्वा वस्सनभावो पन भद्दको। तदा हि सुभिक्खं होति। नोगज्जित्वा नोवस्सनभावो एकन्तपापकोव। भासिता होति नो कत्ताति ‘‘इदानि गन्थधुरं पूरेस्सामि, वासधुरं पूरेस्सामी’’ति कथेतियेव, न उद्देसं गण्हाति, न कम्मट्ठानं भावेति।
101-2. Tatiyapaṇṇāsakassa paṭhame gajjitāti thanitā. Tattha gajjitvā novassanabhāvo nāma pāpako. Manussā hi yadā devo gajjati, tadā ‘‘suvuṭṭhitā bhavissatī’’ti bījāni nīharitvā vapanti. Atha deve avassante khette bījāni khetteyeva nassanti, gehe bījāni geheyeva nassantīti dubbhikkhaṃ hoti. Nogajjitvā vassanabhāvopi pāpako. Manussā hi imasmiṃ kāle ‘‘dubbuṭṭhikā bhavissatī’’ti ninnaṭṭhānesuyeva vappaṃ karonti. Atha devo vassitvā sabbabījāni mahāsamuddaṃ pāpeti, dubbhikkhameva hoti. Gajjitvā vassanabhāvo pana bhaddako. Tadā hi subhikkhaṃ hoti. Nogajjitvā novassanabhāvo ekantapāpakova. Bhāsitā hoti no kattāti ‘‘idāni ganthadhuraṃ pūressāmi, vāsadhuraṃ pūressāmī’’ti kathetiyeva, na uddesaṃ gaṇhāti, na kammaṭṭhānaṃ bhāveti.
कत्ता होति नो भासिताति ‘‘गन्थधुरं पूरेस्सामि, वासधुरं वा’’ति न भासति, सम्पत्ते पन काले समत्तं सम्पादेति। इमिना नयेन इतरेपि वेदितब्बा। अथ वा सब्बं पनेतं पच्चयदायकेहेव कथितं। एको हि ‘‘असुकदिवसे नाम दानं दस्सामी’’ति सङ्घं निमन्तेति, सम्पत्ते काले नो करोति। अयं पुग्गलो पुञ्ञेन परिहायति, भिक्खुसङ्घो पन लाभेन परिहायति। अपरो सङ्घं अनिमन्तेत्वा सक्कारं कत्वा ‘‘भिक्खू आनेस्सामी’’ति न लभि, सब्बे अञ्ञत्थ निमन्तिता होन्ति। अयम्पि पुञ्ञेन परिहायति, सङ्घोपि लाभेन परिहायति। अपरो पठमं सङ्घं निमन्तेत्वा पच्छा सक्कारं कत्वा दानं देति, अयं किच्चकारी होति। अपरो नेव सङ्घं निमन्तेति, न दानं देति, अयं पापपुग्गलोति वेदितब्बो। दुतियं उत्तानमेव।
Kattā hoti no bhāsitāti ‘‘ganthadhuraṃ pūressāmi, vāsadhuraṃ vā’’ti na bhāsati, sampatte pana kāle samattaṃ sampādeti. Iminā nayena itarepi veditabbā. Atha vā sabbaṃ panetaṃ paccayadāyakeheva kathitaṃ. Eko hi ‘‘asukadivase nāma dānaṃ dassāmī’’ti saṅghaṃ nimanteti, sampatte kāle no karoti. Ayaṃ puggalo puññena parihāyati, bhikkhusaṅgho pana lābhena parihāyati. Aparo saṅghaṃ animantetvā sakkāraṃ katvā ‘‘bhikkhū ānessāmī’’ti na labhi, sabbe aññattha nimantitā honti. Ayampi puññena parihāyati, saṅghopi lābhena parihāyati. Aparo paṭhamaṃ saṅghaṃ nimantetvā pacchā sakkāraṃ katvā dānaṃ deti, ayaṃ kiccakārī hoti. Aparo neva saṅghaṃ nimanteti, na dānaṃ deti, ayaṃ pāpapuggaloti veditabbo. Dutiyaṃ uttānameva.
वलाहकसुत्तद्वयवण्णना निट्ठिता।
Valāhakasuttadvayavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya
१. पठमवलाहकसुत्तं • 1. Paṭhamavalāhakasuttaṃ
२. दुतियवलाहकसुत्तं • 2. Dutiyavalāhakasuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / १-२. वलाहकसुत्तद्वयवण्णना • 1-2. Valāhakasuttadvayavaṇṇanā