Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
๓. ตติยปณฺณาสกํ
3. Tatiyapaṇṇāsakaṃ
(๑๑) ๑. วลาหกวโคฺค
(11) 1. Valāhakavaggo
๑-๒. วลาหกสุตฺตทฺวยวณฺณนา
1-2. Valāhakasuttadvayavaṇṇanā
๑๐๑-๒. ตติยปณฺณาสกสฺส ปฐเม คชฺชิตาติ ถนิตาฯ ตตฺถ คชฺชิตฺวา โนวสฺสนภาโว นาม ปาปโกฯ มนุสฺสา หิ ยทา เทโว คชฺชติ, ตทา ‘‘สุวุฎฺฐิตา ภวิสฺสตี’’ติ พีชานิ นีหริตฺวา วปนฺติฯ อถ เทเว อวสฺสเนฺต เขเตฺต พีชานิ เขเตฺตเยว นสฺสนฺติ, เคเห พีชานิ เคเหเยว นสฺสนฺตีติ ทุพฺภิกฺขํ โหติฯ โนคชฺชิตฺวา วสฺสนภาโวปิ ปาปโกฯ มนุสฺสา หิ อิมสฺมิํ กาเล ‘‘ทุพฺพุฎฺฐิกา ภวิสฺสตี’’ติ นินฺนฎฺฐาเนสุเยว วปฺปํ กโรนฺติฯ อถ เทโว วสฺสิตฺวา สพฺพพีชานิ มหาสมุทฺทํ ปาเปติ, ทุพฺภิกฺขเมว โหติฯ คชฺชิตฺวา วสฺสนภาโว ปน ภทฺทโกฯ ตทา หิ สุภิกฺขํ โหติฯ โนคชฺชิตฺวา โนวสฺสนภาโว เอกนฺตปาปโกวฯ ภาสิตา โหติ โน กตฺตาติ ‘‘อิทานิ คนฺถธุรํ ปูเรสฺสามิ, วาสธุรํ ปูเรสฺสามี’’ติ กเถติเยว, น อุเทฺทสํ คณฺหาติ, น กมฺมฎฺฐานํ ภาเวติฯ
101-2. Tatiyapaṇṇāsakassa paṭhame gajjitāti thanitā. Tattha gajjitvā novassanabhāvo nāma pāpako. Manussā hi yadā devo gajjati, tadā ‘‘suvuṭṭhitā bhavissatī’’ti bījāni nīharitvā vapanti. Atha deve avassante khette bījāni khetteyeva nassanti, gehe bījāni geheyeva nassantīti dubbhikkhaṃ hoti. Nogajjitvā vassanabhāvopi pāpako. Manussā hi imasmiṃ kāle ‘‘dubbuṭṭhikā bhavissatī’’ti ninnaṭṭhānesuyeva vappaṃ karonti. Atha devo vassitvā sabbabījāni mahāsamuddaṃ pāpeti, dubbhikkhameva hoti. Gajjitvā vassanabhāvo pana bhaddako. Tadā hi subhikkhaṃ hoti. Nogajjitvā novassanabhāvo ekantapāpakova. Bhāsitā hoti no kattāti ‘‘idāni ganthadhuraṃ pūressāmi, vāsadhuraṃ pūressāmī’’ti kathetiyeva, na uddesaṃ gaṇhāti, na kammaṭṭhānaṃ bhāveti.
กตฺตา โหติ โน ภาสิตาติ ‘‘คนฺถธุรํ ปูเรสฺสามิ, วาสธุรํ วา’’ติ น ภาสติ, สมฺปเตฺต ปน กาเล สมตฺตํ สมฺปาเทติฯ อิมินา นเยน อิตเรปิ เวทิตพฺพาฯ อถ วา สพฺพํ ปเนตํ ปจฺจยทายเกเหว กถิตํฯ เอโก หิ ‘‘อสุกทิวเส นาม ทานํ ทสฺสามี’’ติ สงฺฆํ นิมเนฺตติ, สมฺปเตฺต กาเล โน กโรติฯ อยํ ปุคฺคโล ปุเญฺญน ปริหายติ, ภิกฺขุสโงฺฆ ปน ลาเภน ปริหายติฯ อปโร สงฺฆํ อนิมเนฺตตฺวา สกฺการํ กตฺวา ‘‘ภิกฺขู อาเนสฺสามี’’ติ น ลภิ, สเพฺพ อญฺญตฺถ นิมนฺติตา โหนฺติฯ อยมฺปิ ปุเญฺญน ปริหายติ, สโงฺฆปิ ลาเภน ปริหายติฯ อปโร ปฐมํ สงฺฆํ นิมเนฺตตฺวา ปจฺฉา สกฺการํ กตฺวา ทานํ เทติ, อยํ กิจฺจการี โหติฯ อปโร เนว สงฺฆํ นิมเนฺตติ, น ทานํ เทติ, อยํ ปาปปุคฺคโลติ เวทิตโพฺพฯ ทุติยํ อุตฺตานเมวฯ
Kattā hoti no bhāsitāti ‘‘ganthadhuraṃ pūressāmi, vāsadhuraṃ vā’’ti na bhāsati, sampatte pana kāle samattaṃ sampādeti. Iminā nayena itarepi veditabbā. Atha vā sabbaṃ panetaṃ paccayadāyakeheva kathitaṃ. Eko hi ‘‘asukadivase nāma dānaṃ dassāmī’’ti saṅghaṃ nimanteti, sampatte kāle no karoti. Ayaṃ puggalo puññena parihāyati, bhikkhusaṅgho pana lābhena parihāyati. Aparo saṅghaṃ animantetvā sakkāraṃ katvā ‘‘bhikkhū ānessāmī’’ti na labhi, sabbe aññattha nimantitā honti. Ayampi puññena parihāyati, saṅghopi lābhena parihāyati. Aparo paṭhamaṃ saṅghaṃ nimantetvā pacchā sakkāraṃ katvā dānaṃ deti, ayaṃ kiccakārī hoti. Aparo neva saṅghaṃ nimanteti, na dānaṃ deti, ayaṃ pāpapuggaloti veditabbo. Dutiyaṃ uttānameva.
วลาหกสุตฺตทฺวยวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Valāhakasuttadvayavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya
๑. ปฐมวลาหกสุตฺตํ • 1. Paṭhamavalāhakasuttaṃ
๒. ทุติยวลาหกสุตฺตํ • 2. Dutiyavalāhakasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ๑-๒. วลาหกสุตฺตทฺวยวณฺณนา • 1-2. Valāhakasuttadvayavaṇṇanā