| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
๕. วาลสุตฺตวณฺณนา
5. Vālasuttavaṇṇanā
๑๑๑๕. อุปาสนนฺติ อาจริยอุปาสนํ, อาจริยํ อเนฺตวาสินา วา ทิวเส ทิวเส สิกฺขนวเสน อุปาสิตพฺพโต อุปาสนนฺติ ลทฺธนามํ กณฺฑขิปนสิปฺปํฯ กณฺฑํ อติกฺกมเนฺตติ สรํ ขิปเนฺตฯ โปงฺขานุโปงฺขนฺติ โปงฺขสทฺทตฺถํ ปากฎํ กตฺวา ทเสฺสตุํ ‘‘เอกํ กณฺฑํ ขิปิตฺวา’’ติอาทิ วุตฺตํฯ อปรํ อนุโปงฺขนฺติ เอตฺถ อปรนฺติ ตติยกณฺฑํฯ อนุโปงฺขํ นาม อิทนฺติ ทเสฺสตุํ ‘‘อนุโปงฺขํ นาม ทุติยสฺส โปงฺข’’นฺติ วุตฺตํฯ ตญฺหิ ตติเยน สเรน วิชฺฌียติฯ ปุน อปรํ ตสฺส โปงฺขนฺติ อิทํ ปน อปราปรํ อวิรชฺฌนํ ทเสฺสตุํ วุตฺตํฯ ทุรภิสมฺภวตรนฺติ อภิภวิตุํ อสกฺกุเณยฺยตรํฯ วาลนฺติ เกสํฯ สตฺตธา ภินฺทิตฺวาติ สตฺตกฺขตฺตุํ วิผาเลตฺวาฯ ตสฺส เอกํ เภทนฺติ ตสฺส เกสสฺส เอกํ อํสุสงฺขาตํ เภทํ คเหตฺวาฯ วาติงฺคณมเชฺฌ พนฺธิตฺวาติ วาติงฺคณผลสฺส มชฺฌฎฺฐาเน พนฺธิตฺวาฯ อปรํ เภทนฺติ อปรํ เกสสฺส อํสุสงฺขาตํ เภทํฯ อคฺคโกฎิยํ พนฺธิตฺวาติ ยถา ตสฺส วาลเภทสฺส อูกามตฺตํ ลิขามตฺตํ วา กณฺฑสฺส อคฺคโกฎิํ อธิกํ หุตฺวา ติฎฺฐติ, เอวํ พนฺธิตฺวาฯ อุสภมเตฺตติ วีสติยฎฺฐิมเตฺต ฐาเน ฐิโตฯ กณฺฑพทฺธาย โกฎิยาติ กณฺฑพทฺธาย วาลสฺส โกฎิยา วาติงฺคณพนฺธนวาลสฺส โกฎิํ ปฎิวิเชฺฌยฺยฯ
1115.Upāsananti ācariyaupāsanaṃ, ācariyaṃ antevāsinā vā divase divase sikkhanavasena upāsitabbato upāsananti laddhanāmaṃ kaṇḍakhipanasippaṃ. Kaṇḍaṃ atikkamanteti saraṃ khipante. Poṅkhānupoṅkhanti poṅkhasaddatthaṃ pākaṭaṃ katvā dassetuṃ ‘‘ekaṃ kaṇḍaṃ khipitvā’’tiādi vuttaṃ. Aparaṃ anupoṅkhanti ettha aparanti tatiyakaṇḍaṃ. Anupoṅkhaṃ nāma idanti dassetuṃ ‘‘anupoṅkhaṃ nāma dutiyassa poṅkha’’nti vuttaṃ. Tañhi tatiyena sarena vijjhīyati. Puna aparaṃ tassa poṅkhanti idaṃ pana aparāparaṃ avirajjhanaṃ dassetuṃ vuttaṃ. Durabhisambhavataranti abhibhavituṃ asakkuṇeyyataraṃ. Vālanti kesaṃ. Sattadhā bhinditvāti sattakkhattuṃ viphāletvā. Tassa ekaṃ bhedanti tassa kesassa ekaṃ aṃsusaṅkhātaṃ bhedaṃ gahetvā. Vātiṅgaṇamajjhe bandhitvāti vātiṅgaṇaphalassa majjhaṭṭhāne bandhitvā. Aparaṃ bhedanti aparaṃ kesassa aṃsusaṅkhātaṃ bhedaṃ. Aggakoṭiyaṃ bandhitvāti yathā tassa vālabhedassa ūkāmattaṃ likhāmattaṃ vā kaṇḍassa aggakoṭiṃ adhikaṃ hutvā tiṭṭhati, evaṃ bandhitvā. Usabhamatteti vīsatiyaṭṭhimatte ṭhāne ṭhito. Kaṇḍabaddhāya koṭiyāti kaṇḍabaddhāya vālassa koṭiyā vātiṅgaṇabandhanavālassa koṭiṃ paṭivijjheyya.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๕. วาลสุตฺตํ • 5. Vālasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๕. วาลสุตฺตวณฺณนา • 5. Vālasuttavaṇṇanā
