Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ထေရဂာထာ-အဋ္ဌကထာ • Theragāthā-aṭṭhakathā |
၄. ဝလ္လိယတ္ထေရဂာထာဝဏ္ဏနာ
4. Valliyattheragāthāvaṇṇanā
ယံ ကိစ္စံ ဒဠ္ဟဝီရိယေနာတိအာဒိကာ အာယသ္မတော ဝလ္လိယတ္ထေရသ္သ ဂာထာ။ ကာ ဥပ္ပတ္တိ? အယမ္ပိ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရော တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ပုညာနိ ဥပစိနန္တော သုမေဓသ္သ ဘဂဝတော ကာလေ ဗ္ရာဟ္မဏကုလေ နိဗ္ဗတ္တိတ္ဝာ ဝိညုတံ ပတ္တော ဝိဇ္ဇာသိပ္ပေသု နိပ္ဖတ္တိံ ဂတော အသီတိကောဋိဝိဘဝံ ပဟာယ တာပသပဗ္ဗဇ္ဇံ ပဗ္ဗဇိတ္ဝာ ပဗ္ဗတပာဒေ အရညာယတနေ ဧကိသ္သာ နဒိယာ တီရေ အသ္သမံ ကာရေတ္ဝာ ဝိဟရန္တော အတ္တနော အနုဂ္ဂဏ္ဟနတ္ထံ ဥပဂတံ သတ္ထာရံ ဒိသ္ဝာ ပသန္နမာနသော အဇိနစမ္မံ ပတ္ထရိတ္ဝာ အဒာသိ ။ တတ္ထ နိသိန္နံ ဘဂဝန္တံ ပုပ္ဖေဟိ စ စန္ဒနေန စ ပူဇေတ္ဝာ အမ္ဗဖလာနိ ဒတ္ဝာ ပဉ္စပတိဋ္ဌိတေန ဝန္ဒိ။ တသ္သ ဘဂဝာ နိသိန္နာသနသမ္ပတ္တိံ ပကာသေန္တော အနုမောဒနံ ဝတ္ဝာ ပက္ကာမိ။ သော တေန ပုညကမ္မေန ဒေဝမနုသ္သေသု သံသရန္တော ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ ဝေသာလိယံ ဗ္ရာဟ္မဏကုလေ နိဗ္ဗတ္တိတ္ဝာ ‘‘ကဏ္ဟမိတ္တော’’တိ လဒ္ဓနာမော ဝယပ္ပတ္တော သတ္ထု ဝေသာလိဂမနေ ဗုဒ္ဓာနုဘာဝံ ဒိသ္ဝာ ပဋိလဒ္ဓသဒ္ဓော မဟာကစ္စာနတ္ထေရသ္သ သန္တိကေ ပဗ္ဗဇိ။ သော မန္ဒပညော ဒန္ဓပရက္ကမော စ ဟုတ္ဝာ စိရံ ကာလံ ဝိညုံ သဗ္ရဟ္မစာရိံ နိသ္သာယေဝ ဝသတိ။ ဘိက္ခူ ‘‘ယထာ နာမ ဝလ္လိ ရုက္ခာဒီသု ကိဉ္စိ အနိသ္သာယ ဝဍ္ဎိတုံ န သက္ကောတိ, ဧဝမယမ္ပိ ကဉ္စိ ပဏ္ဍိတံ အနိသ္သာယ ဝဍ္ဎိတုံ န သက္ကောတီ’’တိ ဝလ္လိယောတ္ဝေဝ သမုဒာစရိံသု။ အပရဘာဂေ ပန ဝေဏုဒတ္တတ္ထေရံ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ တသ္သ ဩဝာဒေ ဌတ္ဝာ သတော သမ္ပဇာနော ဟုတ္ဝာ ဝိဟရန္တော ဉာဏသ္သ ပရိပာကံ ဂတတ္တာ ပဋိပတ္တိက္ကမံ ထေရံ ပုစ္ဆန္တော –
Yaṃkiccaṃ daḷhavīriyenātiādikā āyasmato valliyattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave puññāni upacinanto sumedhassa bhagavato kāle brāhmaṇakule nibbattitvā viññutaṃ patto vijjāsippesu nipphattiṃ gato asītikoṭivibhavaṃ pahāya tāpasapabbajjaṃ pabbajitvā pabbatapāde araññāyatane ekissā nadiyā tīre assamaṃ kāretvā viharanto attano anuggaṇhanatthaṃ upagataṃ satthāraṃ disvā pasannamānaso ajinacammaṃ pattharitvā adāsi . Tattha nisinnaṃ bhagavantaṃ pupphehi ca candanena ca pūjetvā ambaphalāni datvā pañcapatiṭṭhitena vandi. Tassa bhagavā nisinnāsanasampattiṃ pakāsento anumodanaṃ vatvā pakkāmi. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde vesāliyaṃ brāhmaṇakule nibbattitvā ‘‘kaṇhamitto’’ti laddhanāmo vayappatto satthu vesāligamane buddhānubhāvaṃ disvā paṭiladdhasaddho mahākaccānattherassa santike pabbaji. So mandapañño dandhaparakkamo ca hutvā ciraṃ kālaṃ viññuṃ sabrahmacāriṃ nissāyeva vasati. Bhikkhū ‘‘yathā nāma valli rukkhādīsu kiñci anissāya vaḍḍhituṃ na sakkoti, evamayampi kañci paṇḍitaṃ anissāya vaḍḍhituṃ na sakkotī’’ti valliyotveva samudācariṃsu. Aparabhāge pana veṇudattattheraṃ upasaṅkamitvā tassa ovāde ṭhatvā sato sampajāno hutvā viharanto ñāṇassa paripākaṃ gatattā paṭipattikkamaṃ theraṃ pucchanto –
၁၆၇.
167.
‘‘ယံ ကိစ္စံ ဒဠ္ဟဝီရိယေန၊ ယံ ကိစ္စံ ဗောဒ္ဓုမိစ္ဆတာ။
‘‘Yaṃ kiccaṃ daḷhavīriyena, yaṃ kiccaṃ boddhumicchatā;
ကရိသ္သံ နာဝရဇ္ဈိသ္သံ၊ ပသ္သ ဝီရိယံ ပရက္ကမံ။
Karissaṃ nāvarajjhissaṃ, passa vīriyaṃ parakkamaṃ.
၁၆၈.
168.
‘‘တ္ဝဉ္စ မေ မဂ္ဂမက္ခာဟိ၊ အဉ္ဇသံ အမတောဂဓံ။
‘‘Tvañca me maggamakkhāhi, añjasaṃ amatogadhaṃ;
အဟံ မောနေန မောနိသ္သံ၊ ဂင္ဂာသောတောဝ သာဂရ’’န္တိ။ – ဂာထာဒ္ဝယံ အဘာသိ။
Ahaṃ monena monissaṃ, gaṅgāsotova sāgara’’nti. – gāthādvayaṃ abhāsi;
တတ္ထ ယံ ကိစ္စံ ဒဠ္ဟဝီရိယေနာတိ ဒဠ္ဟေန ဝီရိယေန ထိရေန ပရက္ကမေန, ဒဠ္ဟဝီရိယေန ဝာ ပုရိသဓောရယ္ဟေန ယံ ကိစ္စံ ကာတဗ္ဗံ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ ယံ ကိစ္စံ ဗောဒ္ဓုမိစ္ဆတာတိ စတ္တာရိ အရိယသစ္စာနိ နိဗ္ဗာနမေဝ ဝာ ဗောဒ္ဓုံ ဗုဇ္ဈိတုံ ဣစ္ဆန္တေန ပဋိဝိဇ္ဈိတုကာမေန ယံ ကိစ္စံ ကရဏီယံ။ ကရိသ္သံ နာဝရဇ္ဈိသ္သန္တိ တမဟံ ဒာနိ ကရိသ္သံ န ဝိရာဓေသ္သံ, ယထာနုသိဋ္ဌံ ပဋိပဇ္ဇိသ္သာမိ။ ပသ္သ ဝီရိယံ ပရက္ကမန္တိ ယထာ ပဋိပဇ္ဇမာနေ ဓမ္မေ ဝိဓိနာ ဤရဏတော ‘‘ဝီရိယံ’’, ပရံ ပရံ ဌာနံ အက္ကမနတော ‘‘ပရက္ကမော’’တိ စ လဒ္ဓနာမံ သမ္မာဝာယာမံ ပသ္သ န သဒ္ဓမေဝာတိ အတ္တနော ကတ္တုကာမတံ ဒသ္သေတိ။
Tattha yaṃ kiccaṃ daḷhavīriyenāti daḷhena vīriyena thirena parakkamena, daḷhavīriyena vā purisadhorayhena yaṃ kiccaṃ kātabbaṃ paṭipajjitabbaṃ. Yaṃ kiccaṃ boddhumicchatāti cattāri ariyasaccāni nibbānameva vā boddhuṃ bujjhituṃ icchantena paṭivijjhitukāmena yaṃ kiccaṃ karaṇīyaṃ. Karissaṃ nāvarajjhissanti tamahaṃ dāni karissaṃ na virādhessaṃ, yathānusiṭṭhaṃ paṭipajjissāmi. Passa vīriyaṃ parakkamanti yathā paṭipajjamāne dhamme vidhinā īraṇato ‘‘vīriyaṃ’’, paraṃ paraṃ ṭhānaṃ akkamanato ‘‘parakkamo’’ti ca laddhanāmaṃ sammāvāyāmaṃ passa na saddhamevāti attano kattukāmataṃ dasseti.
တ္ဝဉ္စာတိ ကမ္မဋ္ဌာနဒာယကံ ကလ္ယာဏမိတ္တံ အာလပတိ။ မေတိ မယ္ဟံ။ မဂ္ဂမက္ခာဟီတိ အရိယမဂ္ဂံ ကထေဟိ, လောကုတ္တရမဂ္ဂသမ္ပာပကံ စတုသစ္စကမ္မဋ္ဌာနံ ကထေဟီတိ အတ္ထော။ အဉ္ဇသန္တိ ဥဇုကံ မဇ္ဈိမပဋိပဒာဘာဝေန အန္တဒ္ဝယသ္သ အနုပဂမနတော။ အမတေ နိဗ္ဗာနေ သမ္ပာပကဘာဝေန ပတိဋ္ဌိတတ္တာ အမတောဂဓံ။ မောနေနာတိ ဉာဏေန မဂ္ဂပညာယ။ မောနိသ္သန္တိ ဇာနိသ္သံ နိဗ္ဗာနံ ပဋိဝိဇ္ဈိသ္သံ ပာပုဏိသ္သံ။ ဂင္ဂာသောတောဝ သာဂရန္တိ ယထာ ဂင္ဂာယ သောတော သာဂရံ သမုဒ္ဒံ အဝိရဇ္ဈန္တော ဧကံသတော ဩဂာဟတိ, ဧဝံ ‘‘အဟံ ကမ္မဋ္ဌာနံ အနုယုဉ္ဇန္တော မဂ္ဂဉာဏေန နိဗ္ဗာနံ အဓိဂမိသ္သာမိ, တသ္မာ တံ ကမ္မဋ္ဌာနံ မေ အာစိက္ခထာ’’တိ ထေရံ ကမ္မဋ္ဌာနံ ယာစိ။
Tvañcāti kammaṭṭhānadāyakaṃ kalyāṇamittaṃ ālapati. Meti mayhaṃ. Maggamakkhāhīti ariyamaggaṃ kathehi, lokuttaramaggasampāpakaṃ catusaccakammaṭṭhānaṃ kathehīti attho. Añjasanti ujukaṃ majjhimapaṭipadābhāvena antadvayassa anupagamanato. Amate nibbāne sampāpakabhāvena patiṭṭhitattā amatogadhaṃ. Monenāti ñāṇena maggapaññāya. Monissanti jānissaṃ nibbānaṃ paṭivijjhissaṃ pāpuṇissaṃ. Gaṅgāsotova sāgaranti yathā gaṅgāya soto sāgaraṃ samuddaṃ avirajjhanto ekaṃsato ogāhati, evaṃ ‘‘ahaṃ kammaṭṭhānaṃ anuyuñjanto maggañāṇena nibbānaṃ adhigamissāmi, tasmā taṃ kammaṭṭhānaṃ me ācikkhathā’’ti theraṃ kammaṭṭhānaṃ yāci.
တံ သုတ္ဝာ ဝေဏုဒတ္တတ္ထေရော တသ္သ ကမ္မဋ္ဌာနံ အဒာသိ။ သောပိ ကမ္မဋ္ဌာနံ အနုယုဉ္ဇန္တော နစိရသ္သေဝ ဝိပသ္သနံ ဥသ္သုက္ကာပေတ္ဝာ အရဟတ္တံ ပာပုဏိ။ တေန ဝုတ္တံ အပဒာနေ (အပ. ထေရ ၂.၄၉.၇၅-၁၀၅) –
Taṃ sutvā veṇudattatthero tassa kammaṭṭhānaṃ adāsi. Sopi kammaṭṭhānaṃ anuyuñjanto nacirasseva vipassanaṃ ussukkāpetvā arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.49.75-105) –
‘‘ပဉ္စ ကာမဂုဏေ ဟိတ္ဝာ၊ ပိယရူပေ မနောရမေ။
‘‘Pañca kāmaguṇe hitvā, piyarūpe manorame;
အသီတိ ကောဋိယော ဟိတ္ဝာ၊ ပဗ္ဗဇိံ အနဂာရိယံ။
Asīti koṭiyo hitvā, pabbajiṃ anagāriyaṃ.
‘‘ပဗ္ဗဇိတ္ဝာန ကာယေန၊ ပာပကမ္မံ ဝိဝဇ္ဇယိံ။
‘‘Pabbajitvāna kāyena, pāpakammaṃ vivajjayiṃ;
ဝစီဒုစ္စရိတံ ဟိတ္ဝာ၊ နဒီကူလေ ဝသာမဟံ။
Vacīduccaritaṃ hitvā, nadīkūle vasāmahaṃ.
‘‘ဧကကံ မံ ဝိဟရန္တံ၊ ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌော ဥပာဂမိ။
‘‘Ekakaṃ maṃ viharantaṃ, buddhaseṭṭho upāgami;
နာဟံ ဇာနာမိ ဗုဒ္ဓောတိ၊ အကာသိံ ပဋိသန္ထာရံ။
Nāhaṃ jānāmi buddhoti, akāsiṃ paṭisanthāraṃ.
‘‘ကရိတ္ဝာ ပဋိသန္ထာရံ၊ နာမဂောတ္တမပုစ္ဆဟံ။
‘‘Karitvā paṭisanthāraṃ, nāmagottamapucchahaṃ;
ဒေဝတာနုသိ ဂန္ဓဗ္ဗော၊ အဒု သက္ကော ပုရိန္ဒဒော။
Devatānusi gandhabbo, adu sakko purindado.
‘‘ကော ဝာ တ္ဝံ ကသ္သ ဝာ ပုတ္တော၊ မဟာဗ္ရဟ္မာ ဣဓာဂတော။
‘‘Ko vā tvaṃ kassa vā putto, mahābrahmā idhāgato;
ဝိရောစေသိ ဒိသာ သဗ္ဗာ၊ ဥဒယံ သူရိယော ယထာ။
Virocesi disā sabbā, udayaṃ sūriyo yathā.
‘‘သဟသ္သာရာနိ စက္ကာနိ၊ ပာဒေ ဒိသ္သန္တိ မာရိသ။
‘‘Sahassārāni cakkāni, pāde dissanti mārisa;
ကော ဝာ တ္ဝံ ကသ္သ ဝာ ပုတ္တော၊ ကထံ ဇာနေမု တံ မယံ။
Ko vā tvaṃ kassa vā putto, kathaṃ jānemu taṃ mayaṃ.
‘‘နာမဂောတ္တံ ပဝေဒေဟိ၊ သံသယံ အပနေဟိ မေ။
‘‘Nāmagottaṃ pavedehi, saṃsayaṃ apanehi me;
နမ္ဟိ ဒေဝာ န ဂန္ဓဗ္ဗော၊ နမ္ဟိ သက္ကော ပုရိန္ဒဒော။
Namhi devā na gandhabbo, namhi sakko purindado.
‘‘ဗ္ရဟ္မဘာဝော စ မေ နတ္ထိ၊ ဧတေသံ ဥတ္တမော အဟံ။
‘‘Brahmabhāvo ca me natthi, etesaṃ uttamo ahaṃ;
အတီတော ဝိသယံ တေသံ၊ ဒာလယိံ ကာမဗန္ဓနံ။
Atīto visayaṃ tesaṃ, dālayiṃ kāmabandhanaṃ.
‘‘သဗ္ဗေ ကိလေသေ ဈာပေတ္ဝာ၊ ပတ္တော သမ္ဗောဓိမုတ္တမံ။
‘‘Sabbe kilese jhāpetvā, patto sambodhimuttamaṃ;
တသ္သ ဝာစံ သုဏိတ္ဝာဟံ၊ ဣဒံ ဝစနမဗ္ရဝိံ။
Tassa vācaṃ suṇitvāhaṃ, idaṃ vacanamabraviṃ.
‘‘ယဒိ ဗုဒ္ဓောသိ သဗ္ဗညူ၊ နိသီဒ တ္ဝံ မဟာမုနေ။
‘‘Yadi buddhosi sabbaññū, nisīda tvaṃ mahāmune;
တမဟံ ပူဇယိသ္သာမိ၊ ဒုက္ခသ္သန္တကရော တုဝံ။
Tamahaṃ pūjayissāmi, dukkhassantakaro tuvaṃ.
‘‘ပတ္ထရိတ္ဝာဇိနစမ္မံ ၊ အဒာသိ သတ္ထုနော အဟံ။
‘‘Pattharitvājinacammaṃ , adāsi satthuno ahaṃ;
နိသီဒိ တတ္ထ ဘဂဝာ၊ သီဟောဝ ဂိရိဂဗ္ဘရေ။
Nisīdi tattha bhagavā, sīhova girigabbhare.
‘‘ခိပ္ပံ ပဗ္ဗတမာရုယ္ဟ၊ အမ္ဗသ္သ ဖလမဂ္ဂဟိံ။
‘‘Khippaṃ pabbatamāruyha, ambassa phalamaggahiṃ;
သာလကလ္ယာဏိကံ ပုပ္ဖံ၊ စန္ဒနဉ္စ မဟာရဟံ။
Sālakalyāṇikaṃ pupphaṃ, candanañca mahārahaṃ.
‘‘ခိပ္ပံ ပဂ္ဂယ္ဟ တံ သဗ္ဗံ၊ ဥပေတ္ဝာ လောကနာယကံ။
‘‘Khippaṃ paggayha taṃ sabbaṃ, upetvā lokanāyakaṃ;
ဖလံ ဗုဒ္ဓသ္သ ဒတ္ဝာန၊ သာလပုပ္ဖမပူဇယိံ။
Phalaṃ buddhassa datvāna, sālapupphamapūjayiṃ.
‘‘စန္ဒနံ အနုလိမ္ပိတ္ဝာ၊ အဝန္ဒိံ သတ္ထုနော အဟံ။
‘‘Candanaṃ anulimpitvā, avandiṃ satthuno ahaṃ;
ပသန္နစိတ္တော သုမနော၊ ဝိပုလာယ စ ပီတိယာ။
Pasannacitto sumano, vipulāya ca pītiyā.
‘‘အဇိနမ္ဟိ နိသီဒိတ္ဝာ၊ သုမေဓော လောကနာယကော။
‘‘Ajinamhi nisīditvā, sumedho lokanāyako;
မမ ကမ္မံ ပကိတ္တေသိ၊ ဟာသယန္တော မမံ တဒာ။
Mama kammaṃ pakittesi, hāsayanto mamaṃ tadā.
‘‘ဣမိနာ ဖလဒာနေန၊ ဂန္ဓမာလေဟိ စူဘယံ။
‘‘Iminā phaladānena, gandhamālehi cūbhayaṃ;
ပဉ္စဝီသေ ကပ္ပသတေ၊ ဒေဝလောကေ ရမိသ္သတိ။
Pañcavīse kappasate, devaloke ramissati.
‘‘အနူနမနသင္ကပ္ပော၊ ဝသဝတ္တီ ဘဝိသ္သတိ။
‘‘Anūnamanasaṅkappo, vasavattī bhavissati;
ဆဗ္ဗီသတိကပ္ပသတေ၊ မနုသ္သတ္တံ ဂမိသ္သတိ။
Chabbīsatikappasate, manussattaṃ gamissati.
‘‘ဘဝိသ္သတိ စက္ကဝတ္တီ၊ စာတုရန္တော မဟိဒ္ဓိကော။
‘‘Bhavissati cakkavattī, cāturanto mahiddhiko;
ဝေဘာရံ နာမ နဂရံ၊ ဝိသ္သကမ္မေန မာပိတံ။
Vebhāraṃ nāma nagaraṃ, vissakammena māpitaṃ.
‘‘ဟေသ္သတိ သဗ္ဗသောဝဏ္ဏံ၊ နာနာရတနဘူသိတံ။
‘‘Hessati sabbasovaṇṇaṃ, nānāratanabhūsitaṃ;
ဧတေနေဝ ဥပာယေန၊ သံသရိသ္သတိ သော ဘဝေ။
Eteneva upāyena, saṃsarissati so bhave.
‘‘သဗ္ဗတ္ထ ပူဇိတော ဟုတ္ဝာ၊ ဒေဝတ္တေ အထ မာနုသေ။
‘‘Sabbattha pūjito hutvā, devatte atha mānuse;
ပစ္ဆိမေ ဘဝေ သမ္ပတ္တေ၊ ဗ္ရဟ္မဗန္ဓု ဘဝိသ္သတိ။
Pacchime bhave sampatte, brahmabandhu bhavissati.
‘‘အဂာရာ အဘိနိက္ခမ္မ၊ အနဂာရီ ဘဝိသ္သတိ။
‘‘Agārā abhinikkhamma, anagārī bhavissati;
အဘိညာပာရဂူ ဟုတ္ဝာ၊ နိဗ္ဗာယိသ္သတိနာသဝော။
Abhiññāpāragū hutvā, nibbāyissatināsavo.
‘‘ဣဒံ ဝတ္ဝာန သမ္ဗုဒ္ဓော၊ သုမေဓော လောကနာယကော။
‘‘Idaṃ vatvāna sambuddho, sumedho lokanāyako;
မမ နိဇ္ဈာယမာနသ္သ၊ ပက္ကာမိ အနိလဉ္ဇသေ။
Mama nijjhāyamānassa, pakkāmi anilañjase.
‘‘တေန ကမ္မေန သုကတေန၊ စေတနာပဏိဓီဟိ စ။
‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;
ဇဟိတ္ဝာ မာနုသံ ဒေဟံ၊ တာဝတိံသမဂစ္ဆဟံ။
Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.
‘‘တုသိတတော စဝိတ္ဝာန၊ နိဗ္ဗတ္တိံ မာတုကုစ္ဆိယံ။
‘‘Tusitato cavitvāna, nibbattiṃ mātukucchiyaṃ;
ဘောဂေ မေ ဦနတာ နတ္ထိ၊ ယမ္ဟိ ဂဗ္ဘေ ဝသာမဟံ။
Bhoge me ūnatā natthi, yamhi gabbhe vasāmahaṃ.
‘‘မာတုကုစ္ဆိဂတေ မယိ၊ အန္နပာနဉ္စ ဘောဇနံ။
‘‘Mātukucchigate mayi, annapānañca bhojanaṃ;
မာတုယာ မမ ဆန္ဒေန၊ နိဗ္ဗတ္တတိ ယဒိစ္ဆကံ။
Mātuyā mama chandena, nibbattati yadicchakaṃ.
‘‘ဇာတိယာ ပဉ္စဝသ္သေန၊ ပဗ္ဗဇိံ အနဂာရိယံ။
‘‘Jātiyā pañcavassena, pabbajiṃ anagāriyaṃ;
ဩရောပိတမ္ဟိ ကေသမ္ဟိ၊ အရဟတ္တမပာပုဏိံ။
Oropitamhi kesamhi, arahattamapāpuṇiṃ.
‘‘ပုဗ္ဗကမ္မံ ဂဝေသန္တော၊ ဩရေန နာဒ္ဒသံ အဟံ။
‘‘Pubbakammaṃ gavesanto, orena nāddasaṃ ahaṃ;
တိံသကပ္ပသဟသ္သမ္ဟိ၊ မမ ကမ္မမနုသ္သရိံ။
Tiṃsakappasahassamhi, mama kammamanussariṃ.
‘‘နမော တေ ပုရိသာဇည၊ နမော တေ ပုရိသုတ္တမ။
‘‘Namo te purisājañña, namo te purisuttama;
တဝ သာသနမာဂမ္မ၊ ပတ္တောမ္ဟိ အစလံ ပဒံ။
Tava sāsanamāgamma, pattomhi acalaṃ padaṃ.
‘‘တိံသကပ္ပသဟသ္သမ္ဟိ၊ ယံ ဗုဒ္ဓမဘိပူဇယိံ။
‘‘Tiṃsakappasahassamhi, yaṃ buddhamabhipūjayiṃ;
ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ ဗုဒ္ဓပူဇာယိဒံ ဖလံ။
Duggatiṃ nābhijānāmi, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယ္ဟံ။ပေ.။ ကတံ ဗုဒ္ဓသ္သ သာသန’’န္တိ။
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
အရဟတ္တံ ပန ပတ္ဝာ အညံ ဗ္ယာကရောန္တော ထေရော ဣမာယေဝ ဂာထာ အဘာသီတိ။
Arahattaṃ pana patvā aññaṃ byākaronto thero imāyeva gāthā abhāsīti.
ဝလ္လိယတ္ထေရဂာထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Valliyattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / ထေရဂာထာပာဠိ • Theragāthāpāḷi / ၄. ဝလ္လိယတ္ထေရဂာထာ • 4. Valliyattheragāthā