Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಥೇರಗಾಥಾ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Theragāthā-aṭṭhakathā |
೪. ವಲ್ಲಿಯತ್ಥೇರಗಾಥಾವಣ್ಣನಾ
4. Valliyattheragāthāvaṇṇanā
ಯಂ ಕಿಚ್ಚಂ ದಳ್ಹವೀರಿಯೇನಾತಿಆದಿಕಾ ಆಯಸ್ಮತೋ ವಲ್ಲಿಯತ್ಥೇರಸ್ಸ ಗಾಥಾ। ಕಾ ಉಪ್ಪತ್ತಿ? ಅಯಮ್ಪಿ ಪುರಿಮಬುದ್ಧೇಸು ಕತಾಧಿಕಾರೋ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಭವೇ ಪುಞ್ಞಾನಿ ಉಪಚಿನನ್ತೋ ಸುಮೇಧಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಕಾಲೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕುಲೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಿತ್ವಾ ವಿಞ್ಞುತಂ ಪತ್ತೋ ವಿಜ್ಜಾಸಿಪ್ಪೇಸು ನಿಪ್ಫತ್ತಿಂ ಗತೋ ಅಸೀತಿಕೋಟಿವಿಭವಂ ಪಹಾಯ ತಾಪಸಪಬ್ಬಜ್ಜಂ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಪಬ್ಬತಪಾದೇ ಅರಞ್ಞಾಯತನೇ ಏಕಿಸ್ಸಾ ನದಿಯಾ ತೀರೇ ಅಸ್ಸಮಂ ಕಾರೇತ್ವಾ ವಿಹರನ್ತೋ ಅತ್ತನೋ ಅನುಗ್ಗಣ್ಹನತ್ಥಂ ಉಪಗತಂ ಸತ್ಥಾರಂ ದಿಸ್ವಾ ಪಸನ್ನಮಾನಸೋ ಅಜಿನಚಮ್ಮಂ ಪತ್ಥರಿತ್ವಾ ಅದಾಸಿ । ತತ್ಥ ನಿಸಿನ್ನಂ ಭಗವನ್ತಂ ಪುಪ್ಫೇಹಿ ಚ ಚನ್ದನೇನ ಚ ಪೂಜೇತ್ವಾ ಅಮ್ಬಫಲಾನಿ ದತ್ವಾ ಪಞ್ಚಪತಿಟ್ಠಿತೇನ ವನ್ದಿ। ತಸ್ಸ ಭಗವಾ ನಿಸಿನ್ನಾಸನಸಮ್ಪತ್ತಿಂ ಪಕಾಸೇನ್ತೋ ಅನುಮೋದನಂ ವತ್ವಾ ಪಕ್ಕಾಮಿ। ಸೋ ತೇನ ಪುಞ್ಞಕಮ್ಮೇನ ದೇವಮನುಸ್ಸೇಸು ಸಂಸರನ್ತೋ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಬುದ್ಧುಪ್ಪಾದೇ ವೇಸಾಲಿಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕುಲೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಿತ್ವಾ ‘‘ಕಣ್ಹಮಿತ್ತೋ’’ತಿ ಲದ್ಧನಾಮೋ ವಯಪ್ಪತ್ತೋ ಸತ್ಥು ವೇಸಾಲಿಗಮನೇ ಬುದ್ಧಾನುಭಾವಂ ದಿಸ್ವಾ ಪಟಿಲದ್ಧಸದ್ಧೋ ಮಹಾಕಚ್ಚಾನತ್ಥೇರಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ಪಬ್ಬಜಿ। ಸೋ ಮನ್ದಪಞ್ಞೋ ದನ್ಧಪರಕ್ಕಮೋ ಚ ಹುತ್ವಾ ಚಿರಂ ಕಾಲಂ ವಿಞ್ಞುಂ ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಂ ನಿಸ್ಸಾಯೇವ ವಸತಿ। ಭಿಕ್ಖೂ ‘‘ಯಥಾ ನಾಮ ವಲ್ಲಿ ರುಕ್ಖಾದೀಸು ಕಿಞ್ಚಿ ಅನಿಸ್ಸಾಯ ವಡ್ಢಿತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋತಿ, ಏವಮಯಮ್ಪಿ ಕಞ್ಚಿ ಪಣ್ಡಿತಂ ಅನಿಸ್ಸಾಯ ವಡ್ಢಿತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋತೀ’’ತಿ ವಲ್ಲಿಯೋತ್ವೇವ ಸಮುದಾಚರಿಂಸು। ಅಪರಭಾಗೇ ಪನ ವೇಣುದತ್ತತ್ಥೇರಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಓವಾದೇ ಠತ್ವಾ ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಹುತ್ವಾ ವಿಹರನ್ತೋ ಞಾಣಸ್ಸ ಪರಿಪಾಕಂ ಗತತ್ತಾ ಪಟಿಪತ್ತಿಕ್ಕಮಂ ಥೇರಂ ಪುಚ್ಛನ್ತೋ –
Yaṃkiccaṃ daḷhavīriyenātiādikā āyasmato valliyattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave puññāni upacinanto sumedhassa bhagavato kāle brāhmaṇakule nibbattitvā viññutaṃ patto vijjāsippesu nipphattiṃ gato asītikoṭivibhavaṃ pahāya tāpasapabbajjaṃ pabbajitvā pabbatapāde araññāyatane ekissā nadiyā tīre assamaṃ kāretvā viharanto attano anuggaṇhanatthaṃ upagataṃ satthāraṃ disvā pasannamānaso ajinacammaṃ pattharitvā adāsi . Tattha nisinnaṃ bhagavantaṃ pupphehi ca candanena ca pūjetvā ambaphalāni datvā pañcapatiṭṭhitena vandi. Tassa bhagavā nisinnāsanasampattiṃ pakāsento anumodanaṃ vatvā pakkāmi. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde vesāliyaṃ brāhmaṇakule nibbattitvā ‘‘kaṇhamitto’’ti laddhanāmo vayappatto satthu vesāligamane buddhānubhāvaṃ disvā paṭiladdhasaddho mahākaccānattherassa santike pabbaji. So mandapañño dandhaparakkamo ca hutvā ciraṃ kālaṃ viññuṃ sabrahmacāriṃ nissāyeva vasati. Bhikkhū ‘‘yathā nāma valli rukkhādīsu kiñci anissāya vaḍḍhituṃ na sakkoti, evamayampi kañci paṇḍitaṃ anissāya vaḍḍhituṃ na sakkotī’’ti valliyotveva samudācariṃsu. Aparabhāge pana veṇudattattheraṃ upasaṅkamitvā tassa ovāde ṭhatvā sato sampajāno hutvā viharanto ñāṇassa paripākaṃ gatattā paṭipattikkamaṃ theraṃ pucchanto –
೧೬೭.
167.
‘‘ಯಂ ಕಿಚ್ಚಂ ದಳ್ಹವೀರಿಯೇನ, ಯಂ ಕಿಚ್ಚಂ ಬೋದ್ಧುಮಿಚ್ಛತಾ।
‘‘Yaṃ kiccaṃ daḷhavīriyena, yaṃ kiccaṃ boddhumicchatā;
ಕರಿಸ್ಸಂ ನಾವರಜ್ಝಿಸ್ಸಂ, ಪಸ್ಸ ವೀರಿಯಂ ಪರಕ್ಕಮಂ॥
Karissaṃ nāvarajjhissaṃ, passa vīriyaṃ parakkamaṃ.
೧೬೮.
168.
‘‘ತ್ವಞ್ಚ ಮೇ ಮಗ್ಗಮಕ್ಖಾಹಿ, ಅಞ್ಜಸಂ ಅಮತೋಗಧಂ।
‘‘Tvañca me maggamakkhāhi, añjasaṃ amatogadhaṃ;
ಅಹಂ ಮೋನೇನ ಮೋನಿಸ್ಸಂ, ಗಙ್ಗಾಸೋತೋವ ಸಾಗರ’’ನ್ತಿ॥ – ಗಾಥಾದ್ವಯಂ ಅಭಾಸಿ।
Ahaṃ monena monissaṃ, gaṅgāsotova sāgara’’nti. – gāthādvayaṃ abhāsi;
ತತ್ಥ ಯಂ ಕಿಚ್ಚಂ ದಳ್ಹವೀರಿಯೇನಾತಿ ದಳ್ಹೇನ ವೀರಿಯೇನ ಥಿರೇನ ಪರಕ್ಕಮೇನ, ದಳ್ಹವೀರಿಯೇನ ವಾ ಪುರಿಸಧೋರಯ್ಹೇನ ಯಂ ಕಿಚ್ಚಂ ಕಾತಬ್ಬಂ ಪಟಿಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ। ಯಂ ಕಿಚ್ಚಂ ಬೋದ್ಧುಮಿಚ್ಛತಾತಿ ಚತ್ತಾರಿ ಅರಿಯಸಚ್ಚಾನಿ ನಿಬ್ಬಾನಮೇವ ವಾ ಬೋದ್ಧುಂ ಬುಜ್ಝಿತುಂ ಇಚ್ಛನ್ತೇನ ಪಟಿವಿಜ್ಝಿತುಕಾಮೇನ ಯಂ ಕಿಚ್ಚಂ ಕರಣೀಯಂ। ಕರಿಸ್ಸಂ ನಾವರಜ್ಝಿಸ್ಸನ್ತಿ ತಮಹಂ ದಾನಿ ಕರಿಸ್ಸಂ ನ ವಿರಾಧೇಸ್ಸಂ, ಯಥಾನುಸಿಟ್ಠಂ ಪಟಿಪಜ್ಜಿಸ್ಸಾಮಿ। ಪಸ್ಸ ವೀರಿಯಂ ಪರಕ್ಕಮನ್ತಿ ಯಥಾ ಪಟಿಪಜ್ಜಮಾನೇ ಧಮ್ಮೇ ವಿಧಿನಾ ಈರಣತೋ ‘‘ವೀರಿಯಂ’’, ಪರಂ ಪರಂ ಠಾನಂ ಅಕ್ಕಮನತೋ ‘‘ಪರಕ್ಕಮೋ’’ತಿ ಚ ಲದ್ಧನಾಮಂ ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮಂ ಪಸ್ಸ ನ ಸದ್ಧಮೇವಾತಿ ಅತ್ತನೋ ಕತ್ತುಕಾಮತಂ ದಸ್ಸೇತಿ।
Tattha yaṃ kiccaṃ daḷhavīriyenāti daḷhena vīriyena thirena parakkamena, daḷhavīriyena vā purisadhorayhena yaṃ kiccaṃ kātabbaṃ paṭipajjitabbaṃ. Yaṃ kiccaṃ boddhumicchatāti cattāri ariyasaccāni nibbānameva vā boddhuṃ bujjhituṃ icchantena paṭivijjhitukāmena yaṃ kiccaṃ karaṇīyaṃ. Karissaṃ nāvarajjhissanti tamahaṃ dāni karissaṃ na virādhessaṃ, yathānusiṭṭhaṃ paṭipajjissāmi. Passa vīriyaṃ parakkamanti yathā paṭipajjamāne dhamme vidhinā īraṇato ‘‘vīriyaṃ’’, paraṃ paraṃ ṭhānaṃ akkamanato ‘‘parakkamo’’ti ca laddhanāmaṃ sammāvāyāmaṃ passa na saddhamevāti attano kattukāmataṃ dasseti.
ತ್ವಞ್ಚಾತಿ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನದಾಯಕಂ ಕಲ್ಯಾಣಮಿತ್ತಂ ಆಲಪತಿ। ಮೇತಿ ಮಯ್ಹಂ। ಮಗ್ಗಮಕ್ಖಾಹೀತಿ ಅರಿಯಮಗ್ಗಂ ಕಥೇಹಿ, ಲೋಕುತ್ತರಮಗ್ಗಸಮ್ಪಾಪಕಂ ಚತುಸಚ್ಚಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಕಥೇಹೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಞ್ಜಸನ್ತಿ ಉಜುಕಂ ಮಜ್ಝಿಮಪಟಿಪದಾಭಾವೇನ ಅನ್ತದ್ವಯಸ್ಸ ಅನುಪಗಮನತೋ। ಅಮತೇ ನಿಬ್ಬಾನೇ ಸಮ್ಪಾಪಕಭಾವೇನ ಪತಿಟ್ಠಿತತ್ತಾ ಅಮತೋಗಧಂ। ಮೋನೇನಾತಿ ಞಾಣೇನ ಮಗ್ಗಪಞ್ಞಾಯ। ಮೋನಿಸ್ಸನ್ತಿ ಜಾನಿಸ್ಸಂ ನಿಬ್ಬಾನಂ ಪಟಿವಿಜ್ಝಿಸ್ಸಂ ಪಾಪುಣಿಸ್ಸಂ। ಗಙ್ಗಾಸೋತೋವ ಸಾಗರನ್ತಿ ಯಥಾ ಗಙ್ಗಾಯ ಸೋತೋ ಸಾಗರಂ ಸಮುದ್ದಂ ಅವಿರಜ್ಝನ್ತೋ ಏಕಂಸತೋ ಓಗಾಹತಿ, ಏವಂ ‘‘ಅಹಂ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಅನುಯುಞ್ಜನ್ತೋ ಮಗ್ಗಞಾಣೇನ ನಿಬ್ಬಾನಂ ಅಧಿಗಮಿಸ್ಸಾಮಿ, ತಸ್ಮಾ ತಂ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಮೇ ಆಚಿಕ್ಖಥಾ’’ತಿ ಥೇರಂ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಯಾಚಿ।
Tvañcāti kammaṭṭhānadāyakaṃ kalyāṇamittaṃ ālapati. Meti mayhaṃ. Maggamakkhāhīti ariyamaggaṃ kathehi, lokuttaramaggasampāpakaṃ catusaccakammaṭṭhānaṃ kathehīti attho. Añjasanti ujukaṃ majjhimapaṭipadābhāvena antadvayassa anupagamanato. Amate nibbāne sampāpakabhāvena patiṭṭhitattā amatogadhaṃ. Monenāti ñāṇena maggapaññāya. Monissanti jānissaṃ nibbānaṃ paṭivijjhissaṃ pāpuṇissaṃ. Gaṅgāsotova sāgaranti yathā gaṅgāya soto sāgaraṃ samuddaṃ avirajjhanto ekaṃsato ogāhati, evaṃ ‘‘ahaṃ kammaṭṭhānaṃ anuyuñjanto maggañāṇena nibbānaṃ adhigamissāmi, tasmā taṃ kammaṭṭhānaṃ me ācikkhathā’’ti theraṃ kammaṭṭhānaṃ yāci.
ತಂ ಸುತ್ವಾ ವೇಣುದತ್ತತ್ಥೇರೋ ತಸ್ಸ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಅದಾಸಿ। ಸೋಪಿ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಅನುಯುಞ್ಜನ್ತೋ ನಚಿರಸ್ಸೇವ ವಿಪಸ್ಸನಂ ಉಸ್ಸುಕ್ಕಾಪೇತ್ವಾ ಅರಹತ್ತಂ ಪಾಪುಣಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ ಅಪದಾನೇ (ಅಪ॰ ಥೇರ ೨.೪೯.೭೫-೧೦೫) –
Taṃ sutvā veṇudattatthero tassa kammaṭṭhānaṃ adāsi. Sopi kammaṭṭhānaṃ anuyuñjanto nacirasseva vipassanaṃ ussukkāpetvā arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.49.75-105) –
‘‘ಪಞ್ಚ ಕಾಮಗುಣೇ ಹಿತ್ವಾ, ಪಿಯರೂಪೇ ಮನೋರಮೇ।
‘‘Pañca kāmaguṇe hitvā, piyarūpe manorame;
ಅಸೀತಿ ಕೋಟಿಯೋ ಹಿತ್ವಾ, ಪಬ್ಬಜಿಂ ಅನಗಾರಿಯಂ॥
Asīti koṭiyo hitvā, pabbajiṃ anagāriyaṃ.
‘‘ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾನ ಕಾಯೇನ, ಪಾಪಕಮ್ಮಂ ವಿವಜ್ಜಯಿಂ।
‘‘Pabbajitvāna kāyena, pāpakammaṃ vivajjayiṃ;
ವಚೀದುಚ್ಚರಿತಂ ಹಿತ್ವಾ, ನದೀಕೂಲೇ ವಸಾಮಹಂ॥
Vacīduccaritaṃ hitvā, nadīkūle vasāmahaṃ.
‘‘ಏಕಕಂ ಮಂ ವಿಹರನ್ತಂ, ಬುದ್ಧಸೇಟ್ಠೋ ಉಪಾಗಮಿ।
‘‘Ekakaṃ maṃ viharantaṃ, buddhaseṭṭho upāgami;
ನಾಹಂ ಜಾನಾಮಿ ಬುದ್ಧೋತಿ, ಅಕಾಸಿಂ ಪಟಿಸನ್ಥಾರಂ॥
Nāhaṃ jānāmi buddhoti, akāsiṃ paṭisanthāraṃ.
‘‘ಕರಿತ್ವಾ ಪಟಿಸನ್ಥಾರಂ, ನಾಮಗೋತ್ತಮಪುಚ್ಛಹಂ।
‘‘Karitvā paṭisanthāraṃ, nāmagottamapucchahaṃ;
ದೇವತಾನುಸಿ ಗನ್ಧಬ್ಬೋ, ಅದು ಸಕ್ಕೋ ಪುರಿನ್ದದೋ॥
Devatānusi gandhabbo, adu sakko purindado.
‘‘ಕೋ ವಾ ತ್ವಂ ಕಸ್ಸ ವಾ ಪುತ್ತೋ, ಮಹಾಬ್ರಹ್ಮಾ ಇಧಾಗತೋ।
‘‘Ko vā tvaṃ kassa vā putto, mahābrahmā idhāgato;
ವಿರೋಚೇಸಿ ದಿಸಾ ಸಬ್ಬಾ, ಉದಯಂ ಸೂರಿಯೋ ಯಥಾ॥
Virocesi disā sabbā, udayaṃ sūriyo yathā.
‘‘ಸಹಸ್ಸಾರಾನಿ ಚಕ್ಕಾನಿ, ಪಾದೇ ದಿಸ್ಸನ್ತಿ ಮಾರಿಸ।
‘‘Sahassārāni cakkāni, pāde dissanti mārisa;
ಕೋ ವಾ ತ್ವಂ ಕಸ್ಸ ವಾ ಪುತ್ತೋ, ಕಥಂ ಜಾನೇಮು ತಂ ಮಯಂ॥
Ko vā tvaṃ kassa vā putto, kathaṃ jānemu taṃ mayaṃ.
‘‘ನಾಮಗೋತ್ತಂ ಪವೇದೇಹಿ, ಸಂಸಯಂ ಅಪನೇಹಿ ಮೇ।
‘‘Nāmagottaṃ pavedehi, saṃsayaṃ apanehi me;
ನಮ್ಹಿ ದೇವಾ ನ ಗನ್ಧಬ್ಬೋ, ನಮ್ಹಿ ಸಕ್ಕೋ ಪುರಿನ್ದದೋ॥
Namhi devā na gandhabbo, namhi sakko purindado.
‘‘ಬ್ರಹ್ಮಭಾವೋ ಚ ಮೇ ನತ್ಥಿ, ಏತೇಸಂ ಉತ್ತಮೋ ಅಹಂ।
‘‘Brahmabhāvo ca me natthi, etesaṃ uttamo ahaṃ;
ಅತೀತೋ ವಿಸಯಂ ತೇಸಂ, ದಾಲಯಿಂ ಕಾಮಬನ್ಧನಂ॥
Atīto visayaṃ tesaṃ, dālayiṃ kāmabandhanaṃ.
‘‘ಸಬ್ಬೇ ಕಿಲೇಸೇ ಝಾಪೇತ್ವಾ, ಪತ್ತೋ ಸಮ್ಬೋಧಿಮುತ್ತಮಂ।
‘‘Sabbe kilese jhāpetvā, patto sambodhimuttamaṃ;
ತಸ್ಸ ವಾಚಂ ಸುಣಿತ್ವಾಹಂ, ಇದಂ ವಚನಮಬ್ರವಿಂ॥
Tassa vācaṃ suṇitvāhaṃ, idaṃ vacanamabraviṃ.
‘‘ಯದಿ ಬುದ್ಧೋಸಿ ಸಬ್ಬಞ್ಞೂ, ನಿಸೀದ ತ್ವಂ ಮಹಾಮುನೇ।
‘‘Yadi buddhosi sabbaññū, nisīda tvaṃ mahāmune;
ತಮಹಂ ಪೂಜಯಿಸ್ಸಾಮಿ, ದುಕ್ಖಸ್ಸನ್ತಕರೋ ತುವಂ॥
Tamahaṃ pūjayissāmi, dukkhassantakaro tuvaṃ.
‘‘ಪತ್ಥರಿತ್ವಾಜಿನಚಮ್ಮಂ , ಅದಾಸಿ ಸತ್ಥುನೋ ಅಹಂ।
‘‘Pattharitvājinacammaṃ , adāsi satthuno ahaṃ;
ನಿಸೀದಿ ತತ್ಥ ಭಗವಾ, ಸೀಹೋವ ಗಿರಿಗಬ್ಭರೇ॥
Nisīdi tattha bhagavā, sīhova girigabbhare.
‘‘ಖಿಪ್ಪಂ ಪಬ್ಬತಮಾರುಯ್ಹ, ಅಮ್ಬಸ್ಸ ಫಲಮಗ್ಗಹಿಂ।
‘‘Khippaṃ pabbatamāruyha, ambassa phalamaggahiṃ;
ಸಾಲಕಲ್ಯಾಣಿಕಂ ಪುಪ್ಫಂ, ಚನ್ದನಞ್ಚ ಮಹಾರಹಂ॥
Sālakalyāṇikaṃ pupphaṃ, candanañca mahārahaṃ.
‘‘ಖಿಪ್ಪಂ ಪಗ್ಗಯ್ಹ ತಂ ಸಬ್ಬಂ, ಉಪೇತ್ವಾ ಲೋಕನಾಯಕಂ।
‘‘Khippaṃ paggayha taṃ sabbaṃ, upetvā lokanāyakaṃ;
ಫಲಂ ಬುದ್ಧಸ್ಸ ದತ್ವಾನ, ಸಾಲಪುಪ್ಫಮಪೂಜಯಿಂ॥
Phalaṃ buddhassa datvāna, sālapupphamapūjayiṃ.
‘‘ಚನ್ದನಂ ಅನುಲಿಮ್ಪಿತ್ವಾ, ಅವನ್ದಿಂ ಸತ್ಥುನೋ ಅಹಂ।
‘‘Candanaṃ anulimpitvā, avandiṃ satthuno ahaṃ;
ಪಸನ್ನಚಿತ್ತೋ ಸುಮನೋ, ವಿಪುಲಾಯ ಚ ಪೀತಿಯಾ॥
Pasannacitto sumano, vipulāya ca pītiyā.
‘‘ಅಜಿನಮ್ಹಿ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ, ಸುಮೇಧೋ ಲೋಕನಾಯಕೋ।
‘‘Ajinamhi nisīditvā, sumedho lokanāyako;
ಮಮ ಕಮ್ಮಂ ಪಕಿತ್ತೇಸಿ, ಹಾಸಯನ್ತೋ ಮಮಂ ತದಾ॥
Mama kammaṃ pakittesi, hāsayanto mamaṃ tadā.
‘‘ಇಮಿನಾ ಫಲದಾನೇನ, ಗನ್ಧಮಾಲೇಹಿ ಚೂಭಯಂ।
‘‘Iminā phaladānena, gandhamālehi cūbhayaṃ;
ಪಞ್ಚವೀಸೇ ಕಪ್ಪಸತೇ, ದೇವಲೋಕೇ ರಮಿಸ್ಸತಿ॥
Pañcavīse kappasate, devaloke ramissati.
‘‘ಅನೂನಮನಸಙ್ಕಪ್ಪೋ, ವಸವತ್ತೀ ಭವಿಸ್ಸತಿ।
‘‘Anūnamanasaṅkappo, vasavattī bhavissati;
ಛಬ್ಬೀಸತಿಕಪ್ಪಸತೇ, ಮನುಸ್ಸತ್ತಂ ಗಮಿಸ್ಸತಿ॥
Chabbīsatikappasate, manussattaṃ gamissati.
‘‘ಭವಿಸ್ಸತಿ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ, ಚಾತುರನ್ತೋ ಮಹಿದ್ಧಿಕೋ।
‘‘Bhavissati cakkavattī, cāturanto mahiddhiko;
ವೇಭಾರಂ ನಾಮ ನಗರಂ, ವಿಸ್ಸಕಮ್ಮೇನ ಮಾಪಿತಂ॥
Vebhāraṃ nāma nagaraṃ, vissakammena māpitaṃ.
‘‘ಹೇಸ್ಸತಿ ಸಬ್ಬಸೋವಣ್ಣಂ, ನಾನಾರತನಭೂಸಿತಂ।
‘‘Hessati sabbasovaṇṇaṃ, nānāratanabhūsitaṃ;
ಏತೇನೇವ ಉಪಾಯೇನ, ಸಂಸರಿಸ್ಸತಿ ಸೋ ಭವೇ॥
Eteneva upāyena, saṃsarissati so bhave.
‘‘ಸಬ್ಬತ್ಥ ಪೂಜಿತೋ ಹುತ್ವಾ, ದೇವತ್ತೇ ಅಥ ಮಾನುಸೇ।
‘‘Sabbattha pūjito hutvā, devatte atha mānuse;
ಪಚ್ಛಿಮೇ ಭವೇ ಸಮ್ಪತ್ತೇ, ಬ್ರಹ್ಮಬನ್ಧು ಭವಿಸ್ಸತಿ॥
Pacchime bhave sampatte, brahmabandhu bhavissati.
‘‘ಅಗಾರಾ ಅಭಿನಿಕ್ಖಮ್ಮ, ಅನಗಾರೀ ಭವಿಸ್ಸತಿ।
‘‘Agārā abhinikkhamma, anagārī bhavissati;
ಅಭಿಞ್ಞಾಪಾರಗೂ ಹುತ್ವಾ, ನಿಬ್ಬಾಯಿಸ್ಸತಿನಾಸವೋ॥
Abhiññāpāragū hutvā, nibbāyissatināsavo.
‘‘ಇದಂ ವತ್ವಾನ ಸಮ್ಬುದ್ಧೋ, ಸುಮೇಧೋ ಲೋಕನಾಯಕೋ।
‘‘Idaṃ vatvāna sambuddho, sumedho lokanāyako;
ಮಮ ನಿಜ್ಝಾಯಮಾನಸ್ಸ, ಪಕ್ಕಾಮಿ ಅನಿಲಞ್ಜಸೇ॥
Mama nijjhāyamānassa, pakkāmi anilañjase.
‘‘ತೇನ ಕಮ್ಮೇನ ಸುಕತೇನ, ಚೇತನಾಪಣಿಧೀಹಿ ಚ।
‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;
ಜಹಿತ್ವಾ ಮಾನುಸಂ ದೇಹಂ, ತಾವತಿಂಸಮಗಚ್ಛಹಂ॥
Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.
‘‘ತುಸಿತತೋ ಚವಿತ್ವಾನ, ನಿಬ್ಬತ್ತಿಂ ಮಾತುಕುಚ್ಛಿಯಂ।
‘‘Tusitato cavitvāna, nibbattiṃ mātukucchiyaṃ;
ಭೋಗೇ ಮೇ ಊನತಾ ನತ್ಥಿ, ಯಮ್ಹಿ ಗಬ್ಭೇ ವಸಾಮಹಂ॥
Bhoge me ūnatā natthi, yamhi gabbhe vasāmahaṃ.
‘‘ಮಾತುಕುಚ್ಛಿಗತೇ ಮಯಿ, ಅನ್ನಪಾನಞ್ಚ ಭೋಜನಂ।
‘‘Mātukucchigate mayi, annapānañca bhojanaṃ;
ಮಾತುಯಾ ಮಮ ಛನ್ದೇನ, ನಿಬ್ಬತ್ತತಿ ಯದಿಚ್ಛಕಂ॥
Mātuyā mama chandena, nibbattati yadicchakaṃ.
‘‘ಜಾತಿಯಾ ಪಞ್ಚವಸ್ಸೇನ, ಪಬ್ಬಜಿಂ ಅನಗಾರಿಯಂ।
‘‘Jātiyā pañcavassena, pabbajiṃ anagāriyaṃ;
ಓರೋಪಿತಮ್ಹಿ ಕೇಸಮ್ಹಿ, ಅರಹತ್ತಮಪಾಪುಣಿಂ॥
Oropitamhi kesamhi, arahattamapāpuṇiṃ.
‘‘ಪುಬ್ಬಕಮ್ಮಂ ಗವೇಸನ್ತೋ, ಓರೇನ ನಾದ್ದಸಂ ಅಹಂ।
‘‘Pubbakammaṃ gavesanto, orena nāddasaṃ ahaṃ;
ತಿಂಸಕಪ್ಪಸಹಸ್ಸಮ್ಹಿ, ಮಮ ಕಮ್ಮಮನುಸ್ಸರಿಂ॥
Tiṃsakappasahassamhi, mama kammamanussariṃ.
‘‘ನಮೋ ತೇ ಪುರಿಸಾಜಞ್ಞ, ನಮೋ ತೇ ಪುರಿಸುತ್ತಮ।
‘‘Namo te purisājañña, namo te purisuttama;
ತವ ಸಾಸನಮಾಗಮ್ಮ, ಪತ್ತೋಮ್ಹಿ ಅಚಲಂ ಪದಂ॥
Tava sāsanamāgamma, pattomhi acalaṃ padaṃ.
‘‘ತಿಂಸಕಪ್ಪಸಹಸ್ಸಮ್ಹಿ, ಯಂ ಬುದ್ಧಮಭಿಪೂಜಯಿಂ।
‘‘Tiṃsakappasahassamhi, yaṃ buddhamabhipūjayiṃ;
ದುಗ್ಗತಿಂ ನಾಭಿಜಾನಾಮಿ, ಬುದ್ಧಪೂಜಾಯಿದಂ ಫಲಂ॥
Duggatiṃ nābhijānāmi, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
‘‘ಕಿಲೇಸಾ ಝಾಪಿತಾ ಮಯ್ಹಂ…ಪೇ॰… ಕತಂ ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸಾಸನ’’ನ್ತಿ॥
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
ಅರಹತ್ತಂ ಪನ ಪತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಬ್ಯಾಕರೋನ್ತೋ ಥೇರೋ ಇಮಾಯೇವ ಗಾಥಾ ಅಭಾಸೀತಿ।
Arahattaṃ pana patvā aññaṃ byākaronto thero imāyeva gāthā abhāsīti.
ವಲ್ಲಿಯತ್ಥೇರಗಾಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Valliyattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಥೇರಗಾಥಾಪಾಳಿ • Theragāthāpāḷi / ೪. ವಲ್ಲಿಯತ್ಥೇರಗಾಥಾ • 4. Valliyattheragāthā