| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / มชฺฌิมนิกาย (อฎฺฐกถา) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
๗. วนปตฺถปริยายสุตฺตวณฺณนา
7. Vanapatthapariyāyasuttavaṇṇanā
๑๙๐. เอวํ เม สุตนฺติ วนปตฺถปริยายํฯ ตตฺถ วนปตฺถปริยายนฺติ วนปตฺถการณํ, วนปตฺถเทสนํ วาฯ
190.Evaṃme sutanti vanapatthapariyāyaṃ. Tattha vanapatthapariyāyanti vanapatthakāraṇaṃ, vanapatthadesanaṃ vā.
๑๙๑. วนปตฺถํ อุปนิสฺสาย วิหรตีติ มนุสฺสูปจาราติกฺกนฺตํ วนสณฺฑเสนาสนํ นิสฺสาย สมณธมฺมํ กโรโนฺต วิหรติฯ อนุปฎฺฐิตาติอาทีสุ ปุเพฺพ อนุปฎฺฐิตา สติ ตํ อุปนิสฺสาย วิหรโตปิ น อุปฎฺฐาติ, ปุเพฺพ อสมาหิตํ จิตฺตํ น สมาธิยติ, ปุเพฺพ อปริกฺขีณา อาสวา น ปริกฺขยํ คจฺฉนฺติ, ปุเพฺพ อนนุปฺปตฺตํ อนุตฺตรํ โยคเกฺขมสงฺขาตํ อรหตฺตญฺจ น ปาปุณาตีติ อโตฺถฯ ชีวิตปริกฺขาราติ ชีวิตสมฺภาราฯ สมุทาเนตพฺพาติ สมาหริตพฺพาฯ กสิเรน สมุทาคจฺฉนฺตีติ ทุเกฺขน อุปฺปชฺชนฺติฯ รตฺติภาคํ วา ทิวสภาคํ วาติ รตฺติโกฎฺฐาเส วา ทิวสโกฎฺฐาเส วาฯ เอตฺถ จ รตฺติภาเค ปฎิสญฺจิกฺขมาเนน ญตฺวา รตฺติํเยว ปกฺกมิตพฺพํ, รตฺติํ จณฺฑวาฬาทีนํ ปริพเนฺธ สติ อรุณุคฺคมนํ อาคเมตพฺพํฯ ทิวสภาเค ญตฺวา ทิวาว ปกฺกมิตพฺพํ, ทิวา ปริพเนฺธ สติ สูริยตฺถงฺคมนํ อาคเมตพฺพํฯ
191.Vanapatthaṃ upanissāya viharatīti manussūpacārātikkantaṃ vanasaṇḍasenāsanaṃ nissāya samaṇadhammaṃ karonto viharati. Anupaṭṭhitātiādīsu pubbe anupaṭṭhitā sati taṃ upanissāya viharatopi na upaṭṭhāti, pubbe asamāhitaṃ cittaṃ na samādhiyati, pubbe aparikkhīṇā āsavā na parikkhayaṃ gacchanti, pubbe ananuppattaṃ anuttaraṃ yogakkhemasaṅkhātaṃ arahattañca na pāpuṇātīti attho. Jīvitaparikkhārāti jīvitasambhārā. Samudānetabbāti samāharitabbā. Kasirena samudāgacchantīti dukkhena uppajjanti. Rattibhāgaṃ vā divasabhāgaṃ vāti rattikoṭṭhāse vā divasakoṭṭhāse vā. Ettha ca rattibhāge paṭisañcikkhamānena ñatvā rattiṃyeva pakkamitabbaṃ, rattiṃ caṇḍavāḷādīnaṃ paribandhe sati aruṇuggamanaṃ āgametabbaṃ. Divasabhāge ñatvā divāva pakkamitabbaṃ, divā paribandhe sati sūriyatthaṅgamanaṃ āgametabbaṃ.
๑๙๒. สงฺขาปีติ เอวํ สมณธมฺมสฺส อนิปฺผชฺชนภาวํ ชานิตฺวาฯ อนนฺตรวาเร ปน สงฺขาปีติ เอวํ สมณธมฺมสฺส นิปฺผชฺชนภาวํ ชานิตฺวาฯ
192.Saṅkhāpīti evaṃ samaṇadhammassa anipphajjanabhāvaṃ jānitvā. Anantaravāre pana saṅkhāpīti evaṃ samaṇadhammassa nipphajjanabhāvaṃ jānitvā.
๑๙๔. ยาวชีวนฺติ ยาว ชีวิตํ ปวตฺตติ, ตาว วตฺถพฺพเมวฯ
194.Yāvajīvanti yāva jīvitaṃ pavattati, tāva vatthabbameva.
๑๙๕. โส ปุคฺคโลติ ปทสฺส นานุพนฺธิตโพฺพติ อิมินา สมฺพโนฺธฯ อนาปุจฺฉาติ อิธ ปน ตํ ปุคฺคลํ อนาปุจฺฉา ปกฺกมิตพฺพนฺติ อโตฺถฯ
195.So puggaloti padassa nānubandhitabboti iminā sambandho. Anāpucchāti idha pana taṃ puggalaṃ anāpucchā pakkamitabbanti attho.
๑๙๗. สงฺขาปีติ เอวํ สมณธมฺมสฺส อนิปฺผชฺชนภาวํ ญตฺวา โส ปุคฺคโล นานุพนฺธิตโพฺพ, ตํ อาปุจฺฉา ปกฺกมิตพฺพํฯ
197.Saṅkhāpīti evaṃ samaṇadhammassa anipphajjanabhāvaṃ ñatvā so puggalo nānubandhitabbo, taṃ āpucchā pakkamitabbaṃ.
๑๙๘. อปิ ปนุชฺชมาเนนาปีติ อปิ นิกฺกฑฺฒียมาเนนาปิฯ เอวรูโป หิ ปุคฺคโล สเจปิ ทารุกลาปสตํ วา อุทกฆฎสตํ วา วาลิกมฺพณสตํ วา ทณฺฑํ อาหราเปติ, มา อิธ วสีติ นิกฺกฑฺฒาเปติ วา, ตํ ตํ ขมาเปตฺวา ยาวชีวํ วตฺถพฺพเมวาติฯ
198.Apipanujjamānenāpīti api nikkaḍḍhīyamānenāpi. Evarūpo hi puggalo sacepi dārukalāpasataṃ vā udakaghaṭasataṃ vā vālikambaṇasataṃ vā daṇḍaṃ āharāpeti, mā idha vasīti nikkaḍḍhāpeti vā, taṃ taṃ khamāpetvā yāvajīvaṃ vatthabbamevāti.
ปปญฺจสูทนิยา มชฺฌิมนิกายฎฺฐกถาย
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
วนปตฺถปริยายสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Vanapatthapariyāyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / มชฺฌิมนิกาย • Majjhimanikāya / ๗. วนปตฺถสุตฺตํ • 7. Vanapatthasuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / มชฺฌิมนิกาย (ฎีกา) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ๗. วนปตฺถปริยายสุตฺตวณฺณนา • 7. Vanapatthapariyāyasuttavaṇṇanā
