| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
೭. ವನಪತ್ಥಪರಿಯಾಯಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
7. Vanapatthapariyāyasuttavaṇṇanā
೧೯೦. ವನೀಯತಿ ವಿವೇಕಕಾಮೇಹಿ ಭಜೀಯತಿ, ವನುತೇ ವಾ ತೇ ಅತ್ತಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ವಸನತ್ಥಾಯ ಯಾಚನ್ತೋ ವಿಯ ಹೋತೀತಿ ವನಂ, ಪತಿಟ್ಠನ್ತಿ ಏತ್ಥ ವಿವೇಕಕಾಮಾ ಯಥಾಧಿಪ್ಪೇತವಿಸೇಸಾಧಿಗಮೇನಾತಿ ಪತ್ಥಂ, ವನೇಸು ಪತ್ಥಂ ಗಹನಟ್ಠಾನೇ ಸೇನಾಸನಂ ವನಪತ್ಥಂ। ಪರಿಯಾಯತಿ ಅತ್ತನೋ ಫಲಂ ಪರಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ವತ್ತತೀತಿ ಪರಿಯಾಯೋ, ಕಾರಣನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ವನಪತ್ಥಪರಿಯಾಯನ್ತಿ ವನಪತ್ಥಕಾರಣ’’ನ್ತಿ। ವನಪತ್ಥಞ್ಹಿ ತಂ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ ವಿಹರತೋ ಉಪನಿಸ್ಸಯಕಾರಣಂ। ತೇನಾಹ ‘‘ವನಪತ್ಥಂ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ ವಿಹರತೀ’’ತಿ। ಪರಿಯಾಯತಿ ದೇಸೇತಬ್ಬಮತ್ಥಂ ಪತಿಟ್ಠಪೇತೀತಿ ಪರಿಯಾಯೋ, ದೇಸನಾ। ವನಪತ್ಥಂ ಆರಬ್ಭ ಪವತ್ತಾ ದೇಸನಾ ವನಪತ್ಥದೇಸನಾ, ತಂ, ಉಭಯತ್ಥಾಪಿ ವನಪತ್ಥಗ್ಗಹಣಂ ಲಕ್ಖಣಮತ್ತಂ ಗಾಮಾದೀನಮ್ಪೇತ್ಥ ಕಾರಣಭಾವಸ್ಸ, ದೇಸನಾಯ ವಿಸಯಭಾವಸ್ಸ ಚ ಲಬ್ಭಮಾನತ್ತಾ।
190. Vanīyati vivekakāmehi bhajīyati, vanute vā te attasampattiyā vasanatthāya yācanto viya hotīti vanaṃ, patiṭṭhanti ettha vivekakāmā yathādhippetavisesādhigamenāti patthaṃ, vanesu patthaṃ gahanaṭṭhāne senāsanaṃ vanapatthaṃ. Pariyāyati attano phalaṃ pariggahetvā vattatīti pariyāyo, kāraṇanti āha ‘‘vanapatthapariyāyanti vanapatthakāraṇa’’nti. Vanapatthañhi taṃ upanissāya viharato upanissayakāraṇaṃ. Tenāha ‘‘vanapatthaṃ upanissāya viharatī’’ti. Pariyāyati desetabbamatthaṃ patiṭṭhapetīti pariyāyo, desanā. Vanapatthaṃ ārabbha pavattā desanā vanapatthadesanā, taṃ, ubhayatthāpi vanapatthaggahaṇaṃ lakkhaṇamattaṃ gāmādīnampettha kāraṇabhāvassa, desanāya visayabhāvassa ca labbhamānattā.
೧೯೧. ನಿಸ್ಸಾಯಾತಿ ಅಪಸ್ಸಾಯ, ವಿವೇಕವಾಸಸ್ಸ ಅಪಸ್ಸಯಂ ಕತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ನ ಉಪಟ್ಠಾತೀತಿಆದೀಹಿ ತಸ್ಮಿಂ ವನಪತ್ಥೇ ಸೇನಾಸನಸಪ್ಪಾಯಾಭಾವಂ, ಉತುಪುಗ್ಗಲಧಮ್ಮಸ್ಸವನಸಪ್ಪಾಯಾಭಾವಮ್ಪಿ ವಾ ದಸ್ಸೇತಿ। ಜೀವಿತಸಮ್ಭಾರಾತಿ (ಅ॰ ನಿ॰ ಟೀ॰ ೩.೯.೬) ಜೀವಿತಪ್ಪವತ್ತಿಯಾ ಸಮ್ಭಾರಾ ಪಚ್ಚಯಾ। ಸಮುದಾನೇತಬ್ಬಾತಿ ಸಮ್ಮಾ ಞಾಯೇನ ಅನವಜ್ಜಉಞ್ಛಾಚರಿಯಾದಿನಾ ಉದ್ಧಂ ಉದ್ಧಂ ಆನೇತಬ್ಬಾ ಪಾಪುಣಿತಬ್ಬಾ। ತೇ ಪನ ತಥಾ ಸಮುದಾನಿತಾ ಸಮಾಹಟಾ ನಾಮ ಹೋನ್ತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಸಮಾಹರಿತಬ್ಬಾ’’ತಿ। ದುಕ್ಖೇನ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತೀತಿ ಸುಲಭುಪ್ಪಾದಾ ನ ಹೋನ್ತಿ। ಏತೇನ ಭೋಜನಸಪ್ಪಾಯಾದಿಅಭಾವಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ರತ್ತಿಭಾಗಂ ವಾ ದಿವಸಭಾಗಂ ವಾತಿ ಭುಮ್ಮತ್ಥೇ ಉಪಯೋಗವಚನನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ರತ್ತಿಕೋಟ್ಠಾಸೇ ವಾ ದಿವಸಕೋಟ್ಠಾಸೇ ವಾ’’ತಿ। ರತ್ತಿಂಯೇವ ಪಕ್ಕಮಿತಬ್ಬಂ ಸಮಣಧಮ್ಮಸ್ಸ ತತ್ಥ ಅನಿಪ್ಫಜ್ಜನತೋ।
191.Nissāyāti apassāya, vivekavāsassa apassayaṃ katvāti attho. Na upaṭṭhātītiādīhi tasmiṃ vanapatthe senāsanasappāyābhāvaṃ, utupuggaladhammassavanasappāyābhāvampi vā dasseti. Jīvitasambhārāti (a. ni. ṭī. 3.9.6) jīvitappavattiyā sambhārā paccayā. Samudānetabbāti sammā ñāyena anavajjauñchācariyādinā uddhaṃ uddhaṃ ānetabbā pāpuṇitabbā. Te pana tathā samudānitā samāhaṭā nāma hontīti āha ‘‘samāharitabbā’’ti. Dukkhena uppajjantīti sulabhuppādā na honti. Etena bhojanasappāyādiabhāvaṃ dasseti. Rattibhāgaṃ vā divasabhāgaṃ vāti bhummatthe upayogavacananti āha ‘‘rattikoṭṭhāse vā divasakoṭṭhāse vā’’ti. Rattiṃyeva pakkamitabbaṃ samaṇadhammassa tattha anipphajjanato.
೧೯೨-೩. ಸಙ್ಖಾಪೀತಿ ‘‘ಯದತ್ಥಮಹಂ ಪಬ್ಬಜಿತೋ, ನ ಮೇತಂ ಇಧ ನಿಪ್ಫಜ್ಜತಿ, ಚೀವರಾದಿ ಪನ ಸಮುದಾಗಚ್ಛತಿ, ನಾಹಂ ತದತ್ಥಂ ಪಬ್ಬಜಿತೋ, ಕಿಂ ಮೇ ಇಧ ವಾಸೇನಾ’’ತಿ ಪಟಿಸಙ್ಖಾಯಪಿ। ಅನನ್ತರವಾರೇ ಸಙ್ಖಾಪೀತಿ ‘‘ಯದತ್ಥಮಹಂ ಪಬ್ಬಜಿತೋ, ತಂ ಮೇ ಇಧ ನಿಪ್ಫಜ್ಜತಿ, ಚೀವರಾದಿ ಪನ ನ ಸಮುದಾಗಚ್ಛತಿ, ನಾಹಂ ತದತ್ಥಂ ಪಬ್ಬಜಿತೋ’’ತಿ ಪಟಿಸಙ್ಖಾಯಪೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ತೇನಾಹ ‘‘ಸಮಣಧಮ್ಮಸ್ಸ ನಿಪ್ಫಜ್ಜನಭಾವಂ ಜಾನಿತ್ವಾ’’ತಿ।
192-3.Saṅkhāpīti ‘‘yadatthamahaṃ pabbajito, na metaṃ idha nipphajjati, cīvarādi pana samudāgacchati, nāhaṃ tadatthaṃ pabbajito, kiṃ me idha vāsenā’’ti paṭisaṅkhāyapi. Anantaravāre saṅkhāpīti ‘‘yadatthamahaṃ pabbajito, taṃ me idha nipphajjati, cīvarādi pana na samudāgacchati, nāhaṃ tadatthaṃ pabbajito’’ti paṭisaṅkhāyapīti attho. Tenāha ‘‘samaṇadhammassa nipphajjanabhāvaṃ jānitvā’’ti.
೧೯೫-೭. ಸೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಪಕ್ಕಮಿತಬ್ಬಂ, ನಾನುಬನ್ಧಿತಬ್ಬೋತಿ ‘‘ಸೋ ಪುಗ್ಗಲೋ’’ತಿ ಪದಸ್ಸ ‘‘ನಾನುಬನ್ಧಿತಬ್ಬೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಯಸ್ಸ ಯೇನ ಹಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ, ದೂರಟ್ಠೇನಪಿ ಸೋ ಭವತಿ । ತಂ ಪುಗ್ಗಲನ್ತಿ ‘‘ಸೋ ಪುಗ್ಗಲೋ’’ತಿ ಪಚ್ಚತ್ತವಚನಂ ಉಪಯೋಗವಸೇನ ಪರಿಣಾಮೇತ್ವಾ ತಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಪಕ್ಕಮಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅತ್ಥವಸೇನ ಹಿ ವಿಭತ್ತಿವಿಪರಿಣಾಮೋತಿ। ತಂ ಆಪುಚ್ಛಾ ಪಕ್ಕಮಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಆಪುಚ್ಛಾ ಪಕ್ಕಮಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಚ ಕತಞ್ಞುತಕತವೇದಿತಾಯ ನಿಯೋಜನಂ।
195-7.Sopuggalo anāpucchā pakkamitabbaṃ, nānubandhitabboti ‘‘so puggalo’’ti padassa ‘‘nānubandhitabbo’’ti iminā sambandho. Yassa yena hi sambandho, dūraṭṭhenapi so bhavati . Taṃ puggalanti ‘‘so puggalo’’ti paccattavacanaṃ upayogavasena pariṇāmetvā taṃ puggalaṃ anāpucchā pakkamitabbanti attho. Atthavasena hi vibhattivipariṇāmoti. Taṃ āpucchā pakkamitabbanti etthāpi eseva nayo. Āpucchā pakkamitabbanti ca kataññutakataveditāya niyojanaṃ.
೧೯೮. ಏವರೂಪೋತಿ ಯಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಗುಣೇಹಿ ವುದ್ಧಿಯೇವ ಪಾಟಿಕಙ್ಖಾ, ಪಚ್ಚಯೇಹಿ ಚ ನ ಪರಿಸ್ಸಮೋ, ಏವರೂಪೋ ದಣ್ಡಕಮ್ಮಾದೀಹಿ ನಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಚೇಪಿ, ನ ಪರಿಚ್ಚಜಿತಬ್ಬೋತಿ ದಸ್ಸೇತಿ ‘‘ಸಚೇಪೀ’’ತಿಆದಿನಾ।
198.Evarūpoti yaṃ nissāya bhikkhuno guṇehi vuddhiyeva pāṭikaṅkhā, paccayehi ca na parissamo, evarūpo daṇḍakammādīhi niggaṇhāti cepi, na pariccajitabboti dasseti ‘‘sacepī’’tiādinā.
ವನಪತ್ಥಪರಿಯಾಯಸುತ್ತವಣ್ಣನಾಯ ಲೀನತ್ಥಪ್ಪಕಾಸನಾ ಸಮತ್ತಾ।
Vanapatthapariyāyasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya / ೭. ವನಪತ್ಥಸುತ್ತಂ • 7. Vanapatthasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ೭. ವನಪತ್ಥಪರಿಯಾಯಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 7. Vanapatthapariyāyasuttavaṇṇanā
