| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය (ටීකා) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
7. වනපත්‌ථපරියායසුත්‌තවණ්‌ණනා
7. Vanapatthapariyāyasuttavaṇṇanā
190. වනීයති විවෙකකාමෙහි භජීයති, වනුතෙ වා තෙ අත්‌තසම්‌පත්‌තියා වසනත්‌ථාය යාචන්‌තො විය හොතීති වනං, පතිට්‌ඨන්‌ති එත්‌ථ විවෙකකාමා යථාධිප්‌පෙතවිසෙසාධිගමෙනාති පත්‌ථං, වනෙසු පත්‌ථං ගහනට්‌ඨානෙ සෙනාසනං වනපත්‌ථං. පරියායති අත්‌තනො ඵලං පරිග්‌ගහෙත්‌වා වත්‌තතීති පරියායො, කාරණන්‌ති ආහ ‘‘වනපත්‌ථපරියායන්‌ති වනපත්‌ථකාරණ’’න්‌ති. වනපත්‌ථඤ්‌හි තං උපනිස්‌සාය විහරතො උපනිස්‌සයකාරණං. තෙනාහ ‘‘වනපත්‌ථං උපනිස්‌සාය විහරතී’’ති. පරියායති දෙසෙතබ්‌බමත්‌ථං පතිට්‌ඨපෙතීති පරියායො, දෙසනා. වනපත්‌ථං ආරබ්‌භ පවත්‌තා දෙසනා වනපත්‌ථදෙසනා, තං, උභයත්‌ථාපි වනපත්‌ථග්‌ගහණං ලක්‌ඛණමත්‌තං ගාමාදීනම්‌පෙත්‌ථ කාරණභාවස්‌ස, දෙසනාය විසයභාවස්‌ස ච ලබ්‌භමානත්‌තා.
190. Vanīyati vivekakāmehi bhajīyati, vanute vā te attasampattiyā vasanatthāya yācanto viya hotīti vanaṃ, patiṭṭhanti ettha vivekakāmā yathādhippetavisesādhigamenāti patthaṃ, vanesu patthaṃ gahanaṭṭhāne senāsanaṃ vanapatthaṃ. Pariyāyati attano phalaṃ pariggahetvā vattatīti pariyāyo, kāraṇanti āha ‘‘vanapatthapariyāyanti vanapatthakāraṇa’’nti. Vanapatthañhi taṃ upanissāya viharato upanissayakāraṇaṃ. Tenāha ‘‘vanapatthaṃ upanissāya viharatī’’ti. Pariyāyati desetabbamatthaṃ patiṭṭhapetīti pariyāyo, desanā. Vanapatthaṃ ārabbha pavattā desanā vanapatthadesanā, taṃ, ubhayatthāpi vanapatthaggahaṇaṃ lakkhaṇamattaṃ gāmādīnampettha kāraṇabhāvassa, desanāya visayabhāvassa ca labbhamānattā.
191. නිස්‌සායාති අපස්‌සාය, විවෙකවාසස්‌ස අපස්‌සයං කත්‌වාති අත්‌ථො. න උපට්‌ඨාතීතිආදීහි තස්‌මිං වනපත්‌ථෙ සෙනාසනසප්‌පායාභාවං, උතුපුග්‌ගලධම්‌මස්‌සවනසප්‌පායාභාවම්‌පි වා දස්‌සෙති. ජීවිතසම්‌භාරාති (අ. නි. ටී. 3.9.6) ජීවිතප්‌පවත්‌තියා සම්‌භාරා පච්‌චයා. සමුදානෙතබ්‌බාති සම්‌මා ඤායෙන අනවජ්‌ජඋඤ්‌ඡාචරියාදිනා උද්‌ධං උද්‌ධං ආනෙතබ්‌බා පාපුණිතබ්‌බා. තෙ පන තථා සමුදානිතා සමාහටා නාම හොන්‌තීති ආහ ‘‘සමාහරිතබ්‌බා’’ති. දුක්‌ඛෙන උප්‌පජ්‌ජන්‌තීති සුලභුප්‌පාදා න හොන්‌ති. එතෙන භොජනසප්‌පායාදිඅභාවං දස්‌සෙති. රත්‌තිභාගං වා දිවසභාගං වාති භුම්‌මත්‌ථෙ උපයොගවචනන්‌ති ආහ ‘‘රත්‌තිකොට්‌ඨාසෙ වා දිවසකොට්‌ඨාසෙ වා’’ති. රත්‌තිංයෙව පක්‌කමිතබ්‌බං සමණධම්‌මස්‌ස තත්‌ථ අනිප්‌ඵජ්‌ජනතො.
191.Nissāyāti apassāya, vivekavāsassa apassayaṃ katvāti attho. Na upaṭṭhātītiādīhi tasmiṃ vanapatthe senāsanasappāyābhāvaṃ, utupuggaladhammassavanasappāyābhāvampi vā dasseti. Jīvitasambhārāti (a. ni. ṭī. 3.9.6) jīvitappavattiyā sambhārā paccayā. Samudānetabbāti sammā ñāyena anavajjauñchācariyādinā uddhaṃ uddhaṃ ānetabbā pāpuṇitabbā. Te pana tathā samudānitā samāhaṭā nāma hontīti āha ‘‘samāharitabbā’’ti. Dukkhena uppajjantīti sulabhuppādā na honti. Etena bhojanasappāyādiabhāvaṃ dasseti. Rattibhāgaṃ vā divasabhāgaṃ vāti bhummatthe upayogavacananti āha ‘‘rattikoṭṭhāse vā divasakoṭṭhāse vā’’ti. Rattiṃyeva pakkamitabbaṃ samaṇadhammassa tattha anipphajjanato.
192-3. සඞ්‌ඛාපීති ‘‘යදත්‌ථමහං පබ්‌බජිතො, න මෙතං ඉධ නිප්‌ඵජ්‌ජති, චීවරාදි පන සමුදාගච්‌ඡති, නාහං තදත්‌ථං පබ්‌බජිතො, කිං මෙ ඉධ වාසෙනා’’ති පටිසඞ්‌ඛායපි. අනන්‌තරවාරෙ සඞ්‌ඛාපීති ‘‘යදත්‌ථමහං පබ්‌බජිතො, තං මෙ ඉධ නිප්‌ඵජ්‌ජති, චීවරාදි පන න සමුදාගච්‌ඡති, නාහං තදත්‌ථං පබ්‌බජිතො’’ති පටිසඞ්‌ඛායපීති අත්‌ථො. තෙනාහ ‘‘සමණධම්‌මස්‌ස නිප්‌ඵජ්‌ජනභාවං ජානිත්‌වා’’ති.
192-3.Saṅkhāpīti ‘‘yadatthamahaṃ pabbajito, na metaṃ idha nipphajjati, cīvarādi pana samudāgacchati, nāhaṃ tadatthaṃ pabbajito, kiṃ me idha vāsenā’’ti paṭisaṅkhāyapi. Anantaravāre saṅkhāpīti ‘‘yadatthamahaṃ pabbajito, taṃ me idha nipphajjati, cīvarādi pana na samudāgacchati, nāhaṃ tadatthaṃ pabbajito’’ti paṭisaṅkhāyapīti attho. Tenāha ‘‘samaṇadhammassa nipphajjanabhāvaṃ jānitvā’’ti.
195-7. සො පුග්‌ගලො අනාපුච්‌ඡා පක්‌කමිතබ්‌බං, නානුබන්‌ධිතබ්‌බොති ‘‘සො පුග්‌ගලො’’ති පදස්‌ස ‘‘නානුබන්‌ධිතබ්‌බො’’ති ඉමිනා සම්‌බන්‌ධො. යස්‌ස යෙන හි සම්‌බන්‌ධො, දූරට්‌ඨෙනපි සො භවති . තං පුග්‌ගලන්‌ති ‘‘සො පුග්‌ගලො’’ති පච්‌චත්‌තවචනං උපයොගවසෙන පරිණාමෙත්‌වා තං පුග්‌ගලං අනාපුච්‌ඡා පක්‌කමිතබ්‌බන්‌ති අත්‌ථො. අත්‌ථවසෙන හි විභත්‌තිවිපරිණාමොති. තං ආපුච්‌ඡා පක්‌කමිතබ්‌බන්‌ති එත්‌ථාපි එසෙව නයො. ආපුච්‌ඡා පක්‌කමිතබ්‌බන්‌ති ච කතඤ්‌ඤුතකතවෙදිතාය නියොජනං.
195-7.Sopuggalo anāpucchā pakkamitabbaṃ, nānubandhitabboti ‘‘so puggalo’’ti padassa ‘‘nānubandhitabbo’’ti iminā sambandho. Yassa yena hi sambandho, dūraṭṭhenapi so bhavati . Taṃ puggalanti ‘‘so puggalo’’ti paccattavacanaṃ upayogavasena pariṇāmetvā taṃ puggalaṃ anāpucchā pakkamitabbanti attho. Atthavasena hi vibhattivipariṇāmoti. Taṃ āpucchā pakkamitabbanti etthāpi eseva nayo. Āpucchā pakkamitabbanti ca kataññutakataveditāya niyojanaṃ.
198. එවරූපොති යං නිස්‌සාය භික්‌ඛුනො ගුණෙහි වුද්‌ධියෙව පාටිකඞ්‌ඛා, පච්‌චයෙහි ච න පරිස්‌සමො, එවරූපො දණ්‌ඩකම්‌මාදීහි නිග්‌ගණ්‌හාති චෙපි, න පරිච්‌චජිතබ්‌බොති දස්‌සෙති ‘‘සචෙපී’’තිආදිනා.
198.Evarūpoti yaṃ nissāya bhikkhuno guṇehi vuddhiyeva pāṭikaṅkhā, paccayehi ca na parissamo, evarūpo daṇḍakammādīhi niggaṇhāti cepi, na pariccajitabboti dasseti ‘‘sacepī’’tiādinā.
වනපත්‌ථපරියායසුත්‌තවණ්‌ණනාය ලීනත්‌ථප්‌පකාසනා සමත්‌තා.
Vanapatthapariyāyasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය • Majjhimanikāya / 7. වනපත්‌ථසුත්‌තං • 7. Vanapatthasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / 7. වනපත්‌ථපරියායසුත්‌තවණ්‌ණනා • 7. Vanapatthapariyāyasuttavaṇṇanā
