| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā |
वनप्पतिकथावण्णना
Vanappatikathāvaṇṇanā
११०. वनप्पतिकथायं सन्धारितत्ताति छिन्नस्स रुक्खस्स पतितुं आरद्धस्स सन्धारणमत्तेन वुत्तं, न पन मरिचवल्लिआदीहि पुब्बे वेठेत्वा ठितभावेन। तादिसे हि छिन्नेपि अवहारो नत्थि अरञ्ञट्ठकथायं वेठितवल्लियं विय। उजुकमेव तिट्ठतीति इमिना सब्बसो छिन्दनमेव वल्लिआदीहि असम्बद्धस्स रुक्खस्स ठानाचावनं पुब्बे विय आकासादीसु फुट्ठसकलपदेसतो मोचनन्ति आवेणिकमिध ठानाचावनं दस्सेति। केचि पन ‘‘रुक्खभारेन किञ्चिदेव भस्सित्वा ठितत्ता होतियेव ठानाचावन’’न्ति वदन्ति, तन्न, रुक्खेन फुट्ठस्स सकलस्स आकासपदेसस्स पञ्चहि छहि वा आकारेहि अनतिक्कमितत्ता। वातमुखं सोधेतीति यथा वातो आगन्त्वा रुक्खं पातेति, एवं वातस्स आगमनमग्गं रुन्धित्वा ठितानि साखागुम्बादीनि छिन्दित्वा अपनेन्तो सोधेति। मण्डूककण्टकं वाति मण्डूकानं नङ्गुट्ठे अग्गकोटियं ठितकण्टकन्ति वदन्ति, एके ‘‘विसमच्छकण्टक’’न्तिपि वदन्ति।
110. Vanappatikathāyaṃ sandhāritattāti chinnassa rukkhassa patituṃ āraddhassa sandhāraṇamattena vuttaṃ, na pana maricavalliādīhi pubbe veṭhetvā ṭhitabhāvena. Tādise hi chinnepi avahāro natthi araññaṭṭhakathāyaṃ veṭhitavalliyaṃ viya. Ujukameva tiṭṭhatīti iminā sabbaso chindanameva valliādīhi asambaddhassa rukkhassa ṭhānācāvanaṃ pubbe viya ākāsādīsu phuṭṭhasakalapadesato mocananti āveṇikamidha ṭhānācāvanaṃ dasseti. Keci pana ‘‘rukkhabhārena kiñcideva bhassitvā ṭhitattā hotiyeva ṭhānācāvana’’nti vadanti, tanna, rukkhena phuṭṭhassa sakalassa ākāsapadesassa pañcahi chahi vā ākārehi anatikkamitattā. Vātamukhaṃ sodhetīti yathā vāto āgantvā rukkhaṃ pāteti, evaṃ vātassa āgamanamaggaṃ rundhitvā ṭhitāni sākhāgumbādīni chinditvā apanento sodheti. Maṇḍūkakaṇṭakaṃ vāti maṇḍūkānaṃ naṅguṭṭhe aggakoṭiyaṃ ṭhitakaṇṭakanti vadanti, eke ‘‘visamacchakaṇṭaka’’ntipi vadanti.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महाविभङ्ग • Mahāvibhaṅga / २. दुतियपाराजिकं • 2. Dutiyapārājikaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / महाविभङ्ग-अट्ठकथा • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / २. दुतियपाराजिकं • 2. Dutiyapārājikaṃ
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / वनप्पतिकथावण्णना • Vanappatikathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / भूमट्ठकथादिवण्णना • Bhūmaṭṭhakathādivaṇṇanā
