| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
७. वनरोपसुत्तवण्णना
7. Vanaropasuttavaṇṇanā
४७. केसन्ति सामिवसेन वुत्तकसद्दो ‘‘धम्मट्ठा सीलसम्पन्ना’’ति एत्थ पच्चत्तबहुवचनवसेन परिणामेतब्बो। अत्थवसेन हि विभत्तिविपरिणामो। के जनाति एत्थ वा वुत्तकेसद्दो सीहविलोकननयेन आनेत्वा योजेतब्बोति आह ‘‘के धम्मट्ठा, के सीलसम्पन्ना’’ति? पुच्छतीति इमिना तत्थ कारणमाह। फलादिसम्पत्तिया आरमन्ति एत्थ सत्ताति आरामो। आरामे रोपेन्ति निप्फादेन्तीति आरामरोपा। वनीयति छायासम्पत्तिया भजीयतीति वनं। तत्थ यं उपवनलक्खणं वनं, तं आरामग्गहणेनेव गहितन्ति तपोवनलक्खणं, तं दस्सेन्तो ‘‘सीमं परिक्खिपित्वा’’तिआदिमाह। विसमेति उदकचिक्खल्लेन विसमे पदेसे। पानीयं पिवन्ति एत्थाति पपा, तं पपं। उदकं पीयति एत्थाति वा पपा। तळाकादीति आदि-सद्देन मातिकं सङ्गण्हाति।
47.Kesanti sāmivasena vuttakasaddo ‘‘dhammaṭṭhā sīlasampannā’’ti ettha paccattabahuvacanavasena pariṇāmetabbo. Atthavasena hi vibhattivipariṇāmo. Ke janāti ettha vā vuttakesaddo sīhavilokananayena ānetvā yojetabboti āha ‘‘ke dhammaṭṭhā, ke sīlasampannā’’ti? Pucchatīti iminā tattha kāraṇamāha. Phalādisampattiyā āramanti ettha sattāti ārāmo. Ārāme ropenti nipphādentīti ārāmaropā. Vanīyati chāyāsampattiyā bhajīyatīti vanaṃ. Tattha yaṃ upavanalakkhaṇaṃ vanaṃ, taṃ ārāmaggahaṇeneva gahitanti tapovanalakkhaṇaṃ, taṃ dassento ‘‘sīmaṃ parikkhipitvā’’tiādimāha. Visameti udakacikkhallena visame padese. Pānīyaṃ pivanti etthāti papā, taṃ papaṃ. Udakaṃ pīyati etthāti vā papā. Taḷākādīti ādi-saddena mātikaṃ saṅgaṇhāti.
इममत्थं सन्धायाति इमिना कम्मप्पथप्पत्तं पटिक्खिपति। अत्तना कतञ्हि पुञ्ञं अनुस्सरतो तं आरब्भ बहुं पुञ्ञं पसवति, न पन यथा कतं पुञ्ञं सयमेव पवड्ढति। तस्मिं धम्मे ठितत्ताति तस्मिं आरामरोपनादिधम्मे पतिट्ठितत्ता। तेनपि सीलेन सम्पन्नत्ताति तेन यथावुत्तधम्मे कतसीले ठत्वा चिण्णेन तदञ्ञेनपि कायवाचसिकसंवरलक्खणेन सीलेन समन्नागतत्ता। दस कुसला धम्मा पूरेन्ति दुच्चरितपरिवज्जनतो। सेसं वुत्तनयमेव।
Imamatthaṃsandhāyāti iminā kammappathappattaṃ paṭikkhipati. Attanā katañhi puññaṃ anussarato taṃ ārabbha bahuṃ puññaṃ pasavati, na pana yathā kataṃ puññaṃ sayameva pavaḍḍhati. Tasmiṃ dhamme ṭhitattāti tasmiṃ ārāmaropanādidhamme patiṭṭhitattā. Tenapi sīlena sampannattāti tena yathāvuttadhamme katasīle ṭhatvā ciṇṇena tadaññenapi kāyavācasikasaṃvaralakkhaṇena sīlena samannāgatattā. Dasa kusalā dhammā pūrenti duccaritaparivajjanato. Sesaṃ vuttanayameva.
वनरोपसुत्तवण्णना निट्ठिता।
Vanaropasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / ७. वनरोपसुत्तं • 7. Vanaropasuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ७. वनरोपसुत्तवण्णना • 7. Vanaropasuttavaṇṇanā
