| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / विमानवत्थु-अट्ठकथा • Vimānavatthu-aṭṭhakathā |
११. वन्दनविमानवण्णना
11. Vandanavimānavaṇṇanā
अभिक्कन्तेन वण्णेनाति वन्दनविमानं। तस्स का उप्पत्ति? भगवा सावत्थियं विहरति जेतवने अनाथपिण्डिकस्स आरामे। तेन समयेन सम्बहुला भिक्खू अञ्ञतरस्मिं गामकावासे वस्सं वसित्वा वुत्थवस्सा पवारेत्वा सेनासनं पटिसामेत्वा पत्तचीवरमादाय सावत्थिं उद्दिस्स भगवन्तं दस्सनत्थाय गच्छन्ता अञ्ञतरस्स गामस्स मज्झेन अतिक्कमन्ति। तत्थ अञ्ञतरा इत्थी ते भिक्खू दिस्वा पसन्नचित्ता सञ्जातगारवबहुमाना पञ्चपतिट्ठितेन वन्दित्वा सिरस्मिं अञ्जलिं पग्गय्ह याव दस्सनूपचारा पसादसोम्मानि अक्खीनि उम्मीलेत्वा ओलोकेन्ती अट्ठासि । सा अपरेन समयेन कालं कत्वा तावतिंसेसु निब्बत्ति। अथ नं तत्थ दिब्बसम्पत्तिं अनुभवन्तिं आयस्मा महामोग्गल्लानो इमाहि गाथाहि पटिपुच्छि –
Abhikkantenavaṇṇenāti vandanavimānaṃ. Tassa kā uppatti? Bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena samayena sambahulā bhikkhū aññatarasmiṃ gāmakāvāse vassaṃ vasitvā vutthavassā pavāretvā senāsanaṃ paṭisāmetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ uddissa bhagavantaṃ dassanatthāya gacchantā aññatarassa gāmassa majjhena atikkamanti. Tattha aññatarā itthī te bhikkhū disvā pasannacittā sañjātagāravabahumānā pañcapatiṭṭhitena vanditvā sirasmiṃ añjaliṃ paggayha yāva dassanūpacārā pasādasommāni akkhīni ummīletvā olokentī aṭṭhāsi . Sā aparena samayena kālaṃ katvā tāvatiṃsesu nibbatti. Atha naṃ tattha dibbasampattiṃ anubhavantiṃ āyasmā mahāmoggallāno imāhi gāthāhi paṭipucchi –
८१९. ‘‘अभिक्कन्तेन वण्णेन…पे॰…वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥
819. ‘‘Abhikkantena vaṇṇena…pe…vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatī’’ti.
८२२. ‘‘सा देवता अत्तमना…पे॰… यस्स कम्मस्सिदं फलं’’॥
822. ‘‘Sā devatā attamanā…pe… yassa kammassidaṃ phalaṃ’’.
८२३.
823.
‘‘अहं मनुस्सेसु मनुस्सभूता, दिस्वान समणे सीलवन्ते।
‘‘Ahaṃ manussesu manussabhūtā, disvāna samaṇe sīlavante;
पादानि वन्दित्वा मनं पसादयिं, वित्ता चहं अञ्जलिकं अकासिं॥
Pādāni vanditvā manaṃ pasādayiṃ, vittā cahaṃ añjalikaṃ akāsiṃ.
८२४.
824.
‘‘तेन मेतादिसो वण्णो…पे॰…वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥ –
‘‘Tena metādiso vaṇṇo…pe…vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatī’’ti. –
इमाहि गाथाहि ब्याकासि।
Imāhi gāthāhi byākāsi.
८२३. तत्थ समणेति समितपापे। सीलवन्तेति सीलगुणयुत्ते। मनं पसादयिन्ति ‘‘साधुरूपा वतिमे अय्या धम्मचारिनो समचारिनो ब्रह्मचारिनो’’ति तेसं गुणे आरब्भ चित्तं पसादेसिं। वित्ता चहं अञ्जलिकं अकासिन्ति तुट्ठा सोमनस्सजाता अहं वन्दिं। पेसलानं भिक्खूनं पसादविकसितानि अक्खीनि उम्मीलेत्वा दस्सनमत्तम्पि इमेसं सत्तानं बहूपकारं, पगेव वन्दनाति। तेनाह ‘‘तेन मेतादिसो वण्णो’’तिआदि। सेसं वुत्तनयमेव।
823. Tattha samaṇeti samitapāpe. Sīlavanteti sīlaguṇayutte. Manaṃ pasādayinti ‘‘sādhurūpā vatime ayyā dhammacārino samacārino brahmacārino’’ti tesaṃ guṇe ārabbha cittaṃ pasādesiṃ. Vittā cahaṃ añjalikaṃ akāsinti tuṭṭhā somanassajātā ahaṃ vandiṃ. Pesalānaṃ bhikkhūnaṃ pasādavikasitāni akkhīni ummīletvā dassanamattampi imesaṃ sattānaṃ bahūpakāraṃ, pageva vandanāti. Tenāha ‘‘tena metādiso vaṇṇo’’tiādi. Sesaṃ vuttanayameva.
वन्दनविमानवण्णना निट्ठिता।
Vandanavimānavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / खुद्दकनिकाय • Khuddakanikāya / विमानवत्थुपाळि • Vimānavatthupāḷi / ११. वन्दनविमानवत्थु • 11. Vandanavimānavatthu
