| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / විමානවත්‌ථු-අට්‌ඨකථා • Vimānavatthu-aṭṭhakathā |
11. වන්‌දනවිමානවණ්‌ණනා
11. Vandanavimānavaṇṇanā
අභික්‌කන්‌තෙන වණ්‌ණෙනාති වන්‌දනවිමානං. තස්‌ස කා උප්‌පත්‌ති? භගවා සාවත්‌ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්‌ඩිකස්‌ස ආරාමෙ. තෙන සමයෙන සම්‌බහුලා භික්‌ඛූ අඤ්‌ඤතරස්‌මිං ගාමකාවාසෙ වස්‌සං වසිත්‌වා වුත්‌ථවස්‌සා පවාරෙත්‌වා සෙනාසනං පටිසාමෙත්‌වා පත්‌තචීවරමාදාය සාවත්‌ථිං උද්‌දිස්‌ස භගවන්‌තං දස්‌සනත්‌ථාය ගච්‌ඡන්‌තා අඤ්‌ඤතරස්‌ස ගාමස්‌ස මජ්‌ඣෙන අතික්‌කමන්‌ති. තත්‌ථ අඤ්‌ඤතරා ඉත්‌ථී තෙ භික්‌ඛූ දිස්‌වා පසන්‌නචිත්‌තා සඤ්‌ජාතගාරවබහුමානා පඤ්‌චපතිට්‌ඨිතෙන වන්‌දිත්‌වා සිරස්‌මිං අඤ්‌ජලිං පග්‌ගය්‌හ යාව දස්‌සනූපචාරා පසාදසොම්‌මානි අක්‌ඛීනි උම්‌මීලෙත්‌වා ඔලොකෙන්‌තී අට්‌ඨාසි . සා අපරෙන සමයෙන කාලං කත්‌වා තාවතිංසෙසු නිබ්‌බත්‌ති. අථ නං තත්‌ථ දිබ්‌බසම්‌පත්‌තිං අනුභවන්‌තිං ආයස්‌මා මහාමොග්‌ගල්‌ලානො ඉමාහි ගාථාහි පටිපුච්‌ඡි –
Abhikkantenavaṇṇenāti vandanavimānaṃ. Tassa kā uppatti? Bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena samayena sambahulā bhikkhū aññatarasmiṃ gāmakāvāse vassaṃ vasitvā vutthavassā pavāretvā senāsanaṃ paṭisāmetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ uddissa bhagavantaṃ dassanatthāya gacchantā aññatarassa gāmassa majjhena atikkamanti. Tattha aññatarā itthī te bhikkhū disvā pasannacittā sañjātagāravabahumānā pañcapatiṭṭhitena vanditvā sirasmiṃ añjaliṃ paggayha yāva dassanūpacārā pasādasommāni akkhīni ummīletvā olokentī aṭṭhāsi . Sā aparena samayena kālaṃ katvā tāvatiṃsesu nibbatti. Atha naṃ tattha dibbasampattiṃ anubhavantiṃ āyasmā mahāmoggallāno imāhi gāthāhi paṭipucchi –
819. ‘‘අභික්‌කන්‌තෙන වණ්‌ණෙන…පෙ.…වණ්‌ණො ච තෙ සබ්‌බදිසා පභාසතී’’ති.
819. ‘‘Abhikkantena vaṇṇena…pe…vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatī’’ti.
822. ‘‘සා දෙවතා අත්‌තමනා…පෙ.… යස්‌ස කම්‌මස්‌සිදං ඵලං’’.
822. ‘‘Sā devatā attamanā…pe… yassa kammassidaṃ phalaṃ’’.
823.
823.
‘‘අහං මනුස්‌සෙසු මනුස්‌සභූතා, දිස්‌වාන සමණෙ සීලවන්‌තෙ;
‘‘Ahaṃ manussesu manussabhūtā, disvāna samaṇe sīlavante;
පාදානි වන්‌දිත්‌වා මනං පසාදයිං, විත්‌තා චහං අඤ්‌ජලිකං අකාසිං.
Pādāni vanditvā manaṃ pasādayiṃ, vittā cahaṃ añjalikaṃ akāsiṃ.
824.
824.
‘‘තෙන මෙතාදිසො වණ්‌ණො…පෙ.…වණ්‌ණො ච මෙ සබ්‌බදිසා පභාසතී’’ති. –
‘‘Tena metādiso vaṇṇo…pe…vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatī’’ti. –
ඉමාහි ගාථාහි බ්‍යාකාසි.
Imāhi gāthāhi byākāsi.
823. තත්‌ථ සමණෙති සමිතපාපෙ. සීලවන්‌තෙති සීලගුණයුත්‌තෙ. මනං පසාදයින්‌ති ‘‘සාධුරූපා වතිමෙ අය්‍යා ධම්‌මචාරිනො සමචාරිනො බ්‍රහ්‌මචාරිනො’’ති තෙසං ගුණෙ ආරබ්‌භ චිත්‌තං පසාදෙසිං. විත්‌තා චහං අඤ්‌ජලිකං අකාසින්‌ති තුට්‌ඨා සොමනස්‌සජාතා අහං වන්‌දිං. පෙසලානං භික්‌ඛූනං පසාදවිකසිතානි අක්‌ඛීනි උම්‌මීලෙත්‌වා දස්‌සනමත්‌තම්‌පි ඉමෙසං සත්‌තානං බහූපකාරං, පගෙව වන්‌දනාති. තෙනාහ ‘‘තෙන මෙතාදිසො වණ්‌ණො’’තිආදි. සෙසං වුත්‌තනයමෙව.
823. Tattha samaṇeti samitapāpe. Sīlavanteti sīlaguṇayutte. Manaṃ pasādayinti ‘‘sādhurūpā vatime ayyā dhammacārino samacārino brahmacārino’’ti tesaṃ guṇe ārabbha cittaṃ pasādesiṃ. Vittā cahaṃ añjalikaṃ akāsinti tuṭṭhā somanassajātā ahaṃ vandiṃ. Pesalānaṃ bhikkhūnaṃ pasādavikasitāni akkhīni ummīletvā dassanamattampi imesaṃ sattānaṃ bahūpakāraṃ, pageva vandanāti. Tenāha ‘‘tena metādiso vaṇṇo’’tiādi. Sesaṃ vuttanayameva.
වන්‌දනවිමානවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Vandanavimānavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / ඛුද්‌දකනිකාය • Khuddakanikāya / විමානවත්‌ථුපාළි • Vimānavatthupāḷi / 11. වන්‌දනවිමානවත්‌ථු • 11. Vandanavimānavatthu
