Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / വിമാനവത്ഥു-അട്ഠകഥാ • Vimānavatthu-aṭṭhakathā |
൧൧. വന്ദനവിമാനവണ്ണനാ
11. Vandanavimānavaṇṇanā
അഭിക്കന്തേന വണ്ണേനാതി വന്ദനവിമാനം. തസ്സ കാ ഉപ്പത്തി? ഭഗവാ സാവത്ഥിയം വിഹരതി ജേതവനേ അനാഥപിണ്ഡികസ്സ ആരാമേ. തേന സമയേന സമ്ബഹുലാ ഭിക്ഖൂ അഞ്ഞതരസ്മിം ഗാമകാവാസേ വസ്സം വസിത്വാ വുത്ഥവസ്സാ പവാരേത്വാ സേനാസനം പടിസാമേത്വാ പത്തചീവരമാദായ സാവത്ഥിം ഉദ്ദിസ്സ ഭഗവന്തം ദസ്സനത്ഥായ ഗച്ഛന്താ അഞ്ഞതരസ്സ ഗാമസ്സ മജ്ഝേന അതിക്കമന്തി. തത്ഥ അഞ്ഞതരാ ഇത്ഥീ തേ ഭിക്ഖൂ ദിസ്വാ പസന്നചിത്താ സഞ്ജാതഗാരവബഹുമാനാ പഞ്ചപതിട്ഠിതേന വന്ദിത്വാ സിരസ്മിം അഞ്ജലിം പഗ്ഗയ്ഹ യാവ ദസ്സനൂപചാരാ പസാദസോമ്മാനി അക്ഖീനി ഉമ്മീലേത്വാ ഓലോകേന്തീ അട്ഠാസി . സാ അപരേന സമയേന കാലം കത്വാ താവതിംസേസു നിബ്ബത്തി. അഥ നം തത്ഥ ദിബ്ബസമ്പത്തിം അനുഭവന്തിം ആയസ്മാ മഹാമോഗ്ഗല്ലാനോ ഇമാഹി ഗാഥാഹി പടിപുച്ഛി –
Abhikkantenavaṇṇenāti vandanavimānaṃ. Tassa kā uppatti? Bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena samayena sambahulā bhikkhū aññatarasmiṃ gāmakāvāse vassaṃ vasitvā vutthavassā pavāretvā senāsanaṃ paṭisāmetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ uddissa bhagavantaṃ dassanatthāya gacchantā aññatarassa gāmassa majjhena atikkamanti. Tattha aññatarā itthī te bhikkhū disvā pasannacittā sañjātagāravabahumānā pañcapatiṭṭhitena vanditvā sirasmiṃ añjaliṃ paggayha yāva dassanūpacārā pasādasommāni akkhīni ummīletvā olokentī aṭṭhāsi . Sā aparena samayena kālaṃ katvā tāvatiṃsesu nibbatti. Atha naṃ tattha dibbasampattiṃ anubhavantiṃ āyasmā mahāmoggallāno imāhi gāthāhi paṭipucchi –
൮൧൯. ‘‘അഭിക്കന്തേന വണ്ണേന…പേ॰…വണ്ണോ ച തേ സബ്ബദിസാ പഭാസതീ’’തി.
819. ‘‘Abhikkantena vaṇṇena…pe…vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatī’’ti.
൮൨൨. ‘‘സാ ദേവതാ അത്തമനാ…പേ॰… യസ്സ കമ്മസ്സിദം ഫലം’’.
822. ‘‘Sā devatā attamanā…pe… yassa kammassidaṃ phalaṃ’’.
൮൨൩.
823.
‘‘അഹം മനുസ്സേസു മനുസ്സഭൂതാ, ദിസ്വാന സമണേ സീലവന്തേ;
‘‘Ahaṃ manussesu manussabhūtā, disvāna samaṇe sīlavante;
പാദാനി വന്ദിത്വാ മനം പസാദയിം, വിത്താ ചഹം അഞ്ജലികം അകാസിം.
Pādāni vanditvā manaṃ pasādayiṃ, vittā cahaṃ añjalikaṃ akāsiṃ.
൮൨൪.
824.
‘‘തേന മേതാദിസോ വണ്ണോ…പേ॰…വണ്ണോ ച മേ സബ്ബദിസാ പഭാസതീ’’തി. –
‘‘Tena metādiso vaṇṇo…pe…vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatī’’ti. –
ഇമാഹി ഗാഥാഹി ബ്യാകാസി.
Imāhi gāthāhi byākāsi.
൮൨൩. തത്ഥ സമണേതി സമിതപാപേ. സീലവന്തേതി സീലഗുണയുത്തേ. മനം പസാദയിന്തി ‘‘സാധുരൂപാ വതിമേ അയ്യാ ധമ്മചാരിനോ സമചാരിനോ ബ്രഹ്മചാരിനോ’’തി തേസം ഗുണേ ആരബ്ഭ ചിത്തം പസാദേസിം. വിത്താ ചഹം അഞ്ജലികം അകാസിന്തി തുട്ഠാ സോമനസ്സജാതാ അഹം വന്ദിം. പേസലാനം ഭിക്ഖൂനം പസാദവികസിതാനി അക്ഖീനി ഉമ്മീലേത്വാ ദസ്സനമത്തമ്പി ഇമേസം സത്താനം ബഹൂപകാരം, പഗേവ വന്ദനാതി. തേനാഹ ‘‘തേന മേതാദിസോ വണ്ണോ’’തിആദി. സേസം വുത്തനയമേവ.
823. Tattha samaṇeti samitapāpe. Sīlavanteti sīlaguṇayutte. Manaṃ pasādayinti ‘‘sādhurūpā vatime ayyā dhammacārino samacārino brahmacārino’’ti tesaṃ guṇe ārabbha cittaṃ pasādesiṃ. Vittā cahaṃ añjalikaṃ akāsinti tuṭṭhā somanassajātā ahaṃ vandiṃ. Pesalānaṃ bhikkhūnaṃ pasādavikasitāni akkhīni ummīletvā dassanamattampi imesaṃ sattānaṃ bahūpakāraṃ, pageva vandanāti. Tenāha ‘‘tena metādiso vaṇṇo’’tiādi. Sesaṃ vuttanayameva.
വന്ദനവിമാനവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Vandanavimānavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / വിമാനവത്ഥുപാളി • Vimānavatthupāḷi / ൧൧. വന്ദനവിമാനവത്ഥു • 11. Vandanavimānavatthu