Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தே²ரகா³தா²-அட்ட²கதா² • Theragāthā-aṭṭhakathā |
6. வங்க³ந்தபுத்தஉபஸேனத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா
6. Vaṅgantaputtaupasenattheragāthāvaṇṇanā
விவித்தங் அப்பனிக்³கோ⁴ஸந்திஆதி³கா ஆயஸ்மதோ உபஸேனத்தே²ரஸ்ஸ கா³தா². கா உப்பத்தி? அயங் கிர பது³முத்தரஸ்ஸ ப⁴க³வதோ காலே ஹங்ஸவதீனக³ரே குலகே³ஹே நிப்³ப³த்தித்வா வயப்பத்தோ ஸத்து² ஸந்திகங் க³ந்த்வா த⁴ம்மங் ஸுணமானோ ஸத்தா²ரங் ஏகங் பி⁴க்கு²ங் ஸமந்தபாஸாதி³கானங் அக்³க³ட்டா²னே ட²பெந்தங் தி³ஸ்வா ஸத்து² அதி⁴காரகம்மங் கத்வா தங் டா²னந்தரங் பத்தெ²த்வா யாவஜீவங் குஸலங் கத்வா தே³வமனுஸ்ஸேஸு ஸங்ஸரந்தோ இமஸ்மிங் பு³த்³து⁴ப்பாதே³ நாலககா³மே ரூபஸாரீப்³ராஹ்மணியா குச்சி²ம்ஹி நிப்³ப³த்தி, உபஸேனோதிஸ்ஸ நாமங் அஹோஸி. ஸோ வயப்பத்தோ தயோ வேதே³ உக்³க³ஹெத்வா ஸத்து² ஸந்திகே த⁴ம்மங் ஸுத்வா படிலத்³த⁴ஸத்³தோ⁴ பப்³ப³ஜித்வா உபஸம்பதா³ய ஏகவஸ்ஸிகோ ‘‘அரியக³ப்³ப⁴ங் வட்³டே⁴மீ’’தி ஏகங் குலபுத்தங் அத்தனோ ஸந்திகே உபஸம்பாதெ³த்வா தேன ஸத்³தி⁴ங் ஸத்து² ஸந்திகங் க³தோ. ஸத்தா²ரா சஸ்ஸ தஸ்ஸ அவஸ்ஸிகஸ்ஸ பி⁴க்கு²னோ ஸத்³தி⁴விஹாரிகபா⁴வங் ஸுத்வா, ‘‘அதிலஹுங் கோ² த்வங், மோக⁴புரிஸ, பா³ஹுல்லாய ஆவத்தோ’’தி (மஹாவ॰ 75) க³ரஹிதோ. ‘‘இதா³னாஹங் யதி³பி பரிஸங் நிஸ்ஸாய ஸத்தா²ரா க³ரஹிதோ, பரிஸங்யேவ பன நிஸ்ஸாய ஸத்து² பாஸங்ஸோபி ப⁴விஸ்ஸாமீ’’தி விபஸ்ஸனாய கம்மங் கரொந்தோ நசிரஸ்ஸேவ அரஹத்தங் பாபுணி. தேன வுத்தங் அபதா³னே (அப॰ தே²ர 1.2.86-96) –
Vivittaṃappanigghosantiādikā āyasmato upasenattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayaṃ kira padumuttarassa bhagavato kāle haṃsavatīnagare kulagehe nibbattitvā vayappatto satthu santikaṃ gantvā dhammaṃ suṇamāno satthāraṃ ekaṃ bhikkhuṃ samantapāsādikānaṃ aggaṭṭhāne ṭhapentaṃ disvā satthu adhikārakammaṃ katvā taṃ ṭhānantaraṃ patthetvā yāvajīvaṃ kusalaṃ katvā devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde nālakagāme rūpasārībrāhmaṇiyā kucchimhi nibbatti, upasenotissa nāmaṃ ahosi. So vayappatto tayo vede uggahetvā satthu santike dhammaṃ sutvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā upasampadāya ekavassiko ‘‘ariyagabbhaṃ vaḍḍhemī’’ti ekaṃ kulaputtaṃ attano santike upasampādetvā tena saddhiṃ satthu santikaṃ gato. Satthārā cassa tassa avassikassa bhikkhuno saddhivihārikabhāvaṃ sutvā, ‘‘atilahuṃ kho tvaṃ, moghapurisa, bāhullāya āvatto’’ti (mahāva. 75) garahito. ‘‘Idānāhaṃ yadipi parisaṃ nissāya satthārā garahito, parisaṃyeva pana nissāya satthu pāsaṃsopi bhavissāmī’’ti vipassanāya kammaṃ karonto nacirasseva arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 1.2.86-96) –
‘‘பது³முத்தரங் ப⁴க³வந்தங், லோகஜெட்ட²ங் நராஸப⁴ங்;
‘‘Padumuttaraṃ bhagavantaṃ, lokajeṭṭhaṃ narāsabhaṃ;
பப்³பா⁴ரம்ஹி நிஸீத³ந்தங், உபக³ச்சி²ங் நருத்தமங்.
Pabbhāramhi nisīdantaṃ, upagacchiṃ naruttamaṃ.
‘‘கணிகாரபுப்ப²ங் தி³ஸ்வா, வண்டே செ²த்வானஹங் ததா³;
‘‘Kaṇikārapupphaṃ disvā, vaṇṭe chetvānahaṃ tadā;
அலங்கரித்வா ச²த்தம்ஹி, பு³த்³த⁴ஸ்ஸ அபி⁴ரோபயிங்.
Alaṅkaritvā chattamhi, buddhassa abhiropayiṃ.
‘‘பிண்ட³பாதஞ்ச பாதா³ஸிங், பரமன்னங் ஸுபோ⁴ஜனங்;
‘‘Piṇḍapātañca pādāsiṃ, paramannaṃ subhojanaṃ;
பு³த்³தே⁴ன நவமே தத்த², ஸமணே அட்ட² போ⁴ஜயிங்.
Buddhena navame tattha, samaṇe aṭṭha bhojayiṃ.
‘‘அனுமோதி³ மஹாவீரோ, ஸயம்பூ⁴ அக்³க³புக்³க³லோ;
‘‘Anumodi mahāvīro, sayambhū aggapuggalo;
இமினா ச²த்ததா³னேன, பரமன்னபவெச்ச²னா.
Iminā chattadānena, paramannapavecchanā.
‘‘தேன சித்தப்பஸாதே³ன, ஸம்பத்திமனுபொ⁴ஸ்ஸஸி;
‘‘Tena cittappasādena, sampattimanubhossasi;
ச²த்திங்ஸக்க²த்துங் தே³விந்தோ³, தே³வரஜ்ஜங் கரிஸ்ஸதி.
Chattiṃsakkhattuṃ devindo, devarajjaṃ karissati.
‘‘ஏகவீஸதிக்க²த்துஞ்ச, சக்கவத்தீ ப⁴விஸ்ஸதி;
‘‘Ekavīsatikkhattuñca, cakkavattī bhavissati;
பதே³ஸரஜ்ஜங் விபுலங், க³ணனாதோ அஸங்கி²யங்.
Padesarajjaṃ vipulaṃ, gaṇanāto asaṅkhiyaṃ.
‘‘ஸதஸஹஸ்ஸிதோ கப்பே, ஓக்காககுலஸம்ப⁴வோ;
‘‘Satasahassito kappe, okkākakulasambhavo;
கோ³தமோ நாம கொ³த்தேன, ஸத்தா² லோகே ப⁴விஸ்ஸதி.
Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.
‘‘ஸாஸனே தி³ப்³ப³மானம்ஹி, மனுஸ்ஸத்தங் க³மிஸ்ஸதி;
‘‘Sāsane dibbamānamhi, manussattaṃ gamissati;
தஸ்ஸ த⁴ம்மேஸு தா³யாதோ³, ஓரஸோ த⁴ம்மனிம்மிதோ.
Tassa dhammesu dāyādo, oraso dhammanimmito.
‘‘உபஸேனோதி நாமேன, ஹெஸ்ஸதி ஸத்து² ஸாவகோ;
‘‘Upasenoti nāmena, hessati satthu sāvako;
ஸமந்தபாஸாதி³கத்தா, அக்³க³ட்டா²னே ட²பெஸ்ஸதி.
Samantapāsādikattā, aggaṭṭhāne ṭhapessati.
‘‘சரிமங் வத்ததே மய்ஹங், ப⁴வா ஸப்³பே³ ஸமூஹதா;
‘‘Carimaṃ vattate mayhaṃ, bhavā sabbe samūhatā;
தா⁴ரேமி அந்திமங் தே³ஹங், ஜெத்வா மாரங் ஸவாஹனங்.
Dhāremi antimaṃ dehaṃ, jetvā māraṃ savāhanaṃ.
‘‘படிஸம்பி⁴தா³ சதஸ்ஸோ…பே॰… கதங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாஸன’’ந்தி.
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
அரஹத்தங் பன பத்வா ஸயம்பி ஸப்³பே³ து⁴தங்க³த⁴ம்மே ஸமாதா³ய வத்ததி, அஞ்ஞேபி தத³த்தா²ய ஸமாத³பேதி , தேன நங் ப⁴க³வா ஸமந்தபாஸாதி³கானங் அக்³க³ட்டா²னே ட²பேஸி. ஸோ அபரேன ஸமயேன கோஸம்பி³யங் கலஹே உப்பன்னே பி⁴க்கு²ஸங்கே⁴ ச த்³விதா⁴பூ⁴தே ஏகேன பி⁴க்கு²னா தங் கலஹங் பரிவஜ்ஜிதுகாமேன ‘‘ஏதரஹி கோ² கலஹோ உப்பன்னோ, ஸங்கோ⁴ த்³விதா⁴பூ⁴தோ, கத²ங் நு கோ² மயா படிபஜ்ஜிதப்³ப³’’ந்தி புட்டோ² விவேகவாஸதோ பட்டா²ய தஸ்ஸ படிபத்திங் கதெ²ந்தோ –
Arahattaṃ pana patvā sayampi sabbe dhutaṅgadhamme samādāya vattati, aññepi tadatthāya samādapeti , tena naṃ bhagavā samantapāsādikānaṃ aggaṭṭhāne ṭhapesi. So aparena samayena kosambiyaṃ kalahe uppanne bhikkhusaṅghe ca dvidhābhūte ekena bhikkhunā taṃ kalahaṃ parivajjitukāmena ‘‘etarahi kho kalaho uppanno, saṅgho dvidhābhūto, kathaṃ nu kho mayā paṭipajjitabba’’nti puṭṭho vivekavāsato paṭṭhāya tassa paṭipattiṃ kathento –
577.
577.
‘‘விவித்தங் அப்பனிக்³கோ⁴ஸங், வாளமிக³னிஸேவிதங்;
‘‘Vivittaṃ appanigghosaṃ, vāḷamiganisevitaṃ;
ஸேவே ஸேனாஸனங் பி⁴க்கு², படிஸல்லானகாரணா.
Seve senāsanaṃ bhikkhu, paṭisallānakāraṇā.
578.
578.
‘‘ஸங்காரபுஞ்ஜா ஆஹத்வா, ஸுஸானா ரதி²யாஹி ச;
‘‘Saṅkārapuñjā āhatvā, susānā rathiyāhi ca;
ததோ ஸங்கா⁴டிகங் கத்வா, லூக²ங் தா⁴ரெய்ய சீவரங்.
Tato saṅghāṭikaṃ katvā, lūkhaṃ dhāreyya cīvaraṃ.
579.
579.
‘‘நீசங் மனங் கரித்வான, ஸபதா³னங் குலா குலங்;
‘‘Nīcaṃ manaṃ karitvāna, sapadānaṃ kulā kulaṃ;
பிண்டி³காய சரே பி⁴க்கு², கு³த்தத்³வாரோ ஸுஸங்வுதோ.
Piṇḍikāya care bhikkhu, guttadvāro susaṃvuto.
580.
580.
‘‘லூகே²னபி வா ஸந்துஸ்ஸே, நாஞ்ஞங் பத்தே² ரஸங் ப³ஹுங்;
‘‘Lūkhenapi vā santusse, nāññaṃ patthe rasaṃ bahuṃ;
ரஸேஸு அனுகி³த்³த⁴ஸ்ஸ, ஜா²னே ந ரமதீ மனோ.
Rasesu anugiddhassa, jhāne na ramatī mano.
581.
581.
‘‘அப்பிச்சோ² சேவ ஸந்துட்டோ², பவிவித்தோ வஸே முனி;
‘‘Appiccho ceva santuṭṭho, pavivitto vase muni;
அஸங்ஸட்டோ² க³ஹட்டே²ஹி, அனாகா³ரேஹி சூப⁴யங்.
Asaṃsaṭṭho gahaṭṭhehi, anāgārehi cūbhayaṃ.
582.
582.
‘‘யதா² ஜளோ வ மூகோ³ வ, அத்தானங் த³ஸ்ஸயே ததா²;
‘‘Yathā jaḷo va mūgo va, attānaṃ dassaye tathā;
நாதிவேலங் ஸம்பா⁴ஸெய்ய, ஸங்க⁴மஜ்ஜ²ம்ஹி பண்டி³தோ.
Nātivelaṃ sambhāseyya, saṅghamajjhamhi paṇḍito.
583.
583.
‘‘ந ஸோ உபவதே³ கஞ்சி, உபகா⁴தங் விவஜ்ஜயே;
‘‘Na so upavade kañci, upaghātaṃ vivajjaye;
ஸங்வுதோ பாதிமொக்க²ஸ்மிங், மத்தஞ்ஞூ சஸ்ஸ போ⁴ஜனே.
Saṃvuto pātimokkhasmiṃ, mattaññū cassa bhojane.
584. ‘‘ஸுக்³க³ஹீதனிமித்தஸ்ஸ, சித்தஸ்ஸுப்பாத³கோவிதோ³.
584. ‘‘Suggahītanimittassa, cittassuppādakovido.
ஸமத²ங் அனுயுஞ்ஜெய்ய, காலேன ச விபஸ்ஸனங்.
Samathaṃ anuyuñjeyya, kālena ca vipassanaṃ.
585.
585.
‘‘வீரியஸாதச்சஸம்பன்னோ, யுத்தயோகோ³ ஸதா³ ஸியா;
‘‘Vīriyasātaccasampanno, yuttayogo sadā siyā;
ந ச அப்பத்வா து³க்க²ந்தங், விஸ்ஸாஸங் எய்ய பண்டி³தோ.
Na ca appatvā dukkhantaṃ, vissāsaṃ eyya paṇḍito.
586.
586.
‘‘ஏவங் விஹரமானஸ்ஸ, ஸுத்³தி⁴காமஸ்ஸ பி⁴க்கு²னோ;
‘‘Evaṃ viharamānassa, suddhikāmassa bhikkhuno;
கீ²யந்தி ஆஸவா ஸப்³பே³, நிப்³பு³திஞ்சாதி⁴க³ச்ச²தீ’’தி. –
Khīyanti āsavā sabbe, nibbutiñcādhigacchatī’’ti. –
இமா கா³தா² அபா⁴ஸி.
Imā gāthā abhāsi.
தத்த² விவித்தந்தி, ஜனவிவித்தங் ஸுஞ்ஞங் அரஞ்ஞாதி³ங். அப்பனிக்³கோ⁴ஸந்தி, நிஸ்ஸத்³த³ங் ஸத்³த³ஸங்க⁴ட்டனரஹிதங். வாளமிக³னிஸேவிதந்தி, ஸீஹப்³யக்³க⁴தீ³பிவாளமிகே³ஹி சரிதங். இமினாபி ஜனவிவேகங்யேவ த³ஸ்ஸேதி பந்தஸேனாஸனபா⁴வதீ³பனதோ. ஸேனாஸனந்தி, ஸயிதுங் ஆஸயிதுஞ்ச யுத்தபா⁴வேன வஸனட்டா²னங் இத⁴ ஸேனாஸனந்தி அதி⁴ப்பேதங். படிஸல்லானகாரணாதி, படிஸல்லானநிமித்தங், நானாரம்மணதோ நிவத்தெத்வா கம்மட்டா²னேயேவ சித்தஸ்ஸ படி படி ஸம்மதே³வ அல்லீயனத்த²ங்.
Tattha vivittanti, janavivittaṃ suññaṃ araññādiṃ. Appanigghosanti, nissaddaṃ saddasaṅghaṭṭanarahitaṃ. Vāḷamiganisevitanti, sīhabyagghadīpivāḷamigehi caritaṃ. Imināpi janavivekaṃyeva dasseti pantasenāsanabhāvadīpanato. Senāsananti, sayituṃ āsayituñca yuttabhāvena vasanaṭṭhānaṃ idha senāsananti adhippetaṃ. Paṭisallānakāraṇāti, paṭisallānanimittaṃ, nānārammaṇato nivattetvā kammaṭṭhāneyeva cittassa paṭi paṭi sammadeva allīyanatthaṃ.
ஏவங் பா⁴வனானுரூபங் ஸேனாஸனங் நித்³தி³ஸந்தோ ஸேனாஸனே ஸந்தோஸங் த³ஸ்ஸெத்வா இதா³னி சீவராதீ³ஸுபி தங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘ஸங்காரபுஞ்ஜா’’திஆதி³ வுத்தங். தத்த² ஸங்காரபுஞ்ஜாதி ஸங்காரானங் புஞ்ஜங் ஸங்காரபுஞ்ஜங், ததோ கசவரட்டா²னா. ஆஹத்வாதி ஆஹரித்வா. ததோதி ததா² ஆஹடசோளக்க²ண்டே³ஹி. கரணே ஹி இத³ங் நிஸ்ஸக்கவசனங் லூக²ந்தி ஸத்த²லூக²ரஜனலூகா²தி³னா லூக²ங் அவண்ணாமட்ட²ங். தா⁴ரெய்யாதி நிவாஸனாதி³வஸேன பரிஹரெய்ய, ஏதேன சீவரஸந்தோஸங் வத³தி.
Evaṃ bhāvanānurūpaṃ senāsanaṃ niddisanto senāsane santosaṃ dassetvā idāni cīvarādīsupi taṃ dassetuṃ ‘‘saṃkārapuñjā’’tiādi vuttaṃ. Tattha saṃkārapuñjāti saṃkārānaṃ puñjaṃ saṃkārapuñjaṃ, tato kacavaraṭṭhānā. Āhatvāti āharitvā. Tatoti tathā āhaṭacoḷakkhaṇḍehi. Karaṇe hi idaṃ nissakkavacanaṃ lūkhanti satthalūkharajanalūkhādinā lūkhaṃ avaṇṇāmaṭṭhaṃ. Dhāreyyāti nivāsanādivasena parihareyya, etena cīvarasantosaṃ vadati.
நீச மனங் கரித்வானாதி ‘‘அந்தமித³ங், பி⁴க்க²வே, ஜீவிகான’’ந்திஆதி³கங் (இதிவு॰ 91; ஸங்॰ நி॰ 3.80) ஸுக³தோவாத³ங் அனுஸ்ஸரித்வா நிஹதமானத³ப்பங் சித்தங் கத்வா. ஸபதா³னந்தி க⁴ரேஸு அவக²ண்ட³ரஹிதங்; அனுக⁴ரந்தி அத்தோ². தேனாஹ ‘‘குலா குல’’ந்தி. குலா குலந்தி குலதோ குலங், குலானுபுப்³பி³யா க⁴ரபடிபாடியாதி அத்தோ². பிண்டி³காயாதி மிஸ்ஸகபி⁴க்கா²ய, இமினா பிண்ட³பாதஸந்தோஸங் வத³தி. கு³த்தத்³வாரோதி ஸுபிஹிதசக்கா²தி³த்³வாரோ. ஸுஸங்வுதோதி ஹத்த²குக்குச்சாதீ³னங் அபா⁴வேன ஸுட்டு² ஸங்வுதோ.
Nīca manaṃ karitvānāti ‘‘antamidaṃ, bhikkhave, jīvikāna’’ntiādikaṃ (itivu. 91; saṃ. ni. 3.80) sugatovādaṃ anussaritvā nihatamānadappaṃ cittaṃ katvā. Sapadānanti gharesu avakhaṇḍarahitaṃ; anugharanti attho. Tenāha ‘‘kulā kula’’nti. Kulā kulanti kulato kulaṃ, kulānupubbiyā gharapaṭipāṭiyāti attho. Piṇḍikāyāti missakabhikkhāya, iminā piṇḍapātasantosaṃ vadati. Guttadvāroti supihitacakkhādidvāro. Susaṃvutoti hatthakukkuccādīnaṃ abhāvena suṭṭhu saṃvuto.
லூகே²னபி வாதி அபிஸத்³தோ³ ஸமுச்சயே, வா-ஸத்³தோ³ விகப்பே. உப⁴யேனபி லூகே²னபி அப்பேனபி யேன கேனசி ஸுலபே⁴ன இதரீதரேன ஸந்துஸ்ஸே ஸமங் ஸம்மா துஸ்ஸெய்ய. தேனாஹ ‘‘நாஞ்ஞங் பத்தே² ரஸங் ப³ஹு’’ந்தி. நாஞ்ஞங் பத்தே² ரஸங் ப³ஹுந்தி அத்தனா யதா²லத்³த⁴தோ அஞ்ஞங் மது⁴ராதி³ரஸங் ப³ஹுங் பணீதஞ்ச ந பத்தெ²ய்ய ந பிஹெய்ய, இமினா கி³லானபச்சயேபி ஸந்தோஸோ த³ஸ்ஸிதோ ஹோதி. ரஸேஸு கே³த⁴வாரணத்த²ங் பன காரணங் வத³ந்தோ ரஸேஸு அனுகி³த்³த⁴ஸ்ஸ, ஜா²னே ந ரமதீ மனோ’’தி ஆஹ. இந்த்³ரியஸங்வரம்பி அபரிபூரெந்தஸ்ஸ குதோ விக்கி²த்தசித்தஸமாதா⁴னந்தி அதி⁴ப்பாயோ.
Lūkhenapi vāti apisaddo samuccaye, vā-saddo vikappe. Ubhayenapi lūkhenapi appenapi yena kenaci sulabhena itarītarena santusse samaṃ sammā tusseyya. Tenāha ‘‘nāññaṃ patthe rasaṃ bahu’’nti. Nāññaṃ patthe rasaṃ bahunti attanā yathāladdhato aññaṃ madhurādirasaṃ bahuṃ paṇītañca na pattheyya na piheyya, iminā gilānapaccayepi santoso dassito hoti. Rasesu gedhavāraṇatthaṃ pana kāraṇaṃ vadanto rasesu anugiddhassa, jhāne na ramatī mano’’ti āha. Indriyasaṃvarampi aparipūrentassa kuto vikkhittacittasamādhānanti adhippāyo.
ஏவங் சதூஸு பச்சயேஸு ஸல்லேக²படிபத்திங் த³ஸ்ஸெத்வா இதா³னி அவஸிட்ட²கதா²வத்தூ²னி த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘அப்பிச்சோ² சேவா’’திஆதி³ வுத்தங். தத்த² அப்பிச்சோ²தி, அனிச்சோ² சதூஸு பச்சயேஸு இச்சா²ரஹிதோ, தேன சதுப்³பி³த⁴பச்சயேஸு தண்ஹுப்பாத³விக்க²ம்ப⁴னமாஹ. ஸந்துட்டோ²தி, சதூஸு பச்சயேஸு யதா²லாப⁴ஸந்தோஸாதி³னா ஸந்துட்டோ². யோ ஹி –
Evaṃ catūsu paccayesu sallekhapaṭipattiṃ dassetvā idāni avasiṭṭhakathāvatthūni dassetuṃ ‘‘appiccho cevā’’tiādi vuttaṃ. Tattha appicchoti, aniccho catūsu paccayesu icchārahito, tena catubbidhapaccayesu taṇhuppādavikkhambhanamāha. Santuṭṭhoti, catūsu paccayesu yathālābhasantosādinā santuṭṭho. Yo hi –
‘‘அதீதங் நானுஸோசெய்ய, நப்பஜப்பெய்யனாக³தங்;
‘‘Atītaṃ nānusoceyya, nappajappeyyanāgataṃ;
பச்சுப்பன்னேன யாபெய்ய, ஸோ ‘ஸந்துட்டோ²’தி பவுச்சதீ’’தி.
Paccuppannena yāpeyya, so ‘santuṭṭho’ti pavuccatī’’ti.
பவிவித்தோதி க³ணஸங்க³ணிகங் பஹாய காயேன பவிவித்தோ வூபகட்டோ². சித்தவிவேகாதி³கே ஹி பரதோ வக்க²தி. வஸேதி ஸப்³ப³த்த² யோஜேதப்³ப³ங். மோனெய்யத⁴ம்மஸமன்னாக³மேன முனி. அஸங்ஸட்டோ²தி த³ஸ்ஸனஸவனஸமுல்லபனஸம்போ⁴க³காயஸங்ஸக்³கா³னங் அபா⁴வேன அஸங்ஸட்டோ² யதா²வுத்தஸங்ஸக்³க³ரஹிதோ. உப⁴யந்தி, க³ஹட்டே²ஹி அனாகா³ரேஹி சாதி உப⁴யேஹிபி அஸங்ஸட்டோ². கரணே ஹி இத³ங் பச்சத்தவசனங்.
Pavivittoti gaṇasaṅgaṇikaṃ pahāya kāyena pavivitto vūpakaṭṭho. Cittavivekādike hi parato vakkhati. Vaseti sabbattha yojetabbaṃ. Moneyyadhammasamannāgamena muni. Asaṃsaṭṭhoti dassanasavanasamullapanasambhogakāyasaṃsaggānaṃ abhāvena asaṃsaṭṭho yathāvuttasaṃsaggarahito. Ubhayanti, gahaṭṭhehi anāgārehi cāti ubhayehipi asaṃsaṭṭho. Karaṇe hi idaṃ paccattavacanaṃ.
அத்தானங் த³ஸ்ஸயே ததா²தி அஜளோ அமூகோ³பி ஸமானோ யதா² ஜளோ வா மூகோ³ வா, ததா² அத்தானங் த³ஸ்ஸெய்ய, ஏதேன பாக³ப்³பி³யப்பஹானமாஹ. ஜளோ வ மூகோ³ வாதி ச கா³தா²ஸுக²த்த²ங் ரஸ்ஸத்தங் கதங், ஸமுச்சயத்தோ² ச வாஸத்³தோ³. நாதிவேலங் ஸம்பா⁴ஸெய்யாதி அதிவேலங் அதிக்கந்தபமாணங் ந பா⁴ஸெய்ய, மத்தபா⁴ணீ அஸ்ஸாதி அத்தோ². ஸங்க⁴மஜ்ஜ²ம்ஹீதி பி⁴க்கு²ஸங்கே⁴, ஜனஸமூஹே வா.
Attānaṃ dassaye tathāti ajaḷo amūgopi samāno yathā jaḷo vā mūgo vā, tathā attānaṃ dasseyya, etena pāgabbiyappahānamāha. Jaḷo va mūgo vāti ca gāthāsukhatthaṃ rassattaṃ kataṃ, samuccayattho ca vāsaddo. Nātivelaṃ sambhāseyyāti ativelaṃ atikkantapamāṇaṃ na bhāseyya, mattabhāṇī assāti attho. Saṅghamajjhamhīti bhikkhusaṅghe, janasamūhe vā.
ந ஸோ உபவதே³ கஞ்சீதி ஸோ யதா²வுத்தபடிபத்திகோ பி⁴க்கு² ஹீனங் வா மஜ்ஜி²மங் வா உக்கட்ட²ங் வா யங்கிஞ்சி ந வாசாய உபவதெ³ய்ய. உபகா⁴தங் விவஜ்ஜயேதி காயேன உபகா⁴தங் பரிவிஹேட²னங் வஜ்ஜெய்ய. ஸங்வுதோ பாதிமொக்க²ஸ்மிந்தி பாதிமொக்க²ம்ஹி பாதிமொக்க²ஸங்வரஸீலே ஸங்வுதோ அஸ்ஸ, பாதிமொக்க²ஸங்வரேன பிஹிதகாயவாசோ ஸியாதி அத்தோ². மத்தஞ்ஞூ சஸ்ஸ போ⁴ஜனேதி பரியேஸனபடிக்³க³ஹணபரிபோ⁴க³விஸ்ஸஜ்ஜனேஸு போ⁴ஜனே பமாணஞ்ஞூ ஸியா.
Na so upavade kañcīti so yathāvuttapaṭipattiko bhikkhu hīnaṃ vā majjhimaṃ vā ukkaṭṭhaṃ vā yaṃkiñci na vācāya upavadeyya. Upaghātaṃ vivajjayeti kāyena upaghātaṃ pariviheṭhanaṃ vajjeyya. Saṃvuto pātimokkhasminti pātimokkhamhi pātimokkhasaṃvarasīle saṃvuto assa, pātimokkhasaṃvarena pihitakāyavāco siyāti attho. Mattaññū cassa bhojaneti pariyesanapaṭiggahaṇaparibhogavissajjanesu bhojane pamāṇaññū siyā.
ஸுக்³க³ஹீதனிமித்தஸ்ஸாதி ‘‘ஏவங் மே மனஸி கரோதோ சித்தங் ஸமாஹிதங் அஹோஸீ’’தி ததா³காரங் ஸல்லக்கெ²ந்தோ ஸுட்டு² க³ஹிதஸமாதி⁴னிமித்தோ அஸ்ஸ. ‘‘ஸுக்³க³ஹீதனிமித்தோ ஸோ’’திபி பாடோ², ஸோ யோகீ³தி அத்தோ². சித்தஸ்ஸுப்பாத³கோவிதோ³தி ஏவங் பா⁴வயதோ சித்தங் லீனங் ஹோதி, ‘‘ஏவங் உத்³த⁴த’’ந்தி லீனஸ்ஸ உத்³த⁴தஸ்ஸ ச சித்தஸ்ஸ உப்பத்திகாரணே குஸலோ அஸ்ஸ. லீனே ஹி சித்தே த⁴ம்மவிசயவீரியபீதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³ பா⁴வேதப்³பா³, உத்³த⁴தே பஸ்ஸத்³தி⁴ஸமாதி⁴உபெக்கா²ஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³. ஸதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³ பன ஸப்³ப³த்த² இச்சி²தப்³போ³. தேனாஹ ப⁴க³வா – ‘‘யஸ்மிஞ்ச கோ², பி⁴க்க²வே, ஸமயே லீனங் சித்தங் ஹோதி, காலோ தஸ்மிங் ஸமயே த⁴ம்மவிசயஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்க³ஸ்ஸ பா⁴வனாயா’’திஆதி³ (ஸங்॰ நி॰ 5.234). ஸமத²ங் அனுயுஞ்ஜெய்யாதி ஸமத²பா⁴வனங் பா⁴வெய்ய, அனுப்பன்னங் ஸமாதி⁴ங் உப்பாதெ³ய்ய, உப்பன்னஞ்ச யாவ வஸீபா⁴வப்பத்தி, தாவ வட்³டெ⁴ய்ய ப்³யூஹெய்யாதி அத்தோ². காலேன ச விபஸ்ஸனந்தி யதா²லத்³த⁴ங் ஸமாதி⁴ங் நிகந்தியா அபரியாதா³னேன ஹானபா⁴கி³யங் டி²திபா⁴கி³யங் வா அகத்வா நிப்³பே³த⁴பா⁴கி³யங்வ கத்வா காலேன விபஸ்ஸனஞ்ச அனுயுஞ்ஜெய்ய. அத² வா காலேன ச விபஸ்ஸனந்தி ஸமத²ங் அனுயுஞ்ஜந்தோ தஸ்ஸ தி²ரீபூ⁴தகாலே ஸங்கோசங் அனாபஜ்ஜித்வா அரியமக்³கா³தி⁴க³மாய விபஸ்ஸனங் அனுயுஞ்ஜெய்ய. யதா²ஹ –
Suggahītanimittassāti ‘‘evaṃ me manasi karoto cittaṃ samāhitaṃ ahosī’’ti tadākāraṃ sallakkhento suṭṭhu gahitasamādhinimitto assa. ‘‘Suggahītanimitto so’’tipi pāṭho, so yogīti attho. Cittassuppādakovidoti evaṃ bhāvayato cittaṃ līnaṃ hoti, ‘‘evaṃ uddhata’’nti līnassa uddhatassa ca cittassa uppattikāraṇe kusalo assa. Līne hi citte dhammavicayavīriyapītisambojjhaṅgā bhāvetabbā, uddhate passaddhisamādhiupekkhāsambojjhaṅgā. Satisambojjhaṅgo pana sabbattha icchitabbo. Tenāha bhagavā – ‘‘yasmiñca kho, bhikkhave, samaye līnaṃ cittaṃ hoti, kālo tasmiṃ samaye dhammavicayasambojjhaṅgassa bhāvanāyā’’tiādi (saṃ. ni. 5.234). Samathaṃ anuyuñjeyyāti samathabhāvanaṃ bhāveyya, anuppannaṃ samādhiṃ uppādeyya, uppannañca yāva vasībhāvappatti, tāva vaḍḍheyya byūheyyāti attho. Kālena ca vipassananti yathāladdhaṃ samādhiṃ nikantiyā apariyādānena hānabhāgiyaṃ ṭhitibhāgiyaṃ vā akatvā nibbedhabhāgiyaṃva katvā kālena vipassanañca anuyuñjeyya. Atha vā kālena ca vipassananti samathaṃ anuyuñjanto tassa thirībhūtakāle saṅkocaṃ anāpajjitvā ariyamaggādhigamāya vipassanaṃ anuyuñjeyya. Yathāha –
‘‘அத² வா ஸமாதி⁴லாபே⁴ன, விவித்தஸயனேன வா;
‘‘Atha vā samādhilābhena, vivittasayanena vā;
பி⁴க்கு² விஸ்ஸாஸமாபாதி³, அப்பத்தோ ஆஸவக்க²ய’’ந்தி. (த⁴॰ ப॰ 271-272);
Bhikkhu vissāsamāpādi, appatto āsavakkhaya’’nti. (dha. pa. 271-272);
தேன வுத்தங் – ‘‘வீரியஸாதச்சஸம்பன்னோ’’திஆதி³. ஸததபா⁴வோ ஸாதச்சங், வீரியஸ்ஸ ஸாதச்சங், தேன ஸம்பன்னோ ஸமன்னாக³தோ, ஸததபவத்தவீரியோ, நிச்சபக்³க³ஹிதவீரியோதி அத்தோ². யுத்தயோகோ³ ஸதா³ ஸியாதி ஸப்³ப³காலங் பா⁴வனானுயுத்தோ ஸியா. து³க்க²ந்தந்தி வட்டது³க்க²ஸ்ஸ அந்தங் பரியோஸானங் நிரோத⁴ங் நிப்³பா³னங் அப்பத்வா விஸ்ஸாஸங் ந எய்ய ந க³ச்செ²ய்ய. ‘‘அஹங் பரிஸுத்³த⁴ஸீலோ ஜா²னலாபீ⁴ அபி⁴ஞ்ஞாலாபீ⁴ விபஸ்ஸனங் மத்த²கங் பாபெத்வா டி²தோ’’தி வா விஸ்ஸட்டோ² ந ப⁴வெய்யாதி அத்தோ².
Tena vuttaṃ – ‘‘vīriyasātaccasampanno’’tiādi. Satatabhāvo sātaccaṃ, vīriyassa sātaccaṃ, tena sampanno samannāgato, satatapavattavīriyo, niccapaggahitavīriyoti attho. Yuttayogo sadā siyāti sabbakālaṃ bhāvanānuyutto siyā. Dukkhantanti vaṭṭadukkhassa antaṃ pariyosānaṃ nirodhaṃ nibbānaṃ appatvā vissāsaṃ na eyya na gaccheyya. ‘‘Ahaṃ parisuddhasīlo jhānalābhī abhiññālābhī vipassanaṃ matthakaṃ pāpetvā ṭhito’’ti vā vissaṭṭho na bhaveyyāti attho.
ஏவங் விஹரமானஸ்ஸாதி, ஏவங் விவித்தஸேனாஸனஸேவனாதி³னா விபஸ்ஸனாவஸேன யுத்தயோக³தாபரியோஸானேன விதி⁴னா விஹரந்தஸ்ஸ. ஸுத்³தி⁴காமஸ்ஸாதி, ஞாணத³ஸ்ஸனவிஸுத்³தி⁴ங் அச்சந்தவிஸுத்³தி⁴ங் நிப்³பா³னங் அரஹத்தஞ்ச இச்ச²ந்தஸ்ஸ. ஸங்ஸாரே ப⁴யஸ்ஸ இக்க²தோ பி⁴க்கு²னோ, காமாஸவாத³யோ ஸப்³பே³ ஆஸவா கீ²யந்தி க²யங் அப்³ப⁴த்த²ங் க³ச்ச²ந்தி, தேஸங் க²யக³மனேனேவ ஸஉபாதி³ஸேஸஅனுபாதி³ஸேஸபபே⁴த³ங் து³வித⁴ம்பி நிப்³பா³னங் அதி⁴க³ச்ச²தி பாபுணாதி.
Evaṃ viharamānassāti, evaṃ vivittasenāsanasevanādinā vipassanāvasena yuttayogatāpariyosānena vidhinā viharantassa. Suddhikāmassāti, ñāṇadassanavisuddhiṃ accantavisuddhiṃ nibbānaṃ arahattañca icchantassa. Saṃsāre bhayassa ikkhato bhikkhuno, kāmāsavādayo sabbe āsavā khīyanti khayaṃ abbhatthaṃ gacchanti, tesaṃ khayagamaneneva saupādisesaanupādisesapabhedaṃ duvidhampi nibbānaṃ adhigacchati pāpuṇāti.
ஏவங் தே²ரோ தஸ்ஸ பி⁴க்கு²னோ ஓவாத³தா³னாபதே³ஸேன அத்தனா ததா²படிபன்னபா⁴வங் தீ³பெந்தோ அஞ்ஞங் ப்³யாகாஸி.
Evaṃ thero tassa bhikkhuno ovādadānāpadesena attanā tathāpaṭipannabhāvaṃ dīpento aññaṃ byākāsi.
வங்க³ந்தபுத்தஉபஸேனத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
Vaṅgantaputtaupasenattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / தே²ரகா³தா²பாளி • Theragāthāpāḷi / 6. வங்க³ந்தபுத்தஉபஸேனத்தே²ரகா³தா² • 6. Vaṅgantaputtaupasenattheragāthā