Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / อปทานปาฬิ • Apadānapāḷi

    ๔. วงฺคีสเตฺถรอปทานํ

    4. Vaṅgīsattheraapadānaṃ

    ๙๖.

    96.

    ‘‘ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน, สพฺพธเมฺมสุ จกฺขุมา;

    ‘‘Padumuttaro nāma jino, sabbadhammesu cakkhumā;

    อิโต สตสหสฺสมฺหิ, กเปฺป อุปฺปชฺชิ นายโกฯ

    Ito satasahassamhi, kappe uppajji nāyako.

    ๙๗.

    97.

    ‘‘ยถาปิ สาคเร อูมิ, คคเน วิย ตารกา;

    ‘‘Yathāpi sāgare ūmi, gagane viya tārakā;

    เอวํ ปาวจนํ ตสฺส, อรหเนฺตหิ จิตฺติตํฯ

    Evaṃ pāvacanaṃ tassa, arahantehi cittitaṃ.

    ๙๘.

    98.

    ‘‘สเทวาสุรนาเคหิ, มนุเชหิ ปุรกฺขโต;

    ‘‘Sadevāsuranāgehi, manujehi purakkhato;

    สมณพฺราหฺมณากิเณฺณ, ชนมเชฺฌ ชินุตฺตโมฯ

    Samaṇabrāhmaṇākiṇṇe, janamajjhe jinuttamo.

    ๙๙.

    99.

    ‘‘ปภาหิ อนุรญฺชโนฺต, โลเก 1 โลกนฺตคู ชิโน;

    ‘‘Pabhāhi anurañjanto, loke 2 lokantagū jino;

    วจเนน วิโพเธโนฺต, เวเนยฺยปทุมานิ โสฯ

    Vacanena vibodhento, veneyyapadumāni so.

    ๑๐๐.

    100.

    ‘‘เวสารเชฺชหิ สมฺปโนฺน, จตูหิ ปุริสุตฺตโม;

    ‘‘Vesārajjehi sampanno, catūhi purisuttamo;

    ปหีนภยสารโชฺช, เขมปฺปโตฺต วิสารโทฯ

    Pahīnabhayasārajjo, khemappatto visārado.

    ๑๐๑.

    101.

    ‘‘อาสภํ ปวรํ ฐานํ, พุทฺธภูมิญฺจ เกวลํ;

    ‘‘Āsabhaṃ pavaraṃ ṭhānaṃ, buddhabhūmiñca kevalaṃ;

    ปฎิชานาติ โลกโคฺค, นตฺถิ สโญฺจทโก กฺวจิฯ

    Paṭijānāti lokaggo, natthi sañcodako kvaci.

    ๑๐๒.

    102.

    ‘‘สีหนาทมสมฺภีตํ, นทโต ตสฺส ตาทิโน;

    ‘‘Sīhanādamasambhītaṃ, nadato tassa tādino;

    เทโว นโร วา พฺรหฺมา วา, ปฎิวตฺตา น วิชฺชติฯ

    Devo naro vā brahmā vā, paṭivattā na vijjati.

    ๑๐๓.

    103.

    ‘‘เทเสโนฺต ปวรํ ธมฺมํ, สนฺตาเรโนฺต สเทวกํ;

    ‘‘Desento pavaraṃ dhammaṃ, santārento sadevakaṃ;

    ธมฺมจกฺกํ ปวเตฺตติ, ปริสาสุ วิสารโทฯ

    Dhammacakkaṃ pavatteti, parisāsu visārado.

    ๑๐๔.

    104.

    ‘‘ปฎิภานวตํ อคฺคํ, สาวกํ สาธุสมฺมตํ;

    ‘‘Paṭibhānavataṃ aggaṃ, sāvakaṃ sādhusammataṃ;

    คุณํ พหุํ ปกิเตฺตตฺวา, เอตทเคฺค ฐเปสิ ตํฯ

    Guṇaṃ bahuṃ pakittetvā, etadagge ṭhapesi taṃ.

    ๑๐๕.

    105.

    ‘‘ตทาหํ หํสวติยํ, พฺราหฺมโณ สาธุสมฺมโต;

    ‘‘Tadāhaṃ haṃsavatiyaṃ, brāhmaṇo sādhusammato;

    สพฺพเวทวิทู ชาโต, วาคีโส วาทิสูทโนฯ

    Sabbavedavidū jāto, vāgīso vādisūdano.

    ๑๐๖.

    106.

    ‘‘อุเปจฺจ ตํ มหาวีรํ, สุตฺวาหํ ธมฺมเทสนํ;

    ‘‘Upecca taṃ mahāvīraṃ, sutvāhaṃ dhammadesanaṃ;

    ปีติวรํ ปฎิลภิํ, สาวกสฺส คุเณ รโตฯ

    Pītivaraṃ paṭilabhiṃ, sāvakassa guṇe rato.

    ๑๐๗.

    107.

    ‘‘นิมเนฺตตฺวาว สุคตํ, สสงฺฆํ โลกนนฺทนํ;

    ‘‘Nimantetvāva sugataṃ, sasaṅghaṃ lokanandanaṃ;

    สตฺตาหํ โภชยิตฺวาหํ, ทุเสฺสหจฺฉาทยิํ ตทาฯ

    Sattāhaṃ bhojayitvāhaṃ, dussehacchādayiṃ tadā.

    ๑๐๘.

    108.

    ‘‘นิปจฺจ สิรสา ปาเท, กโตกาโส กตญฺชลี;

    ‘‘Nipacca sirasā pāde, katokāso katañjalī;

    เอกมนฺตํ ฐิโต หโฎฺฐ, สนฺถวิํ ชินมุตฺตมํฯ

    Ekamantaṃ ṭhito haṭṭho, santhaviṃ jinamuttamaṃ.

    ๑๐๙.

    109.

    ‘‘‘นโม เต วาทิมทฺทน 3, นโม เต อิสิสตฺตม 4;

    ‘‘‘Namo te vādimaddana 5, namo te isisattama 6;

    นโม เต สพฺพโลกคฺค, นโม เต อภยงฺกรฯ

    Namo te sabbalokagga, namo te abhayaṅkara.

    ๑๑๐.

    110.

    ‘‘‘นโม เต มารมถน 7, นโม เต ทิฎฺฐิสูทน;

    ‘‘‘Namo te māramathana 8, namo te diṭṭhisūdana;

    นโม เต สนฺติสุขท, นโม เต สรณงฺกรฯ

    Namo te santisukhada, namo te saraṇaṅkara.

    ๑๑๑.

    111.

    ‘‘‘อนาถานํ ภวํ นาโถ, ภีตานํ อภยปฺปโท;

    ‘‘‘Anāthānaṃ bhavaṃ nātho, bhītānaṃ abhayappado;

    วิสฺสามภูมิ 9 สนฺตานํ, สรณํ สรเณสินํ’ฯ

    Vissāmabhūmi 10 santānaṃ, saraṇaṃ saraṇesinaṃ’.

    ๑๑๒.

    112.

    ‘‘เอวมาทีหิ สมฺพุทฺธํ, สนฺถวิตฺวา มหาคุณํ;

    ‘‘Evamādīhi sambuddhaṃ, santhavitvā mahāguṇaṃ;

    อโวจํ วาทิสูทสฺส 11, คติํ ปโปฺปมิ ภิกฺขุโนฯ

    Avocaṃ vādisūdassa 12, gatiṃ pappomi bhikkhuno.

    ๑๑๓.

    113.

    ‘‘ตทา อโวจ ภควา, อนนฺตปฎิภานวา;

    ‘‘Tadā avoca bhagavā, anantapaṭibhānavā;

    ‘โย โส พุทฺธํ อโภเชสิ, สตฺตาหํ สหสาวกํฯ

    ‘Yo so buddhaṃ abhojesi, sattāhaṃ sahasāvakaṃ.

    ๑๑๔.

    114.

    ‘‘‘คุณญฺจ เม ปกิเตฺตสิ, ปสโนฺน เสหิ ปาณิภิ;

    ‘‘‘Guṇañca me pakittesi, pasanno sehi pāṇibhi;

    เอโส ปตฺถยเต ฐานํ, วาทิสูทสฺส ภิกฺขุโนฯ

    Eso patthayate ṭhānaṃ, vādisūdassa bhikkhuno.

    ๑๑๕.

    115.

    ‘‘‘อนาคตมฺหิ อทฺธาเน, ลจฺฉเส ตํ มโนรถํ;

    ‘‘‘Anāgatamhi addhāne, lacchase taṃ manorathaṃ;

    เทวมานุสสมฺปตฺติํ, อนุโภตฺวา อนปฺปกํฯ

    Devamānusasampattiṃ, anubhotvā anappakaṃ.

    ๑๑๖.

    116.

    ‘‘‘สตสหสฺสิโต กเปฺป, โอกฺกากกุลสมฺภโว;

    ‘‘‘Satasahassito kappe, okkākakulasambhavo;

    โคตโม นาม โคเตฺตน, สตฺถา โลเก ภวิสฺสติฯ

    Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.

    ๑๑๗.

    117.

    ‘‘‘ตสฺส ธเมฺมสุ ทายาโท, โอรโส ธมฺมนิมฺมิโต;

    ‘‘‘Tassa dhammesu dāyādo, oraso dhammanimmito;

    วงฺคีโส นาม นาเมน, เหสฺสติ สตฺถุ สาวโก’ฯ

    Vaṅgīso nāma nāmena, hessati satthu sāvako’.

    ๑๑๘.

    118.

    ‘‘ตํ สุตฺวา มุทิโต หุตฺวา, ยาวชีวํ ตทา ชินํ;

    ‘‘Taṃ sutvā mudito hutvā, yāvajīvaṃ tadā jinaṃ;

    ปจฺจเยหิ อุปฎฺฐาสิํ, เมตฺตจิโตฺต ตถาคตํฯ

    Paccayehi upaṭṭhāsiṃ, mettacitto tathāgataṃ.

    ๑๑๙.

    119.

    ‘‘เตน กเมฺมน สุกเตน, เจตนาปณิธีหิ จ;

    ‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;

    ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ, ตุสิตํ 13 อคมาสหํฯ

    Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tusitaṃ 14 agamāsahaṃ.

    ๑๒๐.

    120.

    ‘‘ปจฺฉิเม จ ภเว ทานิ, ชาโต วิปฺปกุเล 15 อหํ;

    ‘‘Pacchime ca bhave dāni, jāto vippakule 16 ahaṃ;

    ปจฺจาชาโต 17 ยทา อาสิํ, ชาติยา สตฺตวสฺสิโกฯ

    Paccājāto 18 yadā āsiṃ, jātiyā sattavassiko.

    ๑๒๑.

    121.

    ‘‘สพฺพเวทวิทู ชาโต, วาทสตฺถวิสารโท;

    ‘‘Sabbavedavidū jāto, vādasatthavisārado;

    วาทิสฺสโร 19 จิตฺตกถี, ปรวาทปฺปมทฺทโนฯ

    Vādissaro 20 cittakathī, paravādappamaddano.

    ๑๒๒.

    122.

    ‘‘วเงฺค ชาโตติ วงฺคีโส, วจเน อิสฺสโรติ วา;

    ‘‘Vaṅge jātoti vaṅgīso, vacane issaroti vā;

    วงฺคีโส อิติ เม นามํ, อภวี โลกสมฺมตํฯ

    Vaṅgīso iti me nāmaṃ, abhavī lokasammataṃ.

    ๑๒๓.

    123.

    ‘‘ยทาหํ วิญฺญุตํ ปโตฺต, ฐิโต ปฐมโยพฺพเน;

    ‘‘Yadāhaṃ viññutaṃ patto, ṭhito paṭhamayobbane;

    ตทา ราชคเห รเมฺม, สาริปุตฺตมหทฺทสํ 21ฯ

    Tadā rājagahe ramme, sāriputtamahaddasaṃ 22.

    ปญฺจวีสติมํ ภาณวารํฯ

    Pañcavīsatimaṃ bhāṇavāraṃ.

    ๑๒๔.

    124.

    ‘‘ปิณฺฑาย วิจรนฺตํ ตํ, ปตฺตปาณิํ สุสํวุตํ;

    ‘‘Piṇḍāya vicarantaṃ taṃ, pattapāṇiṃ susaṃvutaṃ;

    อโลลกฺขิํ มิตภาณิํ, ยุคมตฺตํ นิทกฺขิตํ 23ฯ

    Alolakkhiṃ mitabhāṇiṃ, yugamattaṃ nidakkhitaṃ 24.

    ๑๒๕.

    125.

    ‘‘ตํ ทิสฺวา วิมฺหิโต หุตฺวา, อโวจํ มมนุจฺฉวํ 25;

    ‘‘Taṃ disvā vimhito hutvā, avocaṃ mamanucchavaṃ 26;

    กณิการํว นิจิตํ 27, จิตฺตํ คาถาปทํ อหํฯ

    Kaṇikāraṃva nicitaṃ 28, cittaṃ gāthāpadaṃ ahaṃ.

    ๑๒๖.

    126.

    ‘‘อาจิกฺขิ โส เม สตฺถารํ, สมฺพุทฺธํ โลกนายกํ;

    ‘‘Ācikkhi so me satthāraṃ, sambuddhaṃ lokanāyakaṃ;

    ตทา โส ปณฺฑิโต วีโร, อุตฺตริํ 29 สมโวจ เมฯ

    Tadā so paṇḍito vīro, uttariṃ 30 samavoca me.

    ๑๒๗.

    127.

    ‘‘วิราคสํหิตํ วากฺยํ, กตฺวา ทุทฺทสมุตฺตมํ;

    ‘‘Virāgasaṃhitaṃ vākyaṃ, katvā duddasamuttamaṃ;

    วิจิตฺตปฎิภาเนหิ, โตสิโต เตน ตาทินาฯ

    Vicittapaṭibhānehi, tosito tena tādinā.

    ๑๒๘.

    128.

    ‘‘นิปจฺจ สิรสา ปาเท, ‘ปพฺพาเชหี’ติ มํ พฺรวิ;

    ‘‘Nipacca sirasā pāde, ‘pabbājehī’ti maṃ bravi;

    ตโต มํ ส มหาปโญฺญ, พุทฺธเสฎฺฐมุปานยิฯ

    Tato maṃ sa mahāpañño, buddhaseṭṭhamupānayi.

    ๑๒๙.

    129.

    ‘‘นิปจฺจ สิรสา ปาเท, นิสีทิํ สตฺถุ สนฺติเก;

    ‘‘Nipacca sirasā pāde, nisīdiṃ satthu santike;

    มมาห วทตํ เสโฎฺฐ, กจฺจิ วงฺคีส ชานาสิ 31ฯ

    Mamāha vadataṃ seṭṭho, kacci vaṅgīsa jānāsi 32.

    ๑๓๐.

    130.

    ‘‘กิญฺจิ สิปฺปนฺติ ตสฺสาหํ, ‘ชานามี’ติ จ อพฺรวิํ;

    ‘‘Kiñci sippanti tassāhaṃ, ‘jānāmī’ti ca abraviṃ;

    มตสีสํ วนจฺฉุทฺธํ, อปิ พารสวสฺสิกํ;

    Matasīsaṃ vanacchuddhaṃ, api bārasavassikaṃ;

    ตว วิชฺชาวิเสเสน, สเจ สโกฺกสิ วาจย 33ฯ

    Tava vijjāvisesena, sace sakkosi vācaya 34.

    ๑๓๑.

    131.

    ‘‘อาโมติ เม ปฎิญฺญาเต, ตีณิ สีสานิ ทสฺสยิ;

    ‘‘Āmoti me paṭiññāte, tīṇi sīsāni dassayi;

    นิรยนรเทเวสุ, อุปปเนฺน อวาจยิํฯ

    Nirayanaradevesu, upapanne avācayiṃ.

    ๑๓๒.

    132.

    ‘‘ตทา ขีณาสวเสฺสว 35, สีสํ ทเสฺสสิ นายโก;

    ‘‘Tadā khīṇāsavasseva 36, sīsaṃ dassesi nāyako;

    ตโตหํ วิหตารโพฺภ, ปพฺพชฺชํ สมยาจิสํฯ

    Tatohaṃ vihatārabbho, pabbajjaṃ samayācisaṃ.

    ๑๓๓.

    133.

    ‘‘ปพฺพชิตฺวาน สุคตํ, สนฺถวามิ ตหิํ ตหิํ;

    ‘‘Pabbajitvāna sugataṃ, santhavāmi tahiṃ tahiṃ;

    ตโต มํ กพฺพวิโตฺตสิ 37, อุชฺฌายนฺติห ภิกฺขโวฯ

    Tato maṃ kabbavittosi 38, ujjhāyantiha bhikkhavo.

    ๑๓๔.

    134.

    ‘‘ตโต วีมํสนตฺถํ เม, อาห พุโทฺธ วินายโก;

    ‘‘Tato vīmaṃsanatthaṃ me, āha buddho vināyako;

    ตกฺกิกา ปนิมา คาถา, ฐานโส ปฎิภนฺติ ตํฯ

    Takkikā panimā gāthā, ṭhānaso paṭibhanti taṃ.

    ๑๓๕.

    135.

    ‘‘น กพฺพวิโตฺตหํ วีร, ฐานโส ปฎิภนฺติ มํ;

    ‘‘Na kabbavittohaṃ vīra, ṭhānaso paṭibhanti maṃ;

    เตน หิ ทานิ วงฺคีส, ฐานโส สนฺถวาหิ มํฯ

    Tena hi dāni vaṅgīsa, ṭhānaso santhavāhi maṃ.

    ๑๓๖.

    136.

    ‘‘ตทาหํ สนฺถวิํ วีรํ, คาถาหิ อิสิสตฺตมํ;

    ‘‘Tadāhaṃ santhaviṃ vīraṃ, gāthāhi isisattamaṃ;

    ฐานโส เม ตทา ตุโฎฺฐ, ชิโน อเคฺค ฐเปสิ มํฯ

    Ṭhānaso me tadā tuṭṭho, jino agge ṭhapesi maṃ.

    ๑๓๗.

    137.

    ‘‘ปฎิภาเนน จิเตฺตน, อเญฺญสมติมญฺญหํ;

    ‘‘Paṭibhānena cittena, aññesamatimaññahaṃ;

    เปสเล เตน สํวิโคฺค, อรหตฺตมปาปุณิํฯ

    Pesale tena saṃviggo, arahattamapāpuṇiṃ.

    ๑๓๘.

    138.

    ‘‘‘ปฎิภานวตํ อโคฺค, อโญฺญ โกจิ น วิชฺชติ;

    ‘‘‘Paṭibhānavataṃ aggo, añño koci na vijjati;

    ยถายํ ภิกฺขุ วงฺคีโส, เอวํ ธาเรถ ภิกฺขโว’ฯ

    Yathāyaṃ bhikkhu vaṅgīso, evaṃ dhāretha bhikkhavo’.

    ๑๓๙.

    139.

    ‘‘สตสหเสฺส กตํ กมฺมํ, ผลํ ทเสฺสสิ เม อิธ;

    ‘‘Satasahasse kataṃ kammaṃ, phalaṃ dassesi me idha;

    สุมุโตฺต สรเวโคว กิเลเส ฌาปยิํ มมฯ

    Sumutto saravegova kilese jhāpayiṃ mama.

    ๑๔๐.

    140.

    ‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ…เป.… วิหรามิ อนาสโวฯ

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.

    ๑๔๑.

    141.

    ‘‘สฺวาคตํ วต เม อาสิ…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํฯ

    ‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.

    ๑๔๒.

    142.

    ‘‘ปฎิสมฺภิทา จตโสฺส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ

    ‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.

    อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา วงฺคีโส เถโร อิมา คาถาโย

    Itthaṃ sudaṃ āyasmā vaṅgīso thero imā gāthāyo

    อภาสิตฺถาติฯ

    Abhāsitthāti.

    วงฺคีสเตฺถรสฺสาปทานํ จตุตฺถํฯ

    Vaṅgīsattherassāpadānaṃ catutthaṃ.




    Next: ๕. นนฺทกเตฺถรอปทานํ • 5. Nandakattheraapadānaṃ




    Footnotes:
    1. โลกํ (สี.)
    2. lokaṃ (sī.)
    3. วาทิสทฺทุล (สี. ปี.), วาทิสูทน (สฺยา.)
    4. ปุริสุตฺตม (สี. ปี.)
    5. vādisaddula (sī. pī.), vādisūdana (syā.)
    6. purisuttama (sī. pī.)
    7. มารมสน (อฎฺฐ.)
    8. māramasana (aṭṭha.)
    9. วิสฺสาสํ ภูมิ (สฺยา.), วิสฺสานภูมิ (ปี.)
    10. vissāsaṃ bhūmi (syā.), vissānabhūmi (pī.)
    11. วาทิสูรสฺส (สี. สฺยา. ปี.)
    12. vādisūrassa (sī. syā. pī.)
    13. ตาวติํสํ (สฺยา.)
    14. tāvatiṃsaṃ (syā.)
    15. ปริพฺพาชกุเล (สี. สฺยา. ปี.)
    16. paribbājakule (sī. syā. pī.)
    17. สมฺปโตฺต จ (ก.)
    18. sampatto ca (ka.)
    19. วคฺคุสฺสโร (สฺยา. ปี.)
    20. vaggussaro (syā. pī.)
    21. มถทฺทสํ (สี. ปี.), จ อทฺทสํ (สฺยา.)
    22. mathaddasaṃ (sī. pī.), ca addasaṃ (syā.)
    23. นิริกฺขตํ (สี. ปี.), อุทิกฺขตํ (สฺยา.)
    24. nirikkhataṃ (sī. pī.), udikkhataṃ (syā.)
    25. มนนุจฺฉวํ (สี. สฺยา.)
    26. mananucchavaṃ (sī. syā.)
    27. กณิการปริจิตํ (ปี.), ขณิกํ ฐานรจิตํ (สี.)
    28. kaṇikāraparicitaṃ (pī.), khaṇikaṃ ṭhānaracitaṃ (sī.)
    29. อุตฺตรํ (สี. ปี.)
    30. uttaraṃ (sī. pī.)
    31. สจฺจํ วงฺคีส กจฺจิ เต (สฺยา.)
    32. saccaṃ vaṅgīsa kacci te (syā.)
    33. ภาสย (สี. ปี.)
    34. bhāsaya (sī. pī.)
    35. ปเจฺจกพุทฺธสฺส (สี. ปี.)
    36. paccekabuddhassa (sī. pī.)
    37. กวิจิโตฺตติ (สฺยา. ปี.)
    38. kavicittoti (syā. pī.)



    Related texts:



    อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / อปทาน-อฎฺฐกถา • Apadāna-aṭṭhakathā / ๔. วงฺคีสเตฺถรอปทานวณฺณนา • 4. Vaṅgīsattheraapadānavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact