| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ជាតក-អដ្ឋកថា • Jātaka-aṭṭhakathā |
[៤៧] ៧. វារុណិទូសកជាតកវណ្ណនា
[47] 7. Vāruṇidūsakajātakavaṇṇanā
ន វេ អនត្ថកុសលេនាតិ ឥទំ សត្ថា ជេតវនេ វិហរន្តោ វារុណិទូសកំ អារព្ភ កថេសិ។ អនាថបិណ្ឌិកស្ស កិរ សហាយោ ឯកោ វារុណិវាណិជោ តិខិណំ វារុណិំ យោជេត្វា ហិរញ្ញសុវណ្ណាទីនិ គហេត្វា វិក្កិណន្តោ មហាជនេ សន្និបតិតេ ‘‘តាត, ត្វំ មូលំ គហេត្វា វារុណិំ ទេហី’’តិ អន្តេវាសិកំ អាណាបេត្វា សយំ ន្ហាយិតុំ អគមាសិ។ អន្តេវាសិកោ មហាជនស្ស វារុណិំ ទេន្តោ មនុស្សេ អន្តរន្តរា លោណសក្ខរា អាហរាបេត្វា ខាទន្តេ ទិស្វា ‘‘អយំ សុរា អលោណិកា ភវិស្សតិ, លោណមេត្ថ បក្ខិបិស្សាមី’’តិ សុរាចាដិយំ នាឡិមត្តំ លោណំ បក្ខិបិត្វា តេសំ សុរំ អទាសិ។ តេ មុខំ បូរេត្វា បូរេត្វា ឆឌ្ឌេត្វា ‘‘កិំ តេ កត’’ន្តិ បុច្ឆិំសុ។ ‘‘តុម្ហេ សុរំ បិវិត្វា លោណំ អាហរាបេន្តេ ទិស្វា លោណេន យោជេសិ’’ន្តិ។ ‘‘ឯវរូបំ នាម មនាបំ វារុណិំ នាសេសិ ពាលា’’តិ តំ គរហិត្វា ឧដ្ឋាយុដ្ឋាយ បក្កន្តា។ វារុណិវាណិជោ អាគន្ត្វា ឯកម្បិ អទិស្វា ‘‘វារុណិបាយកា កហំ គតា’’តិ បុច្ឆិ, សោ តមត្ថំ អារោចេសិ។ អថ នំ អាចរិយោ ‘‘ពាល, ឯវរូបា នាម តេ សុរា នាសិតា’’តិ គរហិត្វា ឥមំ ការណំ អនាថបិណ្ឌិកស្ស អារោចេសិ។ អនាថបិណ្ឌិកោ ‘‘អត្ថិទានិ មេ ឥទំ កថាបាភត’’ន្តិ ជេតវនំ គន្ត្វា សត្ថារំ វន្ទិត្វា ឯតមត្ថំ អារោចេសិ។ សត្ថា ‘‘ន ឯស, គហបតិ, ឥទានេវ វារុណិទូសកោ, បុព្ពេបិ វារុណិទូសកោយេវា’’តិ វត្វា តេន យាចិតោ អតីតំ អាហរិ។
Na ve anatthakusalenāti idaṃ satthā jetavane viharanto vāruṇidūsakaṃ ārabbha kathesi. Anāthapiṇḍikassa kira sahāyo eko vāruṇivāṇijo tikhiṇaṃ vāruṇiṃ yojetvā hiraññasuvaṇṇādīni gahetvā vikkiṇanto mahājane sannipatite ‘‘tāta, tvaṃ mūlaṃ gahetvā vāruṇiṃ dehī’’ti antevāsikaṃ āṇāpetvā sayaṃ nhāyituṃ agamāsi. Antevāsiko mahājanassa vāruṇiṃ dento manusse antarantarā loṇasakkharā āharāpetvā khādante disvā ‘‘ayaṃ surā aloṇikā bhavissati, loṇamettha pakkhipissāmī’’ti surācāṭiyaṃ nāḷimattaṃ loṇaṃ pakkhipitvā tesaṃ suraṃ adāsi. Te mukhaṃ pūretvā pūretvā chaḍḍetvā ‘‘kiṃ te kata’’nti pucchiṃsu. ‘‘Tumhe suraṃ pivitvā loṇaṃ āharāpente disvā loṇena yojesi’’nti. ‘‘Evarūpaṃ nāma manāpaṃ vāruṇiṃ nāsesi bālā’’ti taṃ garahitvā uṭṭhāyuṭṭhāya pakkantā. Vāruṇivāṇijo āgantvā ekampi adisvā ‘‘vāruṇipāyakā kahaṃ gatā’’ti pucchi, so tamatthaṃ ārocesi. Atha naṃ ācariyo ‘‘bāla, evarūpā nāma te surā nāsitā’’ti garahitvā imaṃ kāraṇaṃ anāthapiṇḍikassa ārocesi. Anāthapiṇḍiko ‘‘atthidāni me idaṃ kathāpābhata’’nti jetavanaṃ gantvā satthāraṃ vanditvā etamatthaṃ ārocesi. Satthā ‘‘na esa, gahapati, idāneva vāruṇidūsako, pubbepi vāruṇidūsakoyevā’’ti vatvā tena yācito atītaṃ āhari.
អតីតេ ពារាណសិយំ ព្រហ្មទត្តេ រជ្ជំ ការេន្តេ ពោធិសត្តោ ពារាណសិយំ សេដ្ឋិ អហោសិ។ តំ ឧបនិស្សាយ ឯកោ វារុណិវាណិជោ ជីវតិ។ សោ តិខិណំ សុរំ យោជេត្វា ‘‘ឥមំ វិក្កិណាហី’’តិ អន្តេវាសិកំ វត្វា ន្ហាយិតុំ គតោ។ អន្តេវាសិកោ តស្មិំ គតមត្តេយេវ សុរាយ លោណំ បក្ខិបិត្វា ឥមិនាវ នយេន សុរំ វិនាសេសិ។ អថស្ស អាចរិយោ អាគន្ត្វា តំ ការណំ ញត្វា សេដ្ឋិស្ស អារោចេសិ។ សេដ្ឋិ ‘‘អនត្ថកុសលា នាម ពាលា ‘អត្ថំ ករិស្សាមា’តិ អនត្ថមេវ ករោន្តី’’តិ វត្វា ឥមំ គាថមាហ –
Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto bārāṇasiyaṃ seṭṭhi ahosi. Taṃ upanissāya eko vāruṇivāṇijo jīvati. So tikhiṇaṃ suraṃ yojetvā ‘‘imaṃ vikkiṇāhī’’ti antevāsikaṃ vatvā nhāyituṃ gato. Antevāsiko tasmiṃ gatamatteyeva surāya loṇaṃ pakkhipitvā imināva nayena suraṃ vināsesi. Athassa ācariyo āgantvā taṃ kāraṇaṃ ñatvā seṭṭhissa ārocesi. Seṭṭhi ‘‘anatthakusalā nāma bālā ‘atthaṃ karissāmā’ti anatthameva karontī’’ti vatvā imaṃ gāthamāha –
៤៧.
47.
‘‘ន វេ អនត្ថកុសលេន, អត្ថចរិយា សុខាវហា;
‘‘Na ve anatthakusalena, atthacariyā sukhāvahā;
ហាបេតិ អត្ថំ ទុម្មេធោ, កោណ្ឌញ្ញោ វារុណិំ យថា’’តិ។
Hāpeti atthaṃ dummedho, koṇḍañño vāruṇiṃ yathā’’ti.
តត្ថ កោណ្ឌញ្ញោ វារុណិំ យថាតិ យថា អយំ កោណ្ឌញ្ញនាមកោ អន្តេវាសិកោ ‘‘អត្ថំ ករិស្សាមី’’តិ លោណំ បក្ខិបិត្វា វារុណិំ ហាបេសិ បរិហាបេសិ វិនាសេសិ, ឯវំ សព្ពោបិ អនត្ថកុសលោ អត្ថំ ហាបេតីតិ ពោធិសត្តោ ឥមាយ គាថាយ ធម្មំ ទេសេសិ។
Tattha koṇḍañño vāruṇiṃ yathāti yathā ayaṃ koṇḍaññanāmako antevāsiko ‘‘atthaṃ karissāmī’’ti loṇaṃ pakkhipitvā vāruṇiṃ hāpesi parihāpesi vināsesi, evaṃ sabbopi anatthakusalo atthaṃ hāpetīti bodhisatto imāya gāthāya dhammaṃ desesi.
សត្ថាបិ ‘‘ន ឯស គហបតិ ឥទានេវ វារុណិទូសកោ, បុព្ពេបិ វារុណិទូសកោយេវា’’តិ វត្វា អនុសន្ធិំ ឃដេត្វា ជាតកំ សមោធានេសិ – ‘‘តទា វារុណិទូសកោ ឥទានិបិ វារុណិទូសកោវ អហោសិ, ពារាណសិសេដ្ឋិ បន អហមេវ អហោសិ’’ន្តិ។
Satthāpi ‘‘na esa gahapati idāneva vāruṇidūsako, pubbepi vāruṇidūsakoyevā’’ti vatvā anusandhiṃ ghaṭetvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā vāruṇidūsako idānipi vāruṇidūsakova ahosi, bārāṇasiseṭṭhi pana ahameva ahosi’’nti.
វារុណិទូសកជាតកវណ្ណនា សត្តមា។
Vāruṇidūsakajātakavaṇṇanā sattamā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / ខុទ្ទកនិកាយ • Khuddakanikāya / ជាតកបាឡិ • Jātakapāḷi / ៤៧. វារុណិទូសកជាតកំ • 47. Vāruṇidūsakajātakaṃ
