| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
9. වාසිජටසුත්‌තවණ්‌ණනා
9. Vāsijaṭasuttavaṇṇanā
101. අත්‌ථස්‌සාති හිතස්‌ස. අසාධිකා ‘‘භාවනානුයොගං අනනුයුත්‌තස්‌සා’’ති අනනුයුත්‌තස්‌ස වුත්‌තත්‌තා. ඉතරාති සුක්‌කපක්‌ඛඋපමා. සාධිකා භාවනායොගස්‌ස අනුයුත්‌තත්‌තා. තඤ්‌හි තස්‌ස සාධිකා වෙදිතබ්‌බා. සම්‌භාවනත්‌ථෙති පරමත්‌ථසම්‌භාවනෙ. එවඤ්‌හි කණ්‌හපක්‌ඛෙපි අපිසද්‌දග්‌ගහණං සමත්‌ථිතං හොති. සම්‌භාවනත්‌ථෙති වා පරිකප්‌පනත්‌ථෙති අත්‌ථො. සඞ්‌ඛාතබ්‌බෙ අත්‌ථෙ අනියමතො වුච්‌චමානෙ සඞ්‌ඛාතො අනියමත්‌ථො වාසද්‌දො වත්‌තබ්‌බොති ‘‘අට්‌ඨ වා’’තිආදි වුත්‌තං. ඌනාධිකානීති ඌනානිපි අධිකානිපි කිඤ්‌චාපි හොන්‌ති, එකංසො පන ගහෙතබ්‌බොති ‘‘අට්‌ඨ වා දස වා ද්‌වාදස වා’’ති වුත්‌තං. එවං වචනං සන්‌ධාය ‘‘වචනසිලිට්‌ඨතායා’’තිආදි වුත්‌තං. පාදනඛසිඛාහි අකොපනවසෙන සම්‌මා අධිසයිතානි. උතුන්‌ති උණ්‌හඋතුං කායුස්‌මාවසෙන. තෙනාහ ‘‘උස්‌මීකතානී’’ති. භාවිතානීති කුක්‌කුටවාසනාය වාසිතානි. සම්‌මාඅධිසයනාදිතිවිධකිරියාකරණෙන ඉමං අප්‌පමාදං කත්‌වා. සොත්‌ථිනා අභිනිබ්‌භිජ්‌ජිතුන්‌ති අනන්‌තරායෙන තතො නික්‌ඛමිතුං. ඉදානි තමත්‌ථං විවරන්‌තො ‘‘තෙ හී’’තිආදිමාහ. සයම්‌පීති අණ්‌ඩානි. පරිණාමන්‌ති පරිපක්‌කං බහිනික්‌ඛමනයොග්‌ගතං.
101.Atthassāti hitassa. Asādhikā ‘‘bhāvanānuyogaṃ ananuyuttassā’’ti ananuyuttassa vuttattā. Itarāti sukkapakkhaupamā. Sādhikā bhāvanāyogassa anuyuttattā. Tañhi tassa sādhikā veditabbā. Sambhāvanattheti paramatthasambhāvane. Evañhi kaṇhapakkhepi apisaddaggahaṇaṃ samatthitaṃ hoti. Sambhāvanattheti vā parikappanattheti attho. Saṅkhātabbe atthe aniyamato vuccamāne saṅkhāto aniyamattho vāsaddo vattabboti ‘‘aṭṭha vā’’tiādi vuttaṃ. Ūnādhikānīti ūnānipi adhikānipi kiñcāpi honti, ekaṃso pana gahetabboti ‘‘aṭṭha vā dasa vā dvādasa vā’’ti vuttaṃ. Evaṃ vacanaṃ sandhāya ‘‘vacanasiliṭṭhatāyā’’tiādi vuttaṃ. Pādanakhasikhāhi akopanavasena sammā adhisayitāni. Utunti uṇhautuṃ kāyusmāvasena. Tenāha ‘‘usmīkatānī’’ti. Bhāvitānīti kukkuṭavāsanāya vāsitāni. Sammāadhisayanāditividhakiriyākaraṇena imaṃ appamādaṃ katvā. Sotthinā abhinibbhijjitunti anantarāyena tato nikkhamituṃ. Idāni tamatthaṃ vivaranto ‘‘te hī’’tiādimāha. Sayampīti aṇḍāni. Pariṇāmanti paripakkaṃ bahinikkhamanayoggataṃ.
තන්‌ති ඔපම්‌මසම්‌පටිපාදනං. එවන්‌ති ඉදානි වුච්‌චමානාකාරෙන. අත්‌ථෙනාති උපමෙය්‍යත්‌ථෙන. සංසන්‌දිත්‌වා සම්‌මා යොජෙත්‌වා. සම්‌පයුත්‌තධම්‌මවසෙන ඤාණස්‌ස තික්‌ඛාදිභාවො වෙදිතබ්‌බො. ඤාණස්‌ස හි සභාවතො සතිනෙපක්‌කතො ච තික්‌ඛභාවො, සමාධිවසෙන සූරභාවො, සද්‌ධාවසෙන විප්‌පසන්‌නභාවො , වීරියවසෙන පරිණාමභාවො. පරිණාමකාලොති බලවවිපස්‌සනාකාලො. වඩ්‌ඪිතකාලොති වුට්‌ඨානගාමිනිවිපස්‌සනාකාලො. අනුලොමට්‌ඨානස්‌ස හි විපස්‌සනා ගහිතගබ්‌භා නාම තදා මග්‌ගගබ්‌භස්‌ස ගහිතත්‌තා. තජ්‌ජාතිකන්‌ති තස්‌ස විපස්‌සනානුයොගස්‌ස අනුරූපං. සත්‌ථාපි ගාථාය අවිජ්‌ජණ්‌ඩකොසං පහරති භින්‌දාපෙති.
Tanti opammasampaṭipādanaṃ. Evanti idāni vuccamānākārena. Atthenāti upameyyatthena. Saṃsanditvā sammā yojetvā. Sampayuttadhammavasena ñāṇassa tikkhādibhāvo veditabbo. Ñāṇassa hi sabhāvato satinepakkato ca tikkhabhāvo, samādhivasena sūrabhāvo, saddhāvasena vippasannabhāvo , vīriyavasena pariṇāmabhāvo. Pariṇāmakāloti balavavipassanākālo. Vaḍḍhitakāloti vuṭṭhānagāminivipassanākālo. Anulomaṭṭhānassa hi vipassanā gahitagabbhā nāma tadā maggagabbhassa gahitattā. Tajjātikanti tassa vipassanānuyogassa anurūpaṃ. Satthāpi gāthāya avijjaṇḍakosaṃ paharati bhindāpeti.
ඔලම්‌බකසඞ්‌ඛාතන්‌ති ඔලම්‌බකසුත්‌තසඞ්‌ඛාතං. පලන්‌ති තස්‌ස සුත්‌තස්‌ස නාමං. ධාරෙත්‌වාති දාරූනං හෙය්‍යාදිජානනත්‌ථං උපනෙත්‌වා. දාරූනං ගණ්‌ඩං හරතීති පලගණ්‌ඩොති එතෙන පලෙන ගණ්‌ඩහාරො ‘‘පලගණ්‌ඩො’’ති පච්‌ඡිමපදෙ උත්‌තරපදලොපෙන නිද්‌දෙසොති දස්‌සෙති. ගහණට්‌ඨානෙති හත්‌ථෙන ගහෙතබ්‌බට්‌ඨානෙ. සම්‌මදෙව ඛෙපීයන්‌ති එතෙන කායදුච්‌චරිතාදීනීති සඞ්‌ඛෙපො, තෙන. විපස්‌සනං අනුයුඤ්‌ජන්‌තස්‌ස පුග්‌ගලස්‌සෙව දිවසෙ දිවසෙ ආසවානං පරික්‌ඛයො ඉධ ‘‘විපස්‌සනායානිසංසො’’ති අධිප්‌පෙතො. හෙමන්‌තිකෙන කරණභූතෙන. භුම්‌මත්‌ථෙ වා එතං කරණවචනං, හෙමන්‌තිකෙති අත්‌ථො. පටිප්‌පස්‌සම්‌භන්‌තීති පටිප්‌පස්‌සද්‌ධඵලානි හොන්‌ති. තෙනාහ ‘‘පූතිකානි භවන්‌තී’’ති.
Olambakasaṅkhātanti olambakasuttasaṅkhātaṃ. Palanti tassa suttassa nāmaṃ. Dhāretvāti dārūnaṃ heyyādijānanatthaṃ upanetvā. Dārūnaṃ gaṇḍaṃ haratīti palagaṇḍoti etena palena gaṇḍahāro ‘‘palagaṇḍo’’ti pacchimapade uttarapadalopena niddesoti dasseti. Gahaṇaṭṭhāneti hatthena gahetabbaṭṭhāne. Sammadeva khepīyanti etena kāyaduccaritādīnīti saṅkhepo, tena. Vipassanaṃ anuyuñjantassa puggalasseva divase divase āsavānaṃ parikkhayo idha ‘‘vipassanāyānisaṃso’’ti adhippeto. Hemantikena karaṇabhūtena. Bhummatthe vā etaṃ karaṇavacanaṃ, hemantiketi attho. Paṭippassambhantīti paṭippassaddhaphalāni honti. Tenāha ‘‘pūtikāni bhavantī’’ti.
මහාසමුද්‌දො විය සාසනං සභාවගම්‌භීරභාවතො. නාවා විය යොගාවචරො මහොඝුත්‌තරණතො. පරියාදානං වියාති පරිතො අපරිපූරණං විය. ඛජ්‌ජමානානන්‌ති සඞ්‌ඛාදන්‌තෙන විය උදකෙන ඛෙපියමානානං බන්‌ධනානං. තනුභාවොති පරියුට්‌ඨානුප්‌පත්‌තියා අසමත්‌ථතාය දුබ්‌බලභාවො. විපස්‌සනාඤාණපීතිපාමොජ්‌ජෙහීති විපස්‌සනාඤාණසමුට්‌ඨිතෙහි පීතිපාමොජ්‌ජෙහි. ඔක්‌ඛායමානෙ පක්‌ඛායමානෙති විවිධපටිපත්‌තියා උක්‌ඛායමානෙ පටිසඞ්‌ඛානුපස්‌සනාය පක්‌ඛායමානෙ. දුබ්‌බලතා දීපිතා ‘‘අප්‌පකසිරෙනෙව සංයොජනානි පටිප්‌පස්‌සම්‌භන්‌ති, පූතිකානි භවන්‌තී’’ති වුත්‌තත්‌තා.
Mahāsamuddo viya sāsanaṃ sabhāvagambhīrabhāvato. Nāvā viya yogāvacaro mahoghuttaraṇato. Pariyādānaṃ viyāti parito aparipūraṇaṃ viya. Khajjamānānanti saṅkhādantena viya udakena khepiyamānānaṃ bandhanānaṃ. Tanubhāvoti pariyuṭṭhānuppattiyā asamatthatāya dubbalabhāvo. Vipassanāñāṇapītipāmojjehīti vipassanāñāṇasamuṭṭhitehi pītipāmojjehi. Okkhāyamāne pakkhāyamāneti vividhapaṭipattiyā ukkhāyamāne paṭisaṅkhānupassanāya pakkhāyamāne. Dubbalatā dīpitā ‘‘appakasireneva saṃyojanāni paṭippassambhanti, pūtikāni bhavantī’’ti vuttattā.
වාසිජටසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Vāsijaṭasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 9. වාසිජටසුත්‌තං • 9. Vāsijaṭasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 9. වාසිජටසුත්‌තවණ්‌ණනා • 9. Vāsijaṭasuttavaṇṇanā
