| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
੯. વਾਸਿਜਟਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
9. Vāsijaṭasuttavaṇṇanā
੧੦੧. ਅਤ੍ਥਸ੍ਸਾਤਿ ਹਿਤਸ੍ਸ। ਅਸਾਧਿਕਾ ‘‘ਭਾવਨਾਨੁਯੋਗਂ ਅਨਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਅਨਨੁਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ। ਇਤਰਾਤਿ ਸੁਕ੍ਕਪਕ੍ਖਉਪਮਾ। ਸਾਧਿਕਾ ਭਾવਨਾਯੋਗਸ੍ਸ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ। ਤਞ੍ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਸਾਧਿਕਾ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਸਮ੍ਭਾવਨਤ੍ਥੇਤਿ ਪਰਮਤ੍ਥਸਮ੍ਭਾવਨੇ। ਏવਞ੍ਹਿ ਕਣ੍ਹਪਕ੍ਖੇਪਿ ਅਪਿਸਦ੍ਦਗ੍ਗਹਣਂ ਸਮਤ੍ਥਿਤਂ ਹੋਤਿ। ਸਮ੍ਭਾવਨਤ੍ਥੇਤਿ વਾ ਪਰਿਕਪ੍ਪਨਤ੍ਥੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸਙ੍ਖਾਤਬ੍ਬੇ ਅਤ੍ਥੇ ਅਨਿਯਮਤੋ વੁਚ੍ਚਮਾਨੇ ਸਙ੍ਖਾਤੋ ਅਨਿਯਮਤ੍ਥੋ વਾਸਦ੍ਦੋ વਤ੍ਤਬ੍ਬੋਤਿ ‘‘ਅਟ੍ਠ વਾ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਊਨਾਧਿਕਾਨੀਤਿ ਊਨਾਨਿਪਿ ਅਧਿਕਾਨਿਪਿ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏਕਂਸੋ ਪਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ‘‘ਅਟ੍ਠ વਾ ਦਸ વਾ ਦ੍વਾਦਸ વਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਏવਂ વਚਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘વਚਨਸਿਲਿਟ੍ਠਤਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਪਾਦਨਖਸਿਖਾਹਿ ਅਕੋਪਨવਸੇਨ ਸਮ੍ਮਾ ਅਧਿਸਯਿਤਾਨਿ। ਉਤੁਨ੍ਤਿ ਉਣ੍ਹਉਤੁਂ ਕਾਯੁਸ੍ਮਾવਸੇਨ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਉਸ੍ਮੀਕਤਾਨੀ’’ਤਿ। ਭਾવਿਤਾਨੀਤਿ ਕੁਕ੍ਕੁਟવਾਸਨਾਯ વਾਸਿਤਾਨਿ। ਸਮ੍ਮਾਅਧਿਸਯਨਾਦਿਤਿવਿਧਕਿਰਿਯਾਕਰਣੇਨ ਇਮਂ ਅਪ੍ਪਮਾਦਂ ਕਤ੍વਾ। ਸੋਤ੍ਥਿਨਾ ਅਭਿਨਿਬ੍ਭਿਜ੍ਜਿਤੁਨ੍ਤਿ ਅਨਨ੍ਤਰਾਯੇਨ ਤਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤੁਂ। ਇਦਾਨਿ ਤਮਤ੍ਥਂ વਿવਰਨ੍ਤੋ ‘‘ਤੇ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਸਯਮ੍ਪੀਤਿ ਅਣ੍ਡਾਨਿ। ਪਰਿਣਾਮਨ੍ਤਿ ਪਰਿਪਕ੍ਕਂ ਬਹਿਨਿਕ੍ਖਮਨਯੋਗ੍ਗਤਂ।
101.Atthassāti hitassa. Asādhikā ‘‘bhāvanānuyogaṃ ananuyuttassā’’ti ananuyuttassa vuttattā. Itarāti sukkapakkhaupamā. Sādhikā bhāvanāyogassa anuyuttattā. Tañhi tassa sādhikā veditabbā. Sambhāvanattheti paramatthasambhāvane. Evañhi kaṇhapakkhepi apisaddaggahaṇaṃ samatthitaṃ hoti. Sambhāvanattheti vā parikappanattheti attho. Saṅkhātabbe atthe aniyamato vuccamāne saṅkhāto aniyamattho vāsaddo vattabboti ‘‘aṭṭha vā’’tiādi vuttaṃ. Ūnādhikānīti ūnānipi adhikānipi kiñcāpi honti, ekaṃso pana gahetabboti ‘‘aṭṭha vā dasa vā dvādasa vā’’ti vuttaṃ. Evaṃ vacanaṃ sandhāya ‘‘vacanasiliṭṭhatāyā’’tiādi vuttaṃ. Pādanakhasikhāhi akopanavasena sammā adhisayitāni. Utunti uṇhautuṃ kāyusmāvasena. Tenāha ‘‘usmīkatānī’’ti. Bhāvitānīti kukkuṭavāsanāya vāsitāni. Sammāadhisayanāditividhakiriyākaraṇena imaṃ appamādaṃ katvā. Sotthinā abhinibbhijjitunti anantarāyena tato nikkhamituṃ. Idāni tamatthaṃ vivaranto ‘‘te hī’’tiādimāha. Sayampīti aṇḍāni. Pariṇāmanti paripakkaṃ bahinikkhamanayoggataṃ.
ਤਨ੍ਤਿ ਓਪਮ੍ਮਸਮ੍ਪਟਿਪਾਦਨਂ। ਏવਨ੍ਤਿ ਇਦਾਨਿ વੁਚ੍ਚਮਾਨਾਕਾਰੇਨ। ਅਤ੍ਥੇਨਾਤਿ ਉਪਮੇਯ੍ਯਤ੍ਥੇਨ। ਸਂਸਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਸਮ੍ਮਾ ਯੋਜੇਤ੍વਾ। ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮવਸੇਨ ਞਾਣਸ੍ਸ ਤਿਕ੍ਖਾਦਿਭਾવੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਞਾਣਸ੍ਸ ਹਿ ਸਭਾવਤੋ ਸਤਿਨੇਪਕ੍ਕਤੋ ਚ ਤਿਕ੍ਖਭਾવੋ, ਸਮਾਧਿવਸੇਨ ਸੂਰਭਾવੋ, ਸਦ੍ਧਾવਸੇਨ વਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨਭਾવੋ , વੀਰਿਯવਸੇਨ ਪਰਿਣਾਮਭਾવੋ। ਪਰਿਣਾਮਕਾਲੋਤਿ ਬਲવવਿਪਸ੍ਸਨਾਕਾਲੋ। વਡ੍ਢਿਤਕਾਲੋਤਿ વੁਟ੍ਠਾਨਗਾਮਿਨਿવਿਪਸ੍ਸਨਾਕਾਲੋ। ਅਨੁਲੋਮਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਹਿ વਿਪਸ੍ਸਨਾ ਗਹਿਤਗਬ੍ਭਾ ਨਾਮ ਤਦਾ ਮਗ੍ਗਗਬ੍ਭਸ੍ਸ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ। ਤਜ੍ਜਾਤਿਕਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ વਿਪਸ੍ਸਨਾਨੁਯੋਗਸ੍ਸ ਅਨੁਰੂਪਂ। ਸਤ੍ਥਾਪਿ ਗਾਥਾਯ ਅવਿਜ੍ਜਣ੍ਡਕੋਸਂ ਪਹਰਤਿ ਭਿਨ੍ਦਾਪੇਤਿ।
Tanti opammasampaṭipādanaṃ. Evanti idāni vuccamānākārena. Atthenāti upameyyatthena. Saṃsanditvā sammā yojetvā. Sampayuttadhammavasena ñāṇassa tikkhādibhāvo veditabbo. Ñāṇassa hi sabhāvato satinepakkato ca tikkhabhāvo, samādhivasena sūrabhāvo, saddhāvasena vippasannabhāvo , vīriyavasena pariṇāmabhāvo. Pariṇāmakāloti balavavipassanākālo. Vaḍḍhitakāloti vuṭṭhānagāminivipassanākālo. Anulomaṭṭhānassa hi vipassanā gahitagabbhā nāma tadā maggagabbhassa gahitattā. Tajjātikanti tassa vipassanānuyogassa anurūpaṃ. Satthāpi gāthāya avijjaṇḍakosaṃ paharati bhindāpeti.
ਓਲਮ੍ਬਕਸਙ੍ਖਾਤਨ੍ਤਿ ਓਲਮ੍ਬਕਸੁਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਤਂ। ਪਲਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਾਮਂ। ਧਾਰੇਤ੍વਾਤਿ ਦਾਰੂਨਂ ਹੇਯ੍ਯਾਦਿਜਾਨਨਤ੍ਥਂ ਉਪਨੇਤ੍વਾ। ਦਾਰੂਨਂ ਗਣ੍ਡਂ ਹਰਤੀਤਿ ਪਲਗਣ੍ਡੋਤਿ ਏਤੇਨ ਪਲੇਨ ਗਣ੍ਡਹਾਰੋ ‘‘ਪਲਗਣ੍ਡੋ’’ਤਿ ਪਚ੍ਛਿਮਪਦੇ ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਗਹਣਟ੍ਠਾਨੇਤਿ ਹਤ੍ਥੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨੇ। ਸਮ੍ਮਦੇવ ਖੇਪੀਯਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਦੀਨੀਤਿ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, ਤੇਨ। વਿਪਸ੍ਸਨਂ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸੇવ ਦਿવਸੇ ਦਿવਸੇ ਆਸવਾਨਂ ਪਰਿਕ੍ਖਯੋ ਇਧ ‘‘વਿਪਸ੍ਸਨਾਯਾਨਿਸਂਸੋ’’ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ। ਹੇਮਨ੍ਤਿਕੇਨ ਕਰਣਭੂਤੇਨ। ਭੁਮ੍ਮਤ੍ਥੇ વਾ ਏਤਂ ਕਰਣવਚਨਂ, ਹੇਮਨ੍ਤਿਕੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨ੍ਤੀਤਿ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਫਲਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪੂਤਿਕਾਨਿ ਭવਨ੍ਤੀ’’ਤਿ।
Olambakasaṅkhātanti olambakasuttasaṅkhātaṃ. Palanti tassa suttassa nāmaṃ. Dhāretvāti dārūnaṃ heyyādijānanatthaṃ upanetvā. Dārūnaṃ gaṇḍaṃ haratīti palagaṇḍoti etena palena gaṇḍahāro ‘‘palagaṇḍo’’ti pacchimapade uttarapadalopena niddesoti dasseti. Gahaṇaṭṭhāneti hatthena gahetabbaṭṭhāne. Sammadeva khepīyanti etena kāyaduccaritādīnīti saṅkhepo, tena. Vipassanaṃ anuyuñjantassa puggalasseva divase divase āsavānaṃ parikkhayo idha ‘‘vipassanāyānisaṃso’’ti adhippeto. Hemantikena karaṇabhūtena. Bhummatthe vā etaṃ karaṇavacanaṃ, hemantiketi attho. Paṭippassambhantīti paṭippassaddhaphalāni honti. Tenāha ‘‘pūtikāni bhavantī’’ti.
ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੋ વਿਯ ਸਾਸਨਂ ਸਭਾવਗਮ੍ਭੀਰਭਾવਤੋ। ਨਾવਾ વਿਯ ਯੋਗਾવਚਰੋ ਮਹੋਘੁਤ੍ਤਰਣਤੋ। ਪਰਿਯਾਦਾਨਂ વਿਯਾਤਿ ਪਰਿਤੋ ਅਪਰਿਪੂਰਣਂ વਿਯ। ਖਜ੍ਜਮਾਨਾਨਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖਾਦਨ੍ਤੇਨ વਿਯ ਉਦਕੇਨ ਖੇਪਿਯਮਾਨਾਨਂ ਬਨ੍ਧਨਾਨਂ। ਤਨੁਭਾવੋਤਿ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਸਮਤ੍ਥਤਾਯ ਦੁਬ੍ਬਲਭਾવੋ। વਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜੇਹੀਤਿ વਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣਸਮੁਟ੍ਠਿਤੇਹਿ ਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜੇਹਿ। ਓਕ੍ਖਾਯਮਾਨੇ ਪਕ੍ਖਾਯਮਾਨੇਤਿ વਿવਿਧਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਉਕ੍ਖਾਯਮਾਨੇ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ ਪਕ੍ਖਾਯਮਾਨੇ। ਦੁਬ੍ਬਲਤਾ ਦੀਪਿਤਾ ‘‘ਅਪ੍ਪਕਸਿਰੇਨੇવ ਸਂਯੋਜਨਾਨਿ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨ੍ਤਿ, ਪੂਤਿਕਾਨਿ ਭવਨ੍ਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ।
Mahāsamuddo viya sāsanaṃ sabhāvagambhīrabhāvato. Nāvā viya yogāvacaro mahoghuttaraṇato. Pariyādānaṃ viyāti parito aparipūraṇaṃ viya. Khajjamānānanti saṅkhādantena viya udakena khepiyamānānaṃ bandhanānaṃ. Tanubhāvoti pariyuṭṭhānuppattiyā asamatthatāya dubbalabhāvo. Vipassanāñāṇapītipāmojjehīti vipassanāñāṇasamuṭṭhitehi pītipāmojjehi. Okkhāyamāne pakkhāyamāneti vividhapaṭipattiyā ukkhāyamāne paṭisaṅkhānupassanāya pakkhāyamāne. Dubbalatā dīpitā ‘‘appakasireneva saṃyojanāni paṭippassambhanti, pūtikāni bhavantī’’ti vuttattā.
વਾਸਿਜਟਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Vāsijaṭasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੯. વਾਸਿਜਟਸੁਤ੍ਤਂ • 9. Vāsijaṭasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੯. વਾਸਿਜਟਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 9. Vāsijaṭasuttavaṇṇanā
