| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya |
២. វស្សការសុត្តំ
2. Vassakārasuttaṃ
អថ ខោ រាជា មាគធោ អជាតសត្តុ វេទេហិបុត្តោ វស្សការំ ព្រាហ្មណំ មាគធមហាមត្តំ អាមន្តេសិ – ‘‘ឯហិ ត្វំ, ព្រាហ្មណ, យេន ភគវា តេនុបសង្កម; ឧបសង្កមិត្វា មម វចនេន ភគវតោ បាទេ សិរសា វន្ទាហិ, អប្បាពាធំ អប្បាតង្កំ លហុដ្ឋានំ ពលំ ផាសុវិហារំ បុច្ឆ – ‘រាជា, ភន្តេ, មាគធោ អជាតសត្តុ វេទេហិបុត្តោ ភគវតោ បាទេ សិរសា វន្ទតិ, អប្បាពាធំ អប្បាតង្កំ លហុដ្ឋានំ ពលំ ផាសុវិហារំ បុច្ឆតី’តិ។ ឯវញ្ច វទេហិ – ‘រាជា, ភន្តេ, មាគធោ អជាតសត្តុ វេទេហិបុត្តោ វជ្ជី អភិយាតុកាមោ។ សោ ឯវមាហ – ‘អហំ ហិមេ វជ្ជី ឯវំមហិទ្ធិកេ ឯវំមហានុភាវេ ឧច្ឆេច្ឆាមិ, វជ្ជី វិនាសេស្សាមិ, វជ្ជី អនយព្យសនំ អាបាទេស្សាមី’តិ ។ យថា តេ ភគវា ព្យាករោតិ, តំ សាធុកំ ឧគ្គហេត្វា មម អារោចេយ្យាសិ។ ន ហិ តថាគតា វិតថំ ភណន្តី’’តិ។
Atha kho rājā māgadho ajātasattu vedehiputto vassakāraṃ brāhmaṇaṃ māgadhamahāmattaṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, brāhmaṇa, yena bhagavā tenupasaṅkama; upasaṅkamitvā mama vacanena bhagavato pāde sirasā vandāhi, appābādhaṃ appātaṅkaṃ lahuṭṭhānaṃ balaṃ phāsuvihāraṃ puccha – ‘rājā, bhante, māgadho ajātasattu vedehiputto bhagavato pāde sirasā vandati, appābādhaṃ appātaṅkaṃ lahuṭṭhānaṃ balaṃ phāsuvihāraṃ pucchatī’ti. Evañca vadehi – ‘rājā, bhante, māgadho ajātasattu vedehiputto vajjī abhiyātukāmo. So evamāha – ‘ahaṃ hime vajjī evaṃmahiddhike evaṃmahānubhāve ucchecchāmi, vajjī vināsessāmi, vajjī anayabyasanaṃ āpādessāmī’ti . Yathā te bhagavā byākaroti, taṃ sādhukaṃ uggahetvā mama āroceyyāsi. Na hi tathāgatā vitathaṃ bhaṇantī’’ti.
‘‘ឯវំ, ភោ’’តិ ខោ វស្សការោ ព្រាហ្មណោ មាគធមហាមត្តោ រញ្ញោ មាគធស្ស អជាតសត្តុស្ស វេទេហិបុត្តស្ស បដិស្សុត្វា យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា ភគវតា សទ្ធិំ សម្មោទិ។ សម្មោទនីយំ កថំ សារណីយំ វីតិសារេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ វស្សការោ ព្រាហ្មណោ មាគធមហាមត្តោ ភគវន្តំ ឯតទវោច – ‘‘រាជា, ភោ គោតម, មាគធោ អជាតសត្តុ វេទេហិបុត្តោ ភោតោ គោតមស្ស បាទេ សិរសា វន្ទតិ, អប្បាពាធំ អប្បាតង្កំ លហុដ្ឋានំ ពលំ ផាសុវិហារំ បុច្ឆតិ។ រាជា 5, ភោ គោតម, មាគធោ អជាតសត្តុ វេទេហិបុត្តោ វជ្ជី អភិយាតុកាមោ។ សោ ឯវមាហ – ‘អហំ ហិមេ វជ្ជី ឯវំមហិទ្ធិកេ ឯវំមហានុភាវេ ឧច្ឆេច្ឆាមិ, វជ្ជី វិនាសេស្សាមិ, វជ្ជី អនយព្យសនំ អាបាទេស្សាមី’’’តិ។
‘‘Evaṃ, bho’’ti kho vassakāro brāhmaṇo māgadhamahāmatto rañño māgadhassa ajātasattussa vedehiputtassa paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho vassakāro brāhmaṇo māgadhamahāmatto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘rājā, bho gotama, māgadho ajātasattu vedehiputto bhoto gotamassa pāde sirasā vandati, appābādhaṃ appātaṅkaṃ lahuṭṭhānaṃ balaṃ phāsuvihāraṃ pucchati. Rājā 6, bho gotama, māgadho ajātasattu vedehiputto vajjī abhiyātukāmo. So evamāha – ‘ahaṃ hime vajjī evaṃmahiddhike evaṃmahānubhāve ucchecchāmi, vajjī vināsessāmi, vajjī anayabyasanaṃ āpādessāmī’’’ti.
តេន ខោ បន សមយេន អាយស្មា អានន្ទោ ភគវតោ បិដ្ឋិតោ ឋិតោ ហោតិ ភគវន្តំ ពីជយមានោ 7។ អថ ខោ ភគវា អាយស្មន្តំ អានន្ទំ អាមន្តេសិ – ‘‘កិន្តិ តេ, អានន្ទ, សុតំ – ‘វជ្ជី អភិណ្ហំ សន្និបាតា សន្និបាតពហុលា’’’តិ? ‘‘សុតំ មេតំ, ភន្តេ – ‘វជ្ជី អភិណ្ហំ សន្និបាតា សន្និបាតពហុលា’’’តិ។ ‘‘យាវកីវញ្ច, អានន្ទ, វជ្ជី អភិណ្ហំ សន្និបាតា ភវិស្សន្តិ សន្និបាតពហុលា; វុទ្ធិយេវ, អានន្ទ, វជ្ជីនំ បាដិកង្ខា, នោ បរិហានិ។
Tena kho pana samayena āyasmā ānando bhagavato piṭṭhito ṭhito hoti bhagavantaṃ bījayamāno 8. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘kinti te, ānanda, sutaṃ – ‘vajjī abhiṇhaṃ sannipātā sannipātabahulā’’’ti? ‘‘Sutaṃ metaṃ, bhante – ‘vajjī abhiṇhaṃ sannipātā sannipātabahulā’’’ti. ‘‘Yāvakīvañca, ānanda, vajjī abhiṇhaṃ sannipātā bhavissanti sannipātabahulā; vuddhiyeva, ānanda, vajjīnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni.
‘‘កិន្តិ តេ, អានន្ទ, សុតំ – ‘វជ្ជី សមគ្គា សន្និបតន្តិ, សមគ្គា វុដ្ឋហន្តិ, សមគ្គា វជ្ជិករណីយានិ ករោន្តី’’’តិ? ‘‘សុតំ មេតំ, ភន្តេ – ‘វជ្ជី សមគ្គា សន្និបតន្តិ, សមគ្គា វុដ្ឋហន្តិ, សមគ្គា វជ្ជិករណីយានិ ករោន្តី’’’តិ ។ ‘‘យាវកីវញ្ច, អានន្ទ, វជ្ជី សមគ្គា សន្និបតិស្សន្តិ, សមគ្គា វុដ្ឋហិស្សន្តិ , សមគ្គា វជ្ជិករណីយានិ ករិស្សន្តិ; វុទ្ធិយេវ, អានន្ទ, វជ្ជីនំ បាដិកង្ខា, នោ បរិហានិ។
‘‘Kinti te, ānanda, sutaṃ – ‘vajjī samaggā sannipatanti, samaggā vuṭṭhahanti, samaggā vajjikaraṇīyāni karontī’’’ti? ‘‘Sutaṃ metaṃ, bhante – ‘vajjī samaggā sannipatanti, samaggā vuṭṭhahanti, samaggā vajjikaraṇīyāni karontī’’’ti . ‘‘Yāvakīvañca, ānanda, vajjī samaggā sannipatissanti, samaggā vuṭṭhahissanti , samaggā vajjikaraṇīyāni karissanti; vuddhiyeva, ānanda, vajjīnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni.
‘‘កិន្តិ តេ, អានន្ទ, សុតំ – ‘វជ្ជី អបញ្ញត្តំ ន បញ្ញាបេន្តិ, បញ្ញត្តំ ន សមុច្ឆិន្ទន្តិ , យថាបញ្ញត្តេ បោរាណេ វជ្ជិធម្មេ សមាទាយ វត្តន្តី’’’តិ? ‘‘សុតំ មេតំ, ភន្តេ – ‘វជ្ជី អបញ្ញត្តំ ន បញ្ញាបេន្តិ, បញ្ញត្តំ ន សមុច្ឆិន្ទន្តិ, យថាបញ្ញត្តេ បោរាណេ វជ្ជិធម្មេ សមាទាយ វត្តន្តី’’’តិ។ ‘‘យាវកីវញ្ច, អានន្ទ, វជ្ជី អបញ្ញត្តំ ន បញ្ញាបេស្សន្តិ, បញ្ញត្តំ ន សមុច្ឆិន្ទិស្សន្តិ, យថាបញ្ញត្តេ បោរាណេ វជ្ជិធម្មេ សមាទាយ វត្តិស្សន្តិ; វុទ្ធិយេវ, អានន្ទ, វជ្ជីនំ បាដិកង្ខា, នោ បរិហានិ។
‘‘Kinti te, ānanda, sutaṃ – ‘vajjī apaññattaṃ na paññāpenti, paññattaṃ na samucchindanti , yathāpaññatte porāṇe vajjidhamme samādāya vattantī’’’ti? ‘‘Sutaṃ metaṃ, bhante – ‘vajjī apaññattaṃ na paññāpenti, paññattaṃ na samucchindanti, yathāpaññatte porāṇe vajjidhamme samādāya vattantī’’’ti. ‘‘Yāvakīvañca, ānanda, vajjī apaññattaṃ na paññāpessanti, paññattaṃ na samucchindissanti, yathāpaññatte porāṇe vajjidhamme samādāya vattissanti; vuddhiyeva, ānanda, vajjīnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni.
‘‘កិន្តិ តេ, អានន្ទ, សុតំ – ‘វជ្ជី យេ តេ វជ្ជីនំ វជ្ជិមហល្លកា តេ សក្ករោន្តិ គរុំ ករោន្តិ មានេន្តិ បូជេន្តិ, តេសញ្ច សោតព្ពំ មញ្ញន្តី’’’តិ? ‘‘សុតំ មេតំ, ភន្តេ – ‘វជ្ជី យេ តេ វជ្ជីនំ វជ្ជិមហល្លកា តេ សក្ករោន្តិ គរុំ ករោន្តិ មានេន្តិ បូជេន្តិ, តេសញ្ច សោតព្ពំ មញ្ញន្តី’’’តិ។ ‘‘យាវកីវញ្ច, អានន្ទ, វជ្ជី យេ តេ វជ្ជីនំ វជ្ជិមហល្លកា តេ សក្ករិស្សន្តិ គរុំ ករិស្សន្តិ មានេស្សន្តិ បូជេស្សន្តិ, តេសញ្ច សោតព្ពំ មញ្ញិស្សន្តិ; វុទ្ធិយេវ, អានន្ទ, វជ្ជីនំ បាដិកង្ខា, នោ បរិហានិ។
‘‘Kinti te, ānanda, sutaṃ – ‘vajjī ye te vajjīnaṃ vajjimahallakā te sakkaronti garuṃ karonti mānenti pūjenti, tesañca sotabbaṃ maññantī’’’ti? ‘‘Sutaṃ metaṃ, bhante – ‘vajjī ye te vajjīnaṃ vajjimahallakā te sakkaronti garuṃ karonti mānenti pūjenti, tesañca sotabbaṃ maññantī’’’ti. ‘‘Yāvakīvañca, ānanda, vajjī ye te vajjīnaṃ vajjimahallakā te sakkarissanti garuṃ karissanti mānessanti pūjessanti, tesañca sotabbaṃ maññissanti; vuddhiyeva, ānanda, vajjīnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni.
‘‘កិន្តិ តេ, អានន្ទ, សុតំ – ‘វជ្ជី យា តា កុលិត្ថិយោ កុលកុមារិយោ តា ន ឱកស្ស បសយ្ហ វាសេន្តី’’’តិ? ‘‘សុតំ មេតំ, ភន្តេ – ‘វជ្ជី យា តា កុលិត្ថិយោ កុលកុមារិយោ តា ន ឱកស្ស បសយ្ហ វាសេន្តី’’’តិ។ ‘‘យាវកីវញ្ច, អានន្ទ , វជ្ជី យា តា កុលិត្ថិយោ កុលកុមារិយោ តា ន ឱកស្ស បសយ្ហ វាសេស្សន្តិ; វុទ្ធិយេវ, អានន្ទ, វជ្ជីនំ បាដិកង្ខា, នោ បរិហានិ។
‘‘Kinti te, ānanda, sutaṃ – ‘vajjī yā tā kulitthiyo kulakumāriyo tā na okassa pasayha vāsentī’’’ti? ‘‘Sutaṃ metaṃ, bhante – ‘vajjī yā tā kulitthiyo kulakumāriyo tā na okassa pasayha vāsentī’’’ti. ‘‘Yāvakīvañca, ānanda , vajjī yā tā kulitthiyo kulakumāriyo tā na okassa pasayha vāsessanti; vuddhiyeva, ānanda, vajjīnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni.
‘‘កិន្តិ តេ, អានន្ទ, សុតំ – ‘វជ្ជី យានិ តានិ វជ្ជីនំ វជ្ជិចេតិយានិ អព្ភន្តរានិ ចេវ ពាហិរានិ ច តានិ សក្ករោន្តិ គរុំ ករោន្តិ មានេន្តិ បូជេន្តិ, តេសញ្ច ទិន្នបុព្ពំ កតបុព្ពំ ធម្មិកំ ពលិំ នោ បរិហាបេន្តី’’’តិ? ‘‘សុតំ មេតំ, ភន្តេ – ‘វជ្ជី យានិ តានិ វជ្ជីនំ វជ្ជិចេតិយានិ អព្ភន្តរានិ ចេវ ពាហិរានិ ច តានិ សក្ករោន្តិ គរុំ ករោន្តិ មានេន្តិ បូជេន្តិ, តេសញ្ច ទិន្នបុព្ពំ កតបុព្ពំ ធម្មិកំ ពលិំ នោ បរិហាបេន្តី’’’តិ។ ‘‘យាវកីវញ្ច, អានន្ទ, វជ្ជី យានិ តានិ វជ្ជីនំ វជ្ជិចេតិយានិ អព្ភន្តរានិ ចេវ ពាហិរានិ ច តានិ សក្ករិស្សន្តិ គរុំ ករិស្សន្តិ មានេស្សន្តិ បូជេស្សន្តិ, តេសញ្ច ទិន្នបុព្ពំ កតបុព្ពំ ធម្មិកំ ពលិំ នោ បរិហាបេស្សន្តិ; វុទ្ធិយេវ, អានន្ទ, វជ្ជីនំ បាដិកង្ខា, នោ បរិហានិ។
‘‘Kinti te, ānanda, sutaṃ – ‘vajjī yāni tāni vajjīnaṃ vajjicetiyāni abbhantarāni ceva bāhirāni ca tāni sakkaronti garuṃ karonti mānenti pūjenti, tesañca dinnapubbaṃ katapubbaṃ dhammikaṃ baliṃ no parihāpentī’’’ti? ‘‘Sutaṃ metaṃ, bhante – ‘vajjī yāni tāni vajjīnaṃ vajjicetiyāni abbhantarāni ceva bāhirāni ca tāni sakkaronti garuṃ karonti mānenti pūjenti, tesañca dinnapubbaṃ katapubbaṃ dhammikaṃ baliṃ no parihāpentī’’’ti. ‘‘Yāvakīvañca, ānanda, vajjī yāni tāni vajjīnaṃ vajjicetiyāni abbhantarāni ceva bāhirāni ca tāni sakkarissanti garuṃ karissanti mānessanti pūjessanti, tesañca dinnapubbaṃ katapubbaṃ dhammikaṃ baliṃ no parihāpessanti; vuddhiyeva, ānanda, vajjīnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni.
‘‘កិន្តិ តេ, អានន្ទ, សុតំ – ‘វជ្ជីនំ អរហន្តេសុ ធម្មិកា រក្ខាវរណគុត្តិ សុសំវិហិតា – កិន្តិ អនាគតា ច អរហន្តោ វិជិតំ អាគច្ឆេយ្យុំ, អាគតា ច អរហន្តោ វិជិតេ ផាសុំ វិហរេយ្យុ’’’ន្តិ? ‘‘សុតំ មេតំ, ភន្តេ – ‘វជ្ជីនំ អរហន្តេសុ ធម្មិកា រក្ខាវរណគុត្តិ សុសំវិហិតា ភវិស្សតិ – កិន្តិ អនាគតា ច អរហន្តោ វិជិតំ អាគច្ឆេយ្យុំ, អាគតា ច អរហន្តោ វិជិតេ ផាសុំ វិហរេយ្យុ’’’ន្តិ។ ‘‘យាវកីវញ្ច, អានន្ទ, វជ្ជីនំ អរហន្តេសុ ធម្មិកា រក្ខាវរណគុត្តិ សុសំវិហិតា ភវិស្សតិ – ‘កិន្តិ អនាគតា ច អរហន្តោ វិជិតំ អាគច្ឆេយ្យុំ, អាគតា ច អរហន្តោ វិជិតេ ផាសុំ វិហរេយ្យុ’ន្តិ; វុទ្ធិយេវ, អានន្ទ , វជ្ជីនំ បាដិកង្ខា, នោ បរិហានី’’តិ។
‘‘Kinti te, ānanda, sutaṃ – ‘vajjīnaṃ arahantesu dhammikā rakkhāvaraṇagutti susaṃvihitā – kinti anāgatā ca arahanto vijitaṃ āgaccheyyuṃ, āgatā ca arahanto vijite phāsuṃ vihareyyu’’’nti? ‘‘Sutaṃ metaṃ, bhante – ‘vajjīnaṃ arahantesu dhammikā rakkhāvaraṇagutti susaṃvihitā bhavissati – kinti anāgatā ca arahanto vijitaṃ āgaccheyyuṃ, āgatā ca arahanto vijite phāsuṃ vihareyyu’’’nti. ‘‘Yāvakīvañca, ānanda, vajjīnaṃ arahantesu dhammikā rakkhāvaraṇagutti susaṃvihitā bhavissati – ‘kinti anāgatā ca arahanto vijitaṃ āgaccheyyuṃ, āgatā ca arahanto vijite phāsuṃ vihareyyu’nti; vuddhiyeva, ānanda , vajjīnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihānī’’ti.
អថ ខោ ភគវា វស្សការំ ព្រាហ្មណំ មាគធមហាមត្តំ អាមន្តេសិ – ‘‘ឯកមិទាហំ, ព្រាហ្មណ, សមយំ វេសាលិយំ វិហរាមិ សារន្ទទេ ចេតិយេ។ តត្រាហំ, ព្រាហ្មណ, វជ្ជីនំ ឥមេ សត្ត អបរិហានិយេ ធម្មេ ទេសេសិំ។ យាវកីវញ្ច, ព្រាហ្មណ, ឥមេ សត្ត អបរិហានិយា ធម្មា វជ្ជីសុ ឋស្សន្តិ, ឥមេសុ ច សត្តសុ អបរិហានិយេសុ ធម្មេសុ វជ្ជី សន្ទិស្សិស្សន្តិ; វុទ្ធិយេវ, ព្រាហ្មណ, វជ្ជីនំ បាដិកង្ខា, នោ បរិហានី’’តិ។
Atha kho bhagavā vassakāraṃ brāhmaṇaṃ māgadhamahāmattaṃ āmantesi – ‘‘ekamidāhaṃ, brāhmaṇa, samayaṃ vesāliyaṃ viharāmi sārandade cetiye. Tatrāhaṃ, brāhmaṇa, vajjīnaṃ ime satta aparihāniye dhamme desesiṃ. Yāvakīvañca, brāhmaṇa, ime satta aparihāniyā dhammā vajjīsu ṭhassanti, imesu ca sattasu aparihāniyesu dhammesu vajjī sandississanti; vuddhiyeva, brāhmaṇa, vajjīnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihānī’’ti.
‘‘ឯកមេកេនបិ 9 ភោ, គោតម, អបរិហានិយេន ធម្មេន សមន្នាគតានំ វជ្ជីនំ វុទ្ធិយេវ បាដិកង្ខា, នោ បរិហានិ; កោ បន វាទោ សត្តហិ អបរិហានិយេហិ ធម្មេហិ! អករណីយា ច, ភោ គោតម, វជ្ជី រញ្ញា មាគធេន អជាតសត្តុនា វេទេហិបុត្តេន យទិទំ យុទ្ធស្ស, អញ្ញត្រ ឧបលាបនាយ 10, អញ្ញត្រ មិថុភេទា។ ហន្ទ ច ទានិ មយំ, ភោ គោតម, គច្ឆាម, ពហុកិច្ចា មយំ ពហុករណីយា’’តិ។ ‘‘យស្សទានិ ត្វំ, ព្រាហ្មណ, កាលំ មញ្ញសី’’តិ។ អថ ខោ វស្សការោ ព្រាហ្មណោ មាគធមហាមត្តោ ភគវតោ ភាសិតំ អភិនន្ទិត្វា អនុមោទិត្វា ឧដ្ឋាយាសនា បក្កាមីតិ។ ទុតិយំ។
‘‘Ekamekenapi 11 bho, gotama, aparihāniyena dhammena samannāgatānaṃ vajjīnaṃ vuddhiyeva pāṭikaṅkhā, no parihāni; ko pana vādo sattahi aparihāniyehi dhammehi! Akaraṇīyā ca, bho gotama, vajjī raññā māgadhena ajātasattunā vedehiputtena yadidaṃ yuddhassa, aññatra upalāpanāya 12, aññatra mithubhedā. Handa ca dāni mayaṃ, bho gotama, gacchāma, bahukiccā mayaṃ bahukaraṇīyā’’ti. ‘‘Yassadāni tvaṃ, brāhmaṇa, kālaṃ maññasī’’ti. Atha kho vassakāro brāhmaṇo māgadhamahāmatto bhagavato bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā pakkāmīti. Dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ២. វស្សការសុត្តវណ្ណនា • 2. Vassakārasuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ២. វស្សការសុត្តវណ្ណនា • 2. Vassakārasuttavaṇṇanā
