Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya |
൫. വസ്സകാരസുത്തം
5. Vassakārasuttaṃ
൩൫. ഏകം സമയം ഭഗവാ രാജഗഹേ വിഹരതി വേളുവനേ കലന്ദകനിവാപേ. അഥ ഖോ വസ്സകാരോ ബ്രാഹ്മണോ മഗധമഹാമത്തോ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവതാ സദ്ധിം സമ്മോദി. സമ്മോദനീയം കഥം സാരണീയം വീതിസാരേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ വസ്സകാരോ ബ്രാഹ്മണോ മഗധമഹാമത്തോ ഭഗവന്തം ഏതദവോച –
35. Ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Atha kho vassakāro brāhmaṇo magadhamahāmatto yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho vassakāro brāhmaṇo magadhamahāmatto bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘ചതൂഹി ഖോ മയം, ഭോ ഗോതമ, ധമ്മേഹി സമന്നാഗതം മഹാപഞ്ഞം മഹാപുരിസം പഞ്ഞാപേമ . കതമേഹി ചതൂഹി? ഇധ, ഭോ ഗോതമ, ബഹുസ്സുതോ ഹോതി തസ്സ തസ്സേവ സുതജാതസ്സ തസ്സ തസ്സേവ ഖോ പന ഭാസിതസ്സ അത്ഥം ജാനാതി – ‘അയം ഇമസ്സ ഭാസിതസ്സ അത്ഥോ, അയം ഇമസ്സ ഭാസിതസ്സ അത്ഥോ’തി. സതിമാ ഖോ പന ഹോതി ചിരകതമ്പി ചിരഭാസിതമ്പി സരിതാ അനുസ്സരിതാ യാനി ഖോ പന താനി ഗഹട്ഠകാനി കിംകരണീയാനി, തത്ഥ ദക്ഖോ ഹോതി അനലസോ, തത്രുപായായ വീമംസായ സമന്നാഗതോ അലം കാതും അലം സംവിധാതും. ഇമേഹി ഖോ മയം, ഭോ ഗോതമ, ചതൂഹി ധമ്മേഹി സമന്നാഗതം മഹാപഞ്ഞം മഹാപുരിസം പഞ്ഞാപേമ. സചേ മേ 1, ഭോ ഗോതമ, അനുമോദിതബ്ബം അനുമോദതു മേ ഭവം ഗോതമോ; സചേ പന മേ, ഭോ ഗോതമ, പടിക്കോസിതബ്ബം പടിക്കോസതു മേ ഭവം ഗോതമോ’’തി.
‘‘Catūhi kho mayaṃ, bho gotama, dhammehi samannāgataṃ mahāpaññaṃ mahāpurisaṃ paññāpema . Katamehi catūhi? Idha, bho gotama, bahussuto hoti tassa tasseva sutajātassa tassa tasseva kho pana bhāsitassa atthaṃ jānāti – ‘ayaṃ imassa bhāsitassa attho, ayaṃ imassa bhāsitassa attho’ti. Satimā kho pana hoti cirakatampi cirabhāsitampi saritā anussaritā yāni kho pana tāni gahaṭṭhakāni kiṃkaraṇīyāni, tattha dakkho hoti analaso, tatrupāyāya vīmaṃsāya samannāgato alaṃ kātuṃ alaṃ saṃvidhātuṃ. Imehi kho mayaṃ, bho gotama, catūhi dhammehi samannāgataṃ mahāpaññaṃ mahāpurisaṃ paññāpema. Sace me 2, bho gotama, anumoditabbaṃ anumodatu me bhavaṃ gotamo; sace pana me, bho gotama, paṭikkositabbaṃ paṭikkosatu me bhavaṃ gotamo’’ti.
‘‘നേവ ഖോ ത്യാഹം, ബ്രാഹ്മണ, അനുമോദാമി ന പടിക്കോസാമി . ചതൂഹി ഖോ അഹം, ബ്രാഹ്മണ, ധമ്മേഹി സമന്നാഗതം മഹാപഞ്ഞം മഹാപുരിസം പഞ്ഞാപേമി. കതമേഹി ചതൂഹി? ഇധ, ബ്രാഹ്മണ, ബഹുജനഹിതായ പടിപന്നോ ഹോതി ബഹുജനസുഖായ; ബഹുസ്സ ജനതാ അരിയേ ഞായേ പതിട്ഠാപിതാ, യദിദം കല്യാണധമ്മതാ കുസലധമ്മതാ. സോ യം വിതക്കം ആകങ്ഖതി വിതക്കേതും തം വിതക്കം വിതക്കേതി, യം വിതക്കം നാകങ്ഖതി വിതക്കേതും ന തം വിതക്കം വിതക്കേതി; യം സങ്കപ്പം ആകങ്ഖതി സങ്കപ്പേതും തം സങ്കപ്പം സങ്കപ്പേതി, യം സങ്കപ്പം നാകങ്ഖതി സങ്കപ്പേതും ന തം സങ്കപ്പം സങ്കപ്പേതി. ഇതി ചേതോവസിപ്പത്തോ ഹോതി വിതക്കപഥേ. ചതുന്നം ഝാനാനം ആഭിചേതസികാനം ദിട്ഠധമ്മസുഖവിഹാരാനം നികാമലാഭീ ഹോതി അകിച്ഛലാഭീ അകസിരലാഭീ. ആസവാനം ഖയാ അനാസവം ചേതോവിമുത്തിം പഞ്ഞാവിമുത്തിം ദിട്ഠേവ ധമ്മേ സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി. നേവ ഖോ ത്യാഹം, ബ്രാഹ്മണ, അനുമോദാമി ന പന പടിക്കോസാമി. ഇമേഹി ഖോ അഹം, ബ്രാഹ്മണ, ചതൂഹി ധമ്മേഹി സമന്നാഗതം മഹാപഞ്ഞം മഹാപുരിസം പഞ്ഞാപേമീ’’തി.
‘‘Neva kho tyāhaṃ, brāhmaṇa, anumodāmi na paṭikkosāmi . Catūhi kho ahaṃ, brāhmaṇa, dhammehi samannāgataṃ mahāpaññaṃ mahāpurisaṃ paññāpemi. Katamehi catūhi? Idha, brāhmaṇa, bahujanahitāya paṭipanno hoti bahujanasukhāya; bahussa janatā ariye ñāye patiṭṭhāpitā, yadidaṃ kalyāṇadhammatā kusaladhammatā. So yaṃ vitakkaṃ ākaṅkhati vitakketuṃ taṃ vitakkaṃ vitakketi, yaṃ vitakkaṃ nākaṅkhati vitakketuṃ na taṃ vitakkaṃ vitakketi; yaṃ saṅkappaṃ ākaṅkhati saṅkappetuṃ taṃ saṅkappaṃ saṅkappeti, yaṃ saṅkappaṃ nākaṅkhati saṅkappetuṃ na taṃ saṅkappaṃ saṅkappeti. Iti cetovasippatto hoti vitakkapathe. Catunnaṃ jhānānaṃ ābhicetasikānaṃ diṭṭhadhammasukhavihārānaṃ nikāmalābhī hoti akicchalābhī akasiralābhī. Āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati. Neva kho tyāhaṃ, brāhmaṇa, anumodāmi na pana paṭikkosāmi. Imehi kho ahaṃ, brāhmaṇa, catūhi dhammehi samannāgataṃ mahāpaññaṃ mahāpurisaṃ paññāpemī’’ti.
‘‘അച്ഛരിയം, ഭോ ഗോതമ, അബ്ഭുതം, ഭോ ഗോതമ! യാവ സുഭാസിതം ചിദം ഭോതാ ഗോതമേന. ഇമേഹി ച മയം, ഭോ ഗോതമ, ചതൂഹി ധമ്മേഹി സമന്നാഗതം ഭവന്തം ഗോതമം ധാരേമ; ഭവഞ്ഹി ഗോതമോ ബഹുജനഹിതായ പടിപന്നോ ബഹുജനസുഖായ; ബഹു തേ 3 ജനതാ അരിയേ ഞായേ പതിട്ഠാപിതാ, യദിദം കല്യാണധമ്മതാ കുസലധമ്മതാ. ഭവഞ്ഹി ഗോതമോ യം വിതക്കം ആകങ്ഖതി വിതക്കേതും തം വിതക്കം വിതക്കേതി, യം വിതക്കം നാകങ്ഖതി വിതക്കേതും ന തം വിതക്കം വിതക്കേതി, യം സങ്കപ്പം ആകങ്ഖതി സങ്കപ്പേതും തം സങ്കപ്പം സങ്കപ്പേതി, യം സങ്കപ്പം നാകങ്ഖതി സങ്കപ്പേതും ന തം സങ്കപ്പം സങ്കപ്പേതി. ഭവഞ്ഹി ഗോതമോ ചേതോവസിപ്പത്തോ വിതക്കപഥേ. ഭവഞ്ഹി ഗോതമോ ചതുന്നം ഝാനാനം ആഭിചേതസികാനം ദിട്ഠധമ്മസുഖവിഹാരാനം നികാമലാഭീ അകിച്ഛലാഭീ അകസിരലാഭീ . ഭവഞ്ഹി ഗോതമോ ആസവാനം ഖയാ അനാസവം ചേതോവിമുത്തിം പഞ്ഞാവിമുത്തിം ദിട്ഠേവ ധമ്മേ സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതീ’’തി.
‘‘Acchariyaṃ, bho gotama, abbhutaṃ, bho gotama! Yāva subhāsitaṃ cidaṃ bhotā gotamena. Imehi ca mayaṃ, bho gotama, catūhi dhammehi samannāgataṃ bhavantaṃ gotamaṃ dhārema; bhavañhi gotamo bahujanahitāya paṭipanno bahujanasukhāya; bahu te 4 janatā ariye ñāye patiṭṭhāpitā, yadidaṃ kalyāṇadhammatā kusaladhammatā. Bhavañhi gotamo yaṃ vitakkaṃ ākaṅkhati vitakketuṃ taṃ vitakkaṃ vitakketi, yaṃ vitakkaṃ nākaṅkhati vitakketuṃ na taṃ vitakkaṃ vitakketi, yaṃ saṅkappaṃ ākaṅkhati saṅkappetuṃ taṃ saṅkappaṃ saṅkappeti, yaṃ saṅkappaṃ nākaṅkhati saṅkappetuṃ na taṃ saṅkappaṃ saṅkappeti. Bhavañhi gotamo cetovasippatto vitakkapathe. Bhavañhi gotamo catunnaṃ jhānānaṃ ābhicetasikānaṃ diṭṭhadhammasukhavihārānaṃ nikāmalābhī akicchalābhī akasiralābhī . Bhavañhi gotamo āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharatī’’ti.
‘‘അദ്ധാ ഖോ ത്യാഹം, ബ്രാഹ്മണ, ആസജ്ജ ഉപനീയ വാചാ ഭാസിതാ. അപി ച, ത്യാഹം ബ്യാകരിസ്സാമി – ‘അഹഞ്ഹി, ബ്രാഹ്മണ, ബഹുജനഹിതായ പടിപന്നോ ബഹുജനസുഖായ; ബഹു മേ 5 ജനതാ അരിയേ ഞായേ പതിട്ഠാപിതാ, യദിദം കല്യാണധമ്മതാ കുസലധമ്മതാ. അഹഞ്ഹി, ബ്രാഹ്മണ, യം വിതക്കം ആകങ്ഖാമി വിതക്കേതും തം വിതക്കം വിതക്കേമി, യം വിതക്കം നാകങ്ഖാമി വിതക്കേതും ന തം വിതക്കം വിതക്കേമി , യം സങ്കപ്പം ആകങ്ഖാമി സങ്കപ്പേതും തം സങ്കപ്പം സങ്കപ്പേമി, യം സങ്കപ്പം നാകങ്ഖാമി സങ്കപ്പേതും ന തം സങ്കപ്പം സങ്കപ്പേമി. അഹഞ്ഹി, ബ്രാഹ്മണ, ചേതോവസിപ്പത്തോ വിതക്കപഥേ. അഹഞ്ഹി, ബ്രാഹ്മണ, ചതുന്നം ഝാനാനം ആഭിചേതസികാനം ദിട്ഠധമ്മസുഖവിഹാരാനം നികാമലാഭീ അകിച്ഛലാഭീ അകസിരലാഭീ. അഹഞ്ഹി, ബ്രാഹ്മണ, ആസവാനം ഖയാ അനാസവം ചേതോവിമുത്തിം പഞ്ഞാവിമുത്തിം ദിട്ഠേവ ധമ്മേ സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരാമീ’’’തി.
‘‘Addhā kho tyāhaṃ, brāhmaṇa, āsajja upanīya vācā bhāsitā. Api ca, tyāhaṃ byākarissāmi – ‘ahañhi, brāhmaṇa, bahujanahitāya paṭipanno bahujanasukhāya; bahu me 6 janatā ariye ñāye patiṭṭhāpitā, yadidaṃ kalyāṇadhammatā kusaladhammatā. Ahañhi, brāhmaṇa, yaṃ vitakkaṃ ākaṅkhāmi vitakketuṃ taṃ vitakkaṃ vitakkemi, yaṃ vitakkaṃ nākaṅkhāmi vitakketuṃ na taṃ vitakkaṃ vitakkemi , yaṃ saṅkappaṃ ākaṅkhāmi saṅkappetuṃ taṃ saṅkappaṃ saṅkappemi, yaṃ saṅkappaṃ nākaṅkhāmi saṅkappetuṃ na taṃ saṅkappaṃ saṅkappemi. Ahañhi, brāhmaṇa, cetovasippatto vitakkapathe. Ahañhi, brāhmaṇa, catunnaṃ jhānānaṃ ābhicetasikānaṃ diṭṭhadhammasukhavihārānaṃ nikāmalābhī akicchalābhī akasiralābhī. Ahañhi, brāhmaṇa, āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharāmī’’’ti.
‘‘യോ വേദി സബ്ബസത്താനം, മച്ചുപാസപ്പമോചനം;
‘‘Yo vedi sabbasattānaṃ, maccupāsappamocanaṃ;
ഹിതം ദേവമനുസ്സാനം, ഞായം ധമ്മം പകാസയി;
Hitaṃ devamanussānaṃ, ñāyaṃ dhammaṃ pakāsayi;
‘‘മഗ്ഗാമഗ്ഗസ്സ കുസലോ, കതകിച്ചോ അനാസവോ;
‘‘Maggāmaggassa kusalo, katakicco anāsavo;
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൫. വസ്സകാരസുത്തവണ്ണനാ • 5. Vassakārasuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ൫. വസ്സകാരസുത്തവണ്ണനാ • 5. Vassakārasuttavaṇṇanā