| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
७. वस्सकारसुत्तवण्णना
7. Vassakārasuttavaṇṇanā
१८७. सत्तमे तोदेय्यस्साति तुदिगामवासिकस्स। परिसतीति सन्निपतिताय परिसाय। परूपारम्भं वत्तेन्तीति परगरहं पवत्तेन्ति कथेन्ति। बालो अयं राजातिआदि यं ते उपारम्भं वत्तेन्ति, तस्स दस्सनत्थं वुत्तं। समणे रामपुत्तेति उदके रामपुत्ते। अभिप्पसन्नोति अतिक्कम्म पसन्नो। परमनिपच्चकारन्ति उत्तमनिपातकिरियं नीचवुत्तिं। परिहारकाति परिचारका। यमकोतिआदीनि तेसं नामानि। तेसु हि एको यमको नाम, एको मोग्गल्लो नाम, एको उग्गो नाम, एको नाविन्दकी नाम, एको गन्धब्बो नाम, एको अग्गिवेस्सो नाम। त्यास्सुदन्ति एत्थ अस्सुदन्ति निपातमत्तं, ते अत्तनो परिसति निसिन्नेति अत्थो। इमिना नयेन नेतीति इमिना कारणेन अनुनेति जानापेति। करणीयाधिकरणीयेसूति पण्डितेहि कत्तब्बकिच्चेसु च अतिरेककत्तब्बकिच्चेसु च। वचनीयाधिवचनीयेसूति वत्तब्बेसु च अतिरेकवत्तब्बेसु च। अलमत्थदसतरेहीति एत्थ अत्थे पस्सितुं समत्था अलमत्थदसा, ते अतिसित्वा ठिता अलमत्थदसतरा, तेहि अलमत्थदसतरेहि। अलमत्थदसतरोति अलमत्थदसताय उत्तरितरो, छेकेहि छेकतरो पण्डितेहि पण्डिततरोति पुच्छन्तो एवमाह। अथस्स ते पटिपुच्छन्ता एवं भोतिआदिमाहंसु। इति ब्राह्मणो अत्तनो सप्पुरिसताय तं एळेय्यराजानम्पि तस्स परिवारिकेपि उदकम्पि रामपुत्तं पसंसि। अन्धो विय हि असप्पुरिसो, चक्खुमा विय सप्पुरिसो। यथा अन्धो नेव अनन्धं न अन्धं पस्सति, एवं असप्पुरिसो नेव सप्पुरिसं न असप्पुरिसं जानाति। यथा चक्खुमा अन्धम्पि अनन्धम्पि पस्सति, एवं सप्पुरिसो सप्पुरिसम्पि असप्पुरिसम्पि जानाति। तोदेय्योपि सप्पुरिसताय असप्पुरिसे अञ्ञासीति इममत्थवसं पटिच्च तुट्ठमानसो ब्राह्मणो अच्छरियं भो, गोतमातिआदीनि वत्वा तथागतस्स भासितं अनुमोदित्वा पक्कामि।
187. Sattame todeyyassāti tudigāmavāsikassa. Parisatīti sannipatitāya parisāya. Parūpārambhaṃ vattentīti paragarahaṃ pavattenti kathenti. Bālo ayaṃ rājātiādi yaṃ te upārambhaṃ vattenti, tassa dassanatthaṃ vuttaṃ. Samaṇe rāmaputteti udake rāmaputte. Abhippasannoti atikkamma pasanno. Paramanipaccakāranti uttamanipātakiriyaṃ nīcavuttiṃ. Parihārakāti paricārakā. Yamakotiādīni tesaṃ nāmāni. Tesu hi eko yamako nāma, eko moggallo nāma, eko uggo nāma, eko nāvindakī nāma, eko gandhabbo nāma, eko aggivesso nāma. Tyāssudanti ettha assudanti nipātamattaṃ, te attano parisati nisinneti attho. Iminā nayena netīti iminā kāraṇena anuneti jānāpeti. Karaṇīyādhikaraṇīyesūti paṇḍitehi kattabbakiccesu ca atirekakattabbakiccesu ca. Vacanīyādhivacanīyesūti vattabbesu ca atirekavattabbesu ca. Alamatthadasatarehīti ettha atthe passituṃ samatthā alamatthadasā, te atisitvā ṭhitā alamatthadasatarā, tehi alamatthadasatarehi. Alamatthadasataroti alamatthadasatāya uttaritaro, chekehi chekataro paṇḍitehi paṇḍitataroti pucchanto evamāha. Athassa te paṭipucchantā evaṃ bhotiādimāhaṃsu. Iti brāhmaṇo attano sappurisatāya taṃ eḷeyyarājānampi tassa parivārikepi udakampi rāmaputtaṃ pasaṃsi. Andho viya hi asappuriso, cakkhumā viya sappuriso. Yathā andho neva anandhaṃ na andhaṃ passati, evaṃ asappuriso neva sappurisaṃ na asappurisaṃ jānāti. Yathā cakkhumā andhampi anandhampi passati, evaṃ sappuriso sappurisampi asappurisampi jānāti. Todeyyopi sappurisatāya asappurise aññāsīti imamatthavasaṃ paṭicca tuṭṭhamānaso brāhmaṇo acchariyaṃ bho, gotamātiādīni vatvā tathāgatassa bhāsitaṃ anumoditvā pakkāmi.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya / ७. वस्सकारसुत्तं • 7. Vassakārasuttaṃ
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ७. वस्सकारसुत्तवण्णना • 7. Vassakārasuttavaṇṇanā
