Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
ဝသ္သံ အနုပဂန္တဗ္ဗဋ္ဌာနကထာဝဏ္ဏနာ
Vassaṃ anupagantabbaṭṭhānakathāvaṇṇanā
၂၀၄. သေယ္ယထာပိ ပိသာစိလ္လိကာတိ ဧတ္ထ ပိသာစာ ဧဝ ပိသာစိလ္လိကာ, ပိသာစဒာရကာတိပိ ဝဒန္တိ။ ပဝိသနဒ္ဝာရံ ယောဇေတ္ဝာတိ သကဝာဋဗဒ္ဓမေဝ ယောဇေတ္ဝာ။ ပဉ္စန္နံ ဆဒနာနန္တိ တိဏပဏ္ဏဣဋ္ဌကသိလာသုဓာသင္ခာတာနံ ပဉ္စန္နံ ဆဒနာနံ။ ဣဒဉ္စ ယေဘုယ္ယေန ဝုတ္တန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ ရုက္ခာဒီသု ပဒရစ္ဆဒနာယပိ ကုဋိကာယ ဝသ္သူပဂမနသ္သ ဝုတ္တတ္တာ။ န, ဘိက္ခဝေ, အသေနာသနိကေန ဝသ္သံ ဥပဂန္တဗ္ဗန္တိ ဝစီဘေဒံ ကတ္ဝာ ဝသ္သူပဂမနံ သန္ဓာယေဝ ပဋိက္ခေပော, န အာလယကရဏဝသေန ဥပဂမနံ သန္ဓာယာတိ ဝဒန္တိ။ ပာဠိယံ ပန အဝိသေသေန ဝုတ္တတ္တာ အဋ္ဌကထာယဉ္စ ဒုတိယပာရာဇိကသံဝဏ္ဏနာယံ (ပာရာ. အဋ္ဌ. ၁.၈၄) ‘‘ဝသ္သံ ဥပဂစ္ဆန္တေန ဟိ နာလကပဋိပဒံ ပဋိပန္နေနပိ ပဉ္စန္နံ ဆဒနာနံ အညတရေန ဆန္နေယေဝ သဒ္ဝာရဗန္ဓေ သေနာသနေ ဥပဂန္တဗ္ဗံ။ တသ္မာ ဝသ္သကာလေ သစေ သေနာသနံ လဘတိ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ။ နော စေ လဘတိ, ဟတ္ထကမ္မံ ပရိယေသိတ္ဝာပိ ကာတဗ္ဗံ။ ဟတ္ထကမ္မံ အလဘန္တေန သာမမ္ပိ ကာတဗ္ဗံ, န တ္ဝေဝ အသေနာသနိကေန ဝသ္သံ ဥပဂန္တဗ္ဗ’’န္တိ ဒဠ္ဟံ ကတ္ဝာ ဝုတ္တတ္တာ အသေနာသနိကသ္သ နာဝာဒိံ ဝိနာ အညတ္ထ အာလယော န ဝဋ္ဋတီတိ အမ္ဟာကံ ခန္တိ။ နာဝာသတ္ထဝဇေသုယေဝ ဟိ ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, နာဝာယ ဝသ္သံ ဥပဂန္တု’’န္တိအာဒိနာ သတိ အသတိ ဝာ သေနာသနေ ဝသ္သူပဂမနသ္သ ဝိသုံ အနုညာတတ္တာ ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, အသေနာသနိကေန ဝသ္သံ ဥပဂန္တဗ္ဗ’’န္တိ အယံ ပဋိက္ခေပော တတ္ထ န လဗ္ဘတီတိ အသတိ သေနာသနေ အာလယဝသေနပိ နာဝာဒီသု ဥပဂမနံ ဝုတ္တံ။ ဋင္ကိတမဉ္စော နာမ ဒီဃေ မဉ္စပာဒေ မဇ္ဈေ ဝိဇ္ဈိတ္ဝာ အဋနိယော ပဝေသေတ္ဝာ ကတော မဉ္စော။ တသ္သ ဣဒံ ဥပရိ ဣဒံ ဟေဋ္ဌာတိ နတ္ထိ, ပရိဝတ္တေတ္ဝာ အတ္ထတောပိ တာဒိသောဝ ဟောတိ, တံ သုသာနေ ဒေဝဋ္ဌာနေ စ ဌပေန္တိ, စတုန္နံ ပာသာဏာနံ ဥပရိ ပာသာဏံ အတ္ထရိတ္ဝာ ကတံ ဂေဟမ္ပိ ‘‘ဋင္ကိတမဉ္စော’’တိ ဝုစ္စတိ။
204.Seyyathāpipisācillikāti ettha pisācā eva pisācillikā, pisācadārakātipi vadanti. Pavisanadvāraṃ yojetvāti sakavāṭabaddhameva yojetvā. Pañcannaṃ chadanānanti tiṇapaṇṇaiṭṭhakasilāsudhāsaṅkhātānaṃ pañcannaṃ chadanānaṃ. Idañca yebhuyyena vuttanti veditabbaṃ rukkhādīsu padaracchadanāyapi kuṭikāya vassūpagamanassa vuttattā. Na, bhikkhave, asenāsanikena vassaṃ upagantabbanti vacībhedaṃ katvā vassūpagamanaṃ sandhāyeva paṭikkhepo, na ālayakaraṇavasena upagamanaṃ sandhāyāti vadanti. Pāḷiyaṃ pana avisesena vuttattā aṭṭhakathāyañca dutiyapārājikasaṃvaṇṇanāyaṃ (pārā. aṭṭha. 1.84) ‘‘vassaṃ upagacchantena hi nālakapaṭipadaṃ paṭipannenapi pañcannaṃ chadanānaṃ aññatarena channeyeva sadvārabandhe senāsane upagantabbaṃ. Tasmā vassakāle sace senāsanaṃ labhati, iccetaṃ kusalaṃ. No ce labhati, hatthakammaṃ pariyesitvāpi kātabbaṃ. Hatthakammaṃ alabhantena sāmampi kātabbaṃ, na tveva asenāsanikena vassaṃ upagantabba’’nti daḷhaṃ katvā vuttattā asenāsanikassa nāvādiṃ vinā aññattha ālayo na vaṭṭatīti amhākaṃ khanti. Nāvāsatthavajesuyeva hi ‘‘anujānāmi, bhikkhave, nāvāya vassaṃ upagantu’’ntiādinā sati asati vā senāsane vassūpagamanassa visuṃ anuññātattā ‘‘na, bhikkhave, asenāsanikena vassaṃ upagantabba’’nti ayaṃ paṭikkhepo tattha na labbhatīti asati senāsane ālayavasenapi nāvādīsu upagamanaṃ vuttaṃ. Ṭaṅkitamañco nāma dīghe mañcapāde majjhe vijjhitvā aṭaniyo pavesetvā kato mañco. Tassa idaṃ upari idaṃ heṭṭhāti natthi, parivattetvā atthatopi tādisova hoti, taṃ susāne devaṭṭhāne ca ṭhapenti, catunnaṃ pāsāṇānaṃ upari pāsāṇaṃ attharitvā kataṃ gehampi ‘‘ṭaṅkitamañco’’ti vuccati.
ဝသ္သံ အနုပဂန္တဗ္ဗဋ္ဌာနကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Vassaṃ anupagantabbaṭṭhānakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝဂ္ဂပာဠိ • Mahāvaggapāḷi / ၁၁၆. ဝသ္သံ အနုပဂန္တဗ္ဗဋ္ဌာနာနိ • 116. Vassaṃ anupagantabbaṭṭhānāni
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ဝဇာဒီသုဝသ္သူပဂမနကထာ • Vajādīsuvassūpagamanakathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ဝဇာဒီသု ဝသ္သူပဂမနကထာဝဏ္ဏနာ • Vajādīsu vassūpagamanakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ၁၁၆. ဝသ္သံ အနုပဂန္တဗ္ဗဋ္ဌာနကထာ • 116. Vassaṃ anupagantabbaṭṭhānakathā