| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಖುದ್ದಸಿಕ್ಖಾ-ಮೂಲಸಿಕ್ಖಾ • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
೩೯. ವಸ್ಸೂಪನಾಯಿಕನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ
39. Vassūpanāyikaniddesavaṇṇanā
೩೦೯-೩೧೦. ಪುರಿಮಿಕಾ ಪಚ್ಛಿಮಿಕಾ ಇತಿ ವಸ್ಸೂಪನಾಯಿಕಾ ದುವೇತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಆಸಾಳ್ಹಿಪುಣ್ಣಮಾಯ ಅನನ್ತರೇ ಪಾಟಿಪದದಿವಸೇ ಉಪಗನ್ತಬ್ಬಾ ಪಚ್ಛಿಮಿಕಾಯ ಪುರೇ ಭವಾತಿ ಪುರಿಮಾ, ಸಾ ಏವ ಪುರಿಮಿಕಾ। ತತೋ ಪಚ್ಛಾ ಭವಾ ಅಪರಾಯ ಪುಣ್ಣಮಾಯ ಅನನ್ತರೇ ಪಾಟಿಪದದಿವಸೇ ಉಪಗನ್ತಬ್ಬಾ ಪಚ್ಛಿಮಿಕಾ। ಉಪನಯನಂ ಪಾಪುಣನಂ ಉಪಗಮನಂ ಉಪನಾಯಿಕಾ, ವಸ್ಸನ್ತಿ ವುಟ್ಠಿ, ಇಧ ಪನ ವಸ್ಸಕಾಲಂ ‘‘ವಸ್ಸ’’ನ್ತಿ ಉಪಚಾರೇನ ಗಹೇತ್ವಾ ತತ್ಥ ವಾಸೋ ಉಪಚಾರೇನೇವ ‘‘ವಸ್ಸ’’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ವಸ್ಸಸ್ಸ ವಸ್ಸಾವಾಸಸ್ಸ ಉಪನಾಯಿಕಾ ವಚೀಭೇದವಸೇನ ವಾ ಆಲಯಕರಣವಸೇನ ವಾ ಉಪಗಮನಂ ವಸ್ಸೂಪನಾಯಿಕಾ। ತತ್ಥ ಆಲಯಪರಿಗ್ಗಾಹೋ ಚ ವಚೀಭೇದೋ ಚಾತಿ ಪುರಿಮಿಕಾ ವಸ್ಸೂಪನಾಯಿಕಾ ದುವೇ, ಆಲಯಪರಿಗ್ಗಾಹೋ ಚ ವಚೀಭೇದೋ ಚಾತಿ ಪಚ್ಛಿಮಿಕಾ ವಸ್ಸೂಪನಾಯಿಕಾ ದುವೇಭಿ ಸಮ್ಬನ್ಧಿತಬ್ಬಂ। ತತ್ಥಾತಿ ತಾಸು ದ್ವೀಸು। ತದುಭಯಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಏದಿಸೋ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ಸೋ ಆಲಯಪರಿಗ್ಗಾಹೋ ಚ ವಚೀಭೇದೋ ಚ ‘‘ಇಮಸ್ಮಿಂ ವಿಹಾರೇ ಇಮಂ ತೇಮಾಸಂ ವಸ್ಸಂ ಉಪೇಮಿ, ಇಧ ವಸ್ಸಂ ಉಪೇಮೀ’’ತಿ ಏದಿಸೋ, ಏತಾದಿಸೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಏತ್ಥ ಚ ಕಮುಪ್ಪತ್ತಿಅನಾದರಾ ವಚೀಭೇದೋ ಪಠಮಂ ವುತ್ತೋ। ಉಭಯಥಾ ವಸ್ಸಂ ಉಪಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ತೇನೇವ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ (ವಿ॰ ಸಙ್ಗ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೧೭೯; ಮಹಾವ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨೦೭) ‘‘ಸಚೇಪಿ ‘ಇಧ ವಸ್ಸಂ ವಸಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಆಲಯೋ ಅತ್ಥಿ, ಅಸತಿಯಾ ಪನ ವಸ್ಸಂ ನ ಉಪೇತಿ, ಗಹಿತಸೇನಾಸನಂ ಸುಗ್ಗಹಿತಂ, ಛಿನ್ನವಸ್ಸೋ ನ ಹೋತಿ, ಪವಾರೇತುಂ ಲಭತಿಯೇವ, ವಿನಾಪಿ ಹಿ ವಚೀಭೇದಂ ಆಲಯಕರಣಮತ್ತೇನಪಿ ವಸ್ಸಂ ಉಪಗತಮೇವ ಹೋತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ನಾವಾಸತ್ಥವಜೇಸು ಪನ ಪರಿಯೇಸಿತ್ವಾ ಸೇನಾಸನಂ ಅಲಭನ್ತೇನ ಆಲಯಕರಣಮತ್ತೇನೇವ ಉಪಗನ್ತಬ್ಬಂ। ಉಪಗಚ್ಛನ್ತೇನ ಚ ವಿಹಾರಂ ಪಟಿಜಗ್ಗಿತ್ವಾ ಪಾನೀಯಂ ಪರಿಭೋಜನೀಯಂ ಉಪಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬಂ ಚೇತಿಯವನ್ದನಾದಿಸಾಮೀಚಿಕಮ್ಮಂ ನಿಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ಉಪಗನ್ತಬ್ಬಂ। ಆಲಯಪರಿಗ್ಗಹೇ ಆಲಯಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಚಿತ್ತುಪ್ಪಾದೇತ್ಥ ಆಲಯೋ’’ತಿ ಆಹ। ಏತ್ಥಾತಿ ದ್ವೀಸು।
309-310. Purimikā pacchimikā iti vassūpanāyikā duveti sambandho. Āsāḷhipuṇṇamāya anantare pāṭipadadivase upagantabbā pacchimikāya pure bhavāti purimā, sā eva purimikā. Tato pacchā bhavā aparāya puṇṇamāya anantare pāṭipadadivase upagantabbā pacchimikā. Upanayanaṃ pāpuṇanaṃ upagamanaṃ upanāyikā, vassanti vuṭṭhi, idha pana vassakālaṃ ‘‘vassa’’nti upacārena gahetvā tattha vāso upacāreneva ‘‘vassa’’nti vuccati, vassassa vassāvāsassa upanāyikā vacībhedavasena vā ālayakaraṇavasena vā upagamanaṃ vassūpanāyikā. Tattha ālayapariggāho ca vacībhedo cāti purimikā vassūpanāyikā duve, ālayapariggāho ca vacībhedo cāti pacchimikā vassūpanāyikā duvebhi sambandhitabbaṃ. Tatthāti tāsu dvīsu. Tadubhayaṃ dassetuṃ ‘‘ediso’’tiādi vuttaṃ. So ālayapariggāho ca vacībhedo ca ‘‘imasmiṃ vihāre imaṃ temāsaṃ vassaṃ upemi, idha vassaṃ upemī’’ti ediso, etādisoti attho. Ettha ca kamuppattianādarā vacībhedo paṭhamaṃ vutto. Ubhayathā vassaṃ upagantuṃ vaṭṭati. Teneva aṭṭhakathāyaṃ (vi. saṅga. aṭṭha. 179; mahāva. aṭṭha. 207) ‘‘sacepi ‘idha vassaṃ vasissāmī’ti ālayo atthi, asatiyā pana vassaṃ na upeti, gahitasenāsanaṃ suggahitaṃ, chinnavasso na hoti, pavāretuṃ labhatiyeva, vināpi hi vacībhedaṃ ālayakaraṇamattenapi vassaṃ upagatameva hotī’’ti vuttaṃ. Nāvāsatthavajesu pana pariyesitvā senāsanaṃ alabhantena ālayakaraṇamatteneva upagantabbaṃ. Upagacchantena ca vihāraṃ paṭijaggitvā pānīyaṃ paribhojanīyaṃ upaṭṭhāpetvā sabbaṃ cetiyavandanādisāmīcikammaṃ niṭṭhāpetvā upagantabbaṃ. Ālayapariggahe ālayaṃ dassetuṃ ‘‘cittuppādettha ālayo’’ti āha. Etthāti dvīsu.
೩೧೧. ತದಹೂತಿ ತಸ್ಮಿಂ ವಸ್ಸೂಪನಾಯಿಕದಿವಸೇ। ಜಾನನ್ತಿ ‘‘ಅಜ್ಜ ವಸ್ಸೂಪನಾಯಿಕಾ’’ತಿ ಜಾನನ್ತೋ, ಅನುಪಗಚ್ಛತೋತಿಮಸ್ಸ ವಿಸೇಸನಂ।
311.Tadahūti tasmiṃ vassūpanāyikadivase. Jānanti ‘‘ajja vassūpanāyikā’’ti jānanto, anupagacchatotimassa visesanaṃ.
೩೧೨. ದುತಿಯನ್ತಿ ಪಚ್ಛಿಮಿಕಂ। ಅನುಪಗತೋತಿ ಕೇನಚಿ ಅನ್ತರಾಯೇನ ಪುರಿಮಿಕಂ ಅನುಪಗತೋ। ತೇಮಾಸನ್ತಿ ಪುರಿಮಂ ವಾ ತೇಮಾಸಂ ಪಚ್ಛಿಮಂ ವಾ ತೇಮಾಸಂ। ವಸ್ಸಂ ಉಪಗನ್ತ್ವಾ ಪನ ಅರುಣಂ ಅನುಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾಪಿ ತದಹೇವ ಸತ್ತಾಹಕರಣೀಯೇನ ಪಕ್ಕಮನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ಅನ್ತೋಸತ್ತಾಹೇ ನಿವತ್ತೇನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿ।
312.Dutiyanti pacchimikaṃ. Anupagatoti kenaci antarāyena purimikaṃ anupagato. Temāsanti purimaṃ vā temāsaṃ pacchimaṃ vā temāsaṃ. Vassaṃ upagantvā pana aruṇaṃ anuṭṭhāpetvāpi tadaheva sattāhakaraṇīyena pakkamantassāpi antosattāhe nivattentassāpi anāpatti.
೩೧೩-೫. ಮಾತಾಪಿತೂನಂ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಸಹಧಮ್ಮಿಕಾನಞ್ಚ ಅತ್ಥಾಯ ಗಿಲಾನತದುಪಟ್ಠಾಕಭತ್ತಂ ಓಸಧಞ್ಚ ಏಸಿಸ್ಸಂ ವಾ ಪುಚ್ಛಿಸ್ಸಾಮಿ ವಾ ಉಪಟ್ಠಿಸ್ಸಂ ವಾ ಗನ್ತ್ವಾ ಅಹಂ ನಾಭಿರತಂ ವೂಪಕಾಸೇಸ್ಸಂ ವಾ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ವಿನೋದನಞ್ಚ ದಿಟ್ಠಿಂ ವಿವೇಚನಞ್ಚ ಗರುಕಾದಿಕಂ ವುಟ್ಠಾನಂ ವಾಪಿ ಉಸ್ಸುಕ್ಕಂ ವಾಪಿ ಕರಿಸ್ಸಂ ವಾಪಿ ಕಾರೇಸ್ಸಂ ವಾಪೀತಿ ಏವಮಾದಿನಾ ಸತ್ತಾಹಕಿಚ್ಚೇನ ಪಹಿತೇಪಿ ವಾ ಅಪಹಿತೇಪಿ ವಾ ಗನ್ತುಂ ಲಬ್ಭನ್ತಿ ಯೋಜನಾ।
313-5. Mātāpitūnaṃ pañcannaṃ sahadhammikānañca atthāya gilānatadupaṭṭhākabhattaṃ osadhañca esissaṃ vā pucchissāmi vā upaṭṭhissaṃ vā gantvā ahaṃ nābhirataṃ vūpakāsessaṃ vā kukkuccaṃ vinodanañca diṭṭhiṃ vivecanañca garukādikaṃ vuṭṭhānaṃ vāpi ussukkaṃ vāpi karissaṃ vāpi kāressaṃ vāpīti evamādinā sattāhakiccena pahitepi vā apahitepi vā gantuṃ labbhanti yojanā.
ಏತ್ಥ ಪನ ಲಬ್ಭಮಾನಕವಸೇನ ಯೋಜೇತ್ವಾ ವಕ್ಖಮಾನನಯೇನ ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಮಾತಾದಿಸುತಿಯಾ ತೇಯೇವ ಗಿಲಾನ-ಸದ್ದೇನ ಗಯ್ಹನ್ತಿ, ತೇಸಂ ಉಪಟ್ಠಾಕಾ ತದುಪಟ್ಠಾಕಾ, ಗಿಲಾನಾ ಚ ತದುಪಟ್ಠಾಕಾ ಚ, ತೇಸಂ ಭತ್ತನ್ತಿ ಸಮಾಸೋ। ಓಸಧನ್ತಿ ತೇಸಂಯೇವ ಗಿಲಾನಾನಂ ಭೇಸಜ್ಜಂ। ಏಸಿಸ್ಸನ್ತಿ ಪರಿಯೇಸಿಸ್ಸಾಮಿ। ಪುಚ್ಛಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ತೇಯೇವ ಸತ್ತಜನೇ ಗಿಲಾನೇ ಪುಚ್ಛಿಸ್ಸಂ। ಉಪಟ್ಠಿಸ್ಸನ್ತಿ ತೇಯೇವ ಗಿಲಾನೇ ಉಪಟ್ಠಹಿಸ್ಸಾಮಿ। ಅಭಿರಮತೀತಿ ಅಭಿರತೋ, ವಿಸಭಾಗರೂಪಾದಿದಸ್ಸನೇನ ಸಾಸನೇ ನ ಅಭಿರತೋ ನಾಭಿರತೋ। ಅಭಿರಮಣಂ ವಾ ಅಭಿರತಂ, ನತ್ಥಿ ಅಭಿರತಮಸ್ಸಾತಿ ನಾಭಿರತೋ, ತಂ। ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇಸು ಯೋ ನಾಭಿರತೋ, ತಂ ವೂಪಕಾಸೇಸ್ಸಂ ವಿಕ್ಖೇಪಹರಣತ್ಥಂ ಅಞ್ಞತ್ಥ ನಯಿಸ್ಸಾಮಿ। ಕುಕ್ಕುಚ್ಚನ್ತಿ ಪಞ್ಚನ್ನಂಯೇವ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ವಿನಯಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ। ಕಿತಕಯೋಗೇ ವಿಕಪ್ಪೇನ ದುತಿಯಾ। ದಿಟ್ಠಿನ್ತಿ ತೇಸಂಯೇವ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಯಾ। ಗರುಕಮಾದಿಕನ್ತಿ ಗರುಕಂ ಆದಿ ಯಸ್ಸಾತಿ ವಿಗ್ಗಹೋ। ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಸಾಮಣೇರಾನಂ ವಸ್ಸಪುಚ್ಛನಂ, ಸಿಕ್ಖಾಸಮಾದಯಿತುಕಾಮತಾ, ತಜ್ಜನೀಯಾದಿಕಮ್ಮಕರಣಂ ಸಙ್ಗಹಿತಂ। ವುಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಗರುಕಾಪತ್ತಿಯಾ ಪರಿವಾಸಮಾನತ್ತದಾನಾದೀಹಿ ವುಟ್ಠಾನಂ। ಉಸ್ಸುಕ್ಕನ್ತಿ ವಸ್ಸಪುಚ್ಛನಾದಿಉಸ್ಸುಕ್ಕಂ। ಏವಮಾದಿನಾತಿ ಏತ್ಥ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ದಿಟ್ಠಿಗತಾದೀನಂ ಧಮ್ಮಕಥಾಕರಣಾದಿಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ। ಗನ್ತುಂ ಲಬ್ಭನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಗಚ್ಛನ್ತೇನ ಅನ್ತೋಉಪಚಾರಸೀಮಾಯಂ ಠಿತೇನೇವ ‘‘ಅನ್ತೋಸತ್ತಾಹೇ ಆಗಚ್ಛಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಆಭೋಗಂ ಕತ್ವಾ ಗನ್ತಬ್ಬಂ। ಸಚೇ ಆಭೋಗಂ ಅಕತ್ವಾ ಉಪಚಾರಸೀಮಂ ಅತಿಕ್ಕಮತಿ, ಛಿನ್ನವಸ್ಸೋ ಹೋತೀತಿ ವದನ್ತಿ। ಸತ್ತಾಹಕಿಚ್ಚೇನಾತಿ ಸತ್ತಾಹಸ್ಸ ಲಬ್ಭಮಾನಕಂ ವುತ್ತಂ ವಕ್ಖಮಾನಞ್ಚ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮಾದಿ ಕಿಚ್ಚಂ ಸತ್ತಾಹಕಿಚ್ಚಂ। ಸತ್ತಮಅರುಣಮತ್ತಸ್ಸೇವ ವಿಹಾರೇ ಉಟ್ಠಾಪನೀಯತ್ತಾ ಸತ್ತಾಹಸ್ಸ ಸಾಕಲ್ಲೇನ ಗಹಣಂ।
Ettha pana labbhamānakavasena yojetvā vakkhamānanayena attho veditabbo. Mātādisutiyā teyeva gilāna-saddena gayhanti, tesaṃ upaṭṭhākā tadupaṭṭhākā, gilānā ca tadupaṭṭhākā ca, tesaṃ bhattanti samāso. Osadhanti tesaṃyeva gilānānaṃ bhesajjaṃ. Esissanti pariyesissāmi. Pucchissāmīti teyeva sattajane gilāne pucchissaṃ. Upaṭṭhissanti teyeva gilāne upaṭṭhahissāmi. Abhiramatīti abhirato, visabhāgarūpādidassanena sāsane na abhirato nābhirato. Abhiramaṇaṃ vā abhirataṃ, natthi abhiratamassāti nābhirato, taṃ. Sahadhammikesu yo nābhirato, taṃ vūpakāsessaṃ vikkhepaharaṇatthaṃ aññattha nayissāmi. Kukkuccanti pañcannaṃyeva uppannaṃ vinayakukkuccaṃ. Kitakayoge vikappena dutiyā. Diṭṭhinti tesaṃyeva micchādiṭṭhiyā. Garukamādikanti garukaṃ ādi yassāti viggaho. Ādi-saddena sāmaṇerānaṃ vassapucchanaṃ, sikkhāsamādayitukāmatā, tajjanīyādikammakaraṇaṃ saṅgahitaṃ. Vuṭṭhānanti bhikkhuno garukāpattiyā parivāsamānattadānādīhi vuṭṭhānaṃ. Ussukkanti vassapucchanādiussukkaṃ. Evamādināti ettha ādi-saddena diṭṭhigatādīnaṃ dhammakathākaraṇādiṃ saṅgaṇhāti. Gantuṃ labbhanti ettha gacchantena antoupacārasīmāyaṃ ṭhiteneva ‘‘antosattāhe āgacchissāmī’’ti ābhogaṃ katvā gantabbaṃ. Sace ābhogaṃ akatvā upacārasīmaṃ atikkamati, chinnavasso hotīti vadanti. Sattāhakiccenāti sattāhassa labbhamānakaṃ vuttaṃ vakkhamānañca saṅghakammādi kiccaṃ sattāhakiccaṃ. Sattamaaruṇamattasseva vihāre uṭṭhāpanīyattā sattāhassa sākallena gahaṇaṃ.
೩೧೬. ಸಙ್ಘಕಮ್ಮೇ ವಜೇತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಕಿಚ್ಚೇ ಉಪೋಸಥಾಗಾರಾದೀಸು ಸೇನಾಸನೇಸು ವಾ ಚೇತಿಯಛತ್ತವೇದಿಕಾದೀಸು ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಪುಗ್ಗಲಿಕಸೇನಾಸನೇಸು ವಾಪಿ ಕತ್ತಬ್ಬನಿಮಿತ್ತೇ ವಜೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಧಮ್ಮಸವನತ್ಥಂ ನಿಮನ್ತಿತೋ ವಾಪಿ ವಜೇ, ಗರೂಹಿ ಪೇಸಿತೋ ವಾಪಿ ವಜೇ, ಗರೂನಂ ಪಸ್ಸಿತುಂ ವಾಪಿ ವಜೇತಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ। ನಿಮನ್ತಿತೋತಿ ಏತ್ಥ ಸಚೇ ಪಠಮಂಯೇವ ಕತಿಕಾ ಕತಾ ಹೋತಿ, ‘‘ಅಸುಕದಿವಸಂ ನಾಮ ಸನ್ನಿಪತಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ನಿಮನ್ತಿತೋಯೇವ ನಾಮ ಹೋತಿ। ಗರೂಹೀತಿ ಆಚರಿಯುಪಜ್ಝಾಯೇಹಿ। ಪಹಿತೋತಿ ಭಣ್ಡಧೋವನಾದಿಅತ್ಥಾಯ ಪೇಸಿತೋ। ಪಸ್ಸಿತುನ್ತಿ ಅಗಿಲಾನೇಪಿ।
316.Saṅghakamme vajeti saṅghassa kicce uposathāgārādīsu senāsanesu vā cetiyachattavedikādīsu vā antamaso puggalikasenāsanesu vāpi kattabbanimitte vajeyyāti attho. Dhammasavanatthaṃ nimantito vāpi vaje, garūhi pesito vāpi vaje, garūnaṃ passituṃ vāpi vajeti yojetabbaṃ. Nimantitoti ettha sace paṭhamaṃyeva katikā katā hoti, ‘‘asukadivasaṃ nāma sannipatitabba’’nti nimantitoyeva nāma hoti. Garūhīti ācariyupajjhāyehi. Pahitoti bhaṇḍadhovanādiatthāya pesito. Passitunti agilānepi.
೩೧೭. ಭಣ್ಡ…ಪೇ॰… ದಸ್ಸನೇ ನ ವಜೇತಿ ಯೋಜನೀಯಂ। ಏತ್ಥಾಪಿ ನಿಮಿತ್ತತ್ಥೇ ಸತ್ತಮೀ। ಭಣ್ಡಂ ನಾಮ ಚೀವರಂ। ಞಾತೀ ಮಾತಾಪಿತೂಹಿ ಅಞ್ಞೇ। ಉಪಟ್ಠಾಕಾ ಉಪಾಸಕಾ। ‘‘ಅಜ್ಜೇವ ಆಗಮಿಸ್ಸ’’ನ್ತಿ ಅದೂರಗೋ ನ ಪಾಪುಣೇಯ್ಯ, ಲಬ್ಭನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಲಬ್ಭನ್ತಿ ಇಮಸ್ಸ ಅಪಾಪುಣನಂ ವುತ್ತಕಮ್ಮಂ। ಅಜ್ಜೇವಾಗಮಿಸ್ಸನ್ತಿ ಸಾಮನ್ತವಿಹಾರಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಪುನ ಆಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ಅನ್ತರಾಮಗ್ಗೇ ಸಚೇ ಅರುಣುಗ್ಗಮನಂ ಹೋತಿ, ವಸ್ಸಚ್ಛೇದೋಪಿ ನ ಹೋತಿ, ರತ್ತಿಚ್ಛೇದದುಕ್ಕಟಞ್ಚ ನತ್ಥೀತಿ ವದನ್ತಿ।
317. Bhaṇḍa…pe… dassane na vajeti yojanīyaṃ. Etthāpi nimittatthe sattamī. Bhaṇḍaṃ nāma cīvaraṃ. Ñātī mātāpitūhi aññe. Upaṭṭhākā upāsakā. ‘‘Ajjeva āgamissa’’nti adūrago na pāpuṇeyya, labbhanti sambandho. Labbhanti imassa apāpuṇanaṃ vuttakammaṃ. Ajjevāgamissanti sāmantavihāraṃ gantvā puna āgacchantassa antarāmagge sace aruṇuggamanaṃ hoti, vassacchedopi na hoti, ratticchedadukkaṭañca natthīti vadanti.
೩೧೮. ಸೇಸಞಾತೀಹೀತಿ ಮಾತಾಪಿತೂಹಿ ಅವಸೇಸಞಾತೀಹಿ। ನಿದ್ದಿಸಿತ್ವಾವಾತಿ ದಾನಧಮ್ಮಸವನಾದೀನಿ। ‘‘ಪಹಿತೇ ಪೇಸಿತೇ’’ತಿ ಚೇತ್ಥ ‘‘ಲಬ್ಭ’’ನ್ತಿ ಅನುವತ್ತನೀಯಂ।
318.Sesañātīhīti mātāpitūhi avasesañātīhi. Niddisitvāvāti dānadhammasavanādīni. ‘‘Pahite pesite’’ti cettha ‘‘labbha’’nti anuvattanīyaṃ.
೩೧೯. ಅತ್ತನೋ ಅನ್ತರಾಯೇ ಸತೀತಿ ಚೋರಸರೀಸಪವಾಳಜೀವಿತಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯನ್ತರಾಯೇ, ಅನ್ತಮಸೋ ಭೇಸಜ್ಜಾಲಾಭಪತಿರೂಪಉಪಟ್ಠಾಕಾಲಾಭೇಪಿ। ‘‘ವಸ್ಸಚ್ಛೇದಕಾರಣಮ್ಪಿ ಸತ್ತಾಹಕರಣೀಯಂ ಸಿಯಾ’’ತಿ ಕೇಚಿ ಪೋರಾಣಾ ವದನ್ತಿ, ತಂ ಯುತ್ತಂ ವಿಯ ದಿಸ್ಸತಿ, ಸಬ್ಬಥಾ ವಸ್ಸಚ್ಛೇದೇನ ಬಹಿ ವಾಸಾಯ ಅನುಞ್ಞಾತಕಾರಣಂ ಸತ್ತಾಹಮತ್ತಂ ಬಹಿ ವೀತಿನಾಮೇತ್ವಾ ಅನ್ತೋವಿಹಾರೇಯೇವ ವಾಸೇನ ವಸ್ಸಚ್ಛೇದಾಕಾರಣಂ ಕಥಂ ನಾಮ ನ ಸಿಯಾತಿ। ಛಿನ್ನವಸ್ಸೋ ನೋ ಪವಾರಯೇತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ।
319.Attano antarāye satīti corasarīsapavāḷajīvitabrahmacariyantarāye, antamaso bhesajjālābhapatirūpaupaṭṭhākālābhepi. ‘‘Vassacchedakāraṇampi sattāhakaraṇīyaṃ siyā’’ti keci porāṇā vadanti, taṃ yuttaṃ viya dissati, sabbathā vassacchedena bahi vāsāya anuññātakāraṇaṃ sattāhamattaṃ bahi vītināmetvā antovihāreyeva vāsena vassacchedākāraṇaṃ kathaṃ nāma na siyāti. Chinnavasso no pavārayeti sambandho.
೩೨೦. ‘‘ಅಸೇನಾಸನಿಕೇನಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾವ ವಿಞ್ಞಾಯಮಾನತ್ಥತ್ತೇಪಿ ‘‘ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇ ಚಾ’’ತಿ ವಚನಂ ‘‘ಅಹಂ ಅಬ್ಭೋಕಾಸಿಕೋ, ಕಿಂ ಮೇ ಸೇನಾಸನೇನಾ’’ತಿ ವಾಸಾನಿವತ್ತನತ್ಥಂ ವುತ್ತಂ। ರುಕ್ಖಸ್ಸ ಸುಸಿರೇತಿ ಸುದ್ಧೇ ರುಕ್ಖಸುಸಿರೇ। ಮಹನ್ತಸ್ಸ ಪನ ಸುಸಿರಸ್ಸ ಅನ್ತೋ ಪದರಚ್ಛದನಕುಟಿಕಂ ಕತ್ವಾ ಪವಿಸನದ್ವಾರಂ ಯೋಜೇತ್ವಾ ಉಪಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ‘‘ವಿಟಪೇಪಿ ಅಟ್ಟಕಂ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತನಯಮೇವ। ತಥಾ ಛತ್ತಚಾಟೀಸುಪಿ ತದನುರೂಪೇನ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಛವಕುಟಿ ನಾಮ ಟಙ್ಕಿತಮಞ್ಚಾದಿಭೇದಾ ಕುಟಿ। ತತ್ಥ ಟಙ್ಕಿತಮಞ್ಚೋ ನಾಮ ದೀಘೇ ಮಞ್ಚಪಾದೇ ಮಜ್ಝೇ ವಿಜ್ಝಿತ್ವಾ ಅಟನಿಯೋ ಪವೇಸೇತ್ವಾ ಕತೋ, ಚತುನ್ನಂ ಪಾಸಾಣಾನಂ ಉಪರಿ ಪಾಸಾಣಂ ಅತ್ಥರಿತ್ವಾ ಕತಮ್ಪಿ ಟಙ್ಕಿತಮಞ್ಚೋ।
320. ‘‘Asenāsanikenā’’ti imināva viññāyamānatthattepi ‘‘ajjhokāse cā’’ti vacanaṃ ‘‘ahaṃ abbhokāsiko, kiṃ me senāsanenā’’ti vāsānivattanatthaṃ vuttaṃ. Rukkhassa susireti suddhe rukkhasusire. Mahantassa pana susirassa anto padaracchadanakuṭikaṃ katvā pavisanadvāraṃ yojetvā upagantuṃ vaṭṭati. ‘‘Viṭapepi aṭṭakaṃ bandhitvā’’tiādi vuttanayameva. Tathā chattacāṭīsupi tadanurūpena veditabbaṃ. Chavakuṭi nāma ṭaṅkitamañcādibhedā kuṭi. Tattha ṭaṅkitamañco nāma dīghe mañcapāde majjhe vijjhitvā aṭaniyo pavesetvā kato, catunnaṃ pāsāṇānaṃ upari pāsāṇaṃ attharitvā katampi ṭaṅkitamañco.
೩೨೧. ಅಸೇನಾಸನಿಕೇನಾತಿ ಯಸ್ಸ ತಿಣಪಣ್ಣಇಟ್ಠಕಸಿಲಾಸುಧಾಸಙ್ಖಾತಾನಂ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಛದನಾನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ಛನ್ನಂ ಯೋಜಿತದ್ವಾರಬನ್ಧನಂ ಸೇನಾಸನಂ ನತ್ಥಿ, ತೇನ। ಇದಂ ಪನ ವಚೀಭೇದಂ ಕತ್ವಾ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತನ್ತಿ ವದನ್ತಿ, ತದಯುತ್ತಂ, ತಥಾ ಚ ಸತಿ ನಾವಾದೀಸು ವಿಯ ವಿಸುಂ ವಿಧಾನೇನ ಭವಿತಬ್ಬನ್ತಿ। ನಾವಾಸತ್ಥವಜೂಪಗೋತಿ ಇಮಿನಾ ಅಸೇನಾಸನಿಕೇನ ನಾವಾದೀಸು ವಸ್ಸಂ ಉಪಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ದೀಪೇತಿ। ತತ್ಥ ಚ ಕುಟಿಕಂ ಪರಿಯೇಸಿತ್ವಾ ಲಭನ್ತೇನ ತತ್ಥ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ವಿಹಾರಾಭಾವತೋ ‘‘ವಿಹಾರೇ’’ತಿ ಅವತ್ವಾ ‘‘ಇಧ ವಸ್ಸಂ ಉಪೇಮೀ’’ತಿ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ಅಲಭನ್ತೇನ ಆಲಯೋ ಕಾತಬ್ಬೋ। ಪವಾರೇತುಞ್ಚಾತಿ ಚ-ಸದ್ದೇನ ವಸ್ಸಚ್ಛೇದನಿಮಿತ್ತಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಅಭಾವಂ ಸಮ್ಪಿಣ್ಡೇತಿ। ‘‘ವಜೇ ಸತ್ಥೇ ನಾವಾಯನ್ತಿ ತೀಸು ಠಾನೇಸು ನತ್ಥಿ ವಸ್ಸಚ್ಛೇದೇ ಆಪತ್ತಿ, ಪವಾರೇತುಞ್ಚ ಲಬ್ಭತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨೦೩) ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತಂ। ವಸ್ಸಚ್ಛೇದೇತಿ ಚ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯೇನ ವಜೋ ತೇನ ಗನ್ತು’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ॰ ೨೦೩) ವುತ್ತತ್ತಾ, ಸತ್ಥಸ್ಸ ನಾವಾಯ ಚ ಗಮನಸಭಾವೇನೇವ ಠಿತತ್ತಾ ಚ ವಸ್ಸೂಪಗತಟ್ಠಾನೇ ಅವಸಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞತ್ಥ ಗಮನಮತ್ತಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ।
321.Asenāsanikenāti yassa tiṇapaṇṇaiṭṭhakasilāsudhāsaṅkhātānaṃ pañcannaṃ chadanānaṃ aññatarena channaṃ yojitadvārabandhanaṃ senāsanaṃ natthi, tena. Idaṃ pana vacībhedaṃ katvā adhiṭṭhānaṃ sandhāya vuttanti vadanti, tadayuttaṃ, tathā ca sati nāvādīsu viya visuṃ vidhānena bhavitabbanti. Nāvāsatthavajūpagoti iminā asenāsanikena nāvādīsu vassaṃ upagantuṃ vaṭṭatīti dīpeti. Tattha ca kuṭikaṃ pariyesitvā labhantena tattha pavisitvā vihārābhāvato ‘‘vihāre’’ti avatvā ‘‘idha vassaṃ upemī’’ti tikkhattuṃ vattabbaṃ, alabhantena ālayo kātabbo. Pavāretuñcāti ca-saddena vassacchedanimittāya āpattiyā abhāvaṃ sampiṇḍeti. ‘‘Vaje satthe nāvāyanti tīsu ṭhānesu natthi vassacchede āpatti, pavāretuñca labbhatī’’ti (mahāva. aṭṭha. 203) aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ. Vassacchedeti ca ‘‘anujānāmi, bhikkhave, yena vajo tena gantu’’nti (mahāva. 203) vuttattā, satthassa nāvāya ca gamanasabhāveneva ṭhitattā ca vassūpagataṭṭhāne avasitvā aññattha gamanamattaṃ sandhāya vuttanti veditabbaṃ.
ವಸ್ಸೂಪನಾಯಿಕನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Vassūpanāyikaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
