Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഖുദ്ദസിക്ഖാ-മൂലസിക്ഖാ • Khuddasikkhā-mūlasikkhā

    ൩൯. വസ്സൂപനായികനിദ്ദേസവണ്ണനാ

    39. Vassūpanāyikaniddesavaṇṇanā

    ൩൦൯-൩൧൦. ഇദാനി വസ്സൂപഗമനം ദസ്സേതും ‘‘പുരിമികാ’’തിആദിമാഹ. തത്ഥ പുരിമികാ പച്ഛിമികാ (മഹാവ॰ ൧൮൪; മഹാവ॰ അട്ഠ॰ ൧൮൫) ചേതി ദ്വേ വസ്സൂപനായികാതി അത്ഥോ. ആലയപരിഗ്ഗാഹോ വാ വചീഭേദോ വാ വസ്സൂപനായികാതി പാഠസേസോ. ഇദാനി വത്തബ്ബം സന്ധായ ‘‘ഏദിസോ’’തി വുത്തം. ‘‘ഇധ വസ്സം വസിസ്സാമീ’’തി ചിത്തുപ്പാദേത്ഥ ആലയോ (മഹാവ॰ അട്ഠ॰ ൨൦൩). ആലയപരിഗ്ഗാഹോ പന വജേ വാ സത്ഥേ വാ നാവായ വാ വസ്സം ഉപഗന്തുകാമസ്സ തത്ഥ സേനാസനം അലഭന്തസ്സ ലബ്ഭതി, സത്ഥാദീസു പന വസ്സം ഉപഗന്തും ന വട്ടതീതി കത്വാ. യദി സത്ഥാദീസു കവാടബന്ധം സേനാസനം ലബ്ഭതി, തത്ഥ ഉപഗന്തബ്ബം. ഉപഗച്ഛന്തേന ച ‘‘ഇധ വസ്സം ഉപേമീ’’തി തിക്ഖത്തും വത്തബ്ബം. വിഹാരേ പന വചീഭേദോ വാ കാതബ്ബോ. സചേ ‘‘ഇധ വസ്സം വസിസ്സാമീ’’തി ആലയോ അത്ഥി, അസതിയാ പന വസ്സം ന ഉപേതി, ഛിന്നവസ്സോ ന ഹോതി, പവാരേതുഞ്ച ലഭതി ഏവ.

    309-310. Idāni vassūpagamanaṃ dassetuṃ ‘‘purimikā’’tiādimāha. Tattha purimikā pacchimikā (mahāva. 184; mahāva. aṭṭha. 185) ceti dve vassūpanāyikāti attho. Ālayapariggāho vā vacībhedo vā vassūpanāyikāti pāṭhaseso. Idāni vattabbaṃ sandhāya ‘‘ediso’’ti vuttaṃ. ‘‘Idha vassaṃ vasissāmī’’ti cittuppādettha ālayo (mahāva. aṭṭha. 203). Ālayapariggāho pana vaje vā satthe vā nāvāya vā vassaṃ upagantukāmassa tattha senāsanaṃ alabhantassa labbhati, satthādīsu pana vassaṃ upagantuṃ na vaṭṭatīti katvā. Yadi satthādīsu kavāṭabandhaṃ senāsanaṃ labbhati, tattha upagantabbaṃ. Upagacchantena ca ‘‘idha vassaṃ upemī’’ti tikkhattuṃ vattabbaṃ. Vihāre pana vacībhedo vā kātabbo. Sace ‘‘idha vassaṃ vasissāmī’’ti ālayo atthi, asatiyā pana vassaṃ na upeti, chinnavasso na hoti, pavāretuñca labhati eva.

    ൩൧൧. നോപേതുകാമോ ആവാസം, തദഹൂതിക്കമേയ്യ വാതി പാഠേ (മഹാവ॰ ൧൮൬) അതിക്കമന്തസ്സ ആവാസം തദഹു വസ്സൂപനായികാതിപി അത്ഥോ. ആവാസം അതിക്കമേയ്യ വാതി സമ്ബന്ധോ. ജാനം വാനുപഗച്ഛതോതി ഏത്ഥ വിഹാരേ നിസീദിത്വാപി അനുപഗച്ഛതോ ദുക്കടാപത്തി ഹോതീതി അധിപ്പായോ.

    311.Nopetukāmo āvāsaṃ, tadahūtikkameyya vāti pāṭhe (mahāva. 186) atikkamantassa āvāsaṃ tadahu vassūpanāyikātipi attho. Āvāsaṃ atikkameyya vāti sambandho. Jānaṃ vānupagacchatoti ettha vihāre nisīditvāpi anupagacchato dukkaṭāpatti hotīti adhippāyo.

    ൩൧൨. ഛിന്നവസ്സോ (വജിര॰ ടീ॰ മഹാവഗ്ഗ ൨൦൮) വാ കേനചി അന്തരായേന പഠമം അനുപഗതോ (മഹാവ॰ ൧൮൫-൧൮൬) വാ ദുതിയം ഉപഗച്ഛേയ്യാതി സമ്ബന്ധോ. തേമാസന്തി പുരിമം വാ തേമാസം പച്ഛിമം വാ തേമാസം. ‘‘ന ഭിക്ഖവേ വസ്സം ഉപഗന്ത്വാ പുരിമം വാ പച്ഛിമം വാ തേമാസം അവസിത്വാ ചാരികാ പക്കമിതബ്ബാ. യോ പക്കമേയ്യ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സാ’’തി (മഹാവ॰ ൧൮൫) ഹി വുത്തം.

    312. Chinnavasso (vajira. ṭī. mahāvagga 208) vā kenaci antarāyena paṭhamaṃ anupagato (mahāva. 185-186) vā dutiyaṃ upagaccheyyāti sambandho. Temāsanti purimaṃ vā temāsaṃ pacchimaṃ vā temāsaṃ. ‘‘Na bhikkhave vassaṃ upagantvā purimaṃ vā pacchimaṃ vā temāsaṃ avasitvā cārikā pakkamitabbā. Yo pakkameyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (mahāva. 185) hi vuttaṃ.

    ൩൧൩-൫. ‘‘അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, സത്തന്നം സത്താഹകരണീയേന അപ്പഹിതേപി ഗന്തും, പഗേവ പഹിതേ, ‘ഭിക്ഖുസ്സ ഭിക്ഖുനിയാ സിക്ഖമാനായ സാമണേരസ്സ സാമണേരിയാ മാതുയാ ച പിതുസ്സ ച, ഗിലാനഭത്തം വാ പരിയേസിസ്സാമി, ഗിലാനുപട്ഠാകഭത്തം വാ പരിയേസിസ്സാമി, ഗിലാനഭേസജ്ജം വാ പരിയേസിസ്സാമി, പുച്ഛിസ്സാമി വാ ഉപട്ഠഹിസ്സാമി വാ’തി സത്താഹം സന്നിവത്തോ കാതബ്ബോ’’തി (മഹാവ॰ ൧൯൮) വുത്തത്താ ‘‘മാതാപിതൂനമത്ഥായ…പേ॰… ഉപട്ഠിസ്സ’’ന്തി വുത്തം. തത്ഥായം സങ്ഖേപോ – ‘‘മാതാദീനം ഗിലാനഭത്തം വാ തദുപട്ഠാകഭത്തം വാ ഗിലാനാനം ഓസധം വാ ഏസിസ്സം പരിയേസിസ്സ’’ന്തി വാ ‘‘തേ ഗിലാനേ ഗന്ത്വാ പുച്ഛിസ്സാമീ’’തി വാ ‘‘ഉപട്ഠിസ്സ’’ന്തി വാ പഹിതേപി അപ്പഹിതേപി സത്താഹകിച്ചേന ഗന്തും ലഭതി.

    313-5. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, sattannaṃ sattāhakaraṇīyena appahitepi gantuṃ, pageva pahite, ‘bhikkhussa bhikkhuniyā sikkhamānāya sāmaṇerassa sāmaṇeriyā mātuyā ca pitussa ca, gilānabhattaṃ vā pariyesissāmi, gilānupaṭṭhākabhattaṃ vā pariyesissāmi, gilānabhesajjaṃ vā pariyesissāmi, pucchissāmi vā upaṭṭhahissāmi vā’ti sattāhaṃ sannivatto kātabbo’’ti (mahāva. 198) vuttattā ‘‘mātāpitūnamatthāya…pe… upaṭṭhissa’’nti vuttaṃ. Tatthāyaṃ saṅkhepo – ‘‘mātādīnaṃ gilānabhattaṃ vā tadupaṭṭhākabhattaṃ vā gilānānaṃ osadhaṃ vā esissaṃ pariyesissa’’nti vā ‘‘te gilāne gantvā pucchissāmī’’ti vā ‘‘upaṭṭhissa’’nti vā pahitepi appahitepi sattāhakiccena gantuṃ labhati.

    ഇദാനി സഹധമ്മികേ ഏവ സന്ധായ ‘‘അനഭിരത’’ന്തിആദി വുത്തം. ‘‘വിസഭാഗരൂപം ദിസ്വാ അനഭിരതി, തതോ വൂപകാസിസ്സം, തം ഗഹേത്വാ അഞ്ഞത്ഥ ഗമിസ്സ’’ന്തി അധിപ്പായേന ഗന്തുമ്പി ലബ്ഭതീതി അത്ഥോ. കുക്കുച്ചം വിനോദനഞ്ച ദിട്ഠിം വിവേചനഞ്ച അഹം വാ കരേയ്യം അഞ്ഞേഹി വാ കാരേയ്യന്തി സമ്ബന്ധോ. പരിവാസമാനത്തആദീഹി വുട്ഠാനം വാ ഗരുകാ. ആദി-സദ്ദേന സചേ സങ്ഘേന കമ്മം കതം ഹോതി, തസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധിയാ അനുസ്സാവനകരണാദീസു ഉസ്സുക്കം കരേയ്യന്തി ഗന്തും ലബ്ഭതീതി അത്ഥോ. സത്താഹകിച്ചേനാതി സത്താഹകരണീയേന.

    Idāni sahadhammike eva sandhāya ‘‘anabhirata’’ntiādi vuttaṃ. ‘‘Visabhāgarūpaṃ disvā anabhirati, tato vūpakāsissaṃ, taṃ gahetvā aññattha gamissa’’nti adhippāyena gantumpi labbhatīti attho. Kukkuccaṃ vinodanañca diṭṭhiṃ vivecanañca ahaṃ vā kareyyaṃ aññehi vā kāreyyanti sambandho. Parivāsamānattaādīhi vuṭṭhānaṃ vā garukā. Ādi-saddena sace saṅghena kammaṃ kataṃ hoti, tassa paṭippassaddhiyā anussāvanakaraṇādīsu ussukkaṃ kareyyanti gantuṃ labbhatīti attho. Sattāhakiccenāti sattāhakaraṇīyena.

    ൩൧൬. ധമ്മസവനത്ഥം നിമന്തിതോ ഏവം വജേതി അത്ഥോ. ഗരൂ നാമ ആചരിയുപജ്ഝായാ, തേഹി ഭണ്ഡധോവനകിച്ചേന പഹിതസ്സ ഗന്തും വട്ടതീതി അത്ഥോ.

    316. Dhammasavanatthaṃ nimantito evaṃ vajeti attho. Garū nāma ācariyupajjhāyā, tehi bhaṇḍadhovanakiccena pahitassa gantuṃ vaṭṭatīti attho.

    ൩൧൭. ന ഭണ്ഡധോവന…പേ॰… ദസ്സനേതി ഏത്ഥ (മഹാവ॰ അട്ഠ॰ ൧൯൯) ഏതേസുപി ന വജേതി സമ്ബന്ധോ. ലബ്ഭന്തി ഏത്ഥ ‘‘അജ്ജേവ ആഗമിസ്സ’’ന്തി അദൂരഗോ യദി ന പാപുണേയ്യ, ലബ്ഭന്തി സമ്ബന്ധോ. കിം വുത്തം ഹോതി? ‘‘അജ്ജേവ ആഗമിസ്സാമീ’’തി സാമന്തവിഹാരം ഗന്ത്വാ പുന ആഗച്ഛന്തസ്സ അന്തരാമഗ്ഗേ സചേ അരുണുട്ഠാനം ഹോതി, വസ്സച്ഛേദോപി ന ഹോതി, രത്തിച്ഛേദേന ദുക്കടമ്പി നാപജ്ജതീതി വുത്തം ഹോതി.

    317.Na bhaṇḍadhovana…pe… dassaneti ettha (mahāva. aṭṭha. 199) etesupi na vajeti sambandho. Labbhanti ettha ‘‘ajjeva āgamissa’’nti adūrago yadi na pāpuṇeyya, labbhanti sambandho. Kiṃ vuttaṃ hoti? ‘‘Ajjeva āgamissāmī’’ti sāmantavihāraṃ gantvā puna āgacchantassa antarāmagge sace aruṇuṭṭhānaṃ hoti, vassacchedopi na hoti, ratticchedena dukkaṭampi nāpajjatīti vuttaṃ hoti.

    ൩൧൮. സേസഞാതിഹീതി ഭാതുഭഗിനീആദീഹി. ഭിക്ഖുനിസ്സിതകേന ച പഹിതേതി സമ്ബന്ധോ. നിദ്ദിസിത്വാതി ‘‘ആഗച്ഛന്തു ഭദന്താ, ഇച്ഛാമി ദാനഞ്ച ദാതും ധമ്മഞ്ച സോതും ഭിക്ഖുഞ്ച പസ്സിതു’’ന്തിആദിനാ യം കിഞ്ചി നിദ്ദിസിത്വാവ പേസിതേ ഗന്തും വട്ടതി. കേവലം ‘‘ആഗച്ഛന്തു ഭിക്ഖൂ, ഇച്ഛാമി ഭിക്ഖൂനം ആഗമന’’ന്തി ഏവം അനിദ്ദിസിത്വാ വുത്തേ ഗന്തും ന ലബ്ഭതീതി അത്ഥോ.

    318.Sesañātihīti bhātubhaginīādīhi. Bhikkhunissitakena ca pahiteti sambandho. Niddisitvāti ‘‘āgacchantu bhadantā, icchāmi dānañca dātuṃ dhammañca sotuṃ bhikkhuñca passitu’’ntiādinā yaṃ kiñci niddisitvāva pesite gantuṃ vaṭṭati. Kevalaṃ ‘‘āgacchantu bhikkhū, icchāmi bhikkhūnaṃ āgamana’’nti evaṃ aniddisitvā vutte gantuṃ na labbhatīti attho.

    ൩൧൯. അച്ഛരായേ സതത്തനോതി ദസവിധേസു അന്തരായേസു ഏകസ്മിമ്പി അന്തരായേ അത്തനോ സതീതി അത്ഥോ. സങ്ഘസാമഗ്ഗിയാ വാ വസ്സച്ഛേദേ അനാപത്തീതി അത്ഥോ. വുത്തഞ്ഹേതം ‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, വസ്സൂപഗതോ ഭിക്ഖു പസ്സതി സമ്ബഹുലേ ഭിക്ഖൂ സങ്ഘഭേദായ പരക്കമന്തേ. തത്ര ചേ ഭിക്ഖുനോ ഏവം ഹോതി, ‘ഗരുകോ ഖോ സങ്ഘഭേദോ വുത്തോ ഭഗവതാ. മാ മയി സമ്മുഖീഭൂതേ സങ്ഘോ ഭിജ്ജീ’തി പക്കമിതബ്ബം, അനാപത്തി വസ്സച്ഛേദസ്സാ’’തി (മഹാവ॰ ൨൦൨). ഏവം ഛിന്നവസ്സോ നോ പവാരയേതി അത്ഥോ.

    319.Accharāye satattanoti dasavidhesu antarāyesu ekasmimpi antarāye attano satīti attho. Saṅghasāmaggiyā vā vassacchede anāpattīti attho. Vuttañhetaṃ ‘‘idha pana, bhikkhave, vassūpagato bhikkhu passati sambahule bhikkhū saṅghabhedāya parakkamante. Tatra ce bhikkhuno evaṃ hoti, ‘garuko kho saṅghabhedo vutto bhagavatā. Mā mayi sammukhībhūte saṅgho bhijjī’ti pakkamitabbaṃ, anāpatti vassacchedassā’’ti (mahāva. 202). Evaṃ chinnavasso no pavārayeti attho.

    ൩൨൦. രുക്ഖസ്സ സുസിരേതി ഏത്ഥ (മഹാവ॰ ൨൦൪; മഹാവ॰ അട്ഠ॰ ൨൦൩) പന സുദ്ധേ രുക്ഖസുസിരേ ഏവ ന വട്ടതി, മഹന്തസ്സ പന സുസിരസ്സ അന്തോ പദരച്ഛദനം കുടികം കത്വാ പവിസനദ്വാരം യോജേത്വാ ഉപഗന്തും വട്ടതി. രുക്ഖസ്സ വിടപേതി ഏത്ഥാപി സുദ്ധവിടപമത്തേ ന വട്ടതി, മഹാവിടപേ പന അട്ടകം ബന്ധിത്വാ വുത്തനയേന കുടികം കത്വാ ഉപഗന്തും വട്ടതി. ഛവകുടി നാമ പാസാണകുടികന്തി വദന്തി. തീസു പസ്സേസു പാസാണേ ഉസ്സാപേത്വാ ഉപരി പാസാണേന പടിച്ഛന്നാ.

    320.Rukkhassa susireti ettha (mahāva. 204; mahāva. aṭṭha. 203) pana suddhe rukkhasusire eva na vaṭṭati, mahantassa pana susirassa anto padaracchadanaṃ kuṭikaṃ katvā pavisanadvāraṃ yojetvā upagantuṃ vaṭṭati. Rukkhassa viṭapeti etthāpi suddhaviṭapamatte na vaṭṭati, mahāviṭape pana aṭṭakaṃ bandhitvā vuttanayena kuṭikaṃ katvā upagantuṃ vaṭṭati. Chavakuṭi nāma pāsāṇakuṭikanti vadanti. Tīsu passesu pāsāṇe ussāpetvā upari pāsāṇena paṭicchannā.

    ൩൨൧. നാവാദീസു പന ഉപഗതോ പവാരേതുഞ്ച ലബ്ഭതീതി സമ്ബന്ധോ. വസ്സൂപനായികവിനിച്ഛയോ.

    321. Nāvādīsu pana upagato pavāretuñca labbhatīti sambandho. Vassūpanāyikavinicchayo.

    വസ്സൂപനായികനിദ്ദേസവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Vassūpanāyikaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact