| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
೩. ವಸ್ಸೂಪನಾಯಿಕಕ್ಖನ್ಧಕಂ
3. Vassūpanāyikakkhandhakaṃ
೧೦೭. ವಸ್ಸೂಪನಾಯಿಕಾನುಜಾನನಕಥಾ
107. Vassūpanāyikānujānanakathā
೧೮೪. ವಸ್ಸೂಪನಾಯಿಕಕ್ಖನ್ಧಕೇ ‘‘ಅನನುಞ್ಞಾತೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಅಪಞ್ಞತ್ತೋತಿ ಏತ್ಥ ಞಾಧಾತುಯಾ ಅನುಜಾನನತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ, ‘‘ಅಸಂವಿಹಿತೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಞಾಧಾತುಯಾ ಠಪನತ್ಥಂ। ತೇಧಾತಿ ತೇ ಇಧ। ಇಧಸದ್ದೋ ಸಾಸನಞ್ಚ ಲೋಕಞ್ಚ ದೇಸಞ್ಚ ಪದಪೂರಣಞ್ಚ ಉಪಾದಾಯ ವತ್ತತಿ, ಇಧ ಪನ ಪದಪೂರಣೇತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಇಧಸದ್ದೋ ನಿಪಾತಮತ್ತೋ’’ತಿ। ಸಂಹನನಂ ಸಙ್ಘಾತೋ, ವಿನಾಸೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಇತಿ ಇಮಮತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ ‘‘ವಿನಾಸ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ। ಸಕುನ್ತಕಸದ್ದೋ ಸಕುಣಪರಿಯಾಯೋತಿ ಆಹ ‘‘ಸಕುಣಾ’’ತಿ। ಸಕುಣಾತಿ ಚ ವಿಹಙ್ಗಮಾ। ತೇ ಹಿ ಆಕಾಸೇ ಗನ್ತುಂ ಸಕ್ಕೋನ್ತೀತಿ ಸಕುಣಾತಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ। ಸಂಕಸಾಯಿಸ್ಸನ್ತೀತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಸಂ ಕಸೇ ಅಚ್ಛನೇ’’ತಿ ಧಾತುಪಾಠೇಸು (ಸದ್ದನೀತಿಧಾತುಮಾಲಾಯಂ ೧೬ ಸಕಾರನ್ತಧಾತು) ವುತ್ತತ್ತಾ ಸಂಪುಬ್ಬೋ ಕಸೇಧಾತು ಅಚ್ಛನತ್ಥೋತಿ ಆಹ ‘‘ವಸಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ। ಏಕಾರನ್ತೋಯಂ ಧಾತು। ನಿಬದ್ಧವಾಸನ್ತಿ ನಿಚ್ಚವಾಸಂ। ವಸ್ಸಾನನಾಮಕೇತಿ ವಸ್ಸಾನಉತುನಾಮಕೇ। ವಸ್ಸಾನಸ್ಸ ಚತುಮಾಸತ್ತಾ ‘‘ತೇಮಾಸೇ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ವಸ್ಸೂಪನಾಯಿಕಾತಿ ಏತ್ಥ ನೀಧಾತು ಗಮನತ್ಥೋತಿ ಆಹ ‘‘ವಸ್ಸೂಪಗಮನಾನೀ’’ತಿ। ಅಪರಜ್ಜೂತಿ ಪುಣ್ಣಮಿತೋ ಅಪರಂ ಅಹನ್ತಿ ಅಪರಜ್ಜು, ಅಹತ್ಥೇ ಜ್ಜುಪಚ್ಚಯೋ, ಅತ್ಥತೋ ಪಾಟಿಪದದಿವಸೋ। ಅಯಂ ಅಪರಜ್ಜುಸದ್ದೋ ಪಠಮನ್ತನಿಪಾತೋ। ಅಸ್ಸಾತಿ ಆಸಳ್ಹೀಪುಣ್ಣಮಿಯಾ। ಅಸಮಾನಾಧಿಕರಣವಿಸಯೋ ಬಾಹಿರತ್ಥಸಮಾಸೋಯಂ, ಅತಿಕ್ಕನ್ತಾಯ ಸತಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಅಪರಸ್ಮಿಂ ದಿವಸೇತಿ ಪಾಟಿಪದದಿವಸೇ। ಅಸ್ಸಾತಿ ಸಾವಣಮಾಸಪುಣ್ಣಮಿಯಾ। ತಸ್ಮಾತಿ ಯಸ್ಮಾ ಚ ಅಪರಜ್ಜುಗತಾ, ಯಸ್ಮಾ ಚ ಮಾಸಗತಾ, ತಸ್ಮಾ। ‘‘ಅನನ್ತರೇ ಪಾಟಿಪದದಿವಸೇ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಪಾಳಿಯಂ ಅಪರಜ್ಜುಗತಾಯ ಆಸಳ್ಹಿಯಾ ಅನನ್ತರೇ ಪಾಟಿಪದದಿವಸೇ ಪುರಿಮಿಕಾ ಉಪಗನ್ತಬ್ಬಾತಿ ಅತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಆಸಳ್ಹಿಯಾತಿ ಆಸಳ್ಹೀಪುಣ್ಣಮಿಯಾ। ಪಚ್ಛಿಮನಯೇಪಿ ಮಾಸಗತಾಯ ಆಸಳ್ಹಿಯಾ ಅನನ್ತರೇ ಪಾಟಿಪದದಿವಸೇ ಪಚ್ಛಿಮಿಕಾ ಉಪಗನ್ತಬ್ಬಾತಿ ಅತ್ಥೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ। ಆಸಳ್ಹಿಯಾತಿ ಆಸಳ್ಹೀಪುಣ್ಣಮಿಯಾ ಸಮೀಪೇ ಪವತ್ತತ್ತಾ ಆಸಳ್ಹೀಸಙ್ಖಾತಾಯ ಸಾವಣಪುಣ್ಣಮಿಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪಾಟಿಪದದಿವಸೇಯೇವ ವಸ್ಸಂ ಉಪಗನ್ತಬ್ಬನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಸಕಿಂ ವಾತಿಆದೀಸು ವಾಸದ್ದೋ ಅನಿಯಮವಿಕಪ್ಪತ್ಥೋ। ನಿಚ್ಛಾರೇತ್ವಾತಿ ನಿಚ್ಚಾರೇತ್ವಾ, ಉಚ್ಚಾರೇತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಫುಟ್ಠಕ್ಖರಸಞ್ಞೋಗೇಹಿ ಪರೋ ಕ್ವಚಿ ಫುಟ್ಠತ್ತಮಾಪಜ್ಜತಿ ‘‘ನಿಕ್ಖಮತೀ’’ತಿಆದೀಸು ವಿಯ। ತಸ್ಮಾ ಪರಸ್ಸ ಚಕಾರಸ್ಸ ಛಕಾರಂ ಕತ್ವಾ ‘‘ನಿಚ್ಛಾರೇತ್ವಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ।
184. Vassūpanāyikakkhandhake ‘‘ananuññāto’’ti iminā apaññattoti ettha ñādhātuyā anujānanatthaṃ dasseti, ‘‘asaṃvihito’’ti iminā ñādhātuyā ṭhapanatthaṃ. Tedhāti te idha. Idhasaddo sāsanañca lokañca desañca padapūraṇañca upādāya vattati, idha pana padapūraṇeti dassento āha ‘‘idhasaddo nipātamatto’’ti. Saṃhananaṃ saṅghāto, vināsoti attho. Iti imamatthaṃ dasseti ‘‘vināsa’’nti iminā. Sakuntakasaddo sakuṇapariyāyoti āha ‘‘sakuṇā’’ti. Sakuṇāti ca vihaṅgamā. Te hi ākāse gantuṃ sakkontīti sakuṇāti vuccanti. Saṃkasāyissantīti ettha ‘‘saṃ kase acchane’’ti dhātupāṭhesu (saddanītidhātumālāyaṃ 16 sakārantadhātu) vuttattā saṃpubbo kasedhātu acchanatthoti āha ‘‘vasissantī’’ti. Ekārantoyaṃ dhātu. Nibaddhavāsanti niccavāsaṃ. Vassānanāmaketi vassānautunāmake. Vassānassa catumāsattā ‘‘temāse’’ti vuttaṃ. Vassūpanāyikāti ettha nīdhātu gamanatthoti āha ‘‘vassūpagamanānī’’ti. Aparajjūti puṇṇamito aparaṃ ahanti aparajju, ahatthe jjupaccayo, atthato pāṭipadadivaso. Ayaṃ aparajjusaddo paṭhamantanipāto. Assāti āsaḷhīpuṇṇamiyā. Asamānādhikaraṇavisayo bāhiratthasamāsoyaṃ, atikkantāya satiyāti yojanā. Aparasmiṃ divaseti pāṭipadadivase. Assāti sāvaṇamāsapuṇṇamiyā. Tasmāti yasmā ca aparajjugatā, yasmā ca māsagatā, tasmā. ‘‘Anantare pāṭipadadivase’’ti iminā pāḷiyaṃ aparajjugatāya āsaḷhiyā anantare pāṭipadadivase purimikā upagantabbāti atthaṃ dasseti. Āsaḷhiyāti āsaḷhīpuṇṇamiyā. Pacchimanayepi māsagatāya āsaḷhiyā anantare pāṭipadadivase pacchimikā upagantabbāti attho daṭṭhabbo. Āsaḷhiyāti āsaḷhīpuṇṇamiyā samīpe pavattattā āsaḷhīsaṅkhātāya sāvaṇapuṇṇamiyāti attho. Pāṭipadadivaseyeva vassaṃ upagantabbanti sambandho. Sakiṃ vātiādīsu vāsaddo aniyamavikappattho. Nicchāretvāti niccāretvā, uccāretvāti attho. Aphuṭṭhakkharasaññogehi paro kvaci phuṭṭhattamāpajjati ‘‘nikkhamatī’’tiādīsu viya. Tasmā parassa cakārassa chakāraṃ katvā ‘‘nicchāretvā’’ti vuttaṃ.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಗ್ಗಪಾಳಿ • Mahāvaggapāḷi / ೧೦೭. ವಸ್ಸೂಪನಾಯಿಕಾನುಜಾನನಾ • 107. Vassūpanāyikānujānanā
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ವಸ್ಸೂಪನಾಯಿಕಾನುಜಾನನಕಥಾ • Vassūpanāyikānujānanakathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ವಸ್ಸೂಪನಾಯಿಕಾನುಜಾನನಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Vassūpanāyikānujānanakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ವಸ್ಸೂಪನಾಯಿಕಾನುಜಾನನಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Vassūpanāyikānujānanakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ವಸ್ಸೂಪನಾಯಿಕಅನುಜಾನನಕಥಾದಿವಣ್ಣನಾ • Vassūpanāyikaanujānanakathādivaṇṇanā
