Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / வினயாலங்கார-டீகா • Vinayālaṅkāra-ṭīkā |
26. வஸ்ஸூபனாயிகவினிச்ச²யகதா²
26. Vassūpanāyikavinicchayakathā
179. ஏவங் உபோஸத²பவாரணாவினிச்ச²யங் கதெ²த்வா இதா³னி வஸ்ஸூபனாயிகவினிச்ச²யங் கதே²துங் ‘‘வஸ்ஸூபனாயிகாதி எத்த²’’த்யாதி³மாஹ. தத்த² வஸனங் வஸ்ஸங். கிங் தங்? வஸனகிரியா பா⁴வத்தே² ண்ய-பச்சயவஸேன. உபனயனங் உபனயோ. கோ ஸோ? உபக³மனகிரியா, வஸ்ஸஸ்ஸ உபனயோ வஸ்ஸூபனயோ, ஸோ ஏதிஸ்ஸா பஞ்ஞத்தியா அத்தி², தஸ்மிங் வா விஜ்ஜதீதி வஸ்ஸூபனாயிகா. கா ஸா? வஸ்ஸூபனாயிகபஞ்ஞத்தி. அத² வா உபனயதி ஏதாயாதி உபனாயிகா மஜ்ஜே² தீ³க⁴வஸேன. வஸ்ஸஸ்ஸ உபனாயிகா வஸ்ஸூபனாயிகா, ஸா ஏவ புரே ப⁴வா புரிமா ப⁴வத்தே² இம-பச்சயவஸேன, ஸா ஏவ புரிமிகா ஸகத்தே² க-பச்சயவஸேன, தஸ்மிங் பரே இத்தி²லிங்கே³ அ-காரஸ்ஸ இ-காராதே³ஸோ. பச்சா² ப⁴வா பச்சி²மா, ஸாவ பச்சி²மிகா.
179. Evaṃ uposathapavāraṇāvinicchayaṃ kathetvā idāni vassūpanāyikavinicchayaṃ kathetuṃ ‘‘vassūpanāyikāti ettha’’tyādimāha. Tattha vasanaṃ vassaṃ. Kiṃ taṃ? Vasanakiriyā bhāvatthe ṇya-paccayavasena. Upanayanaṃ upanayo. Ko so? Upagamanakiriyā, vassassa upanayo vassūpanayo, so etissā paññattiyā atthi, tasmiṃ vā vijjatīti vassūpanāyikā. Kā sā? Vassūpanāyikapaññatti. Atha vā upanayati etāyāti upanāyikā majjhe dīghavasena. Vassassa upanāyikā vassūpanāyikā, sā eva pure bhavā purimā bhavatthe ima-paccayavasena, sā eva purimikā sakatthe ka-paccayavasena, tasmiṃ pare itthiliṅge a-kārassa i-kārādeso. Pacchā bhavā pacchimā, sāva pacchimikā.
அஸ்ஸதியா பன வஸ்ஸங் ந உபேதீதி ‘‘இமஸ்மிங் விஹாரே இமங் தேமாஸங் வஸ்ஸங் உபேமீ’’தி வசீபே⁴த³ங் கத்வா ந உபேதி. ‘‘ந, பி⁴க்க²வே, அஸேனாஸனிகேன வஸ்ஸங் உபக³ந்தப்³ப³ங், யோ உபக³ச்செ²ய்ய, ஆபத்தி து³க்கடஸ்ஸா’’தி (மஹாவ॰ 204) வசீபே⁴த³ங் கத்வா வஸ்ஸூபக³மனங் ஸந்தா⁴ய படிக்கே²போ, ந ஆலயகரணவஸேன உபக³மனங் ஸந்தா⁴யாதி வத³ந்தி. பாளியங் பன அவிஸேஸேன வுத்தத்தா அட்ட²கதா²யஞ்ச து³தியபாராஜிகஸங்வண்ணனாயங் (பாரா॰ அட்ட²॰ 1.84) ‘‘வஸ்ஸங் உபக³ச்ச²ந்தேன ஹி நாலகபடிபத³ங் படிபன்னேனபி பஞ்சன்னங் ச²த³னானங் அஞ்ஞதரேன ச²ன்னேயேவ ஸத்³வாரப³ந்தே⁴ ஸேனாஸனே உபக³ந்தப்³ப³ங், தஸ்மா வஸ்ஸகாலே ஸசே ஸேனாஸனங் லப⁴தி, இச்சேதங் குஸலங். நோ சே லப⁴தி, ஹத்த²கம்மங் பரியேஸித்வாபி காதப்³ப³ங். ஹத்த²கம்மங் அலப⁴ந்தேன ஸாமம்பி காதப்³ப³ங், ந த்வேவ அஸேனாஸனிகேன வஸ்ஸங் உபக³ந்தப்³ப³’’ந்தி (மஹாவ॰ 204) த³ள்ஹங் கத்வா வுத்தத்தா அஸேனாஸனிகஸ்ஸ நாவாதி³ங் வினா அஞ்ஞத்த² ஆலயமத்தேன உபக³ந்துங் ந வட்டதீதி அம்ஹாகங் க²ந்தி. நாவாஸத்த²வஜேஸுயேவ ஹி ‘‘அனுஜானாமி, பி⁴க்க²வே, நாவாய வஸ்ஸங் உபக³ந்து’’ந்திஆதி³னா (மஹாவ॰ 203) ஸதி, அஸதி வா ஸேனாஸனே வஸ்ஸூபக³மனஸ்ஸ விஸுங் அனுஞ்ஞாதத்தா ‘‘ந, பி⁴க்க²வே, அஸேனாஸனிகேன வஸ்ஸங் உபக³ந்தப்³ப³’’ந்தி (மஹாவ॰ 204) அயங் படிக்கே²போ. தத்த² ந லப⁴தீதி அஸதி ஸேனாஸனே ஆலயவஸேனபி நாவாதீ³ஸு உபக³மனங் வுத்தங். சதூஸு ஹி ஸேனாஸனேஸு விஹாரஸேனாஸனங் இதா⁴தி⁴ப்பேதங், ந இதரத்தயங்.
Assatiyā pana vassaṃ na upetīti ‘‘imasmiṃ vihāre imaṃ temāsaṃ vassaṃ upemī’’ti vacībhedaṃ katvā na upeti. ‘‘Na, bhikkhave, asenāsanikena vassaṃ upagantabbaṃ, yo upagaccheyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (mahāva. 204) vacībhedaṃ katvā vassūpagamanaṃ sandhāya paṭikkhepo, na ālayakaraṇavasena upagamanaṃ sandhāyāti vadanti. Pāḷiyaṃ pana avisesena vuttattā aṭṭhakathāyañca dutiyapārājikasaṃvaṇṇanāyaṃ (pārā. aṭṭha. 1.84) ‘‘vassaṃ upagacchantena hi nālakapaṭipadaṃ paṭipannenapi pañcannaṃ chadanānaṃ aññatarena channeyeva sadvārabandhe senāsane upagantabbaṃ, tasmā vassakāle sace senāsanaṃ labhati, iccetaṃ kusalaṃ. No ce labhati, hatthakammaṃ pariyesitvāpi kātabbaṃ. Hatthakammaṃ alabhantena sāmampi kātabbaṃ, na tveva asenāsanikena vassaṃ upagantabba’’nti (mahāva. 204) daḷhaṃ katvā vuttattā asenāsanikassa nāvādiṃ vinā aññattha ālayamattena upagantuṃ na vaṭṭatīti amhākaṃ khanti. Nāvāsatthavajesuyeva hi ‘‘anujānāmi, bhikkhave, nāvāya vassaṃ upagantu’’ntiādinā (mahāva. 203) sati, asati vā senāsane vassūpagamanassa visuṃ anuññātattā ‘‘na, bhikkhave, asenāsanikena vassaṃ upagantabba’’nti (mahāva. 204) ayaṃ paṭikkhepo. Tattha na labhatīti asati senāsane ālayavasenapi nāvādīsu upagamanaṃ vuttaṃ. Catūsu hi senāsanesu vihārasenāsanaṃ idhādhippetaṃ, na itarattayaṃ.
டங்கிதமஞ்சாதி³பே⁴தா³ குடீதி எத்த² டங்கிதமஞ்சோ நாம தீ³கே⁴ மஞ்சபாதே³ மஜ்ஜே² விஜ்ஜி²த்வா அடனியோ பவேஸெத்வா கதோ மஞ்சோ, தஸ்ஸ இத³ங் உபரி, இத³ங் ஹெட்டா²தி நத்தி². பரிவத்தெத்வா அத்த²தோபி தாதி³ஸோவ ஹோதி, தங் ஸுஸானே தே³வட்டா²னே ச ட²பெந்தி, சதுன்னங் பாஸாணானங் உபரி பாஸாணங் அத்த²ரித்வா கதங் கே³ஹம்பி ‘‘டங்கிதமஞ்சோ’’தி வுச்சதி.
Ṭaṅkitamañcādibhedā kuṭīti ettha ṭaṅkitamañco nāma dīghe mañcapāde majjhe vijjhitvā aṭaniyo pavesetvā kato mañco, tassa idaṃ upari, idaṃ heṭṭhāti natthi. Parivattetvā atthatopi tādisova hoti, taṃ susāne devaṭṭhāne ca ṭhapenti, catunnaṃ pāsāṇānaṃ upari pāsāṇaṃ attharitvā kataṃ gehampi ‘‘ṭaṅkitamañco’’ti vuccati.
‘‘இத⁴ வஸ்ஸங் உபேமீ’’தி திக்க²த்துங் வத்தப்³ப³ந்தி ஸத்த²ஸ்ஸ அவிஹாரத்தா ‘‘இமஸ்மிங் விஹாரே’’தி அவத்வா ‘‘இத⁴ வஸ்ஸங் உபேமீ’’தி எத்தகமேவ வத்தப்³ப³ங். ஸத்தே² பன வஸ்ஸங் உபக³ந்துங் ந வட்டதீதி குடிகாதீ³னங் அபா⁴வேன ‘‘இத⁴ வஸ்ஸங் உபேமீ’’தி வசீபே⁴த³ங் கத்வா உபக³ந்துங் ந வட்டதி, ஆலயகரணமத்தேனேவ வட்டதீதி அதி⁴ப்பாயோ. விப்பகிரதீதி விஸுங் விஸுங் க³ச்ச²தி. தீஸு டா²னேஸு நத்தி² வஸ்ஸச்சே²தே³ ஆபத்தீதி தேஹி ஸத்³தி⁴ங் க³ச்ச²ந்தஸ்ஸேவ நத்தி² ஆபத்தி, தேஹி வியுஜ்ஜித்வா க³மனே பன ஆபத்தியேவ, பவாரேதுஞ்ச ந லப⁴தி.
‘‘Idha vassaṃ upemī’’ti tikkhattuṃ vattabbanti satthassa avihārattā ‘‘imasmiṃ vihāre’’ti avatvā ‘‘idha vassaṃ upemī’’ti ettakameva vattabbaṃ. Satthe pana vassaṃ upagantuṃ na vaṭṭatīti kuṭikādīnaṃ abhāvena ‘‘idha vassaṃ upemī’’ti vacībhedaṃ katvā upagantuṃ na vaṭṭati, ālayakaraṇamatteneva vaṭṭatīti adhippāyo. Vippakiratīti visuṃ visuṃ gacchati. Tīsuṭhānesu natthi vassacchede āpattīti tehi saddhiṃ gacchantasseva natthi āpatti, tehi viyujjitvā gamane pana āpattiyeva, pavāretuñca na labhati.
பவிஸனத்³வாரங் யோஜெத்வாதி ஸகவாடப³த்³த⁴மேவ யோஜெத்வா. புரிமிகாய…பே॰… ந பக்கமிதப்³பா³தி இமினா ஆஸாள்ஹீபுண்ணமாய அனந்தரே பாடிபத³தி³வஸே புரிமவஸ்ஸங் உபக³ந்த்வா வஸ்ஸானஉதுனோ சதூஸு மாஸேஸு ஸப்³ப³பச்சி²மமாஸங் ட²பெத்வா புரிமங் தேமாஸங் வஸிதப்³ப³ங். ஸாவணபுண்ணமியா அனந்தரே பாடிபத³தி³வஸே பச்சி²மவஸ்ஸங் உபக³ந்த்வா ஸப்³ப³பட²மமாஸங் ட²பெத்வா பச்சி²மங் தேமாஸங் வஸிதப்³ப³ங். ஏவங் அவஸித்வா புரிமிகாய வஸ்ஸங் உபக³தேன பி⁴க்கு²னா மஹாபவாரணாய அந்தோ அருணங் அனுட்டா²பெத்வா பச்சி²மிகாய உபக³தேன சாதுமாஸினிபவாரணாய அந்தோ அருணங் அனுட்டா²பெத்வா அந்தரா சாரிகங் பக்கமெய்ய, உபசாரஸீமாதிக்கமேயேவ தஸ்ஸ பி⁴க்கு²னோ து³க்கடாபத்தி ஹோதீதி த³ஸ்ஸேதி. இமமத்த²ங் பாளியா ஸமத்தே²துங் ‘‘ந பி⁴க்க²வே…பே॰… வசனதோ’’தி வுத்தங். யதி³ ஏவங் வஸ்ஸங் உபக³ந்த்வா ஸதி கரணீயே பக்கமந்தஸ்ஸ ஸப்³ப³தா²பி ஆபத்தியேவ ஸியாதி சோத³னங் ஸந்தா⁴யாஹ ‘‘வஸ்ஸங் உபக³ந்த்வா பனா’’திஆதி³. ஏவங் ஸந்தே தத³ஹேவ ஸத்தாஹகரணீயேன பக்கமந்தஸ்ஸேவ அனாபத்தி ஸியா, ந த்³வீஹதீஹங் வஸித்வா பக்கமந்தஸ்ஸாதி ஆஹ ‘‘கோ பன வாதோ³’’திஆதி³.
Pavisanadvāraṃ yojetvāti sakavāṭabaddhameva yojetvā. Purimikāya…pe… na pakkamitabbāti iminā āsāḷhīpuṇṇamāya anantare pāṭipadadivase purimavassaṃ upagantvā vassānautuno catūsu māsesu sabbapacchimamāsaṃ ṭhapetvā purimaṃ temāsaṃ vasitabbaṃ. Sāvaṇapuṇṇamiyā anantare pāṭipadadivase pacchimavassaṃ upagantvā sabbapaṭhamamāsaṃ ṭhapetvā pacchimaṃ temāsaṃ vasitabbaṃ. Evaṃ avasitvā purimikāya vassaṃ upagatena bhikkhunā mahāpavāraṇāya anto aruṇaṃ anuṭṭhāpetvā pacchimikāya upagatena cātumāsinipavāraṇāya anto aruṇaṃ anuṭṭhāpetvā antarā cārikaṃ pakkameyya, upacārasīmātikkameyeva tassa bhikkhuno dukkaṭāpatti hotīti dasseti. Imamatthaṃ pāḷiyā samatthetuṃ ‘‘na bhikkhave…pe… vacanato’’ti vuttaṃ. Yadi evaṃ vassaṃ upagantvā sati karaṇīye pakkamantassa sabbathāpi āpattiyeva siyāti codanaṃ sandhāyāha ‘‘vassaṃ upagantvā panā’’tiādi. Evaṃ sante tadaheva sattāhakaraṇīyena pakkamantasseva anāpatti siyā, na dvīhatīhaṃ vasitvā pakkamantassāti āha ‘‘ko pana vādo’’tiādi.
180. இதா³னி ஸத்தாஹகரணீயலக்க²ணங் வித்தா²ரதோ த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘அனுஜானாமி பி⁴க்க²வே’’திஆதி³மாஹ. தத்த² ‘‘அனுஜானாமி, பி⁴க்க²வே, ஸத்தன்னங் ஸத்தாஹகரணீயேன பஹிதே க³ந்துங், ந த்வேவ அப்பஹிதே, பி⁴க்கு²ஸ்ஸ பி⁴க்கு²னியா ஸிக்க²மானாய ஸாமணேரஸ்ஸ ஸாமணேரியா உபாஸகஸ்ஸ உபாஸிகாயா’’தி (மஹாவ॰ 187) ஏகங், ‘‘அனுஜானாமி, பி⁴க்க²வே, ஸத்தன்னங் ஸத்தாஹகரணீயேன அப்பஹிதேபி க³ந்துங், பகே³வ பஹிதே, பி⁴க்கு²ஸ்ஸ பி⁴க்கு²னியா ஸிக்க²மானாய ஸாமணேரஸ்ஸ ஸாமணேரியா மாதுயா ச பிதுஸ்ஸ சா’’தி (மஹாவ॰ 198) ஏகங், ‘‘ஸசே பன பி⁴க்கு²னோ பா⁴தா வா அஞ்ஞோ வா ஞாதகோ கி³லானோ ஹோதீ’’தி ஏகங், ‘‘ஏகஸ்மிங் விஹாரே பி⁴க்கூ²ஹி ஸத்³தி⁴ங் வஸந்தோ பி⁴க்கு²ப⁴த்திகோ’’தி ஏகங், ‘‘ஸசே பி⁴க்கு²ஸ்ஸ…பே॰… அனபி⁴ரதி வா குக்குச்சங் வா தி³ட்டி²க³தங் வா உப்பன்னங் ஹோதீ’’தி ஏகங், ‘‘கோசி பி⁴க்கு² க³ருத⁴ம்மங் அஜ்ஜா²பன்னோ ஹோதி பரிவாஸாரஹோ’’தி ஏகங், ‘‘பி⁴க்கு²னியாபி மானத்தாரஹாயா’’தி ஏகங், ‘‘ஸாமணேரோ உபஸம்பஜ்ஜிதுகாமோ…பே॰… ஸிக்க²மானா வா…பே॰… ஸாமணேரீ வா’’தி ஏகங், ‘‘பி⁴க்கு²ஸ்ஸ பி⁴க்கு²னியா வா ஸங்கோ⁴ கம்மங் கத்துகாமோ தஜ்ஜனீயங் வா’’தி ஏகங், ‘‘ஸசேபி கதங்யேவ ஹோதி கம்ம’’ந்தி ஏகங், ‘‘அனுஜானாமி, பி⁴க்க²வே, ஸங்க⁴கரணீயேன க³ந்து’’ந்தி (மஹாவ॰ 199) ஏகந்தி ஏகாத³ஸ டா²னானி ஹொந்தி. தத்த² பட²மததியசதுத்த²வஸேன தீஸு டா²னேஸு பஹிதே ஏவ க³ந்தப்³ப³ங், நோ அப்பஹிதே. ஸேஸேஸு அட்ட²ஸு அப்பஹிதேபி க³ந்தப்³ப³ங், பகே³வ பஹிதே. வுத்தஞ்ஹி விமதிவினோத³னியங் (வி॰ வி॰ டீ॰ மஹாவக்³க³ 2.199) ‘‘க³ந்தப்³ப³ந்தி ஸங்க⁴கரணீயேன அப்பஹிதேபி க³ந்தப்³ப³’’ந்தி. எத்த² ச அனுபாஸகேஹிபி ஸாஸனபா⁴வங் ஞாதுகாமேஹி பஹிதே தேஸங் பஸாத³வட்³டி⁴ஸம்பத்தேஹிபி ஸத்தாஹகரணீயேன க³ந்துங் வட்டதீதி க³ஹேதப்³ப³ங். பி⁴க்கு²ப⁴த்திகோதி பி⁴க்கு²னிஸ்ஸிதகோ. ஸோ பன யஸ்மா பி⁴க்கூ²ஹி ஸத்³தி⁴ங் வஸதி, தஸ்மா வுத்தங் ‘‘பி⁴க்கூ²ஹி ஸத்³தி⁴ங் வஸந்தோ’’தி.
180. Idāni sattāhakaraṇīyalakkhaṇaṃ vitthārato dassetuṃ ‘‘anujānāmi bhikkhave’’tiādimāha. Tattha ‘‘anujānāmi, bhikkhave, sattannaṃ sattāhakaraṇīyena pahite gantuṃ, na tveva appahite, bhikkhussa bhikkhuniyā sikkhamānāya sāmaṇerassa sāmaṇeriyā upāsakassa upāsikāyā’’ti (mahāva. 187) ekaṃ, ‘‘anujānāmi, bhikkhave, sattannaṃ sattāhakaraṇīyena appahitepi gantuṃ, pageva pahite, bhikkhussa bhikkhuniyā sikkhamānāya sāmaṇerassa sāmaṇeriyā mātuyā ca pitussa cā’’ti (mahāva. 198) ekaṃ, ‘‘sace pana bhikkhuno bhātā vā añño vā ñātako gilāno hotī’’ti ekaṃ, ‘‘ekasmiṃ vihāre bhikkhūhi saddhiṃ vasanto bhikkhubhattiko’’ti ekaṃ, ‘‘sace bhikkhussa…pe… anabhirati vā kukkuccaṃ vā diṭṭhigataṃ vā uppannaṃ hotī’’ti ekaṃ, ‘‘koci bhikkhu garudhammaṃ ajjhāpanno hoti parivāsāraho’’ti ekaṃ, ‘‘bhikkhuniyāpi mānattārahāyā’’ti ekaṃ, ‘‘sāmaṇero upasampajjitukāmo…pe… sikkhamānā vā…pe… sāmaṇerī vā’’ti ekaṃ, ‘‘bhikkhussa bhikkhuniyā vā saṅgho kammaṃ kattukāmo tajjanīyaṃ vā’’ti ekaṃ, ‘‘sacepi kataṃyeva hoti kamma’’nti ekaṃ, ‘‘anujānāmi, bhikkhave, saṅghakaraṇīyena gantu’’nti (mahāva. 199) ekanti ekādasa ṭhānāni honti. Tattha paṭhamatatiyacatutthavasena tīsu ṭhānesu pahite eva gantabbaṃ, no appahite. Sesesu aṭṭhasu appahitepi gantabbaṃ, pageva pahite. Vuttañhi vimativinodaniyaṃ (vi. vi. ṭī. mahāvagga 2.199) ‘‘gantabbanti saṅghakaraṇīyena appahitepi gantabba’’nti. Ettha ca anupāsakehipi sāsanabhāvaṃ ñātukāmehi pahite tesaṃ pasādavaḍḍhisampattehipi sattāhakaraṇīyena gantuṃ vaṭṭatīti gahetabbaṃ. Bhikkhubhattikoti bhikkhunissitako. So pana yasmā bhikkhūhi saddhiṃ vasati, tasmā vuttaṃ ‘‘bhikkhūhi saddhiṃ vasanto’’ti.
181. அபிசெத்தா²தி அபிச எத்தா²தி சே²தோ³, எத்த² ஏதஸ்மிங் ஸத்தாஹகரணீயவினிச்ச²யே அபிச அபரோ அயங் ஈதி³ஸோ பாளிமுத்தகனயோ வஸ்ஸூபனாயிகக்க²ந்த⁴கபாளிதோ முத்தோ நயோ வேதி³தப்³போ³தி யோஜனா. ஸமந்தபாஸாதி³காயங் (மஹாவ॰ அட்ட²॰ 199) பன ‘‘பாளிமுத்தகரத்திச்சே²த³வினிச்ச²யோ’’தி தி³ஸ்ஸதி. ததா² ஹி விமதிவினோத³னியங் (வி॰ வி॰ டீ॰ மஹாவக்³க³ 2.199) ‘‘ரத்திச்சே²த³வினிச்ச²யோதி ஸத்தாஹகரணீயேன க³ந்த்வா ப³ஹித்³தா⁴ அருணுட்டா²பனஸங்கா²தஸ்ஸ ரத்திச்சே²த³ஸ்ஸ வினிச்ச²யோ’’தி. ஸாரத்த²தீ³பனியம்பி (ஸாரத்த²॰ டீ॰ மஹாவக்³க³ 3.199) ‘‘ஸத்தாஹகரணீயேன க³ந்த்வா ப³ஹித்³தா⁴ அருணுட்டா²பனங் ரத்திச்சே²தோ³’’தி. அனிமந்திதேன க³ந்துங் ந வட்டதீதி எத்த² அனிமந்திதத்தா ஸத்தாஹகிச்சங் அதி⁴ட்ட²ஹித்வா க³ச்ச²ந்தஸ்ஸபி வஸ்ஸச்சே²தோ³ சேவ து³க்கடஞ்ச ஹோதீதி வேதி³தப்³ப³ங். யதா²வுத்தஞ்ஹி ரத்திச்சே²த³காரணங் வினா திரோவிஹாரே வஸித்வா ஆக³மிஸ்ஸாமீதி க³ச்ச²தோ வஸ்ஸச்சே²த³ங் வத³ந்தி. க³ந்துங் வட்டதீதி அந்தோஉபசாரஸீமாயங் டி²தேனேவ ஸத்தாஹகரணீயனிமித்தங் ஸல்லக்கெ²த்வா இமினா நிமித்தேன க³ந்த்வா ‘‘ஸத்தாஹப்³ப⁴ந்தரே ஆக³ச்சி²ஸ்ஸாமீ’’தி ஆபோ⁴க³ங் கத்வா க³ந்துங் வட்டதி. புரிமக்க²ணே ஆபோ⁴க³ங் கத்வா க³மனக்க²ணே விஸரித்வா க³தேபி தோ³ஸோ நத்தி², ‘‘ஸகரணீயோ பக்கமதீ’’தி (மஹாவ॰ 207) வுத்தத்தா ஸப்³ப³தா² ஆபோ⁴க³ங் அகத்வா க³தஸ்ஸ வஸ்ஸச்சே²தோ³தி வத³ந்தி. யோ பன ஸத்தாஹகரணீயனிமித்தாபா⁴வேபி ‘‘ஸத்தாஹப்³ப⁴ந்தரே ஆக³மிஸ்ஸாமீ’’தி ஆபோ⁴க³ங் கத்வா க³ந்த்வா ஸத்தாஹப்³ப⁴ந்தரே ஆக³ச்ச²தி, தஸ்ஸ ஆபத்தியேவ, வஸ்ஸச்சே²தோ³ நத்தி² ஸத்தாஹஸ்ஸ ஸன்னிவத்தத்தாதி வத³ந்தி, வீமங்ஸித்வா க³ஹேதப்³ப³ங்.
181.Apicetthāti apica etthāti chedo, ettha etasmiṃ sattāhakaraṇīyavinicchaye apica aparo ayaṃ īdiso pāḷimuttakanayo vassūpanāyikakkhandhakapāḷito mutto nayo veditabboti yojanā. Samantapāsādikāyaṃ (mahāva. aṭṭha. 199) pana ‘‘pāḷimuttakaratticchedavinicchayo’’ti dissati. Tathā hi vimativinodaniyaṃ (vi. vi. ṭī. mahāvagga 2.199) ‘‘ratticchedavinicchayoti sattāhakaraṇīyena gantvā bahiddhā aruṇuṭṭhāpanasaṅkhātassa ratticchedassa vinicchayo’’ti. Sāratthadīpaniyampi (sārattha. ṭī. mahāvagga 3.199) ‘‘sattāhakaraṇīyena gantvā bahiddhā aruṇuṭṭhāpanaṃ ratticchedo’’ti. Animantitena gantuṃ na vaṭṭatīti ettha animantitattā sattāhakiccaṃ adhiṭṭhahitvā gacchantassapi vassacchedo ceva dukkaṭañca hotīti veditabbaṃ. Yathāvuttañhi ratticchedakāraṇaṃ vinā tirovihāre vasitvā āgamissāmīti gacchato vassacchedaṃ vadanti. Gantuṃ vaṭṭatīti antoupacārasīmāyaṃ ṭhiteneva sattāhakaraṇīyanimittaṃ sallakkhetvā iminā nimittena gantvā ‘‘sattāhabbhantare āgacchissāmī’’ti ābhogaṃ katvā gantuṃ vaṭṭati. Purimakkhaṇe ābhogaṃ katvā gamanakkhaṇe visaritvā gatepi doso natthi, ‘‘sakaraṇīyo pakkamatī’’ti (mahāva. 207) vuttattā sabbathā ābhogaṃ akatvā gatassa vassacchedoti vadanti. Yo pana sattāhakaraṇīyanimittābhāvepi ‘‘sattāhabbhantare āgamissāmī’’ti ābhogaṃ katvā gantvā sattāhabbhantare āgacchati, tassa āpattiyeva, vassacchedo natthi sattāhassa sannivattattāti vadanti, vīmaṃsitvā gahetabbaṃ.
ப⁴ண்ட³கந்தி சீவரப⁴ண்ட³ங். பஹிணந்தீதி சீவரதோ⁴வனாதி³கம்மேன பஹிணந்தி. ஸம்பாபுணிதுங் ந ஸக்கோதி, வட்டதீதி எத்த² ‘‘அஜ்ஜேவ ஆக³மிஸ்ஸாமீ’’தி ஸாமந்தவிஹாரங் க³ந்த்வா புன ஆக³ச்ச²ந்தஸ்ஸ அந்தராமக்³கே³ ஸசே அருணுக்³க³மனங் ஹோதி, வஸ்ஸச்சே²தோ³பி ந ஹோதி, ரத்திச்சே²த³து³க்கடஞ்ச நத்தீ²தி வத³ந்தி, தத³ஹேவ ஆக³மனே ஸஉஸ்ஸாஹத்தா வஸ்ஸச்சே²தோ³ வா ஆபத்தி வா ந ஹோதீதி அதி⁴ப்பாயோ. ஆசரியங் பஸ்ஸிஸ்ஸாமீதி பன க³ந்துங் லப⁴தீதி ‘‘அகி³லானம்பி ஆசரியங், உபஜ்ஜா²யங் வா பஸ்ஸிஸ்ஸாமீ’’தி ஸத்தாஹகரணீயேன க³ந்துங் லப⁴தி, நிஸ்ஸயாசரியங் த⁴ம்மாசரியஞ்ச, பகே³வ உபஸம்பதா³சரியஉபஜ்ஜா²யே. ஸசே நங் ஆசரியோ ‘‘அஜ்ஜ மா க³ச்சா²’’தி வத³தி, வட்டதீதி ஏவங் ஸத்தாஹகரணீயேன ஆக³தானங் அந்தோஸத்தாஹேயேவ புன ஆக³ச்ச²ந்தங் ஸசே ஆசரியோ, உபஜ்ஜா²யோ வா ‘‘அஜ்ஜ மா க³ச்சா²’’தி வத³தி, வட்டதி, ஸத்தாஹாதிக்கமேபி அனாபத்தீதி அதி⁴ப்பாயோ. வஸ்ஸச்சே²தோ³ பன ஹோதியேவாதி த³ட்ட²ப்³ப³ங் ஸத்தாஹஸ்ஸ ப³ஹித்³தா⁴ வீதினாமிதத்தா.
Bhaṇḍakanti cīvarabhaṇḍaṃ. Pahiṇantīti cīvaradhovanādikammena pahiṇanti. Sampāpuṇituṃ na sakkoti, vaṭṭatīti ettha ‘‘ajjeva āgamissāmī’’ti sāmantavihāraṃ gantvā puna āgacchantassa antarāmagge sace aruṇuggamanaṃ hoti, vassacchedopi na hoti, ratticchedadukkaṭañca natthīti vadanti, tadaheva āgamane saussāhattā vassacchedo vā āpatti vā na hotīti adhippāyo. Ācariyaṃ passissāmīti pana gantuṃ labhatīti ‘‘agilānampi ācariyaṃ, upajjhāyaṃ vā passissāmī’’ti sattāhakaraṇīyena gantuṃ labhati, nissayācariyaṃ dhammācariyañca, pageva upasampadācariyaupajjhāye. Sace naṃ ācariyo ‘‘ajja mā gacchā’’ti vadati, vaṭṭatīti evaṃ sattāhakaraṇīyena āgatānaṃ antosattāheyeva puna āgacchantaṃ sace ācariyo, upajjhāyo vā ‘‘ajja mā gacchā’’ti vadati, vaṭṭati, sattāhātikkamepi anāpattīti adhippāyo. Vassacchedo pana hotiyevāti daṭṭhabbaṃ sattāhassa bahiddhā vītināmitattā.
ஸசே தூ³ரங் க³தோ ஸத்தாஹவாரேன அருணோ உட்டா²பேதப்³போ³தி இமினா வஸ்ஸச்சே²த³காரணே ஸதி ஸத்தாஹகரணீயேன க³ந்தும்பி வட்டதீதி தீ³பேதி. எத்த² ச² தி³வஸானி ப³ஹித்³தா⁴ வீதினாமெத்வா ஸத்தமே தி³வஸே புராருணா ஏவ அந்தோஉபசாரஸீமாயங் பவிஸித்வா அருணங் உட்டா²பெத்வா புனதி³வஸே ஸத்தாஹங் அதி⁴ட்டா²ய க³ந்தப்³ப³ந்தி அதி⁴ப்பாயோ. கேசி பன ‘‘ஸத்தமே தி³வஸே ஆக³ந்த்வா அருணங் அனுட்டா²பெத்வா தத³ஹேவ தி³வஸபா⁴கே³பி க³ந்துங் வட்டதீ’’தி வத³ந்தி, தங் ந க³ஹேதப்³ப³ங் ‘‘அருணோ உட்டா²பேதப்³போ³’’தி வுத்தத்தா. ஸத்தமே தி³வஸே தத்த² அருணுட்டா²பனமேவ ஹி ஸந்தா⁴ய பாளியங் (மஹாவ॰ 199) ‘‘ஸத்தாஹங் ஸன்னிவத்தோ காதப்³போ³’’தி வுத்தங். அருணங் அனுட்டா²பெத்வா க³ச்ச²ந்தோ ச அந்தோ அப்பவிஸித்வா ப³ஹித்³தா⁴வ ஸத்தாஹங் வீதினாமெந்தோ ச ஸமுச்சி²ன்னவஸ்ஸோ ஏவ ப⁴விஸ்ஸதி அருணஸ்ஸ ப³ஹி ஏவ உட்டா²பிதத்தா. இதரதா² ‘‘அருணோ உட்டா²பேதப்³போ³’’தி வசனங் நிரத்த²கங் ஸியா. ‘‘ஸத்தாஹவாரேன அந்தோவிஹாரே பவிஸித்வா அருணங் அனுட்டா²பெத்வா க³ந்தப்³ப³’’ந்தி வத்தப்³ப³தோ அஞ்ஞேஸு ச டா²னேஸு அருணுட்டா²பனமேவ வுச்சதி. வக்க²தி ஹி சீவரக்க²ந்த⁴கே (மஹாவ॰ அட்ட²॰ 364) ‘‘ஏகஸ்மிங் விஹாரே வஸந்தோ இதரஸ்மிங் ஸத்தாஹவாரேன அருணமேவ உட்டா²பேதீ’’தி.
Sace dūraṃ gato sattāhavārena aruṇo uṭṭhāpetabboti iminā vassacchedakāraṇe sati sattāhakaraṇīyena gantumpi vaṭṭatīti dīpeti. Ettha cha divasāni bahiddhā vītināmetvā sattame divase purāruṇā eva antoupacārasīmāyaṃ pavisitvā aruṇaṃ uṭṭhāpetvā punadivase sattāhaṃ adhiṭṭhāya gantabbanti adhippāyo. Keci pana ‘‘sattame divase āgantvā aruṇaṃ anuṭṭhāpetvā tadaheva divasabhāgepi gantuṃ vaṭṭatī’’ti vadanti, taṃ na gahetabbaṃ ‘‘aruṇo uṭṭhāpetabbo’’ti vuttattā. Sattame divase tattha aruṇuṭṭhāpanameva hi sandhāya pāḷiyaṃ (mahāva. 199) ‘‘sattāhaṃ sannivatto kātabbo’’ti vuttaṃ. Aruṇaṃ anuṭṭhāpetvā gacchanto ca anto appavisitvā bahiddhāva sattāhaṃ vītināmento ca samucchinnavasso eva bhavissati aruṇassa bahi eva uṭṭhāpitattā. Itarathā ‘‘aruṇo uṭṭhāpetabbo’’ti vacanaṃ niratthakaṃ siyā. ‘‘Sattāhavārena antovihāre pavisitvā aruṇaṃ anuṭṭhāpetvā gantabba’’nti vattabbato aññesu ca ṭhānesu aruṇuṭṭhāpanameva vuccati. Vakkhati hi cīvarakkhandhake (mahāva. aṭṭha. 364) ‘‘ekasmiṃ vihāre vasanto itarasmiṃ sattāhavārena aruṇameva uṭṭhāpetī’’ti.
அதா²பி யங் தே வதெ³ய்யுங் ‘‘ஸத்தமே தி³வஸே யதா³ கதா³சி பவிட்டே²ன தங்தி³வஸனிஸ்ஸிதோ அதீதாருணோ உட்டா²பிதோ நாம ஹோதீதி இமமத்த²ங் ஸந்தா⁴ய அட்ட²கதா²யங் வுத்த’’ந்தி, தங் ஸத்³த³க³தியாபி ந ஸமேதி. ந ஹி உட்டி²தே அருணே பச்சா² பவிட்டோ² தஸ்ஸ பயோஜகோ உட்டா²பகோ ப⁴விதுமரஹதி. யதி³ ப⁴வெய்ய, ‘‘வஸ்ஸங் உபக³ந்த்வா பன அருணங் அனுட்டா²பெத்வா தத³ஹேவ ஸத்தாஹகரணீயேன பக்கமந்தஸ்ஸா’’பீதி (மஹாவ॰ அட்ட²॰ 207) எத்த² ‘‘அருணங் அனுட்டா²பெத்வா’’தி வசனங் விருஜ்ஜெ²ய்ய. தேனபி தங்தி³வஸனிஸ்ஸிதஸ்ஸ அருணஸ்ஸ உட்டா²பிதத்தா ஆரஞ்ஞகஸ்ஸபி பி⁴க்கு²னோ ஸாயன்ஹஸமயே அங்க³யுத்தங் அரஞ்ஞங் க³ந்த்வா ததா³ ஏவ நிவத்தந்தஸ்ஸ அருணோ உட்டா²பிதோ து⁴தங்க³ஞ்ச விஸோதி⁴தங் ஸியா, ந சேதங் யுத்தங் அருணுக்³க³மனகாலே ஏவ அருணுட்டா²பனஸ்ஸ வுத்தத்தா. வுத்தஞ்ஹி ‘‘காலஸ்ஸேவ பன நிக்க²மித்வா அங்க³யுத்தே டா²னே அருணங் உட்டா²பேதப்³ப³ங். ஸசே அருணுட்டா²னவேலாயங் தேஸங் ஆபா³தோ⁴ வட்³ட⁴தி, தேஸங் ஏவ கிச்சங் காதப்³ப³ங், ந து⁴தங்க³விஸுத்³தி⁴கேன ப⁴விதப்³ப³’’ந்தி (விஸுத்³தி⁴॰ 1.31). ததா² பாரிவாஸிகாதீ³னம்பி அருணங் அனுட்டா²பெத்வா வத்தங் நிக்கி²பந்தானங் ரத்திச்சே²தோ³ வுத்தோ. ‘‘உக்³க³தே அருணே நிக்கி²பிதப்³ப³’’ந்தி (சூளவ॰ அட்ட²॰ 97) ஹி வுத்தங். ஸஹஸெய்யஸிக்கா²பதே³பி அனுபஸம்பன்னேஹி ஸஹ நிவுத்த²பா⁴வபரிமோசனத்த²ங் ‘‘புராருணா நிக்க²மித்வா’’திஆதி³ (பாசி॰ 54) வுத்தங். ஏவங் சீவரவிப்பவாஸாதீ³ஸு ச ஸப்³ப³த்த² ரத்திபரியோஸானே ஆகா³மிஅருணவஸேனேவ அருணுட்டா²னங் த³ஸ்ஸிதங், ந அதீதாருணவஸேன, தஸ்மா வுத்தனயேனேவெத்த² அருணுட்டா²பனங் வேதி³தப்³ப³ங் அஞ்ஞதா² வஸ்ஸச்சே²த³த்தா.
Athāpi yaṃ te vadeyyuṃ ‘‘sattame divase yadā kadāci paviṭṭhena taṃdivasanissito atītāruṇo uṭṭhāpito nāma hotīti imamatthaṃ sandhāya aṭṭhakathāyaṃ vutta’’nti, taṃ saddagatiyāpi na sameti. Na hi uṭṭhite aruṇe pacchā paviṭṭho tassa payojako uṭṭhāpako bhavitumarahati. Yadi bhaveyya, ‘‘vassaṃ upagantvā pana aruṇaṃ anuṭṭhāpetvā tadaheva sattāhakaraṇīyena pakkamantassā’’pīti (mahāva. aṭṭha. 207) ettha ‘‘aruṇaṃ anuṭṭhāpetvā’’ti vacanaṃ virujjheyya. Tenapi taṃdivasanissitassa aruṇassa uṭṭhāpitattā āraññakassapi bhikkhuno sāyanhasamaye aṅgayuttaṃ araññaṃ gantvā tadā eva nivattantassa aruṇo uṭṭhāpito dhutaṅgañca visodhitaṃ siyā, na cetaṃ yuttaṃ aruṇuggamanakāle eva aruṇuṭṭhāpanassa vuttattā. Vuttañhi ‘‘kālasseva pana nikkhamitvā aṅgayutte ṭhāne aruṇaṃ uṭṭhāpetabbaṃ. Sace aruṇuṭṭhānavelāyaṃ tesaṃ ābādho vaḍḍhati, tesaṃ eva kiccaṃ kātabbaṃ, na dhutaṅgavisuddhikena bhavitabba’’nti (visuddhi. 1.31). Tathā pārivāsikādīnampi aruṇaṃ anuṭṭhāpetvā vattaṃ nikkhipantānaṃ ratticchedo vutto. ‘‘Uggate aruṇe nikkhipitabba’’nti (cūḷava. aṭṭha. 97) hi vuttaṃ. Sahaseyyasikkhāpadepi anupasampannehi saha nivutthabhāvaparimocanatthaṃ ‘‘purāruṇā nikkhamitvā’’tiādi (pāci. 54) vuttaṃ. Evaṃ cīvaravippavāsādīsu ca sabbattha rattipariyosāne āgāmiaruṇavaseneva aruṇuṭṭhānaṃ dassitaṃ, na atītāruṇavasena, tasmā vuttanayenevettha aruṇuṭṭhāpanaṃ veditabbaṃ aññathā vassacchedattā.
யங் பன வஸ்ஸங் உபக³தஸ்ஸ தத³ஹேவ அருணங் அனுட்டா²பெத்வா ஸகரணீயஸ்ஸ பக்கமனவசனங், தங் வஸ்ஸங் உபக³தகாலதோ பட்டா²ய யதா³ கதா³சி நிமித்தே ஸதி க³மனஸ்ஸ அனுஞ்ஞாதத்தா யுத்தங், ந பன ஸத்தாஹவாரேன க³தஸ்ஸ அருணங் அனுட்டா²பெத்வா தத³ஹேவக³மனங் ‘‘அருணோ உட்டா²பேதப்³போ³’’தி வுத்தத்தா. யதா² வா ‘‘ஸத்தாஹானாக³தாய பவாரணாய ஸகரணீயோ பக்கமதி, ஆக³ச்செ²ய்ய வா ஸோ, பி⁴க்க²வே, பி⁴க்கு² தங் ஆவாஸங் ந வா ஆக³ச்செ²ய்யா’’திஆதி³னா (மஹாவ॰ 207) பச்சி²மஸத்தாஹே அனாக³மனே அனுஞ்ஞாதேபி அஞ்ஞஸத்தாஹேஸு தங் ந வட்டதி. ஏவங் பட²மஸத்தாஹே அருணங் அனுட்டா²பெத்வா க³மனே அனுஞ்ஞாதேபி ததோ பரேஸு ஸத்தாஹேஸு ஆக³தஸ்ஸ அருணங் அனுட்டா²பெத்வா க³மனங் ந வட்டதி ஏவாதி நிட்ட²மெத்த² க³ந்தப்³ப³ங்.
Yaṃ pana vassaṃ upagatassa tadaheva aruṇaṃ anuṭṭhāpetvā sakaraṇīyassa pakkamanavacanaṃ, taṃ vassaṃ upagatakālato paṭṭhāya yadā kadāci nimitte sati gamanassa anuññātattā yuttaṃ, na pana sattāhavārena gatassa aruṇaṃ anuṭṭhāpetvā tadahevagamanaṃ ‘‘aruṇo uṭṭhāpetabbo’’ti vuttattā. Yathā vā ‘‘sattāhānāgatāya pavāraṇāya sakaraṇīyo pakkamati, āgaccheyya vā so, bhikkhave, bhikkhu taṃ āvāsaṃ na vā āgaccheyyā’’tiādinā (mahāva. 207) pacchimasattāhe anāgamane anuññātepi aññasattāhesu taṃ na vaṭṭati. Evaṃ paṭhamasattāhe aruṇaṃ anuṭṭhāpetvā gamane anuññātepi tato paresu sattāhesu āgatassa aruṇaṃ anuṭṭhāpetvā gamanaṃ na vaṭṭati evāti niṭṭhamettha gantabbaṃ.
ஸசே பவாரிதகாலே வஸ்ஸாவாஸிகங் தெ³ந்தீதிஆதி³னா வஸ்ஸாவாஸிகசீவரம்பி கதி²னசீவரங் விய வஸ்ஸங்வுத்த²விஹாரபடிப³த்³த⁴ந்தி விஞ்ஞாயதி. ‘‘யதி³ ஸத்தாஹவாரேன அருணங் உட்டா²பயிங்ஸு, க³ஹேதப்³ப³’’ந்தி பன வுத்தத்தா ஸத்தாஹகரணீயேன க³ந்த்வா ஸத்தாஹப்³ப⁴ந்தரே ஆக³தா லப⁴ந்தி. கதி²னானிஸங்ஸசீவரங் பன ஸங்க⁴ங் அனாபுச்சா² தே ந லப⁴ந்தி. வக்க²தி ஹி ‘‘ஸத்தாஹகரணீயேன க³தாபி பா⁴ஜனீயப⁴ண்ட³ங் லப⁴ந்தூதி வா ஏவரூபங் அத⁴ம்மிகவத்தங் ந காதப்³ப³’’ந்தி (வி॰ ஸங்க³॰ அட்ட²॰ 182). இத⁴ ஆஹடந்தி விஹாரதோ ப³ஹி ஆக³தட்டா²னே ஆனீதங்.
Sace pavāritakāle vassāvāsikaṃ dentītiādinā vassāvāsikacīvarampi kathinacīvaraṃ viya vassaṃvutthavihārapaṭibaddhanti viññāyati. ‘‘Yadi sattāhavārena aruṇaṃ uṭṭhāpayiṃsu, gahetabba’’nti pana vuttattā sattāhakaraṇīyena gantvā sattāhabbhantare āgatā labhanti. Kathinānisaṃsacīvaraṃ pana saṅghaṃ anāpucchā te na labhanti. Vakkhati hi ‘‘sattāhakaraṇīyena gatāpi bhājanīyabhaṇḍaṃ labhantūti vā evarūpaṃ adhammikavattaṃ na kātabba’’nti (vi. saṅga. aṭṭha. 182). Idha āhaṭanti vihārato bahi āgataṭṭhāne ānītaṃ.
வாளேஹி உப்³பா³ள்ஹா ஹொந்தி, க³ண்ஹந்திபி பரிபாதெந்திபீதி எத்த² க³ண்ஹந்தீதி க³ஹெத்வா கா²த³ந்தி. பரிபாதெந்தீதி பலாபெந்தி, அனுப³ந்த⁴ந்தீதி அத்தோ². இமேஸு ‘‘கா³ளேஹி உப்³பா³ள்ஹா ஹொந்தீ’’திஆதீ³ஸு ஸங்க⁴பே⁴த³பரியந்தேஸு வத்தூ²ஸு கேவலங் அனாபத்தி ஹோதி, பவாரேதுங் பன ந லப⁴தீதி த³ட்ட²ப்³ப³ங். ஸசே பனாதிஆதீ³ஸு யஸ்மா நானாஸீமாயங் த்³வீஸு ஆவாஸேஸு வஸ்ஸங் உபக³ச்ச²ந்தஸ்ஸ ‘‘து³தியே வஸிஸ்ஸாமீ’’தி உபசாரதோ நிக்க²ந்தமத்தே பட²மோ ஸேனாஸனக்³கா³ஹோ படிப்பஸ்ஸம்ப⁴தி, தஸ்மா பாளியங் (மஹாவ॰ 207) ‘‘தஸ்ஸ, பி⁴க்க²வே, பி⁴க்கு²னோ புரிமிகா ச ந பஞ்ஞாயதீ’’தி பட²மங் ஸேனாஸனக்³கா³ஹங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங். து³தியஸேனாஸனக்³கா³ஹே பன புரிமிகா பஞ்ஞாயதேவ, தத்தே²வ தேமாஸங் வஸந்தோ புரிமவஸ்ஸங்வுத்தோ² ஏவ ஹோதி. ததோ வா பன து³தியதி³வஸாதீ³ஸு ‘‘பட²மஸேனாஸனே வஸிஸ்ஸாமீ’’தி உபசாராதிக்கமே புரிமிகாபி ந பஞ்ஞாயதீதி த³ட்ட²ப்³ப³ங்.
Vāḷehi ubbāḷhā honti, gaṇhantipi paripātentipīti ettha gaṇhantīti gahetvā khādanti. Paripātentīti palāpenti, anubandhantīti attho. Imesu ‘‘gāḷehi ubbāḷhā hontī’’tiādīsu saṅghabhedapariyantesu vatthūsu kevalaṃ anāpatti hoti, pavāretuṃ pana na labhatīti daṭṭhabbaṃ. Sace panātiādīsu yasmā nānāsīmāyaṃ dvīsu āvāsesu vassaṃ upagacchantassa ‘‘dutiye vasissāmī’’ti upacārato nikkhantamatte paṭhamo senāsanaggāho paṭippassambhati, tasmā pāḷiyaṃ (mahāva. 207) ‘‘tassa, bhikkhave, bhikkhuno purimikā ca na paññāyatī’’ti paṭhamaṃ senāsanaggāhaṃ sandhāya vuttaṃ. Dutiyasenāsanaggāhe pana purimikā paññāyateva, tattheva temāsaṃ vasanto purimavassaṃvuttho eva hoti. Tato vā pana dutiyadivasādīsu ‘‘paṭhamasenāsane vasissāmī’’ti upacārātikkame purimikāpi na paññāyatīti daṭṭhabbaṃ.
படிஸ்ஸவஸ்ஸ விஸங்வாத³னபச்சயா ஹொந்தம்பி து³க்கடங் ஸதியேவ படிஸ்ஸவே ஹோதீதி ஆஹ ‘‘தஸ்ஸ தஸ்ஸ படிஸ்ஸவஸ்ஸ விஸங்வாதே³ து³க்கட’’ந்தி. தேனேவாஹ ‘‘தஞ்ச கோ²…பே॰… விஸங்வாத³னபச்சயா’’தி. பாளியங் (மஹாவ॰ 207) ‘‘ஸோ ஸத்தாஹானாக³தாய பவாரணாய ஸகரணீயோ பக்கமதீ’’தி வுத்தத்தா பவாரணாதி³வஸேபி ஸத்தாஹகரணீயங் வினா க³ந்துங் ந வட்டதீதி த³ட்ட²ப்³ப³ங். இமஸ்மிங் டா²னே ‘‘நவமிதோ பட்டா²ய க³ந்துங் வட்டதீ’’தி அட்ட²கதா²வசனங் கச்சி உபோஸத²தி³வஸதோ உபனிதா⁴ய நவமீ இச்சி²தப்³பா³, உதா³ஹு லோகியதிதி²வஸேனாதி ஆஸங்கந்தி. தத்ரேவங் வினிச்சி²தப்³ப³ங் – புரிமப⁴த்³த³பத³மாஸகாளபக்க²உபோஸத²தி³வஸங் உபனிதா⁴ய இச்சி²தப்³பா³, ந லோகியதிதி²வஸேன. ப⁴த்³த³பத³மாஸஸ்ஸ ஹி காளபக்க²உபோஸத²தி³வஸங் மரியாத³ங் கத்வா தத³னந்தரபாடிபத³தி³வஸதோ பட்டா²ய க³ணியமானே ஸதி யோ தி³வஸோ நவமோ ஹோதி, ததோ பட்டா²யாதி வுத்தங் ஹோதி. திதி²பெக்கா²ய பன இத்தி²லிங்க³வோஹாரோ, ததோ நவமிதோ பட்டா²ய அனாக³தஸத்தாஹே பவாரணா ஹோதி.
Paṭissavassa visaṃvādanapaccayā hontampi dukkaṭaṃ satiyeva paṭissave hotīti āha ‘‘tassa tassa paṭissavassa visaṃvāde dukkaṭa’’nti. Tenevāha ‘‘tañca kho…pe… visaṃvādanapaccayā’’ti. Pāḷiyaṃ (mahāva. 207) ‘‘so sattāhānāgatāya pavāraṇāya sakaraṇīyo pakkamatī’’ti vuttattā pavāraṇādivasepi sattāhakaraṇīyaṃ vinā gantuṃ na vaṭṭatīti daṭṭhabbaṃ. Imasmiṃ ṭhāne ‘‘navamito paṭṭhāya gantuṃ vaṭṭatī’’ti aṭṭhakathāvacanaṃ kacci uposathadivasato upanidhāya navamī icchitabbā, udāhu lokiyatithivasenāti āsaṅkanti. Tatrevaṃ vinicchitabbaṃ – purimabhaddapadamāsakāḷapakkhauposathadivasaṃ upanidhāya icchitabbā, na lokiyatithivasena. Bhaddapadamāsassa hi kāḷapakkhauposathadivasaṃ mariyādaṃ katvā tadanantarapāṭipadadivasato paṭṭhāya gaṇiyamāne sati yo divaso navamo hoti, tato paṭṭhāyāti vuttaṃ hoti. Tithipekkhāya pana itthiliṅgavohāro, tato navamito paṭṭhāya anāgatasattāhe pavāraṇā hoti.
ஸத்தாஹங் அனாக³தாய அஸ்ஸாதி ஸத்தாஹானாக³தா. கா ஸா? பவாரணா. அஸ்ஸயுஜமாஸஸ்ஸ ஸுக்கபக்க²னவமியங் ஸத்தாஹகரணீயங் அதி⁴ட்டா²ய க³ச்ச²ந்தோ பி⁴க்கு² அந்தோவஸ்ஸஸ்ஸ ஸத்தாஹமத்தாவஸிட்ட²த்தா ஸத்தமஅருணே உக்³க³தமத்தே வுத்த²வஸ்ஸோ ஹோதி, த³ஸமியங் சா²ஹமத்தங், ஏகாத³ஸமியங் பஞ்சாஹமத்தங், த்³வாத³ஸியங் சதுராஹமத்தங், தேரஸியங் தீஹமத்தங், சுத்³த³ஸியங் த்³வீஹமத்தங், பன்னரஸியங் ஏகாஹமத்தங் அவஸிட்ட²ங் ஹோதி, தஸ்மா பவாரணாதி³வஸஸ்ஸ பரியோஸானபூ⁴தஅருணஸ்மிங் உக்³க³தே வுத்த²வஸ்ஸோ ஹோதி, தஸ்மா தேஸங் பி⁴க்கூ²னங் குக்குச்சவினோத³னத்த²ங் ப⁴க³வா த⁴ம்மஸ்ஸாமீ ‘‘ஸோ ஸத்தாஹானாக³தாய பவாரணாய ஸகரணீயோ பக்கமதி, ஆக³ச்செ²ய்ய வா ஸோ, பி⁴க்க²வே, பி⁴க்கு² தங் ஆவாஸங் ந வா ஆக³ச்செ²ய்ய, தஸ்ஸ, பி⁴க்க²வே, பி⁴க்கு²னோ புரிமிகா ச பஞ்ஞாயதி, படிஸ்ஸவே ச அனாபத்தீ’’தி (மஹாவ॰ 207) ஆஹ. ஸத்தாஹானாக³தாய கோமுதி³யா சாதுமாஸினியாதி எத்தா²பி ஏஸேவ நயோ. தத்த² கோமுதி³யா சாதுமாஸினியாதி பச்சி²மகத்திகபுண்ணமாயங். ஸா ஹி குமுதா³னங் அத்தி²தாய கோமுதீ³, சதுன்னங் வஸ்ஸிகமாஸானங் பரியோஸானத்தா சாதுமாஸினீதி வுச்சதி. ததா³ ஹி குமுதா³னி ஸுபுப்பி²தானி ஹொந்தி, தஸ்மா குமுதா³ எத்த² புப்ப²ந்தீதி கோமுதீ³தி வுச்சதி, குமுத³வதீதி வுத்தங் ஹோதி.
Sattāhaṃ anāgatāya assāti sattāhānāgatā. Kā sā? Pavāraṇā. Assayujamāsassa sukkapakkhanavamiyaṃ sattāhakaraṇīyaṃ adhiṭṭhāya gacchanto bhikkhu antovassassa sattāhamattāvasiṭṭhattā sattamaaruṇe uggatamatte vutthavasso hoti, dasamiyaṃ chāhamattaṃ, ekādasamiyaṃ pañcāhamattaṃ, dvādasiyaṃ caturāhamattaṃ, terasiyaṃ tīhamattaṃ, cuddasiyaṃ dvīhamattaṃ, pannarasiyaṃ ekāhamattaṃ avasiṭṭhaṃ hoti, tasmā pavāraṇādivasassa pariyosānabhūtaaruṇasmiṃ uggate vutthavasso hoti, tasmā tesaṃ bhikkhūnaṃ kukkuccavinodanatthaṃ bhagavā dhammassāmī ‘‘so sattāhānāgatāya pavāraṇāya sakaraṇīyo pakkamati, āgaccheyya vā so, bhikkhave, bhikkhu taṃ āvāsaṃ na vā āgaccheyya, tassa, bhikkhave, bhikkhuno purimikā ca paññāyati, paṭissave ca anāpattī’’ti (mahāva. 207) āha. Sattāhānāgatāya komudiyā cātumāsiniyāti etthāpi eseva nayo. Tattha komudiyā cātumāsiniyāti pacchimakattikapuṇṇamāyaṃ. Sā hi kumudānaṃ atthitāya komudī, catunnaṃ vassikamāsānaṃ pariyosānattā cātumāsinīti vuccati. Tadā hi kumudāni supupphitāni honti, tasmā kumudā ettha pupphantīti komudīti vuccati, kumudavatīti vuttaṃ hoti.
182. அந்தோவஸ்ஸவத்தகதா²யங் நிப³த்³த⁴வத்தங் ட²பெத்வாதி ஸஜ்ஜா²யமனஸிகாராதீ³ஸு நிரந்தரகரணீயேஸு கத்தப்³ப³ங் கதிகவத்தங் கத்வா. கஸாவபரிப⁴ண்ட³ந்தி கஸாவேஹி பூ⁴மிபரிகம்மங். வத்தந்தி கதிகவத்தங்.
182. Antovassavattakathāyaṃ nibaddhavattaṃ ṭhapetvāti sajjhāyamanasikārādīsu nirantarakaraṇīyesu kattabbaṃ katikavattaṃ katvā. Kasāvaparibhaṇḍanti kasāvehi bhūmiparikammaṃ. Vattanti katikavattaṃ.
ஏவரூபங் அத⁴ம்மிகவத்தங் ந காதப்³ப³ந்தி நானாவேரஜ்ஜகா ஹி பி⁴க்கூ² ஸன்னிபதந்தி, தத்த² கேசி து³ப்³ப³லா அப்பதா²மா ஏவரூபங் வத்தங் அனுபாலேதுங் ந ஸக்கொந்தி, தஸ்மா இத⁴ ஆக³தஞ்ச சதுத்த²பாராஜிகவண்ணனாயங் (பாரா॰ அட்ட²॰ 2.227) ஆக³தங் ஆவாஸங் வா மண்ட³பங் வா ஸீமங் வா யங் கிஞ்சி டா²னங் பரிச்சி²ந்தி³த்வா ‘‘யோ இமம்ஹா ஆவாஸா பட²மங் பக்கமிஸ்ஸதி, தங் ‘அரஹா’தி ஜானிஸ்ஸாமா’’தி கதாய கதிகாய யோ ‘‘மங் ‘அரஹா’தி ஜானந்தூ’’தி தம்ஹா டா²னா பட²மங் பக்கமதி, பாராஜிகோ ஹோதி. யோ பன ஆசரியுபஜ்ஜா²யானங் வா கிச்சேன மாதாபிதூனங் வா கேனசிதே³வ கரணீயேன பி⁴க்கா²சாரவத்தங் வா உத்³தே³ஸபரிபுச்சா²தீ³னங் அத்தா²ய அஞ்ஞேன வா தாதி³ஸேன கரணீயேன தங் டா²னங் அதிக்கமித்வா க³ச்ச²தி, அனாபத்தி. ஸசேபிஸ்ஸ ஏவங் க³தஸ்ஸ பச்சா² இச்சா²சாரோ உப்பஜ்ஜதி ‘‘ந தா³னாஹங் தத்த² க³மிஸ்ஸாமி, ஏவங் மங் அரஹாதி ஸம்பா⁴வெஸ்ஸந்தீ’’தி, அனாபத்தியேவ.
Evarūpaṃ adhammikavattaṃ na kātabbanti nānāverajjakā hi bhikkhū sannipatanti, tattha keci dubbalā appathāmā evarūpaṃ vattaṃ anupāletuṃ na sakkonti, tasmā idha āgatañca catutthapārājikavaṇṇanāyaṃ (pārā. aṭṭha. 2.227) āgataṃ āvāsaṃ vā maṇḍapaṃ vā sīmaṃ vā yaṃ kiñci ṭhānaṃ paricchinditvā ‘‘yo imamhā āvāsā paṭhamaṃ pakkamissati, taṃ ‘arahā’ti jānissāmā’’ti katāya katikāya yo ‘‘maṃ ‘arahā’ti jānantū’’ti tamhā ṭhānā paṭhamaṃ pakkamati, pārājiko hoti. Yo pana ācariyupajjhāyānaṃ vā kiccena mātāpitūnaṃ vā kenacideva karaṇīyena bhikkhācāravattaṃ vā uddesaparipucchādīnaṃ atthāya aññena vā tādisena karaṇīyena taṃ ṭhānaṃ atikkamitvā gacchati, anāpatti. Sacepissa evaṃ gatassa pacchā icchācāro uppajjati ‘‘na dānāhaṃ tattha gamissāmi, evaṃ maṃ arahāti sambhāvessantī’’ti, anāpattiyeva.
யோபி கேனசிதே³வ கரணீயேன தங் டா²னங் பத்வா ஸஜ்ஜா²யமனஸிகாராதி³வஸேன அஞ்ஞவிஹிதோ வா ஹுத்வா சோராதீ³ஹி வா அனுப³த்³தோ⁴ மேக⁴ங் வா உட்டி²தங் தி³ஸ்வா அனோவஸ்ஸகங் பவிஸிதுகாமோ தங் டா²னங் அதிக்கமதி, அனாபத்தி, யானேன வா இத்³தி⁴யா வா க³ச்ச²ந்தோபி பாராஜிகங் நாபஜ்ஜதி, பத³க³மனேனேவ ஆபஜ்ஜதி. தம்பி யேஹி ஸஹ கதிகா கதா, தேஹி ஸத்³தி⁴ங் அபுப்³ப³ங் அசரிமங் க³ச்ச²ந்தோ நாபஜ்ஜதி. ஏவங் க³ச்ச²ந்தா ஹி ஸப்³பே³பி அஞ்ஞமஞ்ஞங் ரக்க²ந்தி. ஸசேபி மண்ட³பருக்க²மூலாதீ³ஸு கிஞ்சி டா²னங் பரிச்சி²ந்த³ந்தி ‘‘யோ எத்த² நிஸீத³தி வா சங்கமதி வா, தங் ‘அரஹா’தி ஜானிஸ்ஸாம’’, புப்பா²னி வா ட²பெத்வா, ‘‘யோ இமானி க³ஹெத்வா பூஜங் கரிஸ்ஸதி, தங் ‘அரஹா’தி ஜானிஸ்ஸாமா’’திஆதி³னா நயேன கதிகா கதா ஹோதி, தத்ராபி இச்சா²சாரவஸேன ததா² கரொந்தஸ்ஸ பாராஜிகமேவ. ஸசேபி உபாஸகேன அந்தராமக்³கே³ விஹாரோ வா கதோ ஹோதி, சீவராதீ³னி வா ட²பிதானி ஹொந்தி ‘‘யே அரஹந்தோ, தே இமஸ்மிங் விஹாரே வஸந்து, சீவராதீ³னி வா க³ண்ஹந்தூ’’தி, தத்ராபி இச்சா²சாரவஸேன வஸந்தஸ்ஸ வா தானி வா க³ண்ஹந்தஸ்ஸ பாராஜிகமேவ, ஏதங் பன அத⁴ம்மிககதிகவத்தங், தஸ்மா ந காதப்³ப³ங், அஞ்ஞங் வா ஏவரூபங் ‘‘இமஸ்மிங் தேமாஸப்³ப⁴ந்தரே ஸப்³பே³வ ஆரஞ்ஞகா ஹொந்து பிண்ட³பாதிகது⁴தங்கா³தி³அவஸேஸது⁴தங்க³த⁴ரா வா, அத² வா ஸப்³பே³வ கீ²ணாஸவா ஹொந்தூ’’தி ஏவமாதி³. நானாவேரஜ்ஜகா ஹி பி⁴க்கூ² ஸன்னிபதந்தி. தத்த² கேசி து³ப்³ப³லா அப்பதா²மா ஏவரூபங் வத்தங் அனுபாலேதுங் ந ஸக்கொந்தி, தஸ்மா ஏவரூபம்பி வத்தங் ந காதப்³ப³ங். ‘‘இமங் தேமாஸங் ஸப்³பே³ஹேவ ந உத்³தி³ஸிதப்³ப³ங், ந பரிபுச்சி²தப்³ப³ங், ந பப்³பா³ஜேதப்³ப³ங், மூக³ப்³ப³தங் க³ண்ஹிதப்³ப³ங், ப³ஹிஸீமட்ட²ஸ்ஸபி ஸங்க⁴லாபோ⁴ தா³தப்³போ³’’தி ஏவமாதி³கம்பி ந கத்தப்³ப³மேவ.
Yopi kenacideva karaṇīyena taṃ ṭhānaṃ patvā sajjhāyamanasikārādivasena aññavihito vā hutvā corādīhi vā anubaddho meghaṃ vā uṭṭhitaṃ disvā anovassakaṃ pavisitukāmo taṃ ṭhānaṃ atikkamati, anāpatti, yānena vā iddhiyā vā gacchantopi pārājikaṃ nāpajjati, padagamaneneva āpajjati. Tampi yehi saha katikā katā, tehi saddhiṃ apubbaṃ acarimaṃ gacchanto nāpajjati. Evaṃ gacchantā hi sabbepi aññamaññaṃ rakkhanti. Sacepi maṇḍaparukkhamūlādīsu kiñci ṭhānaṃ paricchindanti ‘‘yo ettha nisīdati vā caṅkamati vā, taṃ ‘arahā’ti jānissāma’’, pupphāni vā ṭhapetvā, ‘‘yo imāni gahetvā pūjaṃ karissati, taṃ ‘arahā’ti jānissāmā’’tiādinā nayena katikā katā hoti, tatrāpi icchācāravasena tathā karontassa pārājikameva. Sacepi upāsakena antarāmagge vihāro vā kato hoti, cīvarādīni vā ṭhapitāni honti ‘‘ye arahanto, te imasmiṃ vihāre vasantu, cīvarādīni vā gaṇhantū’’ti, tatrāpi icchācāravasena vasantassa vā tāni vā gaṇhantassa pārājikameva, etaṃ pana adhammikakatikavattaṃ, tasmā na kātabbaṃ, aññaṃ vā evarūpaṃ ‘‘imasmiṃ temāsabbhantare sabbeva āraññakā hontu piṇḍapātikadhutaṅgādiavasesadhutaṅgadharā vā, atha vā sabbeva khīṇāsavā hontū’’ti evamādi. Nānāverajjakā hi bhikkhū sannipatanti. Tattha keci dubbalā appathāmā evarūpaṃ vattaṃ anupāletuṃ na sakkonti, tasmā evarūpampi vattaṃ na kātabbaṃ. ‘‘Imaṃ temāsaṃ sabbeheva na uddisitabbaṃ, na paripucchitabbaṃ, na pabbājetabbaṃ, mūgabbataṃ gaṇhitabbaṃ, bahisīmaṭṭhassapi saṅghalābho dātabbo’’ti evamādikampi na kattabbameva.
திவித⁴ம்பீதி பரியத்திபடிபத்திபடிவேத⁴வஸேன திவித⁴ம்பி. ஸோதெ⁴த்வா பப்³பா³ஜேதா²தி ப⁴ப்³பே³ ஆசாரகுலபுத்தே உபபரிக்கி²த்வா பப்³பா³ஜேத². ப⁴ஸ்ஸே மத்தங் ஜானித்வாதி வசனே பமாணங் ஞத்வா. த³ஸகதா²வத்து² நாம அப்பிச்சா²கதா² ஸந்துட்டி²கதா² பவிவேககதா² அஸங்ஸக்³க³கதா² வீரியாரம்ப⁴கதா² ஸீலகதா² ஸமாதி⁴கதா² பஞ்ஞாகதா² விமுத்திகதா² விமுத்திஞாணத³ஸ்ஸனகதா²தி.
Tividhampīti pariyattipaṭipattipaṭivedhavasena tividhampi. Sodhetvā pabbājethāti bhabbe ācārakulaputte upaparikkhitvā pabbājetha. Bhasse mattaṃ jānitvāti vacane pamāṇaṃ ñatvā. Dasakathāvatthu nāma appicchākathā santuṭṭhikathā pavivekakathā asaṃsaggakathā vīriyārambhakathā sīlakathā samādhikathā paññākathā vimuttikathā vimuttiñāṇadassanakathāti.
விக்³க³ஹஸங்வத்தனிகங் வசனங் விக்³கா³ஹிகங். சதுராரக்க²ங் அஹாபெந்தாதி பு³த்³தா⁴னுஸ்ஸதி மெத்தா அஸுப⁴ங் மரணானுஸ்ஸதீதி இமங் சதுராரக்க²ங் அஹாபெந்தா. த³ந்தகட்ட²கா²த³னவத்தங் ஆசிக்கி²தப்³ப³ந்தி எத்த² இத³ங் த³ந்தகட்ட²கா²த³னவத்தங் – யோ தே³வஸிகங் ஸங்க⁴மஜ்ஜே² ஓஸரதி, தேன ஸாமணேராதீ³ஹி ஆஹரித்வா பி⁴க்கூ²னங் யதா²ஸுக²ங் பு⁴ஞ்ஜனத்தா²ய த³ந்தகட்ட²மாளகே நிக்கி²த்தேஸு த³ந்தகட்டே²ஸு தி³வஸே தி³வஸே ஏகமேவ த³ந்தகட்ட²ங் க³ஹேதப்³ப³ங். யோ பன தே³வஸிகங் ந ஓஸரதி, பதா⁴னக⁴ரே வஸித்வா த⁴ம்மஸ்ஸவனே வா உபோஸத²க்³கே³ வா தி³ஸ்ஸதி, தேன பமாணங் ஸல்லக்கெ²த்வா சத்தாரி பஞ்ச த³ந்தகட்டா²னி அத்தனோ வஸனட்டா²னே ட²பெத்வா கா²தி³தப்³பா³னி. தேஸு கீ²ணேஸு ஸசே புனபி த³ந்தகட்ட²மாளகே ப³ஹூனி ஹொந்தியேவ, புனபி ஆஹரித்வா கா²தி³தப்³பா³னி. யதி³ பன பமாணங் அஸல்லக்கெ²த்வா ஆஹரதி, தேஸு அகீ²ணேஸுயேவ மாளகே கீ²யதி, ததோ கேசி தே²ரா ‘‘யேஹி க³ஹிதானி, தே படிஹரந்தூ’’தி வதெ³ய்யுங், கேசி ‘‘கா²த³ந்து, புன ஸாமணேரா ஆஹரிஸ்ஸந்தீ’’தி, தஸ்மா விவாத³பரிஹாரத்த²ங் பமாணங் ஸல்லக்கே²தப்³ப³ங், க³ஹணே பன தோ³ஸோ நத்தி². மக்³க³ங் க³ச்ச²ந்தேனபி ஏகங் வா த்³வே வா த²விகாய பக்கி²பித்வா க³ந்தப்³ப³ந்தி. பி⁴க்கா²சாரவத்தங் பிண்ட³பாதிகவத்தே ஆவிப⁴விஸ்ஸதி.
Viggahasaṃvattanikaṃ vacanaṃ viggāhikaṃ. Caturārakkhaṃ ahāpentāti buddhānussati mettā asubhaṃ maraṇānussatīti imaṃ caturārakkhaṃ ahāpentā. Dantakaṭṭhakhādanavattaṃ ācikkhitabbanti ettha idaṃ dantakaṭṭhakhādanavattaṃ – yo devasikaṃ saṅghamajjhe osarati, tena sāmaṇerādīhi āharitvā bhikkhūnaṃ yathāsukhaṃ bhuñjanatthāya dantakaṭṭhamāḷake nikkhittesu dantakaṭṭhesu divase divase ekameva dantakaṭṭhaṃ gahetabbaṃ. Yo pana devasikaṃ na osarati, padhānaghare vasitvā dhammassavane vā uposathagge vā dissati, tena pamāṇaṃ sallakkhetvā cattāri pañca dantakaṭṭhāni attano vasanaṭṭhāne ṭhapetvā khāditabbāni. Tesu khīṇesu sace punapi dantakaṭṭhamāḷake bahūni hontiyeva, punapi āharitvā khāditabbāni. Yadi pana pamāṇaṃ asallakkhetvā āharati, tesu akhīṇesuyeva māḷake khīyati, tato keci therā ‘‘yehi gahitāni, te paṭiharantū’’ti vadeyyuṃ, keci ‘‘khādantu, puna sāmaṇerā āharissantī’’ti, tasmā vivādaparihāratthaṃ pamāṇaṃ sallakkhetabbaṃ, gahaṇe pana doso natthi. Maggaṃ gacchantenapi ekaṃ vā dve vā thavikāya pakkhipitvā gantabbanti. Bhikkhācāravattaṃ piṇḍapātikavatte āvibhavissati.
அந்தோகா³மே…பே॰… ந கதே²தப்³பா³தி எத்த² சதூஸு பச்சயேஸு சீவரே ச பிண்ட³பாதே ச விஞ்ஞத்திபி ந வட்டதி நிமித்தோபா⁴ஸபரிகதா²பி. ஸேனாஸனே விஞ்ஞத்திமேவ ந வட்டதி, ஸேஸானி தீணி வட்டந்தி. கி³லானபச்சயே ஸப்³ப³ம்பி வட்டதி. ஏவங் ஸந்தேபி ஆஜீவங் ஸோதெ⁴ந்தேஹி பி⁴க்கூ²ஹி ஸுட்டு² ரக்கி²தப்³பா³தி. இமினா ஆஜீவபாரிஸுத்³தி⁴ஸீலங் த³ஸ்ஸிதங். ரக்கி²திந்த்³ரியேஹி ப⁴விதப்³ப³ந்தி இந்த்³ரியஸங்வரஸீலங். க²ந்த⁴கவத்தஞ்ச ஸேகி²யவத்தஞ்ச பூரேதப்³ப³ந்தி பாதிமொக்க²ஸங்வரஸீலங். பச்சயஸன்னிஸ்ஸிதஸீலங் பன தீஹிபி ஸாமத்தி²யதோ த³ஸ்ஸிதங். இதி சதுபாரிஸுத்³தி⁴ஸீலபடிஸங்யுத்தா ஏவரூபா நிய்யானிககதா² ப³ஹுகாபி வத்தப்³பா³தி அதி⁴ப்பாயோ.
Antogāme…pe… na kathetabbāti ettha catūsu paccayesu cīvare ca piṇḍapāte ca viññattipi na vaṭṭati nimittobhāsaparikathāpi. Senāsane viññattimeva na vaṭṭati, sesāni tīṇi vaṭṭanti. Gilānapaccaye sabbampi vaṭṭati. Evaṃ santepi ājīvaṃ sodhentehi bhikkhūhi suṭṭhu rakkhitabbāti. Iminā ājīvapārisuddhisīlaṃ dassitaṃ. Rakkhitindriyehi bhavitabbanti indriyasaṃvarasīlaṃ. Khandhakavattañca sekhiyavattañca pūretabbanti pātimokkhasaṃvarasīlaṃ. Paccayasannissitasīlaṃ pana tīhipi sāmatthiyato dassitaṃ. Iti catupārisuddhisīlapaṭisaṃyuttā evarūpā niyyānikakathā bahukāpi vattabbāti adhippāyo.
இமஸ்மிங் வஸ்ஸூபனாயிகவிஸயே தேஸு தேஸு நக³ரேஸு தஸ்மிங் தஸ்மிங் ராஜகாலே அபரியந்தா விவாத³கதா² ஹோதி. கத²ங்? வஸ்ஸூபனாயிகக்க²ந்த⁴கே (மஹாவ॰ 186) ‘‘தேன கோ² பன ஸமயேன ராஜா மாக³தோ⁴ ஸேனியோ பி³ம்பி³ஸாரோ வஸ்ஸங் உக்கட்³டி⁴துகாமோ பி⁴க்கூ²னங் ஸந்திகே தூ³தங் பாஹேஸி ‘யதி³ பனாய்யா ஆக³மே ஜுண்ஹே வஸ்ஸங் உபக³ச்செ²ய்யு’ந்தி. ப⁴க³வதோ ஏதமத்த²ங் ஆரோசேஸுங், ‘அனுஜானாமி, பி⁴க்க²வே, ராஜூனங் அனுவத்திது’’’ந்தி வசனங் நிஸ்ஸாய ப⁴க³வதா அதி⁴மாஸங் பஞ்ஞத்தந்தி மஞ்ஞமானா வேத³ஸமயேன ஸங்ஸந்தி³த்வா க³ய்ஹமானா அனேகவிஹிதங் விவாத³ங் கரொந்தி. வேத³ஸமயே கிர த்³வே அதி⁴மாஸானி யாசாதி⁴மாஸஞ்ச பத்தாதி⁴மாஸஞ்ச. தத்த² கலியுக³க³ணனே ஏகூனவீஸதிக³ணனேன பா⁴ஜிதே த்³வேபஞ்சட்ட²த³ஸதேரஸஸோளஸட்டா²ரஸவஸேன ஸத்ததா⁴ ஸேஸோ ஹோதி, தேஸங் வஸேன சம்மாதி⁴மாஸ பஞ்சாதி⁴மாஸ பஸ்வாதி⁴மாஸ த³ஸாதி⁴மாஸ தேரஸாதி⁴மாஸ ஸோளஸாதி⁴மாஸ அட்டா²ரஸாதி⁴மாஸாதி வோஹரந்தி. அட்டா²ரஸாதி⁴மாஸங் பன அவஸானாதி⁴மாஸந்திபி வோஹரந்தி. தேஸு பஸுஸோளஸானி அபத்தேயேவ அதி⁴மாஸபதனகலியுகே³ ஸங்வச்ச²ரமாஸாதி³விஸமப⁴யேன யாசித்வா மாஸஸ்ஸ ஆகட்³டி⁴தப்³ப³தோ யாசாதி⁴மாஸந்தி வோஹரந்தி, ஸேஸானி பன பஞ்சமத்தேயேவ அதி⁴மாஸபதனகலியுகே³ மாஸஸ்ஸ ஆகட்³டி⁴தப்³ப³தோ பத்தாதி⁴மாஸந்தி. தத்ரேதங் யாசாதி⁴மாஸலக்க²ணங் – தத²தோ அஜானந்தா பாளியா ஸங்ஸந்தி³த்வா பி³ம்பி³ஸாரரஞ்ஞா ப⁴க³வதோ யாசிதாதி⁴மாஸத்தா யாசாதி⁴மாஸங் நாம ப⁴வதி, தஸ்மா த்³வீஸு ஏவ யாசாதி⁴மாஸேஸு தி³வஸேன ஸஹ மாஸோ ஆகட்³டி⁴தப்³போ³, ந இதரேஸூதி வத³ந்தி, அஞ்ஞே பன பஞ்சஸு பத்தாதி⁴மாஸேஸு ஏவ ஸஹ தி³வஸேன மாஸோ ஆகட்³டி⁴தப்³போ³, ந யாசாதி⁴மாஸேஸூதி.
Imasmiṃ vassūpanāyikavisaye tesu tesu nagaresu tasmiṃ tasmiṃ rājakāle apariyantā vivādakathā hoti. Kathaṃ? Vassūpanāyikakkhandhake (mahāva. 186) ‘‘tena kho pana samayena rājā māgadho seniyo bimbisāro vassaṃ ukkaḍḍhitukāmo bhikkhūnaṃ santike dūtaṃ pāhesi ‘yadi panāyyā āgame juṇhe vassaṃ upagaccheyyu’nti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ, ‘anujānāmi, bhikkhave, rājūnaṃ anuvattitu’’’nti vacanaṃ nissāya bhagavatā adhimāsaṃ paññattanti maññamānā vedasamayena saṃsanditvā gayhamānā anekavihitaṃ vivādaṃ karonti. Vedasamaye kira dve adhimāsāni yācādhimāsañca pattādhimāsañca. Tattha kaliyugagaṇane ekūnavīsatigaṇanena bhājite dvepañcaṭṭhadasaterasasoḷasaṭṭhārasavasena sattadhā seso hoti, tesaṃ vasena cammādhimāsa pañcādhimāsa pasvādhimāsa dasādhimāsa terasādhimāsa soḷasādhimāsa aṭṭhārasādhimāsāti voharanti. Aṭṭhārasādhimāsaṃ pana avasānādhimāsantipi voharanti. Tesu pasusoḷasāni apatteyeva adhimāsapatanakaliyuge saṃvaccharamāsādivisamabhayena yācitvā māsassa ākaḍḍhitabbato yācādhimāsanti voharanti, sesāni pana pañcamatteyeva adhimāsapatanakaliyuge māsassa ākaḍḍhitabbato pattādhimāsanti. Tatretaṃ yācādhimāsalakkhaṇaṃ – tathato ajānantā pāḷiyā saṃsanditvā bimbisāraraññā bhagavato yācitādhimāsattā yācādhimāsaṃ nāma bhavati, tasmā dvīsu eva yācādhimāsesu divasena saha māso ākaḍḍhitabbo, na itaresūti vadanti, aññe pana pañcasu pattādhimāsesu eva saha divasena māso ākaḍḍhitabbo, na yācādhimāsesūti.
அபரே பன – ‘‘த்³வேமா, பி⁴க்க²வே, வஸ்ஸூபனாயிகா புரிமிகா பச்சி²மிகாதி, அபரஜ்ஜுக³தாய ஆஸாள்ஹியா புரிமிகா உபக³ந்தப்³பா³, மாஸக³தாய ஆஸாள்ஹியா பச்சி²மிகா உபக³ந்தப்³பா³’’தி தஸ்மிங்யேவ வஸ்ஸூபனாயிகக்க²ந்த⁴கே (மஹாவ॰ 184) ஆக³தாய பாளியா அத்த²ங் அயோனிஸோ க³ஹெத்வா திதி²னக்க²த்தயோகே³ ஏவ வஸ்ஸூபக³மனங் ப⁴க³வதா அனுஞ்ஞாதங், தஸ்மா ஆஸாள்ஹிபுண்ணமாய அனந்தரபூ⁴தோ பாடிபத³தி³வஸோ புண்ணாதிதி²யா ச யுத்தோ ஹோது, புப்³பா³ஸாள்ஹஉத்தராஸாள்ஹஸங்கா²தேஸு த்³வீஸு நக்க²த்தேஸு ஏகேகேன யுத்தோ ச, ஏவங்பூ⁴தோ காலோ யதி³ வினா தி³வஸேன மாஸகட்³ட⁴னே ஸம்பஜ்ஜதி, ததா² ச ஸதி மாஸமத்தாகட்³ட⁴னமேவ காதப்³ப³ங், யதி³ ந ஸம்பஜ்ஜதி, ஸஹ தி³வஸேன மாஸாகட்³ட⁴னங், அயங் பிடகேன ச வேதே³ன ச அனுலோமோ வினிச்ச²யோதி வத³ந்தி.
Apare pana – ‘‘dvemā, bhikkhave, vassūpanāyikā purimikā pacchimikāti, aparajjugatāya āsāḷhiyā purimikā upagantabbā, māsagatāya āsāḷhiyā pacchimikā upagantabbā’’ti tasmiṃyeva vassūpanāyikakkhandhake (mahāva. 184) āgatāya pāḷiyā atthaṃ ayoniso gahetvā tithinakkhattayoge eva vassūpagamanaṃ bhagavatā anuññātaṃ, tasmā āsāḷhipuṇṇamāya anantarabhūto pāṭipadadivaso puṇṇātithiyā ca yutto hotu, pubbāsāḷhauttarāsāḷhasaṅkhātesu dvīsu nakkhattesu ekekena yutto ca, evaṃbhūto kālo yadi vinā divasena māsakaḍḍhane sampajjati, tathā ca sati māsamattākaḍḍhanameva kātabbaṃ, yadi na sampajjati, saha divasena māsākaḍḍhanaṃ, ayaṃ piṭakena ca vedena ca anulomo vinicchayoti vadanti.
தத்ராப்யேகே வத³ந்தி – ‘‘மா இதி சந்தோ³ வுச்சதி தஸ்ஸ க³தியா தி³வஸஸ்ஸ மினிதப்³ப³தோ, ஸோ எத்த² ஸப்³ப³கலாபாரிபூரியா புண்ணோதி புண்ணமா’’திஆதி³னா வினயத்த²மஞ்ஜூஸாதீ³ஸு (கங்கா²॰ அபி⁴॰ டீ॰ நிதா³னவண்ணனா) ஆக³மனதோ புண்ணாதிதி²யோகோ³பி புண்ணமியா ஏவ இச்சி²தப்³போ³, ந பாடிபதே³, ததா² நக்க²த்தயோகோ³பி ஆஸாள்ஹிஸுக்கபக்க²ஸ்ஸ பன்னரஸே உபோஸதே² ‘‘உத்தராஸாள்ஹனக்க²த்தே, ஏவங் தா⁴து பதிட்டி²தா’’தி மஹாவங்ஸே வசனதோதி. தத்த² புரிமா வத³ந்தி – ஏவங் ஸந்தே உபோஸத²தி³வஸேயேவ சந்த³க்³கா³ஹோ ச ஸூரியக்³கா³ஹோ ச ப⁴வெய்ய, இதா³னி பன காளபக்க²பாடிபதா³தீ³ஸுயேவ சந்த³க்³கா³ஹோ, ஸுக்கபக்க²பாடிபதா³தீ³ஸுயேவ ஸூரியக்³கா³ஹோ பஞ்ஞாயதி, தஸ்மா பாடிபதே³யேவ திதி²னக்க²த்தயோகோ³ இச்சி²தப்³போ³தி. பச்சி²மாபி வத³ந்தி – தும்ஹாதி³ஸானங் வாதீ³னங் வசனேன புப்³பே³ ஆகட்³டி⁴தப்³ப³தி³வஸானங் அனாகட்³டி⁴தத்தா தி³வஸபுஞ்ஜபா⁴வேன ஏவங் ஹோதி, ஸச்சதோ பன உபோஸத²தி³வஸேயேவ சந்த³க்³கா³ஹோ ஸூரியக்³கா³ஹோ ச இச்சி²தப்³போ³தி. ஹோது, யதா² இச்ச²த², ததா² வத³த², ஏவங் பூ⁴தபுப்³போ³ ஸாட்ட²கதே² தேபிடகே பு³த்³த⁴வசனே அத்தீ²தி? அத்தி². க³ந்தா⁴ரஜாதகே (ஜா॰ அட்ட²॰ 3.7.75 க³ந்தா⁴ரஜாதகவண்ணனா) ஹி உபோஸத²தி³வஸே சந்த³க்³கா³ஹோ த்³விக்க²த்துங் ஆக³தோ. தஞ்ஹி ஜாதகங் தீஸு பிடகேஸு ஸுத்தபரியாபன்னங், பஞ்சஸு நிகாயேஸு கு²த்³த³கனிகாயபரியாபன்னங், நவஸு ஸாஸனங்கே³ஸு ஜாதகபரியாபன்னந்தி. ஏவங் வுத்தே புரிமகா படிவசனங் தா³துங் ந ஸக்குணெய்யுந்தி.
Tatrāpyeke vadanti – ‘‘mā iti cando vuccati tassa gatiyā divasassa minitabbato, so ettha sabbakalāpāripūriyā puṇṇoti puṇṇamā’’tiādinā vinayatthamañjūsādīsu (kaṅkhā. abhi. ṭī. nidānavaṇṇanā) āgamanato puṇṇātithiyogopi puṇṇamiyā eva icchitabbo, na pāṭipade, tathā nakkhattayogopi āsāḷhisukkapakkhassa pannarase uposathe ‘‘uttarāsāḷhanakkhatte, evaṃ dhātu patiṭṭhitā’’ti mahāvaṃse vacanatoti. Tattha purimā vadanti – evaṃ sante uposathadivaseyeva candaggāho ca sūriyaggāho ca bhaveyya, idāni pana kāḷapakkhapāṭipadādīsuyeva candaggāho, sukkapakkhapāṭipadādīsuyeva sūriyaggāho paññāyati, tasmā pāṭipadeyeva tithinakkhattayogo icchitabboti. Pacchimāpi vadanti – tumhādisānaṃ vādīnaṃ vacanena pubbe ākaḍḍhitabbadivasānaṃ anākaḍḍhitattā divasapuñjabhāvena evaṃ hoti, saccato pana uposathadivaseyeva candaggāho sūriyaggāho ca icchitabboti. Hotu, yathā icchatha, tathā vadatha, evaṃ bhūtapubbo sāṭṭhakathe tepiṭake buddhavacane atthīti? Atthi. Gandhārajātake (jā. aṭṭha. 3.7.75 gandhārajātakavaṇṇanā) hi uposathadivase candaggāho dvikkhattuṃ āgato. Tañhi jātakaṃ tīsu piṭakesu suttapariyāpannaṃ, pañcasu nikāyesu khuddakanikāyapariyāpannaṃ, navasu sāsanaṅgesu jātakapariyāpannanti. Evaṃ vutte purimakā paṭivacanaṃ dātuṃ na sakkuṇeyyunti.
அதே²கச்சே ‘‘பிடகத்தயே அதி⁴கமாஸாயேவ ஸந்தி, ந அதி⁴கதி³வஸா ஸாரத்த²தீ³பனியங் (ஸாரத்த²॰ டீ॰ பாசித்திய 3.404) ‘யங் பன வுத்தங் தீஸுபி க³ண்டி²பதே³ஸு அட்டா²ரஸன்னங்யேவ வஸ்ஸானங் அதி⁴கமாஸே க³ஹெத்வா க³ணிதத்தா ஸேஸவஸ்ஸத்³வயஸ்ஸபி அதி⁴கானி தி³வஸானி ஹொந்தேவ, தானி அதி⁴கதி³வஸானி ஸந்தா⁴ய நிக்கங்கா² ஹுத்வாதி வுத்தந்தி, தங் ந க³ஹேதப்³ப³ங். ந ஹி த்³வீஸு வஸ்ஸேஸு அதி⁴கதி³வஸா நாம விஸுங் உபலப்³ப⁴ந்தி ததியே வஸ்ஸே வஸ்ஸுக்கட்³ட⁴னவஸேன அதி⁴கமாஸே பரிச்சத்தேயேவ அதி⁴கமாஸஸம்ப⁴வதோ, தஸ்மா த்³வீஸு வஸ்ஸேஸு அதிரேகதி³வஸா நாம விஸுங் ந ஸம்ப⁴வந்தீ’தி வசனதோ’’தி வத³ந்தி. அத²ஞ்ஞே வத³ந்தி – பிடகத்தயே அதி⁴கதி³வஸாதி ஆக³தா அத்தி² வஜிரபு³த்³தி⁴டீகாயங் (வஜிர॰ டீ॰ பாசித்திய 404) ‘‘அவஸேஸானங் த்³வின்னங் வஸ்ஸானங் அதி⁴கதி³வஸானி ஹொந்தேவ, தஸ்மா நிக்கங்கா² ஹுத்வா உபஸம்பாதெ³ந்தீ’’தி வசனதோதி. இதோ பரம்பி விவிதே⁴ன ஆகாரேன கதெ²ந்தி. ஸுத்³த⁴வேதி³காபி ஏவங் வத³ந்தி, வினயத⁴ரா பி⁴க்கூ² வினயஸமயவஸேன வத³ந்தி. அம்ஹாகங் பன வேத³ஸமயே ஹத்த²க³தக³ணனவஸேனேவ ஜானிதப்³ப³ந்தி அலமதிபபஞ்சேன. அத்தி²கேஹி திவஸ்ஸாதி⁴கஸஹஸ்ஸகலியுகே³ த⁴ம்மராஜேன புச்சி²தத்தா கதங் அதி⁴மாஸபகரணங் ஓலோகெத்வா ஜானிதப்³ப³ங்.
Athekacce ‘‘piṭakattaye adhikamāsāyeva santi, na adhikadivasā sāratthadīpaniyaṃ (sārattha. ṭī. pācittiya 3.404) ‘yaṃ pana vuttaṃ tīsupi gaṇṭhipadesu aṭṭhārasannaṃyeva vassānaṃ adhikamāse gahetvā gaṇitattā sesavassadvayassapi adhikāni divasāni honteva, tāni adhikadivasāni sandhāya nikkaṅkhā hutvāti vuttanti, taṃ na gahetabbaṃ. Na hi dvīsu vassesu adhikadivasā nāma visuṃ upalabbhanti tatiye vasse vassukkaḍḍhanavasena adhikamāse pariccatteyeva adhikamāsasambhavato, tasmā dvīsu vassesu atirekadivasā nāma visuṃ na sambhavantī’ti vacanato’’ti vadanti. Athaññe vadanti – piṭakattaye adhikadivasāti āgatā atthi vajirabuddhiṭīkāyaṃ (vajira. ṭī. pācittiya 404) ‘‘avasesānaṃ dvinnaṃ vassānaṃ adhikadivasāni honteva, tasmā nikkaṅkhā hutvā upasampādentī’’ti vacanatoti. Ito parampi vividhena ākārena kathenti. Suddhavedikāpi evaṃ vadanti, vinayadharā bhikkhū vinayasamayavasena vadanti. Amhākaṃ pana vedasamaye hatthagatagaṇanavaseneva jānitabbanti alamatipapañcena. Atthikehi tivassādhikasahassakaliyuge dhammarājena pucchitattā kataṃ adhimāsapakaraṇaṃ oloketvā jānitabbaṃ.
இத⁴ பன அதி⁴ப்பேதவினிச்ச²யமேவ கத²யாம. பட²மது³தியவாதே³ஸு ந பி³ம்பி³ஸாரராஜா ப⁴க³வந்தங் அதி⁴மாஸபஞ்ஞாபனங் யாசதி, ந ச ப⁴க³வா பஞ்ஞபேதி, ந ‘‘தஸ்மிங் வஸ்ஸே இத³ங் நாம அதி⁴மாஸங் ஹோதீ’’தி வா ‘‘மாஸமத்தங் வா ஸஹதி³வஸங் வா ஆகட்³டி⁴தப்³ப³’’ந்தி வா பாளியங் அட்ட²கதா²டீகாஸு ச அத்தி², ராஜா பன உபகட்டா²ய வஸ்ஸூபனாயிகாய வேத³ஸமயே வஸ்ஸுக்கட்³ட⁴னஸம்ப⁴வதோ பி⁴க்கூ²னங் பட²மஆஸாள்ஹமாஸே வஸ்ஸங் அனுபக³ந்த்வா து³தியஆஸாள்ஹமாஸே உபக³மனத்த²ங் ‘‘யதி³ பனாய்யா ஆக³மே ஜுண்ஹே வஸ்ஸங் உபக³ச்செ²ய்யு’’ந்தி தூ³தங் பாஹேஸி. யதி³ பன உபக³ச்செ²ய்யுங், ஸாது⁴ வதாதி ஸம்ப³ந்தி⁴தப்³ப³ங். பி⁴க்கூ² பன ரஞ்ஞோ பஹிதஸாஸனங் ப⁴க³வதோ ஆரோசேஸுங். ப⁴க³வா பன வஸ்ஸுக்கட்³ட⁴னே பி⁴க்கூ²னங் கு³ணபரிஹானியா அபா⁴வதோ ‘‘அனுஜானாமி, பி⁴க்க²வே, ராஜூனங் அனுவத்திது’’ந்தி (மஹாவ॰ 186) அவோச. தேன வுத்தங் அட்ட²கதா²யங் (மஹாவ॰ அட்ட²॰ 185) ‘‘அனுஜானாமி பி⁴க்க²வே ராஜூனங் அனுவத்திதுந்தி எத்த² வஸ்ஸுக்கட்³ட⁴னபி⁴க்கூ²னங் காசி பரிஹானி நாம நத்தீ²திஅனுவத்திதுங் அனுஞ்ஞாத’’ந்தி. விமதிவினோத³னியஞ்ச (வி॰ வி॰ டீ॰ மஹாவக்³க³ 2.185) வுத்தங் ‘‘பரிஹானீதி கு³ணபரிஹானீ’’தி, தஸ்மா யாசாதி⁴மாஸோ வா ஹோது பத்தாதி⁴மாஸோ வா, யஸ்மிங் யஸ்மிங் காலே அனுவத்தனேன பி⁴க்கூ²னங் ஸீலாதி³கு³ணம்பி பரிஹானி நத்தி², தஸ்மிங் தஸ்மிங் காலே அனுவத்திதப்³ப³ங்.
Idha pana adhippetavinicchayameva kathayāma. Paṭhamadutiyavādesu na bimbisārarājā bhagavantaṃ adhimāsapaññāpanaṃ yācati, na ca bhagavā paññapeti, na ‘‘tasmiṃ vasse idaṃ nāma adhimāsaṃ hotī’’ti vā ‘‘māsamattaṃ vā sahadivasaṃ vā ākaḍḍhitabba’’nti vā pāḷiyaṃ aṭṭhakathāṭīkāsu ca atthi, rājā pana upakaṭṭhāya vassūpanāyikāya vedasamaye vassukkaḍḍhanasambhavato bhikkhūnaṃ paṭhamaāsāḷhamāse vassaṃ anupagantvā dutiyaāsāḷhamāse upagamanatthaṃ ‘‘yadi panāyyā āgame juṇhe vassaṃ upagaccheyyu’’nti dūtaṃ pāhesi. Yadi pana upagaccheyyuṃ, sādhu vatāti sambandhitabbaṃ. Bhikkhū pana rañño pahitasāsanaṃ bhagavato ārocesuṃ. Bhagavā pana vassukkaḍḍhane bhikkhūnaṃ guṇaparihāniyā abhāvato ‘‘anujānāmi, bhikkhave, rājūnaṃ anuvattitu’’nti (mahāva. 186) avoca. Tena vuttaṃ aṭṭhakathāyaṃ (mahāva. aṭṭha. 185) ‘‘anujānāmi bhikkhave rājūnaṃ anuvattitunti ettha vassukkaḍḍhanabhikkhūnaṃ kāci parihāni nāma natthītianuvattituṃ anuññāta’’nti. Vimativinodaniyañca (vi. vi. ṭī. mahāvagga 2.185) vuttaṃ ‘‘parihānīti guṇaparihānī’’ti, tasmā yācādhimāso vā hotu pattādhimāso vā, yasmiṃ yasmiṃ kāle anuvattanena bhikkhūnaṃ sīlādiguṇampi parihāni natthi, tasmiṃ tasmiṃ kāle anuvattitabbaṃ.
கத²ங் பன அனுவத்திதப்³ப³ங், கத²ங் ந அனுவத்திதப்³ப³ங்? யதி³ அனுவத்தந்தே புப்³பே³ உபவுத்த²தி³வஸதோ இதா³னி உபவஸிதப்³ப³உபோஸத²தி³வஸோ சாதுத்³த³ஸோ வா பன்னரஸோ வா ஹோதி, ததா² ஸதி அனுவத்திதப்³ப³ங். யதி³ பன தேரஸமோ வா ஸோளஸமோ வா ஹோதி, ந அனுவத்திதப்³ப³ங். அனுவத்தந்தோ ஹி அனுபோஸதே² உபோஸத²கதோ ஹோதி, ததோ ‘‘ந, பி⁴க்க²வே, அனுபோஸதே² உபோஸதோ² காதப்³போ³, யோ கரெய்ய, ஆபத்தி து³க்கடஸ்ஸா’’தி (மஹாவ॰ 183) வுத்தது³க்கடங் ஆபஜ்ஜதி, தஸ்மா ஸீலகு³ணபரிஹானிஸம்ப⁴வதோ ந அனுவத்திதப்³ப³ங். வுத்தஞ்ஹி விமதிவினோத³னியங் (வி॰ வி॰ டீ॰ மஹாவக்³க³ 2.240) ‘‘அனுஜானாமி, பி⁴க்க²வே, ராஜூனங் அனுவத்திதுந்தி வசனதோ பனெத்த² லோகியானங் திதி²ங் அனுவத்தந்தேஹிபி அத்தனோ உபோஸத²க்கமேன சாதுத்³த³ஸிங் பன்னரஸிங் வா, பன்னரஸிங் சாதுத்³த³ஸிங் வா கரொந்தேஹேவ அனுவத்திதப்³ப³ங், ந பன ஸோளஸமதி³வஸங் வா தேரஸமதி³வஸங் வா உபோஸத²தி³வஸங் கரொந்தேஹீ’’தி.
Kathaṃ pana anuvattitabbaṃ, kathaṃ na anuvattitabbaṃ? Yadi anuvattante pubbe upavutthadivasato idāni upavasitabbauposathadivaso cātuddaso vā pannaraso vā hoti, tathā sati anuvattitabbaṃ. Yadi pana terasamo vā soḷasamo vā hoti, na anuvattitabbaṃ. Anuvattanto hi anuposathe uposathakato hoti, tato ‘‘na, bhikkhave, anuposathe uposatho kātabbo, yo kareyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (mahāva. 183) vuttadukkaṭaṃ āpajjati, tasmā sīlaguṇaparihānisambhavato na anuvattitabbaṃ. Vuttañhi vimativinodaniyaṃ (vi. vi. ṭī. mahāvagga 2.240) ‘‘anujānāmi, bhikkhave, rājūnaṃ anuvattitunti vacanato panettha lokiyānaṃ tithiṃ anuvattantehipi attano uposathakkamena cātuddasiṃ pannarasiṃ vā, pannarasiṃ cātuddasiṃ vā karonteheva anuvattitabbaṃ, na pana soḷasamadivasaṃ vā terasamadivasaṃ vā uposathadivasaṃ karontehī’’ti.
ததியசதுத்த²வாதே³பி ‘‘கதி வஸ்ஸூபனாயிகா’’தி ஸங்ஸயந்தானங் ஸங்ஸயவினோத³னத்த²ங் ‘‘த்³வேமா, பி⁴க்க²வே, வஸ்ஸூபனாயிகா புரிமிகா பச்சி²மிகா’’தி (மஹாவ॰ 184) ப⁴க³வா அவோச. ததோ தாஸங் த்³வின்னங் வஸ்ஸூபனாயிகானங் உபக³மனகாலங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘அபரஜ்ஜுக³தாய ஆஸாள்ஹியா புரிமிகா உபக³ந்தப்³பா³, மாஸக³தாய ஆஸாள்ஹியா பச்சி²மிகா உபக³ந்தப்³பா³’’தி வுத்தங். தத்ராயங் பிண்ட³த்தோ² – ஆஸாள்ஹிபுண்ணமியா அனந்தரே பாடிபத³தி³வஸே புரிமிகா உபக³ந்தப்³பா³, ஸாவணபுண்ணமியா அனந்தரே பாடிபத³தி³வஸே பச்சி²மிகா உபக³ந்தப்³பா³தி. தேன வுத்தங் அட்ட²கதா²யங் (மஹாவ॰ அட்ட²॰ 184) ‘‘தஸ்மா ஆஸாள்ஹிபுண்ணமாய அனந்தரே பாடிபத³தி³வஸே, ஆஸாள்ஹிபுண்ணமிதோ வா அபராய புண்ணமாய அனந்தரே பாடிபத³தி³வஸேயேவ விஹாரங் படிஜக்³கி³த்வா பானீயங் பரிபோ⁴ஜனீயங் உபட்டா²பெத்வா ஸப்³ப³ங் சேதியவந்த³னாதி³ஸாமீசிகம்மங் நிட்டா²பெத்வா ‘இமஸ்மிங் விஹாரே இமங் தேமாஸங் வஸ்ஸங் உபேமீ’தி ஸகிங் வா த்³வத்திக்க²த்துங் வா வாசங் நிச்சா²ரெத்வா வஸ்ஸங் உபக³ந்தப்³ப³’’ந்தி , ஸாரத்த²தீ³பனியம்பி (ஸாரத்த²॰ டீ॰ மஹாவக்³க³ 3.184) ‘‘அபரஜ்ஜூதி ஆஸாள்ஹிதோ அபரங் தி³னங், பாடிபத³ந்தி அத்தோ²’’தி, விமதிவினோத³னியம்பி (வி॰ வி॰ டீ॰ மஹாவக்³க³ 2.184) ‘‘அபரஸ்மிங் தி³வஸேதி து³தியே பாடிபத³தி³வஸே’’தி ஏவங் பாளிஅட்ட²கதா²டீகாஸு பாடிபத³தி³வஸேயேவ வஸ்ஸூபக³மனங் வுத்தங், ந வுத்தங் ‘‘அமுகதிதி²யோகே³’’தி வா ‘‘அமுகனக்க²த்தயோகே³’’தி வா, தஸ்மா பாடிபத³தி³வஸே பாதோ அருணுக்³க³மனதோ பட்டா²ய ஸகலதி³வஸங் ஸகலரத்தி யாவ து³தியஅருணுக்³க³மனா யதா²ருசிதே காலே வஸ்ஸங் உபக³ந்தப்³ப³ந்தி த³ட்ட²ப்³ப³ங். ததோ ஏவ வஸ்ஸூபனாயிககாலே புண்ணாதிதி²யா யோகோ³, உத்தராஸாள்ஹனக்க²த்தேன யோகோ³ ஹோதூதி வத³ந்தானங் வசனங் வினயவிருத்³த⁴ங் ஹோதி, தங் வசனங் க³ஹெத்வா புண்ணாதிதி²யோக³ங் உத்தராஸாள்ஹனக்க²த்தயோக³ஞ்ச ஆக³மெத்வா வஸ்ஸங் உபக³ந்த்வாபி ததா²க³தேன அபஞ்ஞத்தங் பஞ்ஞபேதி நாமாதி த³ட்ட²ப்³ப³ங்.
Tatiyacatutthavādepi ‘‘kati vassūpanāyikā’’ti saṃsayantānaṃ saṃsayavinodanatthaṃ ‘‘dvemā, bhikkhave, vassūpanāyikā purimikā pacchimikā’’ti (mahāva. 184) bhagavā avoca. Tato tāsaṃ dvinnaṃ vassūpanāyikānaṃ upagamanakālaṃ dassetuṃ ‘‘aparajjugatāya āsāḷhiyā purimikā upagantabbā, māsagatāya āsāḷhiyā pacchimikā upagantabbā’’ti vuttaṃ. Tatrāyaṃ piṇḍattho – āsāḷhipuṇṇamiyā anantare pāṭipadadivase purimikā upagantabbā, sāvaṇapuṇṇamiyā anantare pāṭipadadivase pacchimikā upagantabbāti. Tena vuttaṃ aṭṭhakathāyaṃ (mahāva. aṭṭha. 184) ‘‘tasmā āsāḷhipuṇṇamāya anantare pāṭipadadivase, āsāḷhipuṇṇamito vā aparāya puṇṇamāya anantare pāṭipadadivaseyeva vihāraṃ paṭijaggitvā pānīyaṃ paribhojanīyaṃ upaṭṭhāpetvā sabbaṃ cetiyavandanādisāmīcikammaṃ niṭṭhāpetvā ‘imasmiṃ vihāre imaṃ temāsaṃ vassaṃ upemī’ti sakiṃ vā dvattikkhattuṃ vā vācaṃ nicchāretvā vassaṃ upagantabba’’nti , sāratthadīpaniyampi (sārattha. ṭī. mahāvagga 3.184) ‘‘aparajjūti āsāḷhito aparaṃ dinaṃ, pāṭipadanti attho’’ti, vimativinodaniyampi (vi. vi. ṭī. mahāvagga 2.184) ‘‘aparasmiṃ divaseti dutiye pāṭipadadivase’’ti evaṃ pāḷiaṭṭhakathāṭīkāsu pāṭipadadivaseyeva vassūpagamanaṃ vuttaṃ, na vuttaṃ ‘‘amukatithiyoge’’ti vā ‘‘amukanakkhattayoge’’ti vā, tasmā pāṭipadadivase pāto aruṇuggamanato paṭṭhāya sakaladivasaṃ sakalaratti yāva dutiyaaruṇuggamanā yathārucite kāle vassaṃ upagantabbanti daṭṭhabbaṃ. Tato eva vassūpanāyikakāle puṇṇātithiyā yogo, uttarāsāḷhanakkhattena yogo hotūti vadantānaṃ vacanaṃ vinayaviruddhaṃ hoti, taṃ vacanaṃ gahetvā puṇṇātithiyogaṃ uttarāsāḷhanakkhattayogañca āgametvā vassaṃ upagantvāpi tathāgatena apaññattaṃ paññapeti nāmāti daṭṭhabbaṃ.
ஏவங் பாளிஅட்ட²கதா²டீகாஸு ச புண்ணாதிதி²யோகே³ ஏவ வஸ்ஸங் உபக³ந்தப்³ப³ங், ந ஏகாய திதி²யா யுத்தேதி வா உத்தராஸாள்ஹனக்க²த்தயோகே³யேவ, ந ஸாவணனக்க²த்தயோகே³தி வா அனாக³தமேவ சா²யங் க³ஹெத்வா ததா²க³தேன பஞ்ஞத்தங் விய பொத்த²கேஸு லிகி²த்வா கேஹிசி ட²பிதத்தா ஸகலங் வினயபிடகங் அபஸ்ஸந்தா வேத³ஸாமயிகா தங் வசனங் ஸத்³த³ஹித்வா வஸ்ஸூபக³மனகாலே புண்ணாதிதி²உத்தராஸாள்ஹயோக³மேவ க³வேஸந்தா மாஸதி³வஸேன ஸஹ ஆகட்³டி⁴தப்³ப³காலேபி மாஸமத்தமேவ ஆகட்³ட⁴ந்தி, மாஸமத்தமேவ ஆகட்³டி⁴தப்³ப³காலேபி ஸஹ தி³வஸேன ஆகட்³ட⁴ந்தி, தஸ்மா ஏவங்வாதி³னோ பி⁴க்கூ² ‘‘அபஞ்ஞத்தங் ததா²க³தேன பஞ்ஞத்தங் ததா²க³தேனாதி தீ³பேதீ’’தி வத்தப்³ப³தங் ஆபஜ்ஜந்தி, தஸ்மா ப⁴க³வதி கா³ரவஸஹிதா லஜ்ஜினோ பண்டி³தா ஏவங் ந க³ண்ஹந்தீதி. திதி²னக்க²த்தயோகோ³ பன உபோஸத²தி³வஸேயேவ ப³ஹுதா⁴ பிடகத்தயே ஆக³தோ, போராணவேத³க³ந்தே²ஸு ச பஸங்ஸிதோ, கதா³சி பன வோஹாரகாலோ திதி²யா நக்க²த்தேன ச விஸமோ ஹோதி, தஸ்மா தங் ஸமேதுங் அதி⁴மாஸபதனகாலே மாஸம்பி தி³வஸம்பி ஆகட்³ட⁴ந்தி, தஸ்மா அஞ்ஞஸ்மிங் காலே விஸமேபி ஆகட்³ட⁴னகாலே ஸமாபேதப்³ப³ங். ஏவங் ஸதி மாஸஉதுஸங்வச்ச²ரானங் ஸமபா⁴வோ ஹோதீதி த³ட்ட²ப்³ப³ங்.
Evaṃ pāḷiaṭṭhakathāṭīkāsu ca puṇṇātithiyoge eva vassaṃ upagantabbaṃ, na ekāya tithiyā yutteti vā uttarāsāḷhanakkhattayogeyeva, na sāvaṇanakkhattayogeti vā anāgatameva chāyaṃ gahetvā tathāgatena paññattaṃ viya potthakesu likhitvā kehici ṭhapitattā sakalaṃ vinayapiṭakaṃ apassantā vedasāmayikā taṃ vacanaṃ saddahitvā vassūpagamanakāle puṇṇātithiuttarāsāḷhayogameva gavesantā māsadivasena saha ākaḍḍhitabbakālepi māsamattameva ākaḍḍhanti, māsamattameva ākaḍḍhitabbakālepi saha divasena ākaḍḍhanti, tasmā evaṃvādino bhikkhū ‘‘apaññattaṃ tathāgatena paññattaṃ tathāgatenāti dīpetī’’ti vattabbataṃ āpajjanti, tasmā bhagavati gāravasahitā lajjino paṇḍitā evaṃ na gaṇhantīti. Tithinakkhattayogo pana uposathadivaseyeva bahudhā piṭakattaye āgato, porāṇavedaganthesu ca pasaṃsito, kadāci pana vohārakālo tithiyā nakkhattena ca visamo hoti, tasmā taṃ sametuṃ adhimāsapatanakāle māsampi divasampi ākaḍḍhanti, tasmā aññasmiṃ kāle visamepi ākaḍḍhanakāle samāpetabbaṃ. Evaṃ sati māsautusaṃvaccharānaṃ samabhāvo hotīti daṭṭhabbaṃ.
பஞ்சமச²ட்ட²வாதே³ஸு அதி⁴மாஸோதி அட்டா²ரஸவஸ்ஸதோ அதி⁴கமாஸங் க³ஹெத்வா வுத்தோ, தஸ்மா ‘‘அதி⁴கோ மாஸோ அதி⁴மாஸோ’’தி கம்மதா⁴ரயஸமாஸத்தா புல்லிங்க³ங் கத்வா வுத்தோ. புப்³பே³ பன மாஸபுஞ்ஜதோ அதி⁴கக⁴டியோ க³ஹெத்வா வுத்தோ, தஸ்மா ‘‘மாஸதோ அதி⁴கங் அதி⁴மாஸ’’ந்தி அப்³யயீபா⁴வஸமாஸத்தா நபுங்ஸகலிங்க³ங் கத்வா வுத்தங். இத⁴ பன ‘‘போராணகத்தே²ரா ஏகூனவீஸதிவஸ்ஸங் ஸாமணேரங் நிக்க²மனீயபுண்ணமாஸிங் அதிக்கம்ம பாடிபத³தி³வஸே உபஸம்பாதெ³ந்தி, தங் கஸ்மாதி? வுச்சதே – ஏகஸ்மிங் வஸ்ஸே ச² சாதுத்³த³ஸிகஉபோஸத²தி³வஸா ஹொந்தி, இதி வீஸதியா வஸ்ஸேஸு சத்தாரோ மாஸா பரிஹாயந்தி, ராஜானோ ததியே ததியே வஸ்ஸே வஸ்ஸங் உபகட்³ட⁴ந்தி, இதி அட்டா²ரஸஸு வஸ்ஸேஸு ச² மாஸா வட்³ட⁴ந்தி, ததோ உபோஸத²வஸேன பரிஹீனே சத்தாரோ மாஸே அபனெத்வா த்³வே மாஸா அவஸேஸா ஹொந்தி, தே த்³வே மாஸே க³ஹெத்வா வீஸதி வஸ்ஸானி பரிபுண்ணானி ஹொந்தீதி நிக்கங்கா² ஹுத்வா நிக்க²மனீயபுண்ணமாஸிங் அதிக்கம்ம பாடிபதே³ உபஸம்பாதெ³ந்தீ’’தி அட்ட²கதா²வசனே (பாசி॰ அட்ட²॰ 404) ‘‘நிக்கங்கா² ஹுத்வாதி அதி⁴கமாஸேஹி ஸத்³தி⁴ங் பரிபுண்ணவீஸதிவஸ்ஸத்தா நிப்³பே³மதிகா ஹுத்வா’’தி அத்தோ² ஸாரத்த²தீ³பனியங் (ஸாரத்த²॰ டீ॰ பாசித்திய 3.404) வுத்தோ.
Pañcamachaṭṭhavādesu adhimāsoti aṭṭhārasavassato adhikamāsaṃ gahetvā vutto, tasmā ‘‘adhiko māso adhimāso’’ti kammadhārayasamāsattā pulliṅgaṃ katvā vutto. Pubbe pana māsapuñjato adhikaghaṭiyo gahetvā vutto, tasmā ‘‘māsato adhikaṃ adhimāsa’’nti abyayībhāvasamāsattā napuṃsakaliṅgaṃ katvā vuttaṃ. Idha pana ‘‘porāṇakattherā ekūnavīsativassaṃ sāmaṇeraṃ nikkhamanīyapuṇṇamāsiṃ atikkamma pāṭipadadivase upasampādenti, taṃ kasmāti? Vuccate – ekasmiṃ vasse cha cātuddasikauposathadivasā honti, iti vīsatiyā vassesu cattāro māsā parihāyanti, rājāno tatiye tatiye vasse vassaṃ upakaḍḍhanti, iti aṭṭhārasasu vassesu cha māsā vaḍḍhanti, tato uposathavasena parihīne cattāro māse apanetvā dve māsā avasesā honti, te dve māse gahetvā vīsati vassāni paripuṇṇāni hontīti nikkaṅkhā hutvā nikkhamanīyapuṇṇamāsiṃ atikkamma pāṭipade upasampādentī’’ti aṭṭhakathāvacane (pāci. aṭṭha. 404) ‘‘nikkaṅkhā hutvāti adhikamāsehi saddhiṃ paripuṇṇavīsativassattā nibbematikā hutvā’’ti attho sāratthadīpaniyaṃ (sārattha. ṭī. pācittiya 3.404) vutto.
தத்ர நனு ச ‘‘தீஸுபி க³ண்டி²பதே³ஸு அட்டா²ரஸன்னங்…பே॰… வுத்த’’ந்தி வுத்தங், தங் கத²ந்தி சோத³னங் ஸந்தா⁴ய ‘‘யங் பன வுத்தங்…பே॰… தங் ந க³ஹேதப்³ப³’’ந்தி கிஞ்சாபி வுத்தங், ததா²பி தங் க³ண்டி²பதே³ஸு வுத்தவசனங் ந க³ஹேதப்³ப³ந்தி அத்தோ², கஸ்மா ந க³ஹேதப்³ப³ந்தி ஆஹ ‘‘ந ஹீ’’திஆதி³. ஹி யஸ்மா ந உபலப்³ப⁴ந்தி, தஸ்மா ந க³ஹேதப்³ப³ந்தி யோஜனா. கத²ங் விஞ்ஞாயதீதி ஆஹ ‘‘ததியே’’திஆதி³. பரிச்சத்தேயேவ ஸம்ப⁴வதோ, அபரிச்சத்தே அஸம்ப⁴வதோ ந உபலப்³ப⁴ந்தீதி ப்³யதிரேகவஸேன ஹேதுப²லயோஜனா. தஸ்மாதிஆதி³ லத்³த⁴கு³ணங்.
Tatra nanu ca ‘‘tīsupi gaṇṭhipadesu aṭṭhārasannaṃ…pe… vutta’’nti vuttaṃ, taṃ kathanti codanaṃ sandhāya ‘‘yaṃ pana vuttaṃ…pe… taṃ na gahetabba’’nti kiñcāpi vuttaṃ, tathāpi taṃ gaṇṭhipadesu vuttavacanaṃ na gahetabbanti attho, kasmā na gahetabbanti āha ‘‘na hī’’tiādi. Hi yasmā na upalabbhanti, tasmā na gahetabbanti yojanā. Kathaṃ viññāyatīti āha ‘‘tatiye’’tiādi. Pariccatteyeva sambhavato, apariccatte asambhavato na upalabbhantīti byatirekavasena hetuphalayojanā. Tasmātiādi laddhaguṇaṃ.
வஜிரபு³த்³தி⁴டீகாயங் பன க³ண்டி²பதே³ஸு வுத்தமேவ க³ஹெத்வா வத³தி. ஏதானி வசனானி ஸாமணேரானங் வீஸதிவஸ்ஸபரிபுண்ணபா⁴வஸாத⁴கானியேவ ஹொந்தி, ந அதி⁴மாஸபதனவாரேஸு ஸதி³வஸமாஸாகட்³ட⁴னபா⁴வஸாத⁴கானி, தஸ்மா இமானி ஆஹரித்வா தங் அதி⁴கரணங் வினிச்சி²துங் ந ஸக்கொந்தி. பி⁴க்கூ² பன ப³ஹூனங் ஸன்னிபாதே கிஞ்சி பாட²ங் ஆஹரித்வா கதே²துங் ஸமத்தோ² ஸோப⁴தீதி கத்வா ஈதி³ஸங் பாட²ங் ஆஹரந்தி. ஸுதஸன்னிசயபண்டி³தா பன இச்சி²தத்த²ஸ்ஸ அஸாத⁴கத்தா ஏவரூபங் ந ஆஹரந்தி. ஸுத்³த⁴வேதி³கானம்பி வசனே வினயத⁴ரா வினயமேவ ஜானந்தி, ந பா³ஹிரஸமயங். அயங் பன கதா² பா³ஹிரஸமயே பவத்தா, தஸ்மா வினயத⁴ரானங் அவிஸயோதி மஞ்ஞந்தா வத³ந்தி.
Vajirabuddhiṭīkāyaṃ pana gaṇṭhipadesu vuttameva gahetvā vadati. Etāni vacanāni sāmaṇerānaṃ vīsativassaparipuṇṇabhāvasādhakāniyeva honti, na adhimāsapatanavāresu sadivasamāsākaḍḍhanabhāvasādhakāni, tasmā imāni āharitvā taṃ adhikaraṇaṃ vinicchituṃ na sakkonti. Bhikkhū pana bahūnaṃ sannipāte kiñci pāṭhaṃ āharitvā kathetuṃ samattho sobhatīti katvā īdisaṃ pāṭhaṃ āharanti. Sutasannicayapaṇḍitā pana icchitatthassa asādhakattā evarūpaṃ na āharanti. Suddhavedikānampi vacane vinayadharā vinayameva jānanti, na bāhirasamayaṃ. Ayaṃ pana kathā bāhirasamaye pavattā, tasmā vinayadharānaṃ avisayoti maññantā vadanti.
வினயத⁴ரா பன ஏகச்சே வினயமேவ ஜானந்தி, ஏகச்சே ஸகலங் பிடகத்தயங் ஜானந்தி, ஏகச்சே ஸபா³ஹிரஸமயங் பிடகத்தயங் ஜானந்தி, தஸ்மா கதே²துங் ஸமத்த²பா⁴வோயேவ பமாணங். வேதி³கானம்பி வசனங் வேத³ப்பகரணாக³தமேவ பமாணங். ந யங் கிஞ்சி ஹத்த²க³தக³ணனமத்தங், தஸ்மா யதா³ பத²விஸ்ஸரோ ராஜா ஸதி³வஸங் மாஸங் ஆகட்³டி⁴துகாமோ ‘‘ஜெட்ட²மாஸகாளபக்க²உபோஸத²ங் பன்னரஸியங் கரொந்தூ’’தி யாசிஸ்ஸதி, ததா³ ‘‘ஸகிங் பக்க²ஸ்ஸ சாதுத்³த³ஸே வா பன்னரஸே வா’’தி வசனதோ பன்னரஸியங் உபோஸத²கரணே தோ³ஸோ நத்தி², யதா³ ஸுத்³த⁴மாஸமேவ ஆகட்³டி⁴துகாமோ ‘‘சாதுத்³த³ஸியங் கரொந்தூ’’தி யாசிஸ்ஸதி, ஏவங் ஸதி பகதியாபி ஜெட்ட²மாஸகாளபக்கு²போஸதோ² சாதுத்³த³ஸோயேவாதி கத்வா தோ³ஸோ நத்தி², உப⁴யதா²பி உபோஸதோ² ஸுகதோயேவ ஹோதி, தஸ்மா அனுவத்திதப்³போ³. ததோ பரங் பட²மாஸாள்ஹமாஸஸ்ஸ ஜுண்ஹபக்கே²பி காளபக்கே²பி து³தியாஸாள்ஹமாஸஸ்ஸ ஜுண்ஹபக்கே²பி பன்னரஸீஉபோஸத²ங் கத்வா பாடிபத³தி³வஸே திதி²யோக³ங் வா நக்க²த்தயோக³ங் வா அனோலோகெத்வா பாதோ அருணுக்³க³மனானந்தரதோ பட்டா²ய யாவ புன அருணுக்³க³மனா ஸகலதி³வஸரத்தியங் யதா²ஜ்ஜா²ஸயங் வஸ்ஸங் உபக³ச்ச²ந்தோ ஸூபக³தோவ ஹோதி, நத்தி² கோசி தோ³ஸோதி த³ட்ட²ப்³போ³. ப⁴வத்வேவங், பாதோவ வஸ்ஸங் உபக³ச்ச²ந்தோ அத்தீ²தி? அத்தி². வுத்தஞ்ஹேதங் ஸேனாஸனக்க²ந்த⁴கவண்ணனாயங் (சூளவ॰ அட்ட²॰ 318) ‘‘ஸசே பாதோவ கா³ஹிதே ஸேனாஸனே அஞ்ஞோ விதக்கசாரிகோ பி⁴க்கு² ஆக³ந்த்வா ஸேனாஸனங் யாசதி, ‘க³ஹிதங், ப⁴ந்தே, ஸேனாஸனங், வஸ்ஸூபக³தோ ஸங்கோ⁴, ரமணீயோ விஹாரோ, ருக்க²மூலாதீ³ஸு யத்த² இச்ச²த², தத்த² வஸதா²’தி வத்தப்³போ³’’தி.
Vinayadharā pana ekacce vinayameva jānanti, ekacce sakalaṃ piṭakattayaṃ jānanti, ekacce sabāhirasamayaṃ piṭakattayaṃ jānanti, tasmā kathetuṃ samatthabhāvoyeva pamāṇaṃ. Vedikānampi vacanaṃ vedappakaraṇāgatameva pamāṇaṃ. Na yaṃ kiñci hatthagatagaṇanamattaṃ, tasmā yadā pathavissaro rājā sadivasaṃ māsaṃ ākaḍḍhitukāmo ‘‘jeṭṭhamāsakāḷapakkhauposathaṃ pannarasiyaṃ karontū’’ti yācissati, tadā ‘‘sakiṃ pakkhassa cātuddase vā pannarase vā’’ti vacanato pannarasiyaṃ uposathakaraṇe doso natthi, yadā suddhamāsameva ākaḍḍhitukāmo ‘‘cātuddasiyaṃ karontū’’ti yācissati, evaṃ sati pakatiyāpi jeṭṭhamāsakāḷapakkhuposatho cātuddasoyevāti katvā doso natthi, ubhayathāpi uposatho sukatoyeva hoti, tasmā anuvattitabbo. Tato paraṃ paṭhamāsāḷhamāsassa juṇhapakkhepi kāḷapakkhepi dutiyāsāḷhamāsassa juṇhapakkhepi pannarasīuposathaṃ katvā pāṭipadadivase tithiyogaṃ vā nakkhattayogaṃ vā anoloketvā pāto aruṇuggamanānantarato paṭṭhāya yāva puna aruṇuggamanā sakaladivasarattiyaṃ yathājjhāsayaṃ vassaṃ upagacchanto sūpagatova hoti, natthi koci dosoti daṭṭhabbo. Bhavatvevaṃ, pātova vassaṃ upagacchanto atthīti? Atthi. Vuttañhetaṃ senāsanakkhandhakavaṇṇanāyaṃ (cūḷava. aṭṭha. 318) ‘‘sace pātova gāhite senāsane añño vitakkacāriko bhikkhu āgantvā senāsanaṃ yācati, ‘gahitaṃ, bhante, senāsanaṃ, vassūpagato saṅgho, ramaṇīyo vihāro, rukkhamūlādīsu yattha icchatha, tattha vasathā’ti vattabbo’’ti.
இதி வினயஸங்க³ஹஸங்வண்ணனாபூ⁴தே வினயாலங்காரே
Iti vinayasaṅgahasaṃvaṇṇanābhūte vinayālaṅkāre
வஸ்ஸூபனாயிகவினிச்ச²யகதா²லங்காரோ நாம
Vassūpanāyikavinicchayakathālaṅkāro nāma
ச²ப்³பீ³ஸதிமோ பரிச்சே²தோ³.
Chabbīsatimo paricchedo.
பட²மோ பா⁴கோ³ நிட்டி²தோ.
Paṭhamo bhāgo niṭṭhito.