Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / ఖుద్దసిక్ఖా-మూలసిక్ఖా • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
౬. వత్తాదికణ్డనిద్దేసవణ్ణనా
6. Vattādikaṇḍaniddesavaṇṇanā
౯౬. ఇదాని వత్తం దస్సేతుం ‘‘ఉపజ్ఝాచరియవత్త’’న్తి వుత్తం. తత్థ ఉపజ్ఝాయవత్తఞ్చ ఆచరియవత్తఞ్చ గమికవత్తఞ్చ ఆగన్తుకవత్తఞ్చ సేనాసనాదివత్తఞ్చ పియసీలేన భిక్ఖునా కాతబ్బన్తి సమ్బన్ధో. గమికాగన్తుకన్తి గమికం ఆగన్తుకన్తి ఛేదో, గమికవత్తం ఆగన్తుకవత్తఞ్చాతి అత్థో.
96. Idāni vattaṃ dassetuṃ ‘‘upajjhācariyavatta’’nti vuttaṃ. Tattha upajjhāyavattañca ācariyavattañca gamikavattañca āgantukavattañca senāsanādivattañca piyasīlena bhikkhunā kātabbanti sambandho. Gamikāgantukanti gamikaṃ āgantukanti chedo, gamikavattaṃ āgantukavattañcāti attho.
౯౭. దాతుకామో హత్థపాసే ఠితో కిఞ్చి గహితబ్బం ఏకేన పురిసేన గహితబ్బం ఉక్ఖిపనక్ఖమం వత్థుం తిధా తీసు పకారేసు ఏకేనాకారేన దదేయ్య, గహేతుకామో భిక్ఖు ద్విధా ద్వీసు ఏకేన గణ్హేయ్య, అయం పఞ్చఙ్గో పటిగ్గహోతి అత్థో.
97. Dātukāmo hatthapāse ṭhito kiñci gahitabbaṃ ekena purisena gahitabbaṃ ukkhipanakkhamaṃ vatthuṃ tidhā tīsu pakāresu ekenākārena dadeyya, gahetukāmo bhikkhu dvidhā dvīsu ekena gaṇheyya, ayaṃ pañcaṅgo paṭiggahoti attho.
౯౮-౧౦౦. దూరే ఠితం చీవరం ఠపితోకాసం సల్లక్ఖేత్వా ‘‘ఏత’’న్తి వత్తబ్బం. హత్థపాసే ఠితం హత్థేన ఆమసిత్వా ‘‘ఇమ’’న్తి వత్తబ్బం. ‘‘ఏతం అధిట్ఠామి, ఇమం అధిట్ఠామీ’’తి ఇమేసం పదానం మజ్ఝే సఙ్ఘాటిఆదీసు పచ్చేకం యోజేత్వా తిచీవరం అధిట్ఠేయ్య. కథం? ‘‘ఏతం సఙ్ఘాటిం అధిట్ఠామి, ఇమం సఙ్ఘాటిం అధిట్ఠామీ’’తి అధిట్ఠేయ్య. ఏవం సేసేసు చ చీవరేసు. యథా చీవరాదిం విధానం ఏవం పత్తేపి అధిట్ఠేయ్య పచ్చుద్ధరేయ్యాతి అత్థో.
98-100. Dūre ṭhitaṃ cīvaraṃ ṭhapitokāsaṃ sallakkhetvā ‘‘eta’’nti vattabbaṃ. Hatthapāse ṭhitaṃ hatthena āmasitvā ‘‘ima’’nti vattabbaṃ. ‘‘Etaṃ adhiṭṭhāmi, imaṃ adhiṭṭhāmī’’ti imesaṃ padānaṃ majjhe saṅghāṭiādīsu paccekaṃ yojetvā ticīvaraṃ adhiṭṭheyya. Kathaṃ? ‘‘Etaṃ saṅghāṭiṃ adhiṭṭhāmi, imaṃ saṅghāṭiṃ adhiṭṭhāmī’’ti adhiṭṭheyya. Evaṃ sesesu ca cīvaresu. Yathā cīvarādiṃ vidhānaṃ evaṃ pattepi adhiṭṭheyya paccuddhareyyāti attho.
౧౦౧. సఞ్చరిత్తం ఠపేత్వా సేసా గరుకా చ పారాజికా చ సచిత్తకాతి సమ్బన్ధో. అన్తిమాతి పారాజికా. అచ్ఛిన్నసిక్ఖాపదం, పరిణతసిక్ఖాపదఞ్చాతి ఇమం ద్వయం ఠపేత్వా సేసం నిస్సగ్గియం అచిత్తకన్తి అత్థో.
101. Sañcarittaṃ ṭhapetvā sesā garukā ca pārājikā ca sacittakāti sambandho. Antimāti pārājikā. Acchinnasikkhāpadaṃ, pariṇatasikkhāpadañcāti imaṃ dvayaṃ ṭhapetvā sesaṃ nissaggiyaṃ acittakanti attho.
౧౦౨-౩. గామప్పవేసనన్తేతేతి గామప్పవేసనం ఇతి ఏతే. పాచిత్తీసు ఏతే పదసోధమ్మాదయో గామప్పవేసనన్తా సత్తరస సిక్ఖాపదా అచిత్తకా.
102-3.Gāmappavesananteteti gāmappavesanaṃ iti ete. Pācittīsu ete padasodhammādayo gāmappavesanantā sattarasa sikkhāpadā acittakā.
౧౦౪-౫. పకిణ్ణకేసు ఉద్దిస్సకతం ఠపేత్వా అఞ్ఞమంసకం సేసమంసం అచిత్తకన్తి అత్థో. ఏత్థ పకిణ్ణకేసు అఞ్ఞమంసాదికం పత్తహత్థో కవాటకన్తం తేరసవిధం ఇదం సిక్ఖాపదం అచిత్తకం, సేసం సబ్బం సచిత్తకన్తి అత్థో.
104-5. Pakiṇṇakesu uddissakataṃ ṭhapetvā aññamaṃsakaṃ sesamaṃsaṃ acittakanti attho. Ettha pakiṇṇakesu aññamaṃsādikaṃ pattahattho kavāṭakantaṃ terasavidhaṃ idaṃ sikkhāpadaṃ acittakaṃ, sesaṃ sabbaṃ sacittakanti attho.
౧౦౬. ఆచరియా వీతిక్కమనచిత్తేన సచిత్తకం అచిత్తకన్తి వదన్తి, పఞ్ఞత్తిజాననేన చిత్తేన తథా సచిత్తకం అచిత్తకన్తి ఆచరియా వదన్తీతి అత్థో. తథా-సద్దేన ‘‘సచిత్తకం అచిత్తక’’న్తి ఇదం గహితం.
106. Ācariyā vītikkamanacittena sacittakaṃ acittakanti vadanti, paññattijānanena cittena tathā sacittakaṃ acittakanti ācariyā vadantīti attho. Tathā-saddena ‘‘sacittakaṃ acittaka’’nti idaṃ gahitaṃ.
౧౦౭-౯. పుబ్బకరణాదికన్తి ఏత్థ ఆది-సద్దో పుబ్బకిచ్చం సఙ్గణ్హాతి. తత్థ –
107-9.Pubbakaraṇādikanti ettha ādi-saddo pubbakiccaṃ saṅgaṇhāti. Tattha –
‘‘సమ్మజ్జనీ పదీపో చ, ఉదకం ఆసనేన చ;
‘‘Sammajjanī padīpo ca, udakaṃ āsanena ca;
ఉపోసథస్స ఏతాని, పుబ్బకరణన్తి వుచ్చతి.
Uposathassa etāni, pubbakaraṇanti vuccati.
‘‘ఛన్దపారిసుద్ధిఉతుక్ఖానం, భిక్ఖుగణనా చ ఓవాదో;
‘‘Chandapārisuddhiutukkhānaṃ, bhikkhugaṇanā ca ovādo;
ఉపోసథస్స ఏతాని, పుబ్బకిచ్చన్తి వుచ్చతీ’’తి. –
Uposathassa etāni, pubbakiccanti vuccatī’’ti. –
ఏవం పుబ్బకరణాదికం నవధా దీపితం సబ్బం ఉపోసథప్పవారణం పియసీలినా కాతబ్బన్తి అత్థో.
Evaṃ pubbakaraṇādikaṃ navadhā dīpitaṃ sabbaṃ uposathappavāraṇaṃ piyasīlinā kātabbanti attho.
౧౧౨. యథాక్కమన్తి ఏత్థాయమధిప్పాయో – గణో పారిసుద్ధిఉపోసథం కరేయ్య, పుగ్గలో అధిట్ఠానఉపోసథం కరేయ్య, సఙ్ఘో సుత్తుద్దేసఉపోసథం కరేయ్యాతి.
112.Yathākkamanti etthāyamadhippāyo – gaṇo pārisuddhiuposathaṃ kareyya, puggalo adhiṭṭhānauposathaṃ kareyya, saṅgho suttuddesauposathaṃ kareyyāti.
౧౧౩. చాతుద్దసో పన్నరసో, సామగ్గీ దినతో తిధాతి చాతుద్దసో ఉపోసథో , పన్నరసో ఉపోసథో, సామగ్గీఉపోసథోతి దినతో తిధా హోన్తి. దినతో పుగ్గలతో కత్తబ్బాకారతో తే ఉపోసథా నవ ఇతి ఈరితాతి అత్థో.
113.Cātuddaso pannaraso, sāmaggī dinato tidhāti cātuddaso uposatho , pannaraso uposatho, sāmaggīuposathoti dinato tidhā honti. Dinato puggalato kattabbākārato te uposathā nava iti īritāti attho.
౧౧౪. తేవాచీ ద్వేకవాచీతి తేవాచికా పవారణా, ద్వేవాచికా పవారణా, ఏకవాచికా పవారణా ఇతి నవ పవారణా వుత్తా.
114.Tevācī dvekavācīti tevācikā pavāraṇā, dvevācikā pavāraṇā, ekavācikā pavāraṇā iti nava pavāraṇā vuttā.
౧౧౫. తస్సాతి ఫగ్గునమాసస్స. తతో సేసన్తి ఆసాళ్హిఅన్తిమపక్ఖమ్హా యావ కత్తికపుణ్ణమా వస్సకాలన్తి అత్థో. ఏత్థ హి ఏకస్మిం సంవచ్ఛరే చతువీసతిఉపోసథా హోన్తి.
115.Tassāti phaggunamāsassa. Tato sesanti āsāḷhiantimapakkhamhā yāva kattikapuṇṇamā vassakālanti attho. Ettha hi ekasmiṃ saṃvacchare catuvīsatiuposathā honti.
౧౧౬. ఏతేసూతి ఏతేసు తీసు చతూసు ఏకేకస్మిం ఉతుమ్హి తతియపక్ఖా సత్తమపక్ఖా. చాతుద్దసాతి ఛ చాతుద్దసాతి అత్థో. సేసాని ఉత్తానత్థానేవాతి.
116.Etesūti etesu tīsu catūsu ekekasmiṃ utumhi tatiyapakkhā sattamapakkhā. Cātuddasāti cha cātuddasāti attho. Sesāni uttānatthānevāti.
వత్తాదికణ్డనిద్దేసవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Vattādikaṇḍaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.