| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਸਿਕ੍ਖਾ-ਮੂਲਸਿਕ੍ਖਾ • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
੬. વਤ੍ਤਾਦਿਕਣ੍ਡਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ
6. Vattādikaṇḍaniddesavaṇṇanā
੯੬. ਇਦਾਨਿ વਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਉਪਜ੍ਝਾਚਰਿਯવਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਤ੍ਥ ਉਪਜ੍ਝਾਯવਤ੍ਤਞ੍ਚ ਆਚਰਿਯવਤ੍ਤਞ੍ਚ ਗਮਿਕવਤ੍ਤਞ੍ਚ ਆਗਨ੍ਤੁਕવਤ੍ਤਞ੍ਚ ਸੇਨਾਸਨਾਦਿવਤ੍ਤਞ੍ਚ ਪਿਯਸੀਲੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਗਮਿਕਾਗਨ੍ਤੁਕਨ੍ਤਿ ਗਮਿਕਂ ਆਗਨ੍ਤੁਕਨ੍ਤਿ ਛੇਦੋ, ਗਮਿਕવਤ੍ਤਂ ਆਗਨ੍ਤੁਕવਤ੍ਤਞ੍ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
96. Idāni vattaṃ dassetuṃ ‘‘upajjhācariyavatta’’nti vuttaṃ. Tattha upajjhāyavattañca ācariyavattañca gamikavattañca āgantukavattañca senāsanādivattañca piyasīlena bhikkhunā kātabbanti sambandho. Gamikāgantukanti gamikaṃ āgantukanti chedo, gamikavattaṃ āgantukavattañcāti attho.
੯੭. ਦਾਤੁਕਾਮੋ ਹਤ੍ਥਪਾਸੇ ਠਿਤੋ ਕਿਞ੍ਚਿ ਗਹਿਤਬ੍ਬਂ ਏਕੇਨ ਪੁਰਿਸੇਨ ਗਹਿਤਬ੍ਬਂ ਉਕ੍ਖਿਪਨਕ੍ਖਮਂ વਤ੍ਥੁਂ ਤਿਧਾ ਤੀਸੁ ਪਕਾਰੇਸੁ ਏਕੇਨਾਕਾਰੇਨ ਦਦੇਯ੍ਯ, ਗਹੇਤੁਕਾਮੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਦ੍વਿਧਾ ਦ੍વੀਸੁ ਏਕੇਨ ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ, ਅਯਂ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗੋ ਪਟਿਗ੍ਗਹੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
97. Dātukāmo hatthapāse ṭhito kiñci gahitabbaṃ ekena purisena gahitabbaṃ ukkhipanakkhamaṃ vatthuṃ tidhā tīsu pakāresu ekenākārena dadeyya, gahetukāmo bhikkhu dvidhā dvīsu ekena gaṇheyya, ayaṃ pañcaṅgo paṭiggahoti attho.
੯੮-੧੦੦. ਦੂਰੇ ਠਿਤਂ ਚੀવਰਂ ਠਪਿਤੋਕਾਸਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍વਾ ‘‘ਏਤ’’ਨ੍ਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ। ਹਤ੍ਥਪਾਸੇ ਠਿਤਂ ਹਤ੍ਥੇਨ ਆਮਸਿਤ੍વਾ ‘‘ਇਮ’’ਨ੍ਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ। ‘‘ਏਤਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਮਿ, ਇਮਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਮੀ’’ਤਿ ਇਮੇਸਂ ਪਦਾਨਂ ਮਜ੍ਝੇ ਸਙ੍ਘਾਟਿਆਦੀਸੁ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਯੋਜੇਤ੍વਾ ਤਿਚੀવਰਂ ਅਧਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ। ਕਥਂ? ‘‘ਏਤਂ ਸਙ੍ਘਾਟਿਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਮਿ, ਇਮਂ ਸਙ੍ਘਾਟਿਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਮੀ’’ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ। ਏવਂ ਸੇਸੇਸੁ ਚ ਚੀવਰੇਸੁ। ਯਥਾ ਚੀવਰਾਦਿਂ વਿਧਾਨਂ ਏવਂ ਪਤ੍ਤੇਪਿ ਅਧਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
98-100. Dūre ṭhitaṃ cīvaraṃ ṭhapitokāsaṃ sallakkhetvā ‘‘eta’’nti vattabbaṃ. Hatthapāse ṭhitaṃ hatthena āmasitvā ‘‘ima’’nti vattabbaṃ. ‘‘Etaṃ adhiṭṭhāmi, imaṃ adhiṭṭhāmī’’ti imesaṃ padānaṃ majjhe saṅghāṭiādīsu paccekaṃ yojetvā ticīvaraṃ adhiṭṭheyya. Kathaṃ? ‘‘Etaṃ saṅghāṭiṃ adhiṭṭhāmi, imaṃ saṅghāṭiṃ adhiṭṭhāmī’’ti adhiṭṭheyya. Evaṃ sesesu ca cīvaresu. Yathā cīvarādiṃ vidhānaṃ evaṃ pattepi adhiṭṭheyya paccuddhareyyāti attho.
੧੦੧. ਸਞ੍ਚਰਿਤ੍ਤਂ ਠਪੇਤ੍વਾ ਸੇਸਾ ਗਰੁਕਾ ਚ ਪਾਰਾਜਿਕਾ ਚ ਸਚਿਤ੍ਤਕਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਅਨ੍ਤਿਮਾਤਿ ਪਾਰਾਜਿਕਾ। ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ, ਪਰਿਣਤਸਿਕ੍ਖਾਪਦਞ੍ਚਾਤਿ ਇਮਂ ਦ੍વਯਂ ਠਪੇਤ੍વਾ ਸੇਸਂ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਅਚਿਤ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
101. Sañcarittaṃ ṭhapetvā sesā garukā ca pārājikā ca sacittakāti sambandho. Antimāti pārājikā. Acchinnasikkhāpadaṃ, pariṇatasikkhāpadañcāti imaṃ dvayaṃ ṭhapetvā sesaṃ nissaggiyaṃ acittakanti attho.
੧੦੨-੩. ਗਾਮਪ੍ਪવੇਸਨਨ੍ਤੇਤੇਤਿ ਗਾਮਪ੍ਪવੇਸਨਂ ਇਤਿ ਏਤੇ। ਪਾਚਿਤ੍ਤੀਸੁ ਏਤੇ ਪਦਸੋਧਮ੍ਮਾਦਯੋ ਗਾਮਪ੍ਪવੇਸਨਨ੍ਤਾ ਸਤ੍ਤਰਸ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾ ਅਚਿਤ੍ਤਕਾ।
102-3.Gāmappavesananteteti gāmappavesanaṃ iti ete. Pācittīsu ete padasodhammādayo gāmappavesanantā sattarasa sikkhāpadā acittakā.
੧੦੪-੫. ਪਕਿਣ੍ਣਕੇਸੁ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸਕਤਂ ਠਪੇਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞਮਂਸਕਂ ਸੇਸਮਂਸਂ ਅਚਿਤ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਏਤ੍ਥ ਪਕਿਣ੍ਣਕੇਸੁ ਅਞ੍ਞਮਂਸਾਦਿਕਂ ਪਤ੍ਤਹਤ੍ਥੋ ਕવਾਟਕਨ੍ਤਂ ਤੇਰਸવਿਧਂ ਇਦਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਅਚਿਤ੍ਤਕਂ, ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਂ ਸਚਿਤ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
104-5. Pakiṇṇakesu uddissakataṃ ṭhapetvā aññamaṃsakaṃ sesamaṃsaṃ acittakanti attho. Ettha pakiṇṇakesu aññamaṃsādikaṃ pattahattho kavāṭakantaṃ terasavidhaṃ idaṃ sikkhāpadaṃ acittakaṃ, sesaṃ sabbaṃ sacittakanti attho.
੧੦੬. ਆਚਰਿਯਾ વੀਤਿਕ੍ਕਮਨਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸਚਿਤ੍ਤਕਂ ਅਚਿਤ੍ਤਕਨ੍ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ, ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਜਾਨਨੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਤਥਾ ਸਚਿਤ੍ਤਕਂ ਅਚਿਤ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ਆਚਰਿਯਾ વਦਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤਥਾ-ਸਦ੍ਦੇਨ ‘‘ਸਚਿਤ੍ਤਕਂ ਅਚਿਤ੍ਤਕ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਗਹਿਤਂ।
106. Ācariyā vītikkamanacittena sacittakaṃ acittakanti vadanti, paññattijānanena cittena tathā sacittakaṃ acittakanti ācariyā vadantīti attho. Tathā-saddena ‘‘sacittakaṃ acittaka’’nti idaṃ gahitaṃ.
੧੦੭-੯. ਪੁਬ੍ਬਕਰਣਾਦਿਕਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਪੁਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ। ਤਤ੍ਥ –
107-9.Pubbakaraṇādikanti ettha ādi-saddo pubbakiccaṃ saṅgaṇhāti. Tattha –
‘‘ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨੀ ਪਦੀਪੋ ਚ, ਉਦਕਂ ਆਸਨੇਨ ਚ।
‘‘Sammajjanī padīpo ca, udakaṃ āsanena ca;
ਉਪੋਸਥਸ੍ਸ ਏਤਾਨਿ, ਪੁਬ੍ਬਕਰਣਨ੍ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ॥
Uposathassa etāni, pubbakaraṇanti vuccati.
‘‘ਛਨ੍ਦਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਉਤੁਕ੍ਖਾਨਂ, ਭਿਕ੍ਖੁਗਣਨਾ ਚ ਓવਾਦੋ।
‘‘Chandapārisuddhiutukkhānaṃ, bhikkhugaṇanā ca ovādo;
ਉਪੋਸਥਸ੍ਸ ਏਤਾਨਿ, ਪੁਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ વੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ॥ –
Uposathassa etāni, pubbakiccanti vuccatī’’ti. –
ਏવਂ ਪੁਬ੍ਬਕਰਣਾਦਿਕਂ ਨવਧਾ ਦੀਪਿਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਉਪੋਸਥਪ੍ਪવਾਰਣਂ ਪਿਯਸੀਲਿਨਾ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
Evaṃ pubbakaraṇādikaṃ navadhā dīpitaṃ sabbaṃ uposathappavāraṇaṃ piyasīlinā kātabbanti attho.
੧੧੨. ਯਥਾਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਗਣੋ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਉਪੋਸਥਂ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਉਪੋਸਥਂ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਸਙ੍ਘੋ ਸੁਤ੍ਤੁਦ੍ਦੇਸਉਪੋਸਥਂ ਕਰੇਯ੍ਯਾਤਿ।
112.Yathākkamanti etthāyamadhippāyo – gaṇo pārisuddhiuposathaṃ kareyya, puggalo adhiṭṭhānauposathaṃ kareyya, saṅgho suttuddesauposathaṃ kareyyāti.
੧੧੩. ਚਾਤੁਦ੍ਦਸੋ ਪਨ੍ਨਰਸੋ, ਸਾਮਗ੍ਗੀ ਦਿਨਤੋ ਤਿਧਾਤਿ ਚਾਤੁਦ੍ਦਸੋ ਉਪੋਸਥੋ , ਪਨ੍ਨਰਸੋ ਉਪੋਸਥੋ, ਸਾਮਗ੍ਗੀਉਪੋਸਥੋਤਿ ਦਿਨਤੋ ਤਿਧਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਦਿਨਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲਤੋ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਾਕਾਰਤੋ ਤੇ ਉਪੋਸਥਾ ਨવ ਇਤਿ ਈਰਿਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
113.Cātuddaso pannaraso, sāmaggī dinato tidhāti cātuddaso uposatho , pannaraso uposatho, sāmaggīuposathoti dinato tidhā honti. Dinato puggalato kattabbākārato te uposathā nava iti īritāti attho.
੧੧੪. ਤੇવਾਚੀ ਦ੍વੇਕવਾਚੀਤਿ ਤੇવਾਚਿਕਾ ਪવਾਰਣਾ, ਦ੍વੇવਾਚਿਕਾ ਪવਾਰਣਾ, ਏਕવਾਚਿਕਾ ਪવਾਰਣਾ ਇਤਿ ਨવ ਪવਾਰਣਾ વੁਤ੍ਤਾ।
114.Tevācī dvekavācīti tevācikā pavāraṇā, dvevācikā pavāraṇā, ekavācikā pavāraṇā iti nava pavāraṇā vuttā.
੧੧੫. ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਫਗ੍ਗੁਨਮਾਸਸ੍ਸ। ਤਤੋ ਸੇਸਨ੍ਤਿ ਆਸਾਲ਼੍ਹਿਅਨ੍ਤਿਮਪਕ੍ਖਮ੍ਹਾ ਯਾવ ਕਤ੍ਤਿਕਪੁਣ੍ਣਮਾ વਸ੍ਸਕਾਲਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਸਂવਚ੍ਛਰੇ ਚਤੁવੀਸਤਿਉਪੋਸਥਾ ਹੋਨ੍ਤਿ।
115.Tassāti phaggunamāsassa. Tato sesanti āsāḷhiantimapakkhamhā yāva kattikapuṇṇamā vassakālanti attho. Ettha hi ekasmiṃ saṃvacchare catuvīsatiuposathā honti.
੧੧੬. ਏਤੇਸੂਤਿ ਏਤੇਸੁ ਤੀਸੁ ਚਤੂਸੁ ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਂ ਉਤੁਮ੍ਹਿ ਤਤਿਯਪਕ੍ਖਾ ਸਤ੍ਤਮਪਕ੍ਖਾ। ਚਾਤੁਦ੍ਦਸਾਤਿ ਛ ਚਾਤੁਦ੍ਦਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸੇਸਾਨਿ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਾਨੇવਾਤਿ।
116.Etesūti etesu tīsu catūsu ekekasmiṃ utumhi tatiyapakkhā sattamapakkhā. Cātuddasāti cha cātuddasāti attho. Sesāni uttānatthānevāti.
વਤ੍ਤਾਦਿਕਣ੍ਡਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Vattādikaṇḍaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
