Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ขุทฺทสิกฺขา-มูลสิกฺขา • Khuddasikkhā-mūlasikkhā

    ๖. วตฺตาทิกณฺฑนิเทฺทโส

    6. Vattādikaṇḍaniddeso

    ๙๖.

    96.

    อุปชฺฌาจริยวตฺตญฺจ, คมิกาคนฺตุกมฺปิ จ;

    Upajjhācariyavattañca, gamikāgantukampi ca;

    เสนาสนาทิวตฺตญฺจ, กาตพฺพํ ปิยสีลินาฯ

    Senāsanādivattañca, kātabbaṃ piyasīlinā.

    ๙๗.

    97.

    หตฺถปาเส ฐิโต กิญฺจิ, คหิตพฺพํ ทเท ติธา;

    Hatthapāse ṭhito kiñci, gahitabbaṃ dade tidhā;

    คเหตุกาโม คเณฺหยฺย, ทฺวิธายํ สมฺปฎิคฺคโหฯ

    Gahetukāmo gaṇheyya, dvidhāyaṃ sampaṭiggaho.

    ๙๘.

    98.

    สงฺฆาฎิมุตฺตราสงฺคํ, ตถา อนฺตรวาสกํ;

    Saṅghāṭimuttarāsaṅgaṃ, tathā antaravāsakaṃ;

    ‘‘เอตํ อิมํ อธิฎฺฐามิ’’, ตถา ‘‘ปจฺจุทฺธรามิ’’ติฯ

    ‘‘Etaṃ imaṃ adhiṭṭhāmi’’, tathā ‘‘paccuddharāmi’’ti.

    ๙๙.

    99.

    ‘‘อิมํ อิมานิ เอตานิ, เอตมฺปิ จีวร’’นฺติ วา;

    ‘‘Imaṃ imāni etāni, etampi cīvara’’nti vā;

    ‘‘ปริกฺขารโจฬานี’’ติ, ตถา ‘‘ปจฺจุทฺธรามิ’’ติฯ

    ‘‘Parikkhāracoḷānī’’ti, tathā ‘‘paccuddharāmi’’ti.

    ๑๐๐.

    100.

    ‘‘เอตํ อิมํ อธิฎฺฐามิ, ปตฺตํ ปจฺจุทฺธรามิ’’ติ;

    ‘‘Etaṃ imaṃ adhiṭṭhāmi, pattaṃ paccuddharāmi’’ti;

    เอวํ ปจฺจุทฺธเรธิเฎฺฐ, จีวราทิํ ยถาวิธิฯ

    Evaṃ paccuddharedhiṭṭhe, cīvarādiṃ yathāvidhi.

    ๑๐๑.

    101.

    สญฺจริตฺตํ วินา เสสา, สจิตฺตา ครุกนฺติมา;

    Sañcarittaṃ vinā sesā, sacittā garukantimā;

    อจฺฉินฺนํ ปริณตํ หิตฺวา, นิสฺสคฺคิยมจิตฺตกํฯ

    Acchinnaṃ pariṇataṃ hitvā, nissaggiyamacittakaṃ.

    ๑๐๒.

    102.

    ปทโสธมฺมํ ทุเว เสยฺยา, อิตฺถิยา ธมฺมเทสนา;

    Padasodhammaṃ duve seyyā, itthiyā dhammadesanā;

    ทุเว เสนาสนานีปิ, สิพฺพนํ จีวรสฺสปิฯ

    Duve senāsanānīpi, sibbanaṃ cīvarassapi.

    ๑๐๓.

    103.

    ปวาริตํ สุราปานํ, ปญฺจสนฺนิธิอาทิกํ;

    Pavāritaṃ surāpānaṃ, pañcasannidhiādikaṃ;

    โชตินุชฺชาลนเญฺจว, กปฺปพินฺทุมนาทิกํ;

    Jotinujjālanañceva, kappabindumanādikaṃ;

    คามปฺปเวสนเนฺตเต, ปาจิตฺตีสุ อจิตฺตกาฯ

    Gāmappavesanantete, pācittīsu acittakā.

    ๑๐๔.

    104.

    ปกิณฺณเกสุ อุทฺทิสฺส-กตํ หิตฺวาญฺญมํสกํ;

    Pakiṇṇakesu uddissa-kataṃ hitvāññamaṃsakaṃ;

    เอกตฺถรณปาวุรณํ, เอกมเญฺจ ตุวฎฺฎนํ;

    Ekattharaṇapāvuraṇaṃ, ekamañce tuvaṭṭanaṃ;

    เอกโต ภุญฺชนญฺจาปิ, นจฺจคีตาทิสตฺตปิฯ

    Ekato bhuñjanañcāpi, naccagītādisattapi.

    ๑๐๕.

    105.

    อกายพนฺธนญฺจาปิ , ปตฺตหตฺถกวาฎกํ;

    Akāyabandhanañcāpi , pattahatthakavāṭakaṃ;

    อจิตฺตกมิทํ สพฺพํ, เสสเมตฺถ สจิตฺตกํฯ

    Acittakamidaṃ sabbaṃ, sesamettha sacittakaṃ.

    ๑๐๖.

    106.

    วีติกฺกมนจิเตฺตน, สจิตฺตกมจิตฺตกํ;

    Vītikkamanacittena, sacittakamacittakaṃ;

    ปญฺญตฺติชานเนนาปิ, วทนฺตาจริยา ตถาฯ

    Paññattijānanenāpi, vadantācariyā tathā.

    ๑๐๗.

    107.

    ปุพฺพกรณาทิกํ กตฺวา, อุโปสถปฺปวารณํ;

    Pubbakaraṇādikaṃ katvā, uposathappavāraṇaṃ;

    นวธา ทีปิตํ สพฺพํ, กาตพฺพํ ปิยสีลินาฯ

    Navadhā dīpitaṃ sabbaṃ, kātabbaṃ piyasīlinā.

    ๑๐๘.

    108.

    สมฺมชฺชนี ปทีโป จ, อุทกํ อาสเนน จ;

    Sammajjanī padīpo ca, udakaṃ āsanena ca;

    อุโปสถสฺส เอตานิ, ปุพฺพกรณนฺติ วุจฺจติฯ

    Uposathassa etāni, pubbakaraṇanti vuccati.

    ๑๐๙.

    109.

    ฉนฺทปาริสุทฺธิอุตุกฺขานํ , ภิกฺขุคณนา จ โอวาโท;

    Chandapārisuddhiutukkhānaṃ , bhikkhugaṇanā ca ovādo;

    อุโปสถสฺส เอตานิ, ปุพฺพกิจฺจนฺติ วุจฺจติฯ

    Uposathassa etāni, pubbakiccanti vuccati.

    ๑๑๐.

    110.

    อุโปสโถ ยาวติกา จ ภิกฺขู กมฺมปฺปตฺตา,

    Uposatho yāvatikā ca bhikkhū kammappattā,

    สภาคาปตฺติโย จ น วิชฺชนฺติ;

    Sabhāgāpattiyo ca na vijjanti;

    วชฺชนียา จ ปุคฺคลา ตสฺมิํ น โหนฺติ,

    Vajjanīyā ca puggalā tasmiṃ na honti,

    ปตฺตกลฺลนฺติ วุจฺจติฯ

    Pattakallanti vuccati.

    ๑๑๑. ปุพฺพกรณปุพฺพกิจฺจานิ สมาเปตฺวา เทสิตาปตฺติกสฺส สมคฺคสฺส ภิกฺขุสงฺฆสฺส อนุมติยา ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตุํ อาราธนํ กโรมฯ

    111. Pubbakaraṇapubbakiccāni samāpetvā desitāpattikassa samaggassa bhikkhusaṅghassa anumatiyā pātimokkhaṃ uddisituṃ ārādhanaṃ karoma.

    ๑๑๒.

    112.

    ปาริสุทฺธิอธิฎฺฐาน-สุตฺตุเทฺทสวสา ติธา;

    Pārisuddhiadhiṭṭhāna-suttuddesavasā tidhā;

    คณปุคฺคลสงฺฆา จ, ตํ กเรยฺยุํ ยถากฺกมํฯ

    Gaṇapuggalasaṅghā ca, taṃ kareyyuṃ yathākkamaṃ.

    ๑๑๓.

    113.

    จาตุทฺทโส ปนฺนรโส, สามคฺคี ทินโต ติธา;

    Cātuddaso pannaraso, sāmaggī dinato tidhā;

    ทินปุคฺคลกตฺตพฺพา-การโต เต นเวริตาฯ

    Dinapuggalakattabbā-kārato te naveritā.

    ๑๑๔.

    114.

    ตโย ตโยติ กตฺวาน, ทินปุคฺคลเภทโต;

    Tayo tayoti katvāna, dinapuggalabhedato;

    เตวาจีเทฺวกวาจีติ, นว วุตฺตา ปวารณาฯ

    Tevācīdvekavācīti, nava vuttā pavāraṇā.

    ๑๑๕.

    115.

    กตฺติกนฺติมปกฺขมฺหา, เหมํ ผคฺคุนปุณฺณมา;

    Kattikantimapakkhamhā, hemaṃ phaggunapuṇṇamā;

    ตสฺส อนฺติมปกฺขมฺหา, คิมฺหํ อาสาฬฺหิปุณฺณมา;

    Tassa antimapakkhamhā, gimhaṃ āsāḷhipuṇṇamā;

    วสฺสกาลํ ตโต เสสํ, จตุวีสตุโปสถาฯ

    Vassakālaṃ tato sesaṃ, catuvīsatuposathā.

    ๑๑๖.

    116.

    จาตุทฺทสา ฉ เอเตสุ, ปกฺขา ตติยสตฺตมา;

    Cātuddasā cha etesu, pakkhā tatiyasattamā;

    เญยฺยา ปนฺนรสา เสสา, อฎฺฐารส อุโปสถาฯ

    Ñeyyā pannarasā sesā, aṭṭhārasa uposathā.

    ๑๑๗. ‘‘ฉนฺทํ ทมฺมิ, ฉนฺทํ เม หร, ฉนฺทํ เม อาโรเจหี’’ติ ฉนฺทํ ทาตพฺพํฯ

    117. ‘‘Chandaṃ dammi, chandaṃ me hara, chandaṃ me ārocehī’’ti chandaṃ dātabbaṃ.

    ๑๑๘. ‘‘ปาริสุทฺธิํ ทมฺมิ, ปาริสุทฺธิํ เม หร, ปาริสุทฺธิํ เม อาโรเจหี’’ติ ปาริสุทฺธิ ทาตพฺพาฯ

    118. ‘‘Pārisuddhiṃ dammi, pārisuddhiṃ me hara, pārisuddhiṃ me ārocehī’’ti pārisuddhi dātabbā.

    ๑๑๙. ‘‘ปวารณํ ทมฺมิ, ปวารณํ เม หร, ปวารณํ เม อาโรเจหิ, มมตฺถาย ปวาเรหี’’ติ ปวารณา ทาตพฺพาฯ

    119. ‘‘Pavāraṇaṃ dammi, pavāraṇaṃ me hara, pavāraṇaṃ me ārocehi, mamatthāya pavārehī’’ti pavāraṇā dātabbā.

    ๑๒๐. อาปตฺติเทสเกน ‘‘อหํ, ภเนฺต, สมฺพหุลา นานาวตฺถุกา อาปตฺติโย อาปชฺชิํ, ตา ตุมฺหมูเล ปฎิเทเสมี’’ติ วตฺวา ปฎิคฺคณฺหเนฺตน ‘‘ปสฺสสิ, อาวุโส, ตา อาปตฺติโย’’ติ วุเตฺต ‘‘อาม, ภเนฺต, ปสฺสามี’’ติ วตฺวา ปุน ปฎิคฺคณฺหเนฺตน ‘‘อายติํ, อาวุโส, สํวเรยฺยาสี’’ติ วุเตฺต ‘‘สาธุ, สุฎฺฐุ, ภเนฺต สํวริสฺสามี’’ติ ติกฺขตฺตุํ วตฺวา เทเสตพฺพํฯ

    120. Āpattidesakena ‘‘ahaṃ, bhante, sambahulā nānāvatthukā āpattiyo āpajjiṃ, tā tumhamūle paṭidesemī’’ti vatvā paṭiggaṇhantena ‘‘passasi, āvuso, tā āpattiyo’’ti vutte ‘‘āma, bhante, passāmī’’ti vatvā puna paṭiggaṇhantena ‘‘āyatiṃ, āvuso, saṃvareyyāsī’’ti vutte ‘‘sādhu, suṭṭhu, bhante saṃvarissāmī’’ti tikkhattuṃ vatvā desetabbaṃ.

    ๑๒๑. เวมติํ อาโรเจเนฺตน ‘‘อหํ, ภเนฺต, สมฺพหุลาสุ นานาวตฺถุกาสุ อาปตฺตีสุ เวมติโก, ยทา นิเพฺพมติโก ภวิสฺสามิ, ตทา ตา อาปตฺติโย ปฎิกริสฺสามี’’ติ ติกฺขตฺตุํ วตฺวา อาโรเจตพฺพํฯ

    121. Vematiṃ ārocentena ‘‘ahaṃ, bhante, sambahulāsu nānāvatthukāsu āpattīsu vematiko, yadā nibbematiko bhavissāmi, tadā tā āpattiyo paṭikarissāmī’’ti tikkhattuṃ vatvā ārocetabbaṃ.

    ๑๒๒. ‘‘อชฺช เม อุโปสโถ ‘ปนฺนรโส, จาตุทฺทโส’ติ วา อธิฎฺฐามี’’ติ ติกฺขตฺตุํ วตฺวา ปุคฺคเลน อธิฎฺฐานุโปสโถ กาตโพฺพฯ

    122. ‘‘Ajja me uposatho ‘pannaraso, cātuddaso’ti vā adhiṭṭhāmī’’ti tikkhattuṃ vatvā puggalena adhiṭṭhānuposatho kātabbo.

    ๑๒๓. ทฺวีสุ ปน เถเรน ‘‘ปริสุโทฺธ อหํ อาวุโส, ‘ปริสุโทฺธ’ติ มํ ธาเรหี’’ติ ติกฺขตฺตุํ วตฺตพฺพํฯ นวเกนปิ ตเถว วตฺตพฺพํฯ ‘‘ภเนฺต, ธาเรถา’’ติ วจนํ วิเสโสฯ

    123. Dvīsu pana therena ‘‘parisuddho ahaṃ āvuso, ‘parisuddho’ti maṃ dhārehī’’ti tikkhattuṃ vattabbaṃ. Navakenapi tatheva vattabbaṃ. ‘‘Bhante, dhārethā’’ti vacanaṃ viseso.

    ๑๒๔. ตีสุ ปน ‘‘สุณนฺตุ เม อายสฺมนฺตา, อชฺชุโปสโถ ปนฺนรโส, ยทายสฺมนฺตานํ ปตฺตกลฺลํ, มยํ อญฺญมญฺญํ ปาริสุทฺธิอุโปสถํ กเรยฺยามา’’ติ ญตฺติํ ฐเปตฺวา ปฎิปาฎิยา วุตฺตนเยน ปาริสุทฺธิอุโปสโถ กาตโพฺพฯ

    124. Tīsu pana ‘‘suṇantu me āyasmantā, ajjuposatho pannaraso, yadāyasmantānaṃ pattakallaṃ, mayaṃ aññamaññaṃ pārisuddhiuposathaṃ kareyyāmā’’ti ñattiṃ ṭhapetvā paṭipāṭiyā vuttanayena pārisuddhiuposatho kātabbo.

    ๑๒๕. ‘‘อชฺช เม ปวารณา ‘จาตุทฺทสี, ปนฺนรสี’ติ วา อธิฎฺฐามี’’ติ ติกฺขตฺตุํ วตฺวา เอเกน ปวาเรตพฺพํฯ

    125. ‘‘Ajja me pavāraṇā ‘cātuddasī, pannarasī’ti vā adhiṭṭhāmī’’ti tikkhattuṃ vatvā ekena pavāretabbaṃ.

    ๑๒๖. ทฺวีสุ ปน เถเรน ‘‘อหํ, อาวุโส, อายสฺมนฺตํ ปวาเรมิ ทิเฎฺฐน วา สุเตน วา ปริสงฺกาย วา, วทตุ มํ อายสฺมา อนุกมฺปํ อุปาทาย, ปสฺสโนฺต ปฎิกริสฺสามี’’ติ ติกฺขตฺตุํ วตฺวา ปวาเรตพฺพํฯ นวเกนาปิ ตเถว วตฺตพฺพํฯ ‘‘ภเนฺต’’ติ วจนํ วิเสโสฯ

    126. Dvīsu pana therena ‘‘ahaṃ, āvuso, āyasmantaṃ pavāremi diṭṭhena vā sutena vā parisaṅkāya vā, vadatu maṃ āyasmā anukampaṃ upādāya, passanto paṭikarissāmī’’ti tikkhattuṃ vatvā pavāretabbaṃ. Navakenāpi tatheva vattabbaṃ. ‘‘Bhante’’ti vacanaṃ viseso.

    ๑๒๗. ตีสุ วา จตูสุ วา ปน ‘‘สุณนฺตุ เม อายสฺมนฺตา, อชฺช ปวารณา ปนฺนรสี, ยทายสฺมนฺตานํ ปตฺตกลฺลํ, มยํ อญฺญมญฺญํ ปวาเรยฺยามา’’ติ ญตฺติํ ฐเปตฺวา เถเรน ‘‘อหํ, อาวุโส, อายสฺมเนฺต ปวาเรมิ ทิเฎฺฐน วา สุเตน วา ปริสงฺกาย วา, วทนฺตุ มํ อายสฺมนฺตา อนุกมฺปํ อุปาทาย, ปสฺสโนฺต ปฎิกริสฺสามี’’ติ ติกฺขตฺตุํ วตฺวา ปวาเรตพฺพํฯ นวเกหิปิ ตเถว ปฎิปาฎิยา ปวาเรตพฺพํฯ ‘‘ภเนฺต’’ติวจนํ วิเสโสฯ

    127. Tīsu vā catūsu vā pana ‘‘suṇantu me āyasmantā, ajja pavāraṇā pannarasī, yadāyasmantānaṃ pattakallaṃ, mayaṃ aññamaññaṃ pavāreyyāmā’’ti ñattiṃ ṭhapetvā therena ‘‘ahaṃ, āvuso, āyasmante pavāremi diṭṭhena vā sutena vā parisaṅkāya vā, vadantu maṃ āyasmantā anukampaṃ upādāya, passanto paṭikarissāmī’’ti tikkhattuṃ vatvā pavāretabbaṃ. Navakehipi tatheva paṭipāṭiyā pavāretabbaṃ. ‘‘Bhante’’tivacanaṃ viseso.

    ๑๒๘. จตูหิ อธิเกสุ ปน ‘‘สุณาตุ เม อาวุโส สโงฺฆ, อชฺช ปวารณา ปนฺนรสี, ยทิ สงฺฆสฺส ปตฺตกลฺลํ, สโงฺฆ ปวาเรยฺยา’’ติ ญตฺติํ ฐเปตฺวา วุฑฺฒตเรน ‘‘สงฺฆํ, อาวุโส, ปวาเรมิ ทิเฎฺฐน วา สุเตน วา ปริสงฺกาย วา, วทนฺตุ มํ อายสฺมโนฺต อนุกมฺปํ อุปาทาย, ปสฺสโนฺต ปฎิกริสฺสามี’’ติ ติกฺขตฺตุํ วตฺวา ปวาเรตพฺพํฯ นวเกหิปิ ตเถว ปฎิปาฎิยา ‘‘สงฺฆํ, ภเนฺต, ปวาเรมิ ทิเฎฺฐน วา สุเตน วา ปริสงฺกาย วา, วทนฺตุ มํ อายสฺมโนฺต อนุกมฺปํ อุปาทาย, ปสฺสโนฺต ปฎิกริสฺสามี’’ติ ติกฺขตฺตุํ วตฺวา ปวาเรตพฺพํฯ

    128. Catūhi adhikesu pana ‘‘suṇātu me āvuso saṅgho, ajja pavāraṇā pannarasī, yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho pavāreyyā’’ti ñattiṃ ṭhapetvā vuḍḍhatarena ‘‘saṅghaṃ, āvuso, pavāremi diṭṭhena vā sutena vā parisaṅkāya vā, vadantu maṃ āyasmanto anukampaṃ upādāya, passanto paṭikarissāmī’’ti tikkhattuṃ vatvā pavāretabbaṃ. Navakehipi tatheva paṭipāṭiyā ‘‘saṅghaṃ, bhante, pavāremi diṭṭhena vā sutena vā parisaṅkāya vā, vadantu maṃ āyasmanto anukampaṃ upādāya, passanto paṭikarissāmī’’ti tikkhattuṃ vatvā pavāretabbaṃ.

    มูลสิกฺขา นิฎฺฐิตาฯ

    Mūlasikkhā niṭṭhitā.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact