| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / खुद्दसिक्खा-मूलसिक्खा • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
३०. वत्तनिद्देसवण्णना
30. Vattaniddesavaṇṇanā
२१३. इदानि आगन्तुकवत्तादीनि दस्सेतुं ‘‘वत्त’’न्ति मातिकापदं उद्धटं। परिक्खित्तस्स (चूळव॰ ३५६ आदयो; चूळव॰ अट्ठ॰ ३५७ आदयो) विहारस्स परिक्खेपं, अपरिक्खित्तस्स द्वीहि लेड्डुपातेहि परिच्छिन्नट्ठानं पत्वा उपाहनं ओमुञ्चित्वा नीचं कत्वा पप्फोटेत्वा उपाहनं दण्डकेन गहेत्वा छत्तं अपनामेत्वा सीसं विवरित्वा सीसे चीवरं खन्धे करित्वा साधुकं अतरमानेन आरामो पविसितब्बोति अत्थो।
213. Idāni āgantukavattādīni dassetuṃ ‘‘vatta’’nti mātikāpadaṃ uddhaṭaṃ. Parikkhittassa (cūḷava. 356 ādayo; cūḷava. aṭṭha. 357 ādayo) vihārassa parikkhepaṃ, aparikkhittassa dvīhi leḍḍupātehi paricchinnaṭṭhānaṃ patvā upāhanaṃ omuñcitvā nīcaṃ katvā papphoṭetvā upāhanaṃ daṇḍakena gahetvā chattaṃ apanāmetvā sīsaṃ vivaritvā sīse cīvaraṃ khandhe karitvā sādhukaṃ ataramānena ārāmo pavisitabboti attho.
२१४. पुच्छेय्य सयनासनन्ति ‘‘कतमं मे सेनासनं पापुणाति, किं अज्झावुत्थं वा अनज्झावुत्थं वा’’ति एवं पुच्छितब्बन्ति अत्थो।
214.Puccheyyasayanāsananti ‘‘katamaṃ me senāsanaṃ pāpuṇāti, kiṃ ajjhāvutthaṃ vā anajjhāvutthaṃ vā’’ti evaṃ pucchitabbanti attho.
२१५-६. मञ्चपीठादिदारुभण्डञ्च (चूळव॰ ३६०; चूळव॰ अट्ठ॰ ३६०) रजनभाजनादिमत्तिकाभण्डञ्च। आपुच्छाति भिक्खुस्स वा सामणेरस्स वा आरामिकस्स वा ‘‘आवुसो इमं जग्गाही’’ति आरोचेत्वाति अत्थो। अञ्ञथाति एवं अकत्वाति अत्थो।
215-6. Mañcapīṭhādidārubhaṇḍañca (cūḷava. 360; cūḷava. aṭṭha. 360) rajanabhājanādimattikābhaṇḍañca. Āpucchāti bhikkhussa vā sāmaṇerassa vā ārāmikassa vā ‘‘āvuso imaṃ jaggāhī’’ti ārocetvāti attho. Aññathāti evaṃ akatvāti attho.
२१७-८. वुड्ढागन्तुकस्साति एत्थ (चूळव॰ ३५८ आदयो; चूळव॰ अट्ठ॰ ३५९ आदयो) दूरतोव दिस्वा यदि ‘‘वुड्ढो’’ति जानाति, तस्मिं अनागते एव आसनपञ्ञापनादिवत्तं कातब्बन्ति अत्थो। पादोदप्पभुतिन्ति पादोदकं पादपीठं पादकथलिकं उपनिक्खिपितब्बन्ति अत्थो। पानीयेन आपुच्छन्तेन सचे सकिं आनीतं पानीयं सब्बं पिवति, पुनपि आपुच्छितब्बो एव। पञ्ञपेति ‘‘एतं तुम्हाकं सेनासनं पापुणाती’’ति एवं आचिक्खितब्बन्ति अत्थो।
217-8.Vuḍḍhāgantukassāti ettha (cūḷava. 358 ādayo; cūḷava. aṭṭha. 359 ādayo) dūratova disvā yadi ‘‘vuḍḍho’’ti jānāti, tasmiṃ anāgate eva āsanapaññāpanādivattaṃ kātabbanti attho. Pādodappabhutinti pādodakaṃ pādapīṭhaṃ pādakathalikaṃ upanikkhipitabbanti attho. Pānīyena āpucchantena sace sakiṃ ānītaṃ pānīyaṃ sabbaṃ pivati, punapi āpucchitabbo eva. Paññapeti ‘‘etaṃ tumhākaṃ senāsanaṃ pāpuṇātī’’ti evaṃ ācikkhitabbanti attho.
२१९-२०. ‘‘भिक्खाचारगामो इतो दूरे’’ति वा ‘‘सन्तिके’’ति वा ‘‘कालस्सेव पिण्डाय चरितब्ब’’न्ति वा ‘‘उपट्ठाके चरितब्ब’’न्ति वा गोचरो आचिक्खितब्बो। अगोचरोति मिच्छादिट्ठिकानं वा गामो, परिच्छिन्नभिक्खको वा गामो, यत्थ एकस्स वा द्विन्नं वा भिक्खा दीयति, सो आचिक्खितब्बोति अत्थो। कतिकन्ति सङ्घस्स कतिकट्ठानं। ‘‘इमं कालं पविसितब्बं, इमं कालं निक्खमितब्ब’’न्ति एवं पवेसननिक्खमनकालं आचिक्खितब्बं। केसुचि ठानेसु अमनुस्सा वा वाळा वा होन्ति, तस्मा एवं आचिक्खितब्बमेव। निसिन्नोवाति इदं आपत्तिअभावमत्तदीपकं, उट्ठहित्वापि सब्बं कातुं वट्टतेव। वत्तविनिच्छयो।
219-20. ‘‘Bhikkhācāragāmo ito dūre’’ti vā ‘‘santike’’ti vā ‘‘kālasseva piṇḍāya caritabba’’nti vā ‘‘upaṭṭhāke caritabba’’nti vā gocaro ācikkhitabbo. Agocaroti micchādiṭṭhikānaṃ vā gāmo, paricchinnabhikkhako vā gāmo, yattha ekassa vā dvinnaṃ vā bhikkhā dīyati, so ācikkhitabboti attho. Katikanti saṅghassa katikaṭṭhānaṃ. ‘‘Imaṃ kālaṃ pavisitabbaṃ, imaṃ kālaṃ nikkhamitabba’’nti evaṃ pavesananikkhamanakālaṃ ācikkhitabbaṃ. Kesuci ṭhānesu amanussā vā vāḷā vā honti, tasmā evaṃ ācikkhitabbameva. Nisinnovāti idaṃ āpattiabhāvamattadīpakaṃ, uṭṭhahitvāpi sabbaṃ kātuṃ vaṭṭateva. Vattavinicchayo.
वत्तनिद्देसवण्णना निट्ठिता।
Vattaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
