| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
៤. វត្ថសុត្តវណ្ណនា
4. Vatthasuttavaṇṇanā
១៨៥. ‘‘សតិសម្ពោជ្ឈង្គោ’’តិ ឯវំ ចេ មយ្ហំ ហោតីតិ សតិសម្ពោជ្ឈង្គោ នាម សេដ្ឋោ ឧត្តមោ បវរោ, តស្មាហំ សតិសម្ពោជ្ឈង្គសីសេន ផលសមាបត្តិំ អប្បេត្វា វិហរិស្សាមីតិ ឯវំ ចេ មយ្ហំ បុព្ពភាគេ ហោតីតិ អត្ថោ។ ‘‘អប្បមាណោ’’តិ ឯវំ មយ្ហំ ហោតីតិ ស្វាយំ សតិសម្ពោជ្ឈង្គោ, សព្ពសោ បមាណករកិលេសាភាវតោ អប្បមាណធម្មារម្មណតោ ច អប្បមាណោតិ ឯវំ មយ្ហំ អន្តោសមាបត្តិយំ អសម្មោហវសេន ហោតិ។ សុបរិបុណ្ណោតិ ភាវនាបារិបូរិយា សុដ្ឋុ បរិបុណ្ណោតិ ឯវំ មយ្ហំ អន្តោសមាបត្តិយំ អសម្មោហវសេន ហោតីតិ។ តិដ្ឋតីតិ យថាកាលបរិច្ឆេទសមាបត្តិយា អវដ្ឋានេន តប្បរិយាបន្នតាយ សតិសម្ពោជ្ឈង្គោ តិដ្ឋតិ បដិពន្ធវសេន។ ឧប្បាទំ អនាវជ្ជិតត្តាតិ ឧប្បាទស្ស អនាវជ្ជនេន អសមន្នាហារេន។ ឧប្បាទសីសេន ចេត្ថ ឧប្បាទវន្តោវ សង្ខារា គហិតា។ អនុប្បាទន្តិ និព្ពានំ ឧប្បាទាភាវតោ ឧប្បាទវន្តេហិ ច វិនិស្សដត្តា។ បវត្តន្តិ វិបាកប្បវត្តំ។ អប្បវត្តន្តិ និព្ពានំ តប្បដិក្ខេបតោ។ និមិត្តន្តិ សព្ពសង្ខារនិមិត្តំ។ អនិមិត្តន្តិ និព្ពានំ។ សង្ខារេតិ ឧប្បាទាទិអនាមសនេន កេវលមេវ សង្ខារគហណំ។ វិសង្ខារន្តិ និព្ពានំ។ អាវជ្ជិតត្តា អាវជ្ជិតកាលតោ បដ្ឋាយ អារព្ភ បវត្តិយា សតិសម្ពោជ្ឈង្គោ តិដ្ឋតិ។ អដ្ឋហាការេហីតិ អដ្ឋហិ ការណេហិ។ ជានាតីតិ សមាបត្តិតោ វុដ្ឋិតកាលេ បជានាតិ។ អដ្ឋហាការេហីតិ ឧប្បាទាវជ្ជនាទីហិ ចេវ អនុប្បាទាវជ្ជនាទីហិ ច វុត្តាការវិបរីតេហិ អដ្ឋហិ អាការេហិ ចវន្តំ សមាបត្តិវសេន អនវដ្ឋានតោបិ គច្ឆន្តំ ចវតីតិ ថេរោ បជានាតីតិ។
185.‘‘Satisambojjhaṅgo’’ti evaṃ ce mayhaṃ hotīti satisambojjhaṅgo nāma seṭṭho uttamo pavaro, tasmāhaṃ satisambojjhaṅgasīsena phalasamāpattiṃ appetvā viharissāmīti evaṃ ce mayhaṃ pubbabhāge hotīti attho. ‘‘Appamāṇo’’ti evaṃ mayhaṃ hotīti svāyaṃ satisambojjhaṅgo, sabbaso pamāṇakarakilesābhāvato appamāṇadhammārammaṇato ca appamāṇoti evaṃ mayhaṃ antosamāpattiyaṃ asammohavasena hoti. Suparipuṇṇoti bhāvanāpāripūriyā suṭṭhu paripuṇṇoti evaṃ mayhaṃ antosamāpattiyaṃ asammohavasena hotīti. Tiṭṭhatīti yathākālaparicchedasamāpattiyā avaṭṭhānena tappariyāpannatāya satisambojjhaṅgo tiṭṭhati paṭibandhavasena. Uppādaṃ anāvajjitattāti uppādassa anāvajjanena asamannāhārena. Uppādasīsena cettha uppādavantova saṅkhārā gahitā. Anuppādanti nibbānaṃ uppādābhāvato uppādavantehi ca vinissaṭattā. Pavattanti vipākappavattaṃ. Appavattanti nibbānaṃ tappaṭikkhepato. Nimittanti sabbasaṅkhāranimittaṃ. Animittanti nibbānaṃ. Saṅkhāreti uppādādianāmasanena kevalameva saṅkhāragahaṇaṃ. Visaṅkhāranti nibbānaṃ. Āvajjitattā āvajjitakālato paṭṭhāya ārabbha pavattiyā satisambojjhaṅgo tiṭṭhati. Aṭṭhahākārehīti aṭṭhahi kāraṇehi. Jānātīti samāpattito vuṭṭhitakāle pajānāti. Aṭṭhahākārehīti uppādāvajjanādīhi ceva anuppādāvajjanādīhi ca vuttākāraviparītehi aṭṭhahi ākārehi cavantaṃ samāpattivasena anavaṭṭhānatopi gacchantaṃ cavatīti thero pajānātīti.
ផលពោជ្ឈង្គាតិ ផលសមាបត្តិបរិយាបន្នា ពោជ្ឈង្គា។ កិំ បន តេ វិសុំ វិសុំ បវត្តន្តីតិ អាហ ‘‘យទា ហី’’តិអាទិ។ សីសំ កត្វាតិ បធានំ សេដ្ឋំ កត្វា។ តទន្វយាតិ តទនុគតា សតិសម្ពោជ្ឈង្គំ អនុគច្ឆនកា។ តញ្ច ខោ តថា កត្វា ធម្មំ បច្ចវេក្ខណវសេន។ កេចិ បន ‘‘តំ បច្ចវេក្ខណាទិកំ កត្វា’’តិ វទន្តិ។
Phalabojjhaṅgāti phalasamāpattipariyāpannā bojjhaṅgā. Kiṃ pana te visuṃ visuṃ pavattantīti āha ‘‘yadā hī’’tiādi. Sīsaṃ katvāti padhānaṃ seṭṭhaṃ katvā. Tadanvayāti tadanugatā satisambojjhaṅgaṃ anugacchanakā. Tañca kho tathā katvā dhammaṃ paccavekkhaṇavasena. Keci pana ‘‘taṃ paccavekkhaṇādikaṃ katvā’’ti vadanti.
វត្ថសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Vatthasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៤. វត្ថសុត្តំ • 4. Vatthasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៤. វត្ថសុត្តវណ្ណនា • 4. Vatthasuttavaṇṇanā
