Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
൪. വത്ഥസുത്തവണ്ണനാ
4. Vatthasuttavaṇṇanā
൧൮൫. ‘‘സതിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ’’തി ഏവം ചേ മയ്ഹം ഹോതീതി സതിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ നാമ സേട്ഠോ ഉത്തമോ പവരോ, തസ്മാഹം സതിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗസീസേന ഫലസമാപത്തിം അപ്പേത്വാ വിഹരിസ്സാമീതി ഏവം ചേ മയ്ഹം പുബ്ബഭാഗേ ഹോതീതി അത്ഥോ. ‘‘അപ്പമാണോ’’തി ഏവം മയ്ഹം ഹോതീതി സ്വായം സതിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ, സബ്ബസോ പമാണകരകിലേസാഭാവതോ അപ്പമാണധമ്മാരമ്മണതോ ച അപ്പമാണോതി ഏവം മയ്ഹം അന്തോസമാപത്തിയം അസമ്മോഹവസേന ഹോതി. സുപരിപുണ്ണോതി ഭാവനാപാരിപൂരിയാ സുട്ഠു പരിപുണ്ണോതി ഏവം മയ്ഹം അന്തോസമാപത്തിയം അസമ്മോഹവസേന ഹോതീതി. തിട്ഠതീതി യഥാകാലപരിച്ഛേദസമാപത്തിയാ അവട്ഠാനേന തപ്പരിയാപന്നതായ സതിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ തിട്ഠതി പടിബന്ധവസേന. ഉപ്പാദം അനാവജ്ജിതത്താതി ഉപ്പാദസ്സ അനാവജ്ജനേന അസമന്നാഹാരേന. ഉപ്പാദസീസേന ചേത്ഥ ഉപ്പാദവന്തോവ സങ്ഖാരാ ഗഹിതാ. അനുപ്പാദന്തി നിബ്ബാനം ഉപ്പാദാഭാവതോ ഉപ്പാദവന്തേഹി ച വിനിസ്സടത്താ. പവത്തന്തി വിപാകപ്പവത്തം. അപ്പവത്തന്തി നിബ്ബാനം തപ്പടിക്ഖേപതോ. നിമിത്തന്തി സബ്ബസങ്ഖാരനിമിത്തം. അനിമിത്തന്തി നിബ്ബാനം. സങ്ഖാരേതി ഉപ്പാദാദിഅനാമസനേന കേവലമേവ സങ്ഖാരഗഹണം. വിസങ്ഖാരന്തി നിബ്ബാനം. ആവജ്ജിതത്താ ആവജ്ജിതകാലതോ പട്ഠായ ആരബ്ഭ പവത്തിയാ സതിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ തിട്ഠതി. അട്ഠഹാകാരേഹീതി അട്ഠഹി കാരണേഹി. ജാനാതീതി സമാപത്തിതോ വുട്ഠിതകാലേ പജാനാതി. അട്ഠഹാകാരേഹീതി ഉപ്പാദാവജ്ജനാദീഹി ചേവ അനുപ്പാദാവജ്ജനാദീഹി ച വുത്താകാരവിപരീതേഹി അട്ഠഹി ആകാരേഹി ചവന്തം സമാപത്തിവസേന അനവട്ഠാനതോപി ഗച്ഛന്തം ചവതീതി ഥേരോ പജാനാതീതി.
185.‘‘Satisambojjhaṅgo’’ti evaṃ ce mayhaṃ hotīti satisambojjhaṅgo nāma seṭṭho uttamo pavaro, tasmāhaṃ satisambojjhaṅgasīsena phalasamāpattiṃ appetvā viharissāmīti evaṃ ce mayhaṃ pubbabhāge hotīti attho. ‘‘Appamāṇo’’ti evaṃ mayhaṃ hotīti svāyaṃ satisambojjhaṅgo, sabbaso pamāṇakarakilesābhāvato appamāṇadhammārammaṇato ca appamāṇoti evaṃ mayhaṃ antosamāpattiyaṃ asammohavasena hoti. Suparipuṇṇoti bhāvanāpāripūriyā suṭṭhu paripuṇṇoti evaṃ mayhaṃ antosamāpattiyaṃ asammohavasena hotīti. Tiṭṭhatīti yathākālaparicchedasamāpattiyā avaṭṭhānena tappariyāpannatāya satisambojjhaṅgo tiṭṭhati paṭibandhavasena. Uppādaṃ anāvajjitattāti uppādassa anāvajjanena asamannāhārena. Uppādasīsena cettha uppādavantova saṅkhārā gahitā. Anuppādanti nibbānaṃ uppādābhāvato uppādavantehi ca vinissaṭattā. Pavattanti vipākappavattaṃ. Appavattanti nibbānaṃ tappaṭikkhepato. Nimittanti sabbasaṅkhāranimittaṃ. Animittanti nibbānaṃ. Saṅkhāreti uppādādianāmasanena kevalameva saṅkhāragahaṇaṃ. Visaṅkhāranti nibbānaṃ. Āvajjitattā āvajjitakālato paṭṭhāya ārabbha pavattiyā satisambojjhaṅgo tiṭṭhati. Aṭṭhahākārehīti aṭṭhahi kāraṇehi. Jānātīti samāpattito vuṭṭhitakāle pajānāti. Aṭṭhahākārehīti uppādāvajjanādīhi ceva anuppādāvajjanādīhi ca vuttākāraviparītehi aṭṭhahi ākārehi cavantaṃ samāpattivasena anavaṭṭhānatopi gacchantaṃ cavatīti thero pajānātīti.
ഫലബോജ്ഝങ്ഗാതി ഫലസമാപത്തിപരിയാപന്നാ ബോജ്ഝങ്ഗാ. കിം പന തേ വിസും വിസും പവത്തന്തീതി ആഹ ‘‘യദാ ഹീ’’തിആദി. സീസം കത്വാതി പധാനം സേട്ഠം കത്വാ. തദന്വയാതി തദനുഗതാ സതിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗം അനുഗച്ഛനകാ. തഞ്ച ഖോ തഥാ കത്വാ ധമ്മം പച്ചവേക്ഖണവസേന. കേചി പന ‘‘തം പച്ചവേക്ഖണാദികം കത്വാ’’തി വദന്തി.
Phalabojjhaṅgāti phalasamāpattipariyāpannā bojjhaṅgā. Kiṃ pana te visuṃ visuṃ pavattantīti āha ‘‘yadā hī’’tiādi. Sīsaṃ katvāti padhānaṃ seṭṭhaṃ katvā. Tadanvayāti tadanugatā satisambojjhaṅgaṃ anugacchanakā. Tañca kho tathā katvā dhammaṃ paccavekkhaṇavasena. Keci pana ‘‘taṃ paccavekkhaṇādikaṃ katvā’’ti vadanti.
വത്ഥസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Vatthasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya / ൪. വത്ഥസുത്തം • 4. Vatthasuttaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൪. വത്ഥസുത്തവണ്ണനാ • 4. Vatthasuttavaṇṇanā