| Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പടിസമ്ഭിദാമഗ്ഗപാളി • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
൧൫. വത്ഥുനാനത്തഞാണനിദ്ദേസോ
15. Vatthunānattañāṇaniddeso
൬൬. കഥം അജ്ഝത്തവവത്ഥാനേ പഞ്ഞാ വത്ഥുനാനത്തേ ഞാണം? കഥം അജ്ഝത്തധമ്മേ വവത്ഥേതി? ചക്ഖും അജ്ഝത്തം വവത്ഥേതി, സോതം അജ്ഝത്തം വവത്ഥേതി, ഘാനം അജ്ഝത്തം വവത്ഥേതി, ജിവ്ഹം അജ്ഝത്തം വവത്ഥേതി, കായം അജ്ഝത്തം വവത്ഥേതി, മനം അജ്ഝത്തം വവത്ഥേതി.
66. Kathaṃ ajjhattavavatthāne paññā vatthunānatte ñāṇaṃ? Kathaṃ ajjhattadhamme vavattheti? Cakkhuṃ ajjhattaṃ vavattheti, sotaṃ ajjhattaṃ vavattheti, ghānaṃ ajjhattaṃ vavattheti, jivhaṃ ajjhattaṃ vavattheti, kāyaṃ ajjhattaṃ vavattheti, manaṃ ajjhattaṃ vavattheti.
കഥം ചക്ഖും അജ്ഝത്തം വവത്ഥേതി? ചക്ഖു അവിജ്ജാസമ്ഭൂതന്തി വവത്ഥേതി, ചക്ഖു തണ്ഹാസമ്ഭൂതന്തി വവത്ഥേതി, ചക്ഖു കമ്മസമ്ഭൂതന്തി വവത്ഥേതി, ചക്ഖു ആഹാരസമ്ഭൂതന്തി വവത്ഥേതി, ചക്ഖു ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായാതി വവത്ഥേതി, ചക്ഖു ഉപ്പന്നന്തി വവത്ഥേതി, ചക്ഖു സമുദാഗതന്തി വവത്ഥേതി. ചക്ഖു അഹുത്വാ സമ്ഭൂതം, ഹുത്വാ ന ഭവിസ്സതീതി വവത്ഥേതി. ചക്ഖും അന്തവന്തതോ വവത്ഥേതി, ചക്ഖു അദ്ധുവം അസസ്സതം വിപരിണാമധമ്മന്തി വവത്ഥേതി, ചക്ഖു അനിച്ചം സങ്ഖതം പടിച്ചസമുപ്പന്നം ഖയധമ്മം വയധമ്മം വിരാഗധമ്മം നിരോധധമ്മന്തി വവത്ഥേതി . ചക്ഖും അനിച്ചതോ വവത്ഥേതി, നോ നിച്ചതോ; ദുക്ഖതോ വവത്ഥേതി, നോ സുഖതോ; അനത്തതോ വവത്ഥേതി, നോ അത്തതോ; നിബ്ബിന്ദതി, നോ നന്ദതി; വിരജ്ജതി, നോ രജ്ജതി; നിരോധേതി, നോ സമുദേതി; പടിനിസ്സജ്ജതി, നോ ആദിയതി. അനിച്ചതോ വവത്ഥേന്തോ നിച്ചസഞ്ഞം പജഹതി, ദുക്ഖതോ വവത്ഥേന്തോ സുഖസഞ്ഞം പജഹതി, അനത്തതോ വവത്ഥേന്തോ അത്തസഞ്ഞം പജഹതി, നിബ്ബിന്ദന്തോ നന്ദിം പജഹതി, വിരജ്ജന്തോ രാഗം പജഹതി, നിരോധേന്തോ സമുദയം പജഹതി, പടിനിസ്സജ്ജന്തോ ആദാനം പജഹതി. ഏവം ചക്ഖും അജ്ഝത്തം വവത്ഥേതി.
Kathaṃ cakkhuṃ ajjhattaṃ vavattheti? Cakkhu avijjāsambhūtanti vavattheti, cakkhu taṇhāsambhūtanti vavattheti, cakkhu kammasambhūtanti vavattheti, cakkhu āhārasambhūtanti vavattheti, cakkhu catunnaṃ mahābhūtānaṃ upādāyāti vavattheti, cakkhu uppannanti vavattheti, cakkhu samudāgatanti vavattheti. Cakkhu ahutvā sambhūtaṃ, hutvā na bhavissatīti vavattheti. Cakkhuṃ antavantato vavattheti, cakkhu addhuvaṃ asassataṃ vipariṇāmadhammanti vavattheti, cakkhu aniccaṃ saṅkhataṃ paṭiccasamuppannaṃ khayadhammaṃ vayadhammaṃ virāgadhammaṃ nirodhadhammanti vavattheti . Cakkhuṃ aniccato vavattheti, no niccato; dukkhato vavattheti, no sukhato; anattato vavattheti, no attato; nibbindati, no nandati; virajjati, no rajjati; nirodheti, no samudeti; paṭinissajjati, no ādiyati. Aniccato vavatthento niccasaññaṃ pajahati, dukkhato vavatthento sukhasaññaṃ pajahati, anattato vavatthento attasaññaṃ pajahati, nibbindanto nandiṃ pajahati, virajjanto rāgaṃ pajahati, nirodhento samudayaṃ pajahati, paṭinissajjanto ādānaṃ pajahati. Evaṃ cakkhuṃ ajjhattaṃ vavattheti.
കഥം സോതം അജ്ഝത്തം വവത്ഥേതി? സോതം അവിജ്ജാസമ്ഭൂതന്തി വവത്ഥേതി…പേ॰… ഏവം സോതം അജ്ഝത്തം വവത്ഥേതി. കഥം ഘാനം അജ്ഝത്തം വവത്ഥേതി? ഘാനം അവിജ്ജാസമ്ഭൂതന്തി വവത്ഥേതി…പേ॰… ഏവം ഘാനം അജ്ഝത്തം വവത്ഥേതി. കഥം ജിവ്ഹം അജ്ഝത്തം വവത്ഥേതി? ജിവ്ഹാ അവിജ്ജാസമ്ഭൂതാതി വവത്ഥേതി, ജിവ്ഹാ തണ്ഹാസമ്ഭൂതാതി വവത്ഥേതി, ജിവ്ഹാ കമ്മസമ്ഭൂതാതി വവത്ഥേതി, ജിവ്ഹാ ആഹാരസമ്ഭൂതാതി വവത്ഥേതി, ജിവ്ഹാ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായാതി വവത്ഥേതി, ജിവ്ഹാ ഉപ്പന്നാതി വവത്ഥേതി ജിവ്ഹാ സമുദാഗതാതി വവത്ഥേതി. ജിവ്ഹാ അഹുത്വാ സമ്ഭൂതാ, ഹുത്വാ ന ഭവിസ്സതീതി വവത്ഥേതി. ജിവ്ഹം അന്തവന്തതോ വവത്ഥേതി, ജിവ്ഹാ അദ്ധുവാ അസസ്സതാ വിപരിണാമധമ്മാതി വവത്ഥേതി, ജിവ്ഹാ അനിച്ചാ സങ്ഖതാ പടിച്ചസമുപ്പന്നാ ഖയധമ്മാ വയധമ്മാ വിരാഗധമ്മാ നിരോധധമ്മാതി വവത്ഥേതി. ജിവ്ഹം അനിച്ചതോ വവത്ഥേതി, നോ നിച്ചതോ…പേ॰… പടിനിസ്സജ്ജതി, നോ ആദിയതി. അനിച്ചതോ വവത്ഥേന്തോ നിച്ചസഞ്ഞം പജഹതി…പേ॰… പടിനിസ്സജ്ജന്തോ ആദാനം പജഹതി. ഏവം ജിവ്ഹം അജ്ഝത്തം വവത്ഥേതി.
Kathaṃ sotaṃ ajjhattaṃ vavattheti? Sotaṃ avijjāsambhūtanti vavattheti…pe… evaṃ sotaṃ ajjhattaṃ vavattheti. Kathaṃ ghānaṃ ajjhattaṃ vavattheti? Ghānaṃ avijjāsambhūtanti vavattheti…pe… evaṃ ghānaṃ ajjhattaṃ vavattheti. Kathaṃ jivhaṃ ajjhattaṃ vavattheti? Jivhā avijjāsambhūtāti vavattheti, jivhā taṇhāsambhūtāti vavattheti, jivhā kammasambhūtāti vavattheti, jivhā āhārasambhūtāti vavattheti, jivhā catunnaṃ mahābhūtānaṃ upādāyāti vavattheti, jivhā uppannāti vavattheti jivhā samudāgatāti vavattheti. Jivhā ahutvā sambhūtā, hutvā na bhavissatīti vavattheti. Jivhaṃ antavantato vavattheti, jivhā addhuvā asassatā vipariṇāmadhammāti vavattheti, jivhā aniccā saṅkhatā paṭiccasamuppannā khayadhammā vayadhammā virāgadhammā nirodhadhammāti vavattheti. Jivhaṃ aniccato vavattheti, no niccato…pe… paṭinissajjati, no ādiyati. Aniccato vavatthento niccasaññaṃ pajahati…pe… paṭinissajjanto ādānaṃ pajahati. Evaṃ jivhaṃ ajjhattaṃ vavattheti.
കഥം കായം അജ്ഝത്തം വവത്ഥേതി? കായോ അവിജ്ജാസമ്ഭൂതോതി വവത്ഥേതി, കായോ തണ്ഹാസമ്ഭൂതോതി വവത്ഥേതി, കായോ കമ്മസമ്ഭൂതോതി വവത്ഥേതി, കായോ ആഹാരസമ്ഭൂതോതി വവത്ഥേതി, കായോ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായാതി വവത്ഥേതി, കായോ ഉപ്പന്നോതി വവത്ഥേതി, കായോ സമുദാഗതോതി വവത്ഥേതി. കായോ അഹുത്വാ സമ്ഭൂതോ, ഹുത്വാ ന ഭവിസ്സതീതി വവത്ഥേതി. കായം അന്തവന്തതോ വവത്ഥേതി, കായോ അദ്ധുവോ അസസ്സതോ വിപരിണാമധമ്മോതി വവത്ഥേതി, കായോ അനിച്ചോ സങ്ഖതോ പടിച്ചസമുപ്പന്നോ ഖയധമ്മോ വയധമ്മോ വിരാഗധമ്മോ നിരോധധമ്മോതി വവത്ഥേതി. കായം അനിച്ചതോ വവത്ഥേതി, നോ നിച്ചതോ; ദുക്ഖതോ വവത്ഥേതി, നോ സുഖതോ…പേ॰… പടിനിസ്സജ്ജതി, നോ ആദിയതി. അനിച്ചതോ വവത്ഥേന്തോ നിച്ചസഞ്ഞം പജഹതി, ദുക്ഖതോ വവത്ഥേന്തോ സുഖസഞ്ഞം പജഹതി…പേ॰… പടിനിസ്സജ്ജന്തോ ആദാനം പജഹതി. ഏവം കായം അജ്ഝത്തം വവത്ഥേതി.
Kathaṃ kāyaṃ ajjhattaṃ vavattheti? Kāyo avijjāsambhūtoti vavattheti, kāyo taṇhāsambhūtoti vavattheti, kāyo kammasambhūtoti vavattheti, kāyo āhārasambhūtoti vavattheti, kāyo catunnaṃ mahābhūtānaṃ upādāyāti vavattheti, kāyo uppannoti vavattheti, kāyo samudāgatoti vavattheti. Kāyo ahutvā sambhūto, hutvā na bhavissatīti vavattheti. Kāyaṃ antavantato vavattheti, kāyo addhuvo asassato vipariṇāmadhammoti vavattheti, kāyo anicco saṅkhato paṭiccasamuppanno khayadhammo vayadhammo virāgadhammo nirodhadhammoti vavattheti. Kāyaṃ aniccato vavattheti, no niccato; dukkhato vavattheti, no sukhato…pe… paṭinissajjati, no ādiyati. Aniccato vavatthento niccasaññaṃ pajahati, dukkhato vavatthento sukhasaññaṃ pajahati…pe… paṭinissajjanto ādānaṃ pajahati. Evaṃ kāyaṃ ajjhattaṃ vavattheti.
കഥം മനം അജ്ഝത്തം വവത്ഥേതി? മനോ അവിജ്ജാസമ്ഭൂതോതി വവത്ഥേതി, മനോ തണ്ഹാസമ്ഭൂതോതി വവത്ഥേതി, മനോ കമ്മസമ്ഭൂതോതി വവത്ഥേതി, മനോ ആഹാരസമ്ഭൂതോതി വവത്ഥേതി, മനോ ഉപ്പന്നോതി വവത്ഥേതി , മനോ സമുദാഗതോതി വവത്ഥേതി. മനോ അഹുത്വാ സമ്ഭൂതോ, ഹുത്വാ ന ഭവിസ്സതീതി വവത്ഥേതി. മനം അന്തവന്തതോ വവത്ഥേതി, മനോ അദ്ധുവോ അസസ്സതോ വിപരിണാമധമ്മോതി വവത്ഥേതി, മനോ അനിച്ചോ സങ്ഖതോ പടിച്ചസമുപ്പന്നോ ഖയധമ്മോ വയധമ്മോ വിരാഗധമ്മോ നിരോധധമ്മോതി വവത്ഥേതി. മനം അനിച്ചതോ വവത്ഥേതി, നോ നിച്ചതോ; ദുക്ഖതോ വവത്ഥേതി, നോ സുഖതോ; അനത്തതോ വവത്ഥേതി, നോ അത്തതോ; നിബ്ബിന്ദതി, നോ നന്ദതി; വിരജ്ജതി, നോ രജ്ജതി; നിരോധേതി, നോ സമുദേതി; പടിനിസ്സജ്ജതി, നോ ആദിയതി. അനിച്ചതോ വവത്ഥേന്തോ നിച്ചസഞ്ഞം പജഹതി, ദുക്ഖതോ വവത്ഥേന്തോ സുഖസഞ്ഞം പജഹതി, അനത്തതോ വവത്ഥേന്തോ അത്തസഞ്ഞം പജഹതി, നിബ്ബിന്ദന്തോ നന്ദിം പജഹതി, വിരജ്ജന്തോ രാഗം പജഹതി, നിരോധേന്തോ സമുദയം പജഹതി, പടിനിസ്സജ്ജന്തോ ആദാനം പജഹതി. ഏവം മനം അജ്ഝത്തം വവത്ഥേതി. ഏവം അജ്ഝത്തധമ്മേ വവത്ഥേതി. തം ഞാതട്ഠേന ഞാണം, പജാനനട്ഠേന പഞ്ഞാ. തേന വുച്ചതി – ‘‘അജ്ഝത്തവവത്ഥാനേ പഞ്ഞാ വത്ഥുനാനത്തേ ഞാണം’’.
Kathaṃ manaṃ ajjhattaṃ vavattheti? Mano avijjāsambhūtoti vavattheti, mano taṇhāsambhūtoti vavattheti, mano kammasambhūtoti vavattheti, mano āhārasambhūtoti vavattheti, mano uppannoti vavattheti , mano samudāgatoti vavattheti. Mano ahutvā sambhūto, hutvā na bhavissatīti vavattheti. Manaṃ antavantato vavattheti, mano addhuvo asassato vipariṇāmadhammoti vavattheti, mano anicco saṅkhato paṭiccasamuppanno khayadhammo vayadhammo virāgadhammo nirodhadhammoti vavattheti. Manaṃ aniccato vavattheti, no niccato; dukkhato vavattheti, no sukhato; anattato vavattheti, no attato; nibbindati, no nandati; virajjati, no rajjati; nirodheti, no samudeti; paṭinissajjati, no ādiyati. Aniccato vavatthento niccasaññaṃ pajahati, dukkhato vavatthento sukhasaññaṃ pajahati, anattato vavatthento attasaññaṃ pajahati, nibbindanto nandiṃ pajahati, virajjanto rāgaṃ pajahati, nirodhento samudayaṃ pajahati, paṭinissajjanto ādānaṃ pajahati. Evaṃ manaṃ ajjhattaṃ vavattheti. Evaṃ ajjhattadhamme vavattheti. Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ, pajānanaṭṭhena paññā. Tena vuccati – ‘‘ajjhattavavatthāne paññā vatthunānatte ñāṇaṃ’’.
വത്ഥുനാനത്തഞാണനിദ്ദേസോ പന്നരസമോ.
Vatthunānattañāṇaniddeso pannarasamo.
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ഖുദ്ദകനികായ (അട്ഠകഥാ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / പടിസമ്ഭിദാമഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / ൧൫. വത്ഥുനാനത്തഞാണനിദ്ദേസവണ്ണനാ • 15. Vatthunānattañāṇaniddesavaṇṇanā
